Ο μύθος ότι η Οκτωβριανή Επανάσταση ήταν ένα «πραξικόπημα» χρησιμοποιείται συχνά για να κρύψει την υποστήριξη που είχαν κερδίσει ο Λένιν και οι μπολσεβίκοι στις τάξεις των μαζών εκείνη την εποχή. Οι μπολσεβίκοι δεν θα μπορούσαν ποτέ να πάρουν και να κρατήσουν την εξουσία το 1917 χωρίς την ενεργή συμμετοχή των μαζών.
Η επανάσταση εξελίχθηκε σε διάστημα εννέα μηνών, κατά τους οποίους το Μπολσεβίκικο Κόμμα, χρησιμοποιώντας τα πιο δημοκρατικά μέσα, κέρδισε την αποφασιστική πλειονότητα των εργατών και των φτωχών αγροτών. Δεν υπήρχε περίπτωση οι μπολσεβίκοι να διατηρήσουν την εξουσία, χωρίς την υποστήριξη της συντριπτικής πλειονότητας της κοινωνίας. Σε κάθε στάδιο της επανάστασης, η ενεργή παρέμβαση των μαζών έπαιξε τον καθοριστικό ρόλο. Η άρχουσα τάξη και οι πολιτικοί και στρατιωτικοί της εκπρόσωποι συμμετείχαν σε συνεχείς συνωμοσίες κατά της επανάστασης, συμπεριλαμβανομένης της ένοπλης ανταρσίας του στρατηγού Κορνίλοφ η οποία στόχευε στην εγκαθίδρυση μιας στρατιωτικής δικτατορίας, αλλά αποδείχθηκαν ανίσχυροι.
Το γεγονός ότι οι εργατικές και φτωχές λαϊκές μάζες υποστήριζαν τους μπολσεβίκους ήταν και είναι παραδεκτό από όλους, συμπεριλαμβανομένων των πιο ένθερμων εχθρών της επανάστασης. Φυσικά, το απέδιδαν στη «δημαγωγία», στην ανωριμότητα των εργατών και των αγροτών, στην υποτιθέμενη άγνοιά τους και σε όλα τα υπόλοιπα επιχειρήματα που ουσιαστικά στρέφονται κατά της ίδιας της έννοιας της δημοκρατίας. Το πώς συνέβη οι μάζες να έγιναν ανώριμες μόνο όταν άρχισαν να υποστηρίζουν τους μπολσεβίκους, πρέπει να είναι ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια που υπήρξαν ποτέ.
Ο ρόλος των σοβιέτ
Η Ρωσική Επανάσταση πραγματοποιήθηκε από τον τεράστιο αριθμό εργατών που οργανώθηκαν στα σοβιέτ. Πολλοί προσπαθούν να δικαιολογήσουν τον ισχυρισμό ότι οι μπολσεβίκοι «οργάνωσαν ένα πραξικόπημα» δείχνοντας τη διάλυση της Συντακτικής Συνέλευσης. Όμως αυτό αγνοεί το γεγονός ότι η πραγματική δημοκρατική εξουσία των μαζών δεν αντιπροσωπευόταν από τους κάλπικους και ξεπερασμένους από τα γεγονότα της ίδιας της επανάστασης, θεσμούς της αστικής «δημοκρατίας», όπως αυτή η Συνέλευση, αλλά μόνο από τα σοβιέτ.
Η λέξη «σοβιέτ» σημαίνει συμβούλιο ή αλλιώς συνέλευση. Τα σοβιέτ δημιουργήθηκαν αρχικά στην ρωσική επανάσταση του 1905 και στη συνέχεια, επανεμφανίστηκαν το 1917, ως αμυντικές οργανώσεις της εργατικής τάξης. Ήταν ευέλικτες και η μορφή τους εξαρτιόταν από τις ανάγκες και το συγκεκριμένο στάδιο ανάπτυξης της ταξικής πάλης.
Οι εργάτες και τα μέλη κάθε τοπικής κοινότητας επέλεγαν αντιπροσώπους από τον δικό τους χώρο εργασίας ή την κοινότητά τους για να συμμετάσχουν στο τοπικό σοβιέτ, το οποίο συζητούσε θέματα σχετικά με την επανάσταση, και στη συνέχεια εφάρμοζε τις αποφάσεις του. Οι εκλογείς μπορούσαν ανά πάσα στιγμή να ανακαλέσουν τους αντιπροσώπους τους, αν δεν ήταν ευχαριστημένοι.
Επιπλέον, είναι ψέμα το ότι οι μπολσεβίκοι μονοπώλησαν την εξουσία. Τον Οκτώβρη του 1917, η πρώτη κυβέρνηση που σχηματίστηκε από τα σοβιέτ ήταν ένας συνασπισμός μεταξύ των μπολσεβίκων και των αριστερών σοσιαλεπαναστατών. Εκείνη την εποχή οι σοσιαλεπαναστάτες και οι μενσεβίκοι συμμετείχαν στις σοβιετικές εκλογές, εκλέγονταν στο Συνέδριο των Σοβιέτ και δημοσίευαν ελεύθερα τις θέσεις τους. Ωστόσο, στην πορεία του εμφυλίου, ο οποίος ξεκίνησε στα μέσα του 1918, πολλές από αυτές τις ελευθερίες τους περιορίστηκαν. Αυτό δεν συνέβη λόγω κάποιων «δικτατορικών τάσεων του» Λένιν και των μπολσεβίκων, αλλά γιατί αυτά τα κόμματα πήραν τα όπλα ενάντια στο επαναστατικό καθεστώς και συνωμότησαν με ιμπεριαλιστικές κυβερνήσεις. Οι μπολσεβίκοι ήταν αδύνατο να τους αντιμετωπίσουν με άλλο τρόπο.
Η θεωρία του πραξικοπήματος δεν εξηγεί τίποτα
Η υιοθέτηση της αντίληψης ότι οι μπολσεβίκοι έκαναν πραξικόπημα, θα μας καθιστούσε εντελώς ανίκανους να εξηγήσουμε τα πραγματικά γεγονότα του 1917. Είναι αδύνατο να κατανοήσουμε τι συνέβη το 1917 χωρίς να εστιάσουμε στον θεμελιώδη ρόλο των μαζών. Για πρώτη φορά στην Ιστορία, η εργατική τάξη πέτυχε να κατακτήσει την εξουσία και να ξεκινήσει τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας. Γι’ αυτό, οι εχθροί του σοσιαλισμού λένε ψέματα για την Οκτωβριανή Επανάσταση και τη συκοφαντούν. Δεν μπορούν να συγχωρήσουν τον Λένιν και τους μπολσεβίκους επειδή πέτυχαν να ηγηθούν της πρώτης νικηφόρας σοσιαλιστικής επανάστασης και να δείξουν τον δρόμο για τις μελλοντικές γενιές.
Ο ισχυρισμός ότι η Οκτωβριανή Επανάσταση ήταν ένα πραξικόπημα δικαιολογείται συχνά με την επίκληση των σχετικά μικρών αριθμών ανθρώπων που συμμετείχαν στην ίδια την εξέγερση. Αυτός ο ισχυρισμός μπερδεύει την ένοπλη εξέγερση με την επανάσταση. Στην πραγματικότητα, η εξέγερση είναι μόνο ένα μέρος της επανάστασης, ασφαλώς ένα πολύ σημαντικό μέρος. Στην πραγματικότητα, ο αριθμός των μαχών που έγιναν στην Πετρούπολη ήταν πολύ μικρός. Μπορεί να πει κανείς ότι η επικράτηση της επανάστασης ήταν αναίμακτη. Ο λόγος γι’ αυτό ήταν ότι τα 9/10 των καθηκόντων είχαν ήδη ολοκληρωθεί εκ των προτέρων, με το κέρδισμα της υποστήριξης της πλειονότητας των εργατών και των στρατιωτών. Ήταν βέβαια, απαραίτητο να χρησιμοποιηθεί η ένοπλη δύναμη για να ξεπεραστεί η αντίσταση της παλιάς τάξης. Καμία άρχουσα τάξη δεν παρέδωσε ποτέ την εξουσία χωρίς μάχη. Όμως η αντίσταση ήταν ελάχιστη. Η αστική Προσωρινή Κυβέρνηση κατέρρευσε, γιατί κανένας δεν ήταν διατεθειμένος να την υπερασπιστεί.
Πηγή:
Μπολσεβικισμός: Ο Δρόμος προς την Επανάσταση — Άλαν Γουντς (εκδόσεις «Μαρξιστική Φωνή», 2017)
