Θεωρία - Ιστορία - Σελίδα 40

Ο Λέον Τρότσκι στο μνημειώδες έργο του «Τι είναι ο εθνικοσοσιαλισμός» αναλύει την κοινωνική «ανατομία» του ναζισμού.

Όταν θα έχει τελειώσει με τις αναρχικές δυνάμεις της κοινωνίας του ο άνθρωπος θα ολοκληρωθεί μέσα στα γουδιά και τις χοάνες του χημικού. Για πρώτη φορά ο άνθρωπος θα δει τον εαυτό του σαν πρώτη ύλη, ή καλύτερα σαν ένα φυσικό και ψυχικό μισο-κατεργασμένο προϊόν. Ο σοσιαλισμός θα σημαίνει ένα άλμα από το βασίλειο της αναγκαιότητας στο βασίλειο της ελευθερίας, με την έννοια επίσης ότι ο σημερινός άνθρωπος, παρ όλες τις αντιφάσεις του και την έλλειψη αρμονίας, θα ανοίξει το δρόμο για μια νέα και ευτυχέστερη ανθρώπινη ράτσα.

Ο πρώτος καρπός των μακρόχρονων οικονομικών μελετών του Μαρξ δημοσιεύτηκε το 1859: «Κριτική της πολιτικής οικονομίας, πρώτο τεύχος» (Βερολίνο, Ντούνκερ). Το έργο αυτό περιέχει την πρώτη συστηματική έκθεση της θεωρίας του Μάρξ για την αξία, μαζί και τη θεωρία του χρήματος.

Με τις οικονομικές σχέσεις, που τις θεωρούμε σαν καθοριστική βάση της ιστορίας της κοινωνίας, εννοούμε τον τρόπο που οι άνθρωποι μιας ορισμένης κοινωνίας παράγουν τα μέσα συντήρησής τους κι ανταλλάσσουν μεταξύ τους τα προϊόντα (εφόσον υπάρχει καταμερισμός της εργασίας). Δηλαδή, εδώ περιλαμβάνεται ολόκληρη η τεχνική της παραγωγής και των μεταφορών. Η τεχνική αυτή κατά την αντίληψή μας καθορίζει επίσης τον τρόπο της ανταλλαγής καθώς και της διανομής των προϊόντων και, επομένως, ύστερα από τη διάλυση της κοινωνίας των γενών, καθορίζει και το διαχωρισμό των τάξεων, επομένως και τις σχέσεις κυριαρχίας και υποδούλωσης, επομένως και το κράτος, την πολιτική, το δίκαιο κτλ.

Το κείμενο που ακολουθεί περιέχεται στη συλλογή κειμένων του Τρότσκι «Φιλοσοφικά Τετράδια» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Παρασκήνιο».

Σε όλο τον εκπολιτισμένο κόσμο οι διδασκαλίες του Μάρξ προκαλoύν την υπέρτατη εχθρότητα και το μίσος όλης της επιστήμης των αστών (και της επίσημης και της φιλελεύθερης), η οποία θεωρεί τον Μαρξισμό ως είδος "βλαβερής αίρεσης." Και καμία άλλη συμπεριφορά δεν πρόκειται να αναμένεται, για δεν μπορεί να υπάρξει καμία "αμερόληπτη" κοινωνική επιστήμη σε μια κοινωνία που βασίζεται στην ταξική πάλη.

Το κείμενο του Ένγκελς που ακολουθεί είναι μια επιστολή του στην Arbeiterzeitung μια αυστριακή εργατική εφημερίδα που εκδήλωνε αντισημιτικές τάσεις. Με αυτή την αφορμή ο Ένγκελς κριτικάρει τον αντισημιτισμό, δείχνοντας ότι είναι μια μορφή ψευτο-σοσιαλισμού των αντιδραστικών τάξεων. Η επιστολή γράφτηκε στις 19 Απρίλη και δημοσιεύθηκε στην Arbeiterzeitung στις 9 Μάη του 1890. Περιλαμβάνεται στον υπό κυκλοφορία τόμο 6 της Μαρξιστικής Σκέψης, σελ. 102-03. Πηγή, marxists.org.

Ο ΣΥΡΙΖΑ με τη μαζική ώθηση των εργαζόμενων και της νεολαίας, βρίσκεται σε τροχιά εξουσίας. Η πολιτική διεκδίκηση μιας Κυβέρνησης της Αριστεράς είναι πολύ κοντά στην πραγματοποίησή της. Έτσι το πιο καθοριστικό ζήτημα της περιόδου γίνεται πλέον το είδος του προγράμματος που αυτή η κυβέρνηση θα εφαρμόσει. Η σ.ο της εφημερίδας «Επανάσταση» και του περιοδικού «Μαρξιστική Φωνή» έχει διατυπώσει ξεκάθαρη άποψη: χρειζόμαστε ένα πρόγραμμα ανατροπής του καπιταλισμού και θεμελίωσης του σοσιαλισμού, δηλαδή ένα σοσιαλιστικό πρόγραμμα. Στη σειρά άρθρων και κειμένων - δικών μας, αλλά και των μεγάλων επαναστατών θεωρητικών του μαρξισμού - που συμπεριλαμβάνουμε σε αυτό εδώ το  αφιέρωμα, ο αναγνώστης μπορεί να κατανοήσει σε βάθος τι σημαίνει το σοσιαλιστικό πρόγραμμα και γιατί είναι απόλυτα αναγκαίο σήμερα.

Συνεχίζοντας την δημοσίευση κειμένων πάνω στο ζήτημα των «Λαϊκών Μετώπων» που έχει τεθεί από τις ηγεσίες της Αριστεράς κατά την προεκλογική περίοδο, δημοσιεύουμε σήμερα ένα εξαιρετικό κείμενο του Παντελή Πουλιόπουλου, πρώτου γραμματέα του ΚΚΕ και ηγετικής μορφής του ελληνικού μαρξιστικού κινήματος, που γράφτηκε τον Ιούνιο του 1937. Εδώ ο Πουλιόπουλος συνοψίζει με απλότητα και ιστορικά παραδείγματα την μαρξιστική άποψη πάνω στο ζήτημα των «Λαϊκών Μετώπων», που διαχρονικά έχει αποτελέσει όχημα διαστρέβλωσης της αναγκαίας τοποθέτησης της εργατικής τάξης σχετικά με το ζήτημα της εξουσίας, από τους ρεφορμιστές κάθε απόχρωσης (σοσιαλδημοκράτες, σταλινικούς, «ευρω-σταλινικούς» κ.α). Αναδημοσιεύεται από το «Ελληνικό Αρχείο Παντελή Πουλιόπουλου» και το «Αρχείο των Μαρξιστών στο Internet».

Με αφορμή τη συζήτηση που έχει ανοίξει τις τελευταίες μέρες στην Αριστερά για τις συμμαχίες με αστικά κόμματα και την ιστορική εμπειρία των περίφημων "Λαικών Μετώπων", δημοσιεύουμε σήμερα ένα ενδιαφέρον άρθρο του Βρετανού μαρξιστή Ρομπ Σιούελ, που επιχειρεί μια πολιτική αποτίμηση των αληθινών αποτελεσμάτων αυτής της πολιτικής.