Στην «Κόκκινη Σπίθα», ένα περιοδικό του Κομμουνιστικού Κόμματος του Νεπάλ, ένας από τους ηγετικούς θεωρητικούς του κόμματος, ο Μπαμπουράμ Μπαταράι, έγραψε πρόσφατα ένα άρθρο, που δεν πέρασε απαρατήρητο από το νεπαλέζικο αλλά και το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα. Ο Μπαταράι, που είναι 55 ετών, είναι μέλος του Πολιτικού Γραφείου της κύριας μαοϊκής οργάνωσης του Νεπάλ. Υπήρξε υπουργός Οικονομίας τον Αύγουστο του 2008, κατά τη διάρκεια της συμμετοχής των μαοϊκών στην κυβέρνηση συνεργασίας, από την οποία αποχώρησαν αργότερα. Αν και το ΚΚ του Νεπάλ έχει υποστηρίξει για πολύ καιρό τις ιδέες του Μάο και του Στάλιν, έγραψε τα παρακάτω:
«Σήμερα, η παγκοσμιοποίηση του ιμπεριαλιστικού καπιταλισμού έχει αυξηθεί πολύ περισσότερο σε σχέση με την περίοδο της Οκτωβριανής Επανάστασης. Η ανάπτυξη της τεχνολογίας των πληροφοριών έχει μετατρέψει τον πλανήτη σε ένα παγκόσμιο χωριό. Ωστόσο, λόγω της ανισομερούς ανάπτυξης η οποία είναι εγγενής στον καπιταλιστικό ιμπεριαλισμό, έχει δημιουργηθεί ανισότητα μεταξύ των διαφόρων εθνών. Σε αυτό το πλαίσιο εξακολουθεί να υπάρχει (κάποια) πιθανότητα επανάστασης σε μία χώρα παρόμοια με την Οκτωβριανή Επανάσταση. Ωστόσο, προκειμένου να διατηρηθεί η επανάσταση, σίγουρα χρειάζεται ένα παγκόσμιο ή τουλάχιστον περιφερειακό κύμα επαναστάσεων σε μερικές χώρες. Σε αυτό το πλαίσιο, οι μαρξιστές επαναστάτες πρέπει να αναγνωρίσουν ότι ο τροτσκισμός είναι πιο κατάλληλος από το σταλινισμό την σημερινή εποχή για την προώθηση των συμφερόντων του προλεταριάτου» (Κόκκινη Σπίθα, Ιούλιος 2009, τεύχος 1, σελίδα 10).
Μέχρι σήμερα, η αλήθεια για την ζωή και την συμβολή του Λέον Τρότσκι είχε κρυφτεί. Αυτό ισχύει και για τα ίδια τα στελέχη του κόμματος. Τώρα, που ο δρόμος του σταλινισμού και του μαοϊσμού οδεύει προς το αδιέξοδο, και καθώς τα στελέχη του κόμματος ζητούν εξηγήσεις από του ηγέτες τους, οι τελευταίοι αναγκάστηκαν να πουν την αλήθεια για την επανάσταση, της οποίας ηγήθηκαν οι μπολσεβίκοι γενικά, αλλά και ιδιαίτερα για τον Λέον Τρότσκι. Αυτή η αναγνώριση είναι επίσης μία ένδειξη του γεγονότος ότι οι μαοϊκοί προσπαθούν να καταρτίσουν έναν ισολογισμό για την επί δεκαετίες πορεία τους.
Μία από της κύριες διαφορές μεταξύ του Στάλιν και του Τρότσκι ήταν το ζήτημα του «σοσιαλισμού σε μία χώρα». Από το 1904, ο Τρότσκι ανέπτυξε την ιδέα ότι η Ρωσική Επανάσταση ενάντια στο τσαρικό καθεστώς, δε θα σταματούσε στα άμεσα έργα της «αστικής-δημοκρατικής» επανάστασης (αγροτική μεταρρύθμιση, κοινοβουλευτική δημοκρατία, δικαιώματα των εθνικών μειοψηφιών κ.α). Δηλαδή, η Ρωσική Επανάσταση δεν θα σταματούσε στην δημιουργία ενός αστικού δημοκρατικού κράτους. Πράγματι, ο Τρότσκι εξήγησε ότι, λόγω της αδυναμίας της ρωσικής αστικής τάξης και της εξάρτησής της από τον τσάρο, ο ηγετικός ρόλος της επανάστασης απαραίτητα θα έπεφτε στο προλεταριάτο. Η υπανάπτυξη της ρωσικής οικονομίας δε θα εμπόδιζε την εργατική τάξη να πάρει την εξουσία και να ξεκινήσει τη σοσιαλιστική μεταμόρφωση της κοινωνίας. Αλλά, συγχρόνως, ο Τρότσκι εξήγησε ότι θα ήταν αδύνατο να καθιερωθεί ένα βιώσιμο σοσιαλιστικό καθεστώς χωρίς την επέκταση της επανάστασης σε πολλές άλλες χώρες, σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Η προοπτική αυτή εγγράφηκε στην ιστορία του μαρξισμού ως η «θεωρία της Διαρκούς Επανάστασης».
Μετά το θάνατο του Λένιν το 1924, ο Στάλιν και άλλοι ηγέτες των μπολσεβίκων επιτέθηκαν κατά της θεωρίας της Διαρκούς Επανάστασης με τη θεωρία του «σοσιαλισμού σε μία χώρα». Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, ήταν δυνατό να χτιστεί ο σοσιαλισμός στην Ρωσία, ανεξάρτητα από το διεθνές πλαίσιο. Έτσι, η προοπτική της παγκόσμιας επανάστασης εγκαταλείφθηκε. Αυτή η θεωρία αντικατόπτριζε τον εθνικιστικό γραφειοκρατικό εκφυλισμό του σοβιετικού κράτους, λόγω της παρατεταμένης απομόνωσης της Ρωσικής Επανάστασης και της οικονομικής και πολιτισμικής καθυστέρησης της χώρας.
Ο Μπαταράι όμως κάνει λάθος σε ένα σημείο. Το 1917, ούτε ο Λένιν ούτε ο Τρότσκι ούτε κανένας άλλος ηγέτης των μπολσεβίκων (ούτε ο ίδιος ο Στάλιν!) έκριναν ότι η επανάσταση θα μπορούσε να περιοριστεί σε μία μόνο χώρα. Κανείς δεν ανέφερε καν την ιδέα αυτή, πριν αυτή να γίνει το σύνθημα του Στάλιν από το 1924 και μετά. Όμως, παρά το λάθος του Μπαταράι, το γεγονός ότι ένας ανώτερος ηγέτης ενός παραδοσιακά σταλινικού κόμματος αναγνωρίζει την εγκυρότητα των ιδεών του Τρότσκι είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη. Αυτό θα προωθήσει μια πολύ χρήσιμη συζήτηση εντός του κομμουνιστικού κινήματος για τις ιστορικές ρίζες του σταλινισμού και τις ιδέες του αυθεντικού μαρξισμού.
Υπάρχει ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη θεωρία της Διαρκούς Επανάστασης στο Νεπάλ. Το γεγονός ότι ένας ηγέτης των μαοϊκών αναγνώρισε ότι «στο σημερινό πλαίσιο της παγκοσμιοποιημένης καπιταλιστικής κυριαρχίας ο τροτσκισμός έχει γίνει πιο κατάλληλος απ’ το σταλινισμό» είναι μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εξέλιξη. Αυτή η εξέλιξη είναι επίσης ένα βήμα προς την οικοδόμηση δεσμών με άλλα κινήματα και οργανώσεις που αγωνίζονται ενάντια στον καπιταλισμό σε παγκόσμιο επίπεδο. Πράγματι, είναι καθήκον των απανταχού μαρξιστών να συζητήσουν τη σωστή τακτική και στρατηγική για την παγκόσμια επανάσταση. Γι’ αυτό το λόγο, χαιρετίζουμε το άρθρο του Μπαταράι και επιθυμούμε να συνεισφέρουμε στις συζητήσεις μεταξύ των κομμουνιστών του Νεπάλ. Ο αγώνας για το σοσιαλισμό είναι ένας διεθνής αγώνας, και μία νίκη για τους κομμουνιστές του Νεπάλ θα είναι μία νίκη για τους εργάτες της Νότιας Ασίας αλλά και όλου του κόσμου.
