Λίγες μέρες μόνο μετά την ανατροπή του δικτάτορα Μπεν Άλι από την επανάσταση στην Τυνησία, δεκάδες χιλιάδες Αιγύπτιοι κατέκλυσαν τους δρόμους του Καϊρου, της Αλεξάνδρειας, του Ασουάν και όλων των μεγάλων πόλεων της Αιγύπτου, συμμετέχοντας σε μαζικές διαδηλώσεις, τις σημαντικότερες που έχει δει η χώρα από το 1977, όταν η εξέγερση ενάντια στην αύξηση της τιμής του ψωμιού έφερε στο χείλος της κατάρρευσης την κυβέρνηση του Ανουάρ Σαντάτ.
Το κύμα αυτών των μαζικών διαδηλώσεων στην Αίγυπτο φανερώνει ότι το επαναστατικό παράδειγμα της Τυνησίας αρχίζει τα εξαπλώνεται σε όλο τον Αραβικό κόσμο. Οι επαναστατικές φλόγες που άρχισαν την πορεία τους από την Τυνησία βρίσκονται πλέον για τα καλά στην Αίγυπτο και αρχίζουν επίσης να εκτείνονται σε Αλγερία, Ιορδανία και Υεμένη.
Όπως και στην Τυνησία, οι μαζικές διαδηλώσεις στην Αίγυπτο ξέσπασαν σαν αποτέλεσμα της αναπτυσσόμενης οργής ενάντια στην φτώχεια και την ανεργία. Ο μισός πληθυσμός της χώρας βρίσκεται στο όριο της φτώχιας, που από τον ΟΗΕ ορίζεται στα 2 δολάρια την ημέρα. Επιπρόσθετα, ο πληθυσμός της Αιγύπτου απολαμβάνει πολύ χαμηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης από ότι εκείνο του λαού της Τυνησίας. Ο αναλφαβητισμός είναι υψηλότερος και η πρόσβαση στο internet χαμηλότερη.
Αλλά η δυσαρέσκεια για την οικονομική κατάσταση είναι μόνο ένα μέρος της ευρύτερης πολιτικής δυσαρέσκειας. Υπάρχει ένα βαθειά ριζωμένο μίσος για τις αδικίες και την διαφθορά που χαρακτηρίζουν το καθεστώς του Χόσνι Μουμπάρακ, ο οποίος κυβερνά την χώρα για 30 συνεχή χρόνια. Πρέπει να σημειώσουμε εδώ, ότι καθ ‘ όλη την διάρκεια της διακυβέρνησης Μουμπάρακ στην χώρα ισχύει καθεστώς έκτακτης ανάγκης που απαγορεύει τις διαδηλώσεις. Αυτό όμως όπως βλέπουμε, δεν έχει αποτρέψει τον Αιγυπτιακό λαό από το να κατέβει στους δρόμους αψηφώντας τον φόβο και ζητώντας την ανατροπή του Μουμπάρακ, αλλά και μια θεμελιώδη αλλαγή στα πολιτικά και κοινωνικά πράγματα της χώρας. Όπως και στην Τυνησία οι εκκλήσεις για τις διαδηλώσεις εμφανίστηκαν στο internet, στο face book και το twitter, όπου 90.000 άνθρωποι δήλωσαν πρόθεση να συμμετέχουν. Τελικά η συμμετοχή ξεπέρασε κάθε προσδοκία των διοργανωτών.
Στο μυαλά όλων των διαδηλωτών βρισκόταν η Τυνησία. Στις διαδηλώσεις της 25ης Γενάρη στο Κάιρο, οι συμμετέχοντες φώναζαν «ζήτω η ελεύθερη Τυνησία» και κρατούσαν Αιγυπτιακές μαζί με Τυνησιακές σημαίες. Τα πλήθη επίσης φώναζαν οργισμένα συνθήματα υπέρ της παραίτησης του Προέδρου Μουμπάρακ. Στις διαδηλώσεις της Αλεξάνδρειας τα πλήθη φώναζαν: «Επανάσταση, επανάσταση σαν ηφαίστειο ενάντια στο δειλό Μουμπάρακ». Διάφορες αναφορές στον τύπο έκαναν λόγο για μαζικές επιθέσεις των διαδηλωτών ενάντια σε κυβερνητικά κτήρια, ενώ στην πυκνοκατοικημένη συνοικία του Καϊρου με την ονομασία Ντάρ Έλ Σαλάμ, οι διαδηλωτές κατέλαβαν το αστυνομικό τμήμα.
Οι μάζες αφυπνισμένες μετά από πολλά χρόνια, φάνηκε να απολαμβάνουν την ελευθερία αυτών των στιγμών και να νιώθουν την δύναμη τους μέσα στους δρόμους. Εάν διέθεταν μια οργάνωση ή μία ηγεσία που θα έθετε ως στόχο αυτό το καθήκον, θα μπορούσαν να καταλάβουν την εξουσία. Αλλά, με την απουσία μιας ηγεσίας και ενός ξεκάθαρου σχεδίου και μιας συγκεκριμένης πολιτικής προοπτικής η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε περίπλοκες κατευθύνσεις.
Το καθεστώς σε πανικό
Το καθεστώς είναι σε κατάσταση πανικού. Αρχικά, η στάση της αστυνομίας ήταν ανεκτική, αλλά έγινε πολύ πιο επιθετική όταν αυξήθηκε ο αριθμός των διαδηλωτών. Οι δυνάμεις καταστολής τότε επιτέθηκαν με κλομπ και δακρυγόνα για να διαλύσουν τις συγκεντρώσεις, με αποτέλεσμα μέχρι την ώρα που γράφεται αυτό το άρθρο να υπάρχουν ήδη τέσσερις νεκροί και δεκάδες τραυματίες και συλληφθέντες. Αμέσως μετά τις πρώτες δολοφονίες διαδηλωτών ο υπουργός εσωτερικών δήλωσε ότι οι διαδηλώσεις και οι συγκεντρώσεις δε θα γίνονται πλέον ανεκτές.
Μπορεί όμως το καθεστώς να πνίξει την εξέγερση στο αίμα; Μια τέτοια κατάληξη δεν είναι αδύνατη, αλλά θα μπορούσε να είναι μία «πύρρειος νίκη» για το καθεστώς. Το μίσος και η αποστροφή του λαού για το καθεστώς θα αυξάνονταν ακόμα περισσότερο και έτσι οι προοπτικές για ένα ακόμα πιο μαζικό και δυναμικό κίνημα την επόμενη περίοδο θα γίνονταν πιο πιθανές.
Ο Μουμπάρακ βρίσκεται σε προχωρημένη ηλικία. Ο γιός του που ελπίζει να τον διαδεχτεί, θα είναι ακόμα πιο από-νομιμοποιημένος από τον πατέρα του στις συνειδήσεις των μαζών. Η οικονομία θα χειροτερέψει οξύνοντας το πρόβλημα της ανεργίας. Έτσι νέες εκρήξεις θα ακολουθήσουν.
Το κλειδί στην κατάσταση είναι σε κάθε περίπτωση το πανίσχυρο Αιγυπτιακό προλεταριάτο, το οποίο τα τελευταία χρόνια έχει συμμετάσχει σε μια σειρά σημαντικών απεργιών. Τώρα, οι εργάτες είναι στους δρόμους.
Το κλειδί στην κατάσταση είναι σε κάθε περίπτωση το πανίσχυρο Αιγυπτιακό προλεταριάτο, το οποίο τα τελευταία χρόνια έχει συμμετάσχει σε μια σειρά σημαντικών απεργιών. Τώρα, οι εργάτες είναι στους δρόμους.
Ο επαναστατημένος λαός έχει καταλάβει τους δρόμους και τις πλατείες. Όταν οι μάζες χάνουν το φόβο τους δεν υπάρχει καμία δύναμη πάνω στη γη που μπορεί να την σταματήσει. Ότι και αν συμβεί το επόμενο διάστημα το σίγουρο είναι πως η Αραβική επανάσταση έχει ήδη αρχίσει!
Αμαλία Γιακουμίδου
