Η 26η Οκτώβρη, η συγκυβέρνηση και η έξοδος από το ευρώ
Τα τελευταία γεγονότα στην Ελλάδα και την Ευρώπη, μας δείχνουν ότι συνεχίζουμε να βρισκόμαστε στο «μεταίχμιο» δυο καθοριστικών διαδικασιών.
Στο μεταίχμιο της ταχύτατης μετατροπής της ελληνικής, ευρωπαϊκής και διεθνούς καπιταλιστικής κρίσης με επίκεντρο το χρέος, σε μια ανεξέλεγκτη κρίση χρεοκοπιών, αλλά και κατάρρευσης του ευρώ.
Στο μεταίχμιο, επίσης, της μετατροπής της σημερινής προεπαναστατικής κατάστασης στην Ελλάδα – όπως έχουμε τονίσει όχι με μια ομαλή, ευθύγραμμη πορεία, αλλά αναπόφευκτα σε μια πορεία με πισωγυρίσματα, αντιφάσεις και διαλλείματα – σε μια ανοιχτά επαναστατική κατάσταση.
Αυτοί οι δύο παράγοντες, δηλαδή το βάθεμα της κρίσης και τα επαναστατικά συμπτώματα στην κοινωνία, καθορίζουν το περιεχόμενο των τελευταίων ραγδαίων πολιτικών εξελίξεων στο αστικό πολιτικό εποικοδόμημα. Οι ιδιαίτεροι χειρισμοί της τρόικας, της Μέρκελ και του Σαρκοζί, του απερχόμενου έλληνα πρωθυπουργού και της ηγεσίας της ΝΔ, σε τελική ανάλυση καθορίζουν μόνο τη μορφή αυτών των εξελίξεων.
Υπάρχει όμως και ένας ακόμα, τρίτος, καθοριστικός παράγοντας για τις εξελίξεις συνολικά στην ελληνική κοινωνία. Αυτός είναι η απουσία μιας αποφασιστικής επαναστατικής ηγεσίας στο ελληνικό εργατικό κίνημα και την Αριστερά. Αυτή είναι η αιτία για την οποία, ενώ η άρχουσα τάξη της Ελλάδας βρίσκεται σήμερα αντικειμενικά στο μεγαλύτερο οικονομικό και πολιτικό αδιέξοδο της πρόσφατης ιστορία της, μπορεί να γαντζώνεται ακόμα με σιγουριά στην εξουσία, έχοντας την πολυτέλεια να διαπραγματεύεται διάφορα κυβερνητικά σχήματα και σενάρια, στην απελπισμένη της απόπειρα να επιβάλει σταθερότητα στο σύστημά της.
Η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου
Η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου στην Σύνοδο Κορυφής είναι στο επίκεντρο των πολιτικών εξελίξεων. Αυτό μας επιβάλει να δούμε πολύ συνοπτικά τι συνιστούσε στην ουσία της αυτή η συμφωνία και ποιες συνέπειες θα έχει η εφαρμογή της.
1) Η συμφωνία προβλέπει την ελεγχόμενη – δηλαδή με τη συναίνεση των ιδιωτών δανειστών, κατόχων ομολόγων (κύρια τραπεζών) – μερική χρεοκοπία της Ελλάδας, δηλαδή μια ελεγχόμενη διαγραφή χρέους (ή αλλιώς «κούρεμα») που επιβάλλεται από τα πράγματα, γιατί η Ελλάδα “τρέχει” προς τη χρεοκοπία και οι ιδιώτες δανειστές κινδυνεύουν να μην πάρουν τίποτα από τα ομόλογά που έχουν στα χέρια τους.
Με τη συμφωνία διασφαλίζουν ότι θα πάρουν το 50% της αξίας ομολόγων που μέρα με τη μέρα χάνουν την αξία τους και μετατρέπονται σε σκουπίδια.
2) Από τη μερική διαγραφή χρέους εξαιρούνται τα δάνεια της τρόικας, τα ομόλογα που κατέχει η ΕΚΤ και όσοι έχουν στα χέρια τους έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου, δηλαδή έχουν κάνει βραχυπρόθεσμο δανεισμό στο ελληνικό κράτος. Αυτό αποτελεί σκάνδαλο, καθώς, για παράδειγμα, η ΕΚΤ με κύριους εταίρους τη Γαλλία και την Γερμανία, την προηγούμενη περίοδο συγκέντρωνε στα χέρια της ομόλογα της Ελλάδας αγοράζοντάς τα από τους κατόχους τους στο 40 με 50% της αρχικής αξίας τους και τώρα διατηρεί το δικαίωμα της είσπραξής του 100%, καρπωνόμενη μεγάλα κέρδη από αυτή τη διαφορά.
Άρα δεν προβλέπεται μια γενική διαγραφή χρέους κατά 50%, αλλά διαγραφή μόνο της αξίας ενός μέρους των ομολόγων κατά 50%. Αυτό σημαίνει ότι τυπικά θα έχουμε διαγραφή χρέους συνολικά κατά περίπου 30%. Δηλαδή από το ελληνικό χρέος που είναι σήμερα περίπου 370 δις ευρώ, προβλέπεται να διαγραφούν 100 δις ευρώ. Όμως επειδή θα υποστούν διαγραφή και τα ομόλογα που κατέχουν οι ελληνικές τράπεζες και τα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία που θα πρέπει να ενισχυθούν για τις απώλειες του από το κράτος, η καθαρή μείωση του χρέους θα αφορά ένα ποσό περίπου 60 δις ευρώ, δηλαδή μόλις 20% του σημερινού χρέους.
Με μια ύφεση που κινείται φέτος με 7% και γίνεται όλο και πιο βαθειά ανεβάζοντας μέρα με τη μέρα το έλλειμμα και το χρέος, η διαγραφή χρέους κατά 20% είναι αναιμική. Απλά αναβάλει για λίγο την εμφάνιση μιας συνολικής αδυναμίας πληρωμών ή αλλιώς μιας ανεξέλεγκτης χρεοκοπίας της Ελλάδας.
3) Η συμφωνία μερικής διαγραφής χρέους αποκαλύπτει τη συνειδητή πολιτική απάτη σε βάρος των εργαζόμενων από την κυβέρνηση, την τρόικα και γενικότερα τους εκφραστές του καπιταλισμού στην Ελλάδα και διεθνώς.
Αποδεικνύει ότι η πολιτική των απανωτών φόρων, οι δραστικές μειώσεις μισθών και συντάξεων, οι απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων και οι καταιγιστικές περικοπές κοινωνικών δαπανών είναι μια ταξική επιλογή. Η κυβέρνηση και η τρόικα δεν έκαναν λάθος, δεν είχαν τάχα μια αναποτελεσματική συνταγή.
Συνειδητά επιτέθηκαν για να φορτώσουν τα βάρη της κρίσης του καπιταλισμού στην εργατική τάξη και τους μικροαστούς και να μετριάσουν τις συνέπειες για τις τράπεζες, τις μεγάλες εταιρείες και τον καπιταλισμό σαν σύνολο. Όταν πριν 2 χρόνια διαβεβαίωναν ότι η οποιαδήποτε διαγραφή χρέους θα ήταν μια καταστροφή, έλεγαν συνειδητά ψέματα. Καταλάβαιναν πολύ καλά ότι το ελληνικό χρέος δεν μπορούσε να εξυπηρετηθεί. Αλλά αυτό που ήθελαν ήταν να κερδίσουν χρόνο ώστε να περάσουν όσα περισσότερα αντιδραστικά μέτρα σε βάρος της εργαζόμενης πλειοψηφίας, πριν προχωρήσουν σε κάποιου είδους διαγραφή χρέους.
4) Η συμφωνία προβλέπει ένα ακόμα δάνειο 130 δις ευρώ, με στόχο από το 2014 η Ελλάδα να αυτοχρηματοδοτείται έχοντας πλεονάσματα, ώστε το χρέος το 2020 να είναι 120%. Αυτό πρακτικά σημαίνει μέτρα εξοικονόμησης δαπανών, – δηλαδή άγριας λιτότητας – που υπολογίζονται σε 100 δις ευρώ μέχρι και το 2020! Από τη στιγμή που τα μέχρι τώρα μέτρα λιτότητας ήταν κοντά στα 25 δις ευρώ την τελευταία διετία, η εφαρμογή μέτρων τέτοιου ύψους θα σηματοδοτήσει στην κυριολεξία μια πρωτοφανή κοινωνική καταστροφή.
Η εφαρμογή της συμφωνίας της 26ης Οκτωβρίου που σήμερα εμφανίζεται σαν η «μοναδική σωτηρία για την πατρίδα» σημαίνει με άλλα λόγια, ότι έρχονται νέες περικοπές μισθών και συντάξεων, πολλές δεκάδες χιλιάδες απολύσεις και πλήρης, ιδιωτικοποίηση, όχι μιας ή δυο κρατικών εταιρειών, αλλά των ίδιων των Δήμων, της Υγείας και της Εκπαίδευσης.
5) Η συμφωνία αφήνει τα πάντα ανοιχτά για διαπραγμάτευση ανάμεσα σε ομολογιούχους και κυβέρνηση και έτσι είναι μετέωρη για δύο λόγους.
Ο πρώτος λόγος είναι ότι η συμφωνία είναι «εθελοντική» και κανένας δεν μπορεί να προεξοφλήσει ότι οι τράπεζες και οι υπόλοιποι ιδιώτες κάτοχοι ομολόγων θα τη δεχτούν. Το κούρεμα 50% θα οδηγήσει κάποιες τράπεζες κοντά σε χρεοκοπία, ιδίως αυτές που ήταν εκτεθειμένες στην προηγούμενη φάση της διεθνούς κρίσης που συνέβη με επίκεντρο το τραπεζικό σύστημα.
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι πολλές από αυτές τις τράπεζες έχουν ήδη αγοράσει CDS, δηλαδή ασφάλιστρα κινδύνου από μια ελληνική χρεοκοπία και έτσι τις συμφέρει πιο πολύ μια ανεξέλεγκτη χρεοκοπία, παρά το κούρεμα 50%.
6) Η συμφωνία προβλέπει την αύξηση του ποσού του ΕFSF από τα 440 δις στο 1 τρις ευρώ, που υποτίθεται ότι αυξάνει τη διασφάλιση για τους υπερχρεωμένους και τις τράπεζες, με τη συμβολή της Κίνας και άλλων «αναδυομένων» οικονομικών δυνάμεων εκτός δυτικού καπιταλισμού. Αλλά πέραν του ότι αυτό το ποσό δεν επαρκεί για να διασφαλίσει τη διάσωση χωρών με γιγάντιο χρέος όπως η Ισπανία και κυρίως η Ιταλία, η αύξηση αυτή είναι επίσης μετέωρη. Αυτό αποδείχθηκε από την παταγώδη αποτυχία των G20 την περασμένη Παρασκευή να συμφωνήσουν στο ποιος θα βάλει τι από αυτό το ποσό.
7) Η συμφωνία δημιουργεί ένα προηγούμενο διαγραφής χρέους που κάνει τα επιτόκια δανεισμού των υπερχρεωμένων κρατών της Ευρωζώνης να αυξάνονται, καθώς οι «αγορές» καταβαίνουν ότι μετά τη μερική διαγραφή χρέους στην Ελλάδα, η «καμπάνα» θα χτυπήσει σύντομα και για άλλες χώρες. Έτσι αμέσως μετά τη συμφωνία είδαμε να εκτινάσσονται τα «σπρέντς» της Ιταλίας και της Ισπανίας, με την Ιταλία να έχει ήδη τεθεί στην κηδεμονία του ΔΝΤ.
Αυτή δεν είναι τάχα μια «ακραία» και «ανήθικη» πράξη κάποιων κερδοσκόπων στις αγορές. Είναι μια φυσιολογική αντίδραση των καπιταλιστών, μπροστά στην αυξανόμενη επισφάλεια που δημιουργούν για το σύστημα η ύφεση και τα μεγάλα χρέη. Αυτός είναι ο καπιταλισμός και έτσι λειτουργεί. Κανείς δεν μπορεί να πείσει με το ηθικό κήρυγμα τους καπιταλιστές να μην κερδοσκοπούν Αυτό που χρειάζεται είναι να τους αφαιρέσουμε μια για πάντα την οικονομική και την πολιτική εξουσία! Αυτή είναι και η ουσία των πολιτικών καθηκόντων της εργατικής τάξης στη σημερινή εποχή, στην Ελλάδα και διεθνώς.
Τα ιταλικά «σπρέντς» συνεπώς, δεν εκτινάχθηκαν βασικά από την πρόταση του Παπανδρέου για δημοψήφισμα που τάχα έθεσε σε κίνδυνο την εφαρμογή της συμφωνίας, αλλά από το προηγούμενο χρεοκοπίας που δημιούργησε η ίδια η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου!
Το γενικό συμπέρασμα που προκύπτει από τις τελευταίες οικονομικές εξελίξεις στην Ευρωζώνη και ιδιαίτερα τις δραματικές εξελίξεις στην Ιταλία, κανένας αστός αναλυτής δεν τολμά ακόμα να το εκφράσει. Η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου έχει ήδη ξεπεραστεί από τα πράγματα. Ακόμα και αν εφαρμοστεί δεν σημαίνει πρακτικά τίποτα ουσιαστικό για την κρίση. Την ώρα που οι ευρωπαίοι αστοί δεν έχουν κλείσει ακόμα την μικρή τρύπα της Ελλάδας έχουν ήδη μπροστά τους έκρηξη στον κρατήρα της Ιταλίας! Όλα δείχνουν ότι το φιλμ των χρεοκοπιών και της κατάρρευσης της Ευρωζώνης έχει αρχίσει να ξετυλίγεται και οι αστοί δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για αποφύγουν την καταστροφή.
Συνεχίζεται
