Θεωρία - Ιστορία - Σελίδα 2

Μέρος 1ο | Μέρος 2ο Οι καταστροφικές συνέπειες για τα Κομμουνιστικά Κόμματα στη Μέση Ανατολή Όπως ήταν αναμενόμενο, η απόφαση του Στάλιν να υποστηρίξει τη διχοτόμηση της Παλαιστίνης και τη δημιουργία του Ισραήλ είχε καταστροφικές επιπτώσεις στα Κομμουνιστικά Κόμματα στην περιοχή. Όπως εξήγησε ο Ινδός καθηγητής Μοχάμεντ Σαφί Αγκουάνι στο βιβλίο του «Κομμουνισμός στην Αραβική Ανατολή» (Λονδίνο, 1969): «Η ραγδαία απόφαση της Σοβιετικής Ένωσης να υποστηρίξει τη διχοτόμηση, λοιπόν, είχε συνταρακτική επίδραση στους Παλαιστίνιους κομμουνιστές… η δραστική αλλαγή στη σοβιετική στάση – από την καταγγελία του σιωνισμού ως «ιμπεριαλιστική συνωμοσία» στην αποδοχή της βασικής του αξίωσης – κλόνισε σοβαρά όχι μόνο τους Παλαιστίνιους κομμουνιστές αλλά και όλους τους Άραβες. Όποιος κι αν ήταν ο λόγος για τη σοβιετική μεταστροφή, η ιδεολογική της δικαιολόγηση δεν ήταν εύκολη υπόθεση ακόμη και για τους πιο εφευρετικούς μεταξύ των κομμουνιστών. Αλλά από τη στιγμή που η Σοβιετική Ένωση είχε εκφράσει τη θέση της με αδιαμφισβήτητους όρους, οι κομμουνιστές δεν είχαν άλλη επιλογή παρά να κάνουν αναγκαίες προσαρμογές». Ο σταλινικός γραφειοκρατικός εκφυλισμός της Σοβιετικής Ένωσης – μια διαδικασία που ξεκίνησε στα μέσα ως τέλη της δεκαετίας του 1920 και εδραιώθηκε τη δεκαετία του 1930 με τις σταλινικές εκκαθαρίσεις – οδήγησε επίσης στον μετασχηματισμό της ίδιας της Κομμουνιστικής...

Μέρος 1ο | Μέρος 2ο Το 1948, ο παλαιστινιακός λαός εκδιώχθηκε βίαια από την πατρίδα του από σιωνιστικές ένοπλες πολιτοφυλακές, σε ένα γεγονός που παραμένει στη συλλογική ιστορική του μνήμη ως «Νάκμπα», δηλαδή Καταστροφή. Το σιωνιστικό σχέδιο πάντα οραματιζόταν μια τέτοια εξέλιξη και όλοι οι γνήσιοι επαναστάτες κομμουνιστές ήταν σταθερά αντίθετοι στη σιωνιστική ιδεολογία. Γιατί λοιπόν ο Στάλιν εγκατέλειψε τη θέση ενός κράτους για τους δύο λαούς, τον Παλαιστινιακό και τον Εβραϊκό, και τάχθηκε υπέρ της διχοτόμησης το 1947, μαζί με την επακόλουθη σύσταση ενός ξεχωριστού εβραϊκού κράτους; Ο Λένιν αντιτασσόταν στην αντιδραστική ιδεολογία του σιωνισμού. Αντιλαμβανόταν ότι το σιωνιστικό σχέδιο θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνο σε βάρος του παλαιστινιακού λαού. Στο Δεύτερο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς το 1920, οι «Θέσεις για το Εθνικό και το Αποικιακό Ζήτημα», που συνέταξε ο Λένιν, ανέφεραν: «Η σιωνιστική υπόθεση στην Παλαιστίνη μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα απεχθές παράδειγμα εξαπάτησης των εργατικών τάξεων αυτού του καταπιεσμένου έθνους από τον ιμπεριαλισμό της Αντάντ και την αστική τάξη της εν λόγω χώρας, που συνενώνουν τις προσπάθειές τους (με τον ίδιο τρόπο που ο σιωνισμός γενικά προσφέρει τον αραβικό εργαζόμενο πληθυσμό της Παλαιστίνης, όπου οι Εβραίοι εργάτες αποτελούν μόνο μια μειοψηφία, προς εκμετάλλευση από την Αγγλία, υπό τον μανδύα...

Μέρος 1ο | Μέρος 2ο Επανάσταση και μόνιμος στρατός, αστυνομία και δικαστές «Το πρώτο διάταγμα της Κομμούνας ήταν η κατάργηση του μόνιμου στρατού και η αντικατάσταση του από το ίδιο τον ένοπλο λαό… Η αστυνομία αποστερήθηκε αμέσως όλες τις πολιτικές λειτουργίες της και έγινε ένα υπεύθυνο και ανακαλούμενο όργανο της Κομμούνας… Το ίδιο εφαρμόσθηκε και για τους δημόσιους υπαλλήλους όλων των άλλων τομέων της διοίκησης. Από τα μέλη του Συμβουλίου της Κομμούνας, έως τον τελευταίο εργάτη, όλοι στις δημόσιες υπηρεσίες πληρώνονταν με τον μισθό του εργάτη. Όλα τα προνόμια και οι ιδιαίτερες επιχορηγήσεις που προσφέρονταν στις υψηλές θέσεις του κράτους εξαφανίσθηκαν μαζί με τις θέσεις αυτές». Επίσης, «οι δικαστικοί λειτουργοί έχασαν την ψευτο-ανεξαρτησία τους...» και «...έπρεπε να εκλέγονται φανερά, να είναι υπεύθυνοι και να μπορούν να ανακληθούν». Η Κομμούνα με αυτά τα μέτρα μετέτρεψε την τυπική δημοκρατία που υπήρχε στο προηγούμενο αστικό καθεστώς σε πραγματική, άλλαξε με επαναστατικά μέσα το ποιοτικό περιεχόμενο της δημοκρατίας, αύξησε με ένα επαναστατικό άλμα την ποσότητα δημοκρατίας σε τέτοιο βαθμό που δημιούργησε μια μια νέα ποιότητα, μεταβαίνοντας έτσι από ένα κράτος αστικό σε ένα κράτος εργατικό. Η διαφορά με την Κομμούνα ήταν ότι πλέον επιβλήθηκε στην κοινωνία η θέληση της πλειοψηφίας του πληθυσμού και όχι της μειοψηφίας, όπως...

Μέρος 1ο | Μέρος 2ο Το βιβλίο του Βλαντιμίρ Ίλιτς Λένιν με τίτλο «Κράτος και Επανάσταση: η διδασκαλία του μαρξισμού για το κράτος και τα καθήκοντα του προλεταριάτου στην επανάσταση» γράφτηκε κατά το δίμηνο Αυγούστου - Σεπτεμβρίου 1917, δηλαδή κατά τις παραμονές της Οκτωβριανής Επανάστασης, όταν ο μπολσεβίκος ηγέτης κρυβόταν στη Φινλανδία για να ξεφύγει από τις διώξεις της αστικής Προσωρινής Κυβέρνησης. Οι συνθήκες και η χρονική στιγμή που ο Λένιν επέλεξε να γράψει αυτό το έργο, δείχνουν το πόσο μεγάλη σημασία έδινε στο ζήτημα του κράτους. Έγραφε χαρακτηριστικά στον πρόλογο της πρώτης ρωσικής έκδοσης του βιβλίου (1918) ότι «η πάλη για την απαλλαγή των εργαζόμενων μαζών από την επιρροή της αστικής τάξης είναι αδύνατη χωρίς την καταπολέμηση των οπορτουνιστικών αντιλήψεων για το κράτος». Σήμερα που οι κλασικές οπορτουνιστικές ιδέες για το κράτος είναι κυρίαρχες στην Αριστερά (ακόμα και την «κομμουνιστική»), εμφανίζοντάς το σαν έναν ουδέτερο «δημόσιο τομέα», σαν μια ανεξάρτητη «δημόσια διοίκηση» ή «πολιτεία» κ.ά, η γνώση των βασικών ιδεών αυτού του έργου του Λένιν είναι ζωτικής σημασίας για κάθε αντικαπιταλιστή αγωνιστή και αγωνίστρια. Έτσι, στο πλαίσιο του αφιερώματός μας στο έργο του Λένιν με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τον θάνατό του, δημοσιεύουμε εδώ μια σύνοψη-περίληψη του κλασικού...

Ακούστε στο ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ Podcast: Η άποψη του κομμουνισμού για την Ιστορία, η ιστορική εξέλιξη μέχρι τον καπιταλισμό και το σοσιαλιστικό μέλλον. Ομιλητής: Σταμάτης Καραγιαννόπουλος. Ακούστε αυτό το επεισόδιο στην πλατφόρμα Spotify εδώ και εδώ και στην πλατφόρμα Apple Podcasts εδώ.

Ο Αυστριακός μαρξιστής Έρνστ Φίσερ έγραψε ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο με τίτλο «Η αναγκαιότητα της Τέχνης» το οποίο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1959 και μου έκανε βαθιά εντύπωση. Ο θαυμασμός μου γι’ αυτό το έργο δεν έχει μειωθεί με το πέρασμα του χρόνου. Φυσικά, μπορεί κανείς να διαφωνήσει με τη μία ή την άλλη διατύπωση στο βιβλίο αυτό, αλλά περιέχει μερικές πολύ βαθυστόχαστες διατυπώσεις. Για παράδειγμα: «Η τέχνη είναι απαραίτητη για να μπορέσει ο άνθρωπος να αναγνωρίσει και να αλλάξει τον κόσμο. Αλλά η τέχνη είναι επίσης απαραίτητη λόγω της μαγείας που ενυπάρχει σε αυτήν». Πώς μπορούμε να ερμηνεύσουμε αυτά τα λόγια; Φανταστείτε για μια στιγμή έναν κόσμο χωρίς τέχνη, χωρίς χρώμα, χωρίς μουσική, χορό ή τραγούδι. Ένας τέτοιος κόσμος θα ήταν ένα ανυπόφορο μέρος – ένα ζοφερό και μίζερο μέρος, ακόμα κι αν υποθέσει κανείς ότι παρεχόταν σε όλους επαρκής τροφή, στέγη και υγειονομική περίθαλψη. Η ζωή, στην πραγματικότητα, θα ήταν άνευ νοήματος χωρίς την αναζήτηση για κάτι ανώτερο, πιο υψηλό, πιο όμορφο από την ποταπή πραγματικότητα της καθημερινής ύπαρξης. Μια άψυχη αντίληψη για τον μαρξισμό Ο μαρξισμός συχνά κατηγορείται ότι είναι ένα άψυχο δόγμα, που ασχολείται καθαρά με την οικονομική ανάλυση. Αυτό είναι απόλυτα λανθασμένο. Ο ιστορικός υλισμός υποστηρίζει ότι...

Ακούστε στο ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ Podcast: Η ιστορική συζήτηση στο μαρξιστικό κίνημα για τον πόλεμο και η μπολσεβίκικη-λενινιστική άποψη. Ομιλητής: Σταμάτης Καραγιαννόπουλος. Ακούστε αυτό το επεισόδιο στην πλατφόρμα Spotify εδώ και εδώ και στην πλατφόρμα Apple Podcasts εδώ.

Η εκπαιδευτική πολιτική των μπολσεβίκων μετά από την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 βασίστηκε πάνω στην εμπειρία και τις κατακτήσεις της Παρισινής Κομμούνας του 1871. Η Κομμούνα καθιέρωσε τη δωρεάν και υποχρεωτική Εκπαίδευση για όλους. Κατέστησε την Εκπαίδευση ανεξάρτητη από κάθε επέμβαση του κράτους και της εκκλησίας. Επίσης συνέδεσε τη θεωρητική διδασκαλία με την πρακτική στη βιομηχανία γεφυρώνοντας έτσι το χάσμα μεταξύ θεωρίας και πράξης, πνευματικής και χειρωνακτικής εργασίας. Αυτές οι καινοτόμες εκπαιδευτικές αντιλήψεις και πρακτικές αξιοποιήθηκαν από την Οκτωβριανή Επανάσταση. Ο πρώτος Εκπαιδευτικός Νόμος του 1918 όρισε ως σκοπό της Εκπαίδευσης να δημιουργήσει νέους ανθρώπους που θα είναι αφέντες των παραγωγικών δυνάμεων και της φύσης χωρίς την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Η μέθοδος για αυτό ήταν η ολόπλευρη «πολυτεχνική» Εκπαίδευση, δηλαδή η σύνδεση της θεωρίας με την πράξη και η γνώση των μεθόδων εργασίας για διαφορετικές εργασίες. Σκοπός ήταν να αναδειχθούν δημιουργικές προσωπικότητες αναπτυγμένες πολύπλευρα. Επιπλέον, προσφέρονταν ζεστά δωρεάν γεύματα στους μαθητές, ενώ η διοίκηση των σχολείων εκλεγόταν από μαθητές, καθηγητές και λοιπούς εργαζόμενους των σχολικών μονάδων. Η ύλη και οι μέθοδοι διδασκαλίας καθορίζονταν από τα σχολικά σοβιέτ, στα οποία συμμετείχαν οι καθηγητές, αντιπρόσωποι των μαθητών και εργαζομένων της περιοχής. Η δουλειά για το σπίτι καταργήθηκε. Η πρόσβαση σε όλες...

Ακούστε στο ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ Podcast: Η αληθινή άποψη του Λένιν, του Τρότσκι και της επαναστατικής Κομιντέρν για το ζήτημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Ομιλητής: Σταμάτης Καραγιαννόπουλος. Ακούστε αυτό το επεισόδιο στην πλατφόρμα Spotify εδώ και εδώ και στην πλατφόρμα Apple Podcasts εδώ.

Ακούστε στο ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ Podcast: Οι καπιταλιστικές στρεβλώσεις στην ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης και οι τεράστιες δυνατότητες από τη χρησιμοποίησή της σε μια κομμουνιστική κοινωνία. Ομιλητής: Γιώργος Αρναούτογλου. Ακούστε αυτό το επεισόδιο στην πλατφόρμα Spotify εδώ και εδώ, στην πλατφόρμα Google Podcasts εδώ και στην πλατφόρμα Apple Podcasts εδώ.