Χτες [14/10], το Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας εξέδωσε τις ποινές για δώδεκα Καταλανούς πολιτικούς κρατούμενους που συμμετείχαν στο δημοψήφισμα του Οκτωβρίου το 2017, συμπεριλαμβανομένων εννέα πρώην υπουργών, του προέδρου του καταλανικού κοινοβουλίου και δύο δημοφιλών ηγετικών φιγούρων του κινήματος. Η διαδικασία κράτησε για σχεδόν δύο χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων οι εννέα εξ αυτών ήταν προφυλακισμένοι. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι ποινές ήταν σκληρές: μεταξύ εννέα και δεκατρία χρόνια φυλακή για τους εννιά προφυλακισμένους, ενώ πρόστιμα και απαγόρευση του εκλέγεσθαι στους άλλους τρεις.
Έχουν κατηγορηθεί, μεταξύ άλλων μικρότερων αδικημάτων και για ανταρσία: ένα σοβαρό έγκλημα που περιλαμβάνει μια «ταραχώδη» εξέγερση εναντίον του κράτους. Ωστόσο, σε καμία περίπτωση οι ηγέτες αυτοί δεν προώθησαν οποιαδήποτε εξέγερση. Στην πραγματικότητα, όταν το κίνημα του 2017 έφτασε σε ένα επαναστατικό σημείο, έκαναν ότι μπορούσαν για να το περιορίσουν. Αλλά αυτή δεν είναι μια συνηθισμένη δικαστική υπόθεση. Είναι μια πολιτική δίκη με την οποία το κράτος θέλει να επιβεβαιώσει την εξουσία του μέσω μιας παραδειγματικής τιμωρίας.
Οι ποινές προκάλεσαν άμεση αντίδραση από τις καταλανικές μάζες, οι οποίες κατέβηκαν στους δρόμους. Παρόλο που αυτές οι διαμαρτυρίες ήταν σε μεγάλο βαθμό αυθόρμητες, το μέτωπο «Τσουνάμι Δημοκρατών» είχε το γενικό συντονισμό. Μέχρι το μεσημέρι, το κέντρο της Βαρκελώνης είχε παραλύσει, καθώς έκλεισαν οι κύριοι δρόμοι (ξεκινώντας από το μπλοκάρισμα της οδού Λαετάνα από τους οδηγούς ταξί. Οι μαθητές βγήκαν από τις τάξεις μόλις ανακοινώθηκαν οι ποινές και ενώθηκαν με τους διαδηλωτές.
Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στο αεροδρόμιο της Βαρκελώνης, προκαλώντας πάνω από 100 ακυρώσεις πτήσεων και πολλές καθυστερήσεις. Η αστυνομία διέκοψε τις συνδέσεις του τρένου και του μετρό προς το αεροδρόμιο, αλλά μάζες ανθρώπων διέσχισαν με τα πόδια την εθνική οδό που το συνδέει με την πόλη. Η αστυνομία, ισπανική και καταλανική, επιτέθηκε στη συγκέντρωση του αεροδρομίου με βία άνευ προηγουμένου, χρησιμοποιώντας δακρυγόνα, σφαίρες από καουτσούκ (που είναι τυπικά παράνομες στην Καταλονία) και συσκευές αναισθητοποίησης. Αστυνομικά φορτηγά επιτάχυναν προς τους διαδηλωτές με μεγάλη ταχύτητα. Ένας 22χρονος έχασε το μάτι του αφού χτυπήθηκε από μια σφαίρα από καουτσούκ και 131 τραυματίστηκαν.
Στην πόλη, υπήρξαν συγκρούσεις με την αστυνομία το βράδυ γύρω από τον κεντρικό ισπανικό αστυνομικό σταθμό. Σε άλλες περιοχές, δρόμοι και σταθμοί τρένου καταλήφθηκαν ή αποκλείστηκαν. Υπήρχαν μαζικές συγκεντρώσεις σε κεντρικές πλατείες σε όλη την Καταλονία. Υπήρξαν επίσης μεγάλες διαδηλώσεις στην υπόλοιπη Ισπανία, καθώς οι καταδίκες δημιούργησαν κατακραυγή από ένα σημαντικό τμήμα της ισπανικής κοινωνίας. Στη Μαδρίτη, οι διαδηλωτές προσπάθησαν να μιμηθούν τη Βαρκελώνη αποκλείοντας την πρόσβαση στο αεροδρόμιο Μπαράχας με πάνω από χίλια αυτοκίνητα.
Το «μαστίγιο» της αντίδρασης έδωσε μια ισχυρή ώθηση στο καταλανικό δημορκατικό κίνημα. Η ολοήμερη κατοχή ενός από τα μεγαλύτερα αεροδρόμια της Ευρώπης είναι μια γεύση του τι μπορεί να επιτευχθεί μέσω της μαζικής κινητοποίησης. Μετά από μήνες συνεχούς υποχώρησης του κινήματος, οι μάζες έχουν πλέον ζεστάνει τους μυς τους και έχουν ανακτήσει την αυτοπεποίθηση τους. Οι καταδίκες δεν ερέθισαν μόνο κάποιους «περιθωριακούς» αποσχιστές, αλλά και πολλούς συνδικαλιστές κατά της ανεξαρτησίας – τόσο στην Καταλονία, αλλά και πέραν αυτής.
Ο δημοκρατικός αγώνας αναβιώνει
Οι εξεγερσιακές παραδόσεις του Οκτωβρίου 2017 επανέρχονται απότομα στην επιφάνεια (εμπλουτισμένες από τη διεθνή εμπειρία των «κίτρινων γιλέκων», του Χονγκ Κονγκ, του Εκουαδόρ κ.λπ., η οποία δεν έχει περάσει απαρατήρητη). Μια γενική απεργία έχει καλεστεί για την Παρασκευή [αυτή που έγινε στις 18/10] και μαζικές διαδηλώσεις και φοιτητικές συγκεντρώσεις προγραμματίζονται κατά τη διάρκεια της εβδομάδας. Σήμερα το βράδυ [15/10], οι οργανώσεις γύρω από το CUP («Υποψήφιοι Λαϊκής Ενότητας»), που βρίσκονται στ’ αριστερά του κινήματος υπέρ της ανεξαρτησίας, έχουν καλέσει σε συλλαλητήρια κατά της καταστολής στο αεροδρόμιο. Αυτές οι κινητοποιήσεις θα πρέπει να αναπτυχθούν μέσω μαζικών συνελεύσεων και επιτροπών αγώνα. Ήδη βλέπουμε τα έμβρυα τέτοιων σχηματισμών λαϊκής οργάνωσης.
Ωστόσο, το βασικό μειονέκτημα του κινήματος του 2017 δεν έχει επιλυθεί: η απουσία επαναστατικής ηγεσίας που να μπορεί να οδηγήσει το κίνημα στη νίκη. Οι ίδιοι μικροαστοί εθνικιστές που εκτροχίασαν το δημοψήφισμα του 2017, παραμένουν στο επίκεντρο του κινήματος σήμερα και μάλιστα τώρα είναι ακόμα πιο αποπροσανατολισμένοι και φοβισμένοι από ότι πριν από δύο χρόνια. Πράγματι, ενώ καταδικάζει τις ποινές, η καταλανική κυβέρνηση ζήτησε «διάλογο και διαπραγμάτευση» με το κράτος και έστειλε χθες την αστυνομία της Καταλονίας ενάντια στους διαδηλωτές στο αεροδρόμιο.
Με το ένα χέρι, κυματίζουν την καταλανική σημαία και με το άλλο τα γκλοπ με τα οποία χτύπησαν τη νεολαία που αγωνίζεται για τα πιο βασικά δημοκρατικά δικαιώματα. Στην Ισπανία, το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, μαζί με άλλα σημαντικά δημοκρατικά αιτήματα, είναι ένα επαναστατικό καθήκον που δεν μπορεί να εκπληρωθεί από μικροαστούς πολιτικούς που φοβούνται την ίδια τους τη σκιά. Ο στόχος είναι να δημιουργηθεί μέσα από αυτό το κίνημα, μια νέα επαναστατική ηγεσία. Το καθήκον αυτό ανήκει στο CUP, που πρέπει να εξηγήσει με σαφήνεια στις αγανακτισμένες, εξεγερμένες μάζες τους περιορισμούς της σημερινής δημοκρατικής ηγεσίας, συνδέοντας αυτές τους τις αδυναμίες με τον ταξικό τους χαρακτήρα και προτείνοντας μια εναλλακτική πολιτική λύση.
Πρακτικά, είναι απαραίτητο να προωθήσει το σχηματισμό επιτροπών αγώνα βάσης, να τις «εξοπλίσει» με ένα πρόγραμμα για τον ριζικό μετασχηματισμό της κοινωνίας και να τις ενώσει μέσω της εκλογής αντιπροσώπων για μια επιτροπή αγώνα ολόκληρης της Καταλονίας. Αυτό το σχέδιο μπορεί να αποτελέσει το επαναστατικό όχημα που χρειάζεται το κίνημα για να θριαμβεύσει.
Αρτούρο Ροντρίγκεζ
Μετάφραση: Μάριος Καλομενόπουλος
