Πώς θα παλέψουμε ενάντια στην ακρίβεια
Η αναποτελεσματικότητα του να προσπαθεί κάποιος να αντιμετωπίσει μια κλασσική καπιταλιστική κρίση μόνο με την «τόνωση της ζήτησης» χωρίς να επεμβαίνει στην παραγωγή, έχει κοινή βάση με την αναποτελεσματικότητα της απόπειρας να αντιμετωπιστεί η ακρίβεια χωρίς να αμφισβητηθεί η ιδιοκτησία των μονοπωλίων. Σε αυτό το ζήτημα, το σημείο 7, χωρίς να θέτει ζήτημα κρατικοποίησης των καρτέλ που ευθύνονται για την ακρίβεια, καταρχήν προτείνει ένα «νέο θεσμικό πλαίσιο για τον ουσιαστικό, αυστηρό και αποτελεσματικό έλεγχο των κάθε λογής καρτέλ, των ολιγοπωλιακών και εναρμονισμένων πρακτικών στην αγορά, ως προς τις τιμές, την ποιότητα, την ασφάλεια και την υγιεινή προϊόντων και υπηρεσιών» με επιβολή «κοστολογικού έλεγχου σε όλα τα στάδια από την παραγωγή και την εισαγωγή ως την κατανάλωση.» Φορέας αυτού του ελέγχου αναφέρεται ότι θα είναι το κράτος, που τονίζεται ότι θα πρέπει να «παρεμβαίνει στη διαμόρφωση των τιμών, να επιβάλλει ελεγχόμενα ποσοστά κέρδους, επαναφέροντας, όπου χρειάζεται, αγορανομικές διατάξεις», αλλά επίσης προβλέπεται και η «θεσμοθέτηση εργατικού και λαϊκού ελέγχου στις πηγές διαμόρφωσης του κόστους και των τιμών».
Σε ότι αφορά το πρώτο σκέλος του ελέγχου, η απόπειρα ελέγχου των τιμών από κρατικές επιτροπές είναι μια τεχνοκρατική μέθοδος καταδικασμένη σε αποτυχία. Οι διεφθαρμένες, γραφειοκρατικές και ανεξέλεγκτες υπηρεσίες του αστικού κράτους δεν μπορούν να διεξάγουν έναν αποτελεσματικό έλεγχο στις τιμές. Είναι αποφασιστικής σημασίας ζήτημα να κατακτηθεί η δυνατότητα να διεισδύσει το βλέμμα της εργαζόμενης κοινωνίας στην πηγή της ακρίβειας, δηλαδή στα μεγάλα βιομηχανικά μονοπώλια, για να ελέγξει και να αποδείξει την κερδοσκοπία των καπιταλιστών. Γι’ αυτό ο «εργατικός και λαϊκός έλεγχος» των τιμών πρέπει να είναι η βασική προτεινόμενη μέθοδος ελέγχου των τιμών. Όμως επίσης, για να μην αποτελεί αυτή η θέση ένα εύηχο «πυροτέχνημα», πρέπει να αναφερθεί και το πως και από ποιους συγκεκριμένα θα γίνεται αυτός ο έλεγχος. Κι αυτό το κρίσιμο ζήτημα δυστυχώς στα «15 σημεία» μένει χωρίς απάντηση.
Έναν ουσιαστικό έλεγχο των τιμών στα καρτέλ μπορούν να τον εγγυηθούν μόνο οι εκλεγμένες επιτροπές εργατών στα εργοστάσια. Παράλληλα, πρέπει να κινητοποιηθούν όλοι όσοι σαν καταναλωτές υφίστανται τις επιπτώσεις από την ακρίβεια. Οι εργαζόμενοι αγρότες, οι βιοτέχνες, οι μικροκαταστηματάρχες πρέπει από κοινού με τους εργάτες να επιδιώξουν να ασκήσουν έλεγχο στην τιμολογιακή πολιτική, δημιουργώντας κοινές επιτροπές ελέγχου των τιμών. Μέσα από αυτόν τον τρόπο οι εργάτες θα δείξουν στα υπόλοιπα φτωχά λαϊκά στρώματα ότι η πραγματική αιτία για την υψηλές τιμές βρίσκεται μόνο στα υπερβολικά κέρδη των καπιταλιστών και στις σπατάλες της καπιταλιστικής αναρχίας (διαφήμιση κ.λπ).
Πάνω από όλα όμως, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι για να αμφισβητηθεί το δικαίωμα των καπιταλιστών να ορίζουν αυθαίρετα τις τιμές κερδοσκοπώντας, πρέπει να αμφισβητηθεί και το δικαίωμά τους να ελέγχουν την ίδια τη βιομηχανία της παραγωγής των βασικών ειδών κατανάλωσης και τη διανομή τους. Είναι απόλυτη ανάγκη σήμερα οι σοσιαλιστές να θέσουν το πρόβλημα με έναν ξεκάθαρο και αποφασιστικό τρόπο : αν στο όνομα της «ελευθερίας της αγοράς» και του «απαραβίαστου της ιδιοκτησίας» τα ιδιωτικά μονοπώλια συνεχίζουν να αυθαιρετούν, τότε για να σώσουμε τους εργαζόμενους από την εξαθλίωση πρέπει να τα κοινωνικοποιήσουμε.
Πώς θα νικηθεί η ανεργία
Το κατεξοχήν πρόβλημα των εργαζόμενων που δεν μπορεί να βρει κανενός είδους επίλυση με τον περιορισμό σε «Κεϋνσιανές» πολιτικές είναι η ανεργία. Η ανεργία σήμερα είναι μόνιμη και οργανική. Δεν μειώθηκε ούτε την προηγούμενη περίοδο της ανάπτυξης (στο αποκορύφωμα της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, το 2004, η «επίσημη» ανεργία έφθανε το 11,5%) και αναμένεται να εκτοξευθεί τους αμέσως επόμενους μήνες σαν αποτέλεσμα της εξάπλωσης της ύφεσης. Η ανεργία λοιπόν δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί σαν έκτακτο πρόβλημα που απαιτεί κρατική παρέμβαση για να περιοριστεί η έξαρσή του, αλλά σαν ένα προϊόν των ίδιων των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής. Δεν μπορεί να επιλυθεί αν αυτές δεν τεθούν σε αμφισβήτηση.
Τα μέτρα που προτείνονται στο σημείο 8 για την ανεργία όπως η προτεινόμενη «Θέσπιση του 35ωρου – 7ωρου – 5νθήμερου» είναι αναγκαία, αλλά από μόνα τους είναι ανεπαρκή. Η διεκδίκηση για το 35ωρο πρέπει να συμπληρωθεί με την απαίτηση για την επιβολή κινητής κλίμακας ωρών εργασίας που σημαίνει την μείωση των ωρών εργασίας ανάλογα με τον αριθμό των ανέργων, αλλά και με βάση την ανάπτυξη της παραγωγικότητας της εργασίας. Επίσης αποφασιστικής σημασίας ζήτημα για την αντιμετώπιση της ανεργίας, ιδιαίτερα των νέων, είναι η αποφασιστική μείωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης που απουσιάζει από τα «15 σημεία», με ένα νέο ενδεικτικό όριο τα 58 έτη για τους άντρες και τα 55 για τις γυναίκες με το ίδιο όριο να είναι η «οροφή» για τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.
Ανεπαρκής είναι και η θέση για την απαγόρευση των «ομαδικών και μεμονωμένων απολύσεων σε κερδοφόρες επιχειρήσεις». Το μέτρο δεν πρέπει να περιοριστεί στις «κερδοφόρες» επιχειρήσεις. Οι εργάτες δεν μπορούν να εξαρτούν την επιβίωσή τους από το είδος της διαχείρισης που κάνουν τα αφεντικά στις επιχειρήσεις κι από τις τυφλές δυνάμεις της καπιταλιστικής αναρχίας. Όλες οι μεγάλες επιχειρήσεις που απολύουν – κερδοφόρες και μη – πρέπει να καταλαμβάνονται από τους εργάτες και να απαιτείται η άμεση κρατικοποίησή τους ώστε να διασωθεί χρήσιμος πλούτος και χρήσιμη εργατική δύναμη και να μην οδηγηθούν στην εξόντωση χιλιάδες εργατικές οικογένειες.
Για τους εργαζόμενους που χάνουν τη δουλειά τους επειδή κλείνει μια μικρή επιχείρηση, τα αναγκαία μέτρα οικονομικής στήριξης που προτείνονται στο κείμενο («Εξίσωση της αποζημίωσης απόλυσης των εργατών με αυτή των υπαλλήλων, Ασφαλιστική και υγειονομική κάλυψη των ανέργων κατά τη διάρκεια της ανεργίας, Ειδικά μέτρα για τους μακροχρόνια άνεργους και τους άνεργους άνω των 50 ετών, 100.000 προσλήψεις στην υγεία, την εκπαίδευση και τις κοινωνικές υπηρεσίες») εξαιτίας του πολύ μεγάλου αριθμού μικρών επιχειρήσεων στην Ελλάδα, πρέπει να συμπληρωθούν από ένα μεγάλης έκτασης πρόγραμμα δημόσιων έργων και κοινωνικής στέγης, ώστε να κατασκευαστούν νοσοκομεία, σχολεία, εργατικές κατοικίες και άλλα κοινωφελή έργα.
Αυτό όμως που πάνω από όλα πρέπει να τονιστεί από του σοσιαλιστές σήμερα, είναι ότι για να καταργηθεί οριστικά η μάστιγα της ανεργίας πρέπει να εξαλειφθεί η καπιταλιστική αναρχία στην παραγωγή, με την εγκαθίδρυση μιας σοσιαλιστικά σχεδιασμένης οικονομίας.
