Η Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης επισκέφθηκε την Ελλάδα στα τέλη Νοέμβρη του 2023 και η έκθεσή της δημοσιεύτηκε στις 12/07/2024. Επρόκειτο για την 13η επίσκεψη της επιτροπής στη χώρα μας. Η διάρκειά της ήταν πάνω από 10 ημέρες, και κατά το διάστημα αυτό τα στελέχη της Επιτροπής επισκέφθηκαν αστυνομικά τμήματα, συνοριακούς σταθμούς, τα έξι από τα επτά προαναχωρησιακά κέντρα κράτησης, αλλά και τις νέες κλειστές δομές «φιλοξενίας» σε Σάμο, Κω και Λέσβο.
Η Επιτροπή αναγνώρισε πως η ελληνική κυβέρνηση τής παρείχε τα απαραίτητα μέσα για τη διεξαγωγή της έρευνάς της. Η δημοσιοποίησή της έγινε, επίσης, με τη σύμφωνη γνώμη της κυβέρνησης, όπως ορίζει το πρωτόκολλο. Τα συμπεράσματα, όμως, της έρευνας καταλήγουν σε τραγικές διαπιστώσεις: χρήση βίας και κακομεταχείριση στα κέντρα κράτησης, ανεπαρκείς και ακατάλληλες υποδομές, μεγάλες ελλείψεις στην παροχή υπηρεσιών υγειονομικού ενδιαφέροντος και νομικής βοήθειας. Δεν υπάρχει καμία ουσιαστική βελτίωση από τις συνθήκες που διαπίστωσε στην τελευταία της επίσκεψη το 2020, ενώ τονίζεται πως η γενική προσέγγιση της Ελλάδας στο θέμα κράτησης των προσφύγων δεν έχει βελτιωθεί από το 2013! Οι απαντήσεις, δε, που έλαβε από τους αρμοδίους στα ερωτήματά της ήταν ανεπαρκείς ή και εκτός πραγματικότητας.
Η Επιτροπή επιμένει και θέτει εκ νέου ερωτήματα, κάνοντας νέες συστάσεις. Όμως τελικά, η καταγραφή στην έκθεση, των άθλιων συνθηκών κράτησης στο Α.Τ. Δραπετσώνας ή στον χώρο κράτησης παιδιών του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών και η πρόταση για το κλείσιμό τους δεν είναι παρά στάχτη στα μάτια.
Ως κομμουνιστές, κατανοούμε ότι τίποτα δεν πρόκειται, ουσιαστικά, να αλλάξει αν δεν ανατραπεί το σύστημα που εξαναγκάζει ανθρώπους να ρισκάρουν τη ζωή τους αναζητώντας ελπίδα, αν δεν ανατραπεί το σύστημα που αφειδώς παράγει ανισότητες. Τέτοιου είδους προτάγματα, απουσιάζουν βεβαίως από τα συμπεράσματα της έκθεσης αυτής της συστημικής επιτροπής.
Γι’ αυτούς τους λόγους, οφείλουμε να διεκδικήσουμε μαχητικά τα ακόλουθα:
- Όχι στις επαναπροωθήσεις, όχι στους φράχτες – να διαλυθεί η Frontex – άνοιγμα των συνόρων, ελληνικών και ευρωπαϊκών. Σύνορα ανοικτά για τους ανθρώπους, όχι μόνο για τα εμπορεύματα!
- Άσυλο και νομιμοποίηση με πολιτικά δικαιώματα σε όλους τους πρόσφυγες και μετανάστες που επιθυμούν να ζήσουν και να εργαστούν στη χώρα – χορήγηση ταξιδιωτικών εγγράφων σε όσους επιθυμούν να μετακινηθούν σε άλλες χώρες.
- Κλείσιμο όλων των κλειστών δομών «φιλοξενίας». Δημιουργία ανοικτών κέντρων πραγματικής φιλοξενίας, κάτω από την αποκλειστική ευθύνη του κράτους, με αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για μετανάστες και πρόσφυγες μέχρι την ολοκλήρωση των τυπικών διαδικασιών παροχής εγγράφων – ασύλου.
- Πάλη ενάντια σε κάθε μορφής κρατική ή παρακρατική ακροδεξιά αντιμετώπιση που προτρέπει σε βία απέναντι τους.
- Ταξική αλληλεγγύη στους μετανάστες και πρόσφυγες από τις συνδικαλιστικές και τις πολιτικές οργανώσεις της εργατικής τάξης και της νεολαίας – πλατιά εκστρατεία για την εγγραφή των μεταναστών και προσφύγων στις γραμμές τους.
Ηλίας Λεμοντζόγλου
