Ο παγκόσμιος πληθυσμός πτηνών, θηλαστικών, αμφίβιων, ερπετών και ψαριών μειώθηκε κατά 52 % από το 1970 έως το 2010 σύμφωνα με μελέτη του περιβαλλοντικού οργανισμού WWF. Την μεγαλύτερη πτώση υπέστη ο πληθυσμός των ειδών του γλυκού νερού, ο οποίος μειώθηκε κατά 76 % τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, ενώ οι πληθυσμοί θαλάσσιων και χερσαίων ζώων μειώθηκαν και οι δύο κατά 39 % στο ίδιο διάστημα.
Οι αιτίες αυτής της μείωσης: η απώλεια και η υποβάθμιση των οικοσυστημάτων (εξαιτίας της αποδάσωσης, της δημιουργίας πόλεων, της γεωργίας, της άρδευσης, των υδροηλεκτρικών φραγμάτων), το κυνήγι, η υπεραλιεία και η κλιματική αλλαγή. Η ανθρωπότητα υπερεκμεταλλεύεται την γη, καταναλώνει περισσότερους φυσικούς πόρους απ’ όσους μπορεί να αποκαταστήσει ο πλανήτης: καταναλώνει περισσότερα ψάρια απ’ όσα γεννιούνται, εκπέμπει περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα απ’ όσο μπορούν να απορροφήσουν τα δάση και οι ωκεανοί.
Η αποψίλωση των δασών ευθύνεται για το 15 % του συνόλου των ετήσιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Παγκοσμίως τα δάση εμφανίζουν απώλειες 150.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων κάθε χρόνο, σύμφωνα με στοιχεία του WWF. Σύμφωνα με τους επιστήμονες του κλίματος, οι αλλαγές που έχουν ήδη συμβεί στο κλίμα της γης είναι τεράστιες. Η φοβερή παγκόσμια καταστροφή των δασών από τους καπιταλιστές και τους μπράβους τους – καθώς αυτά δεν αποδίδουν κέρδος στους καπιταλιστές – και η συντριπτική κυριαρχία των ιδιωτικών έναντι των δημόσιων μεταφορών – καθώς οι ιδιωτικές μεταφορές αποδίδουν τεράστια κέρδη στους καπιταλιστές των βιομηχανιών αυτοκινήτων και πετρελαίου, ενώ τα ιδιωτικά αυτοκίνητα αποτελούν στοιχεία επίδειξης πλουτισμού για τους αστούς και μικροαστούς – αποτελούν τα θεμέλια καταστροφής του κλίματος και της οικολογικής ισορροπίας του πλανήτη.
O Μαρξ και ο Ένγκελς έβλεπαν τους ανθρώπους όχι ως κάτι ξεχωριστό από την φύση, όπως κάνει η καπιταλιστική ιδεολογία, αλλά διαλεκτικά συνδεδεμένους. Στα Οικονομικά και Φιλοσοφικά χειρόγραφα του 1844 ο Μαρξ γράφει: «Η φύση είναι το ανόργανο σώμα του ανθρώπου, στον βαθμό που η φύση δεν είναι το ανθρώπινο σώμα. Ο άνθρωπος ζει από την φύση, δηλαδή η φύση είναι το σώμα του και ο ίδιος πρέπει να διατηρεί έναν συνεχή διάλογο με αυτήν αν πρόκειται να μην πεθάνει. Το να λέμε ότι η φυσική και πνευματική ζωή του ανθρώπου συνδέεται με την φύση, απλά σημαίνει ότι η φύση συνδέεται με τον εαυτό της, αφού ο άνθρωπος είναι μέρος της φύσης».
Ο Μαρξ προέβλεψε ότι η επίλυση της διαρκούς σύγκρουσης ανθρώπων – φύσης στον καπιταλισμό θα πραγματοποιηθεί μόνο με την ανατροπή του, στα πλαίσια της παγκόσμιας κομμουνιστικής κοινωνίας. Ο ίδιος ο Μαρξ γράφει παρακάτω στο ίδιο βιβλίο του: «Αυτός ο κομμουνισμός, ως πλήρως αναπτυγμένη φυσιοκρατική αντίληψη, ισοδυναμεί με ανθρωπισμό, και ως πλήρως αναπτυγμένος ανθρωπισμός, ισοδυναμεί με φυσιοκρατία. Είναι η γνήσια επίλυση της σύγκρουσης μεταξύ ανθρώπου και φύσης, όπως και μεταξύ ανθρώπου και ανθρώπου . . .».
Ο Μαρξ έγραφε στα «Οικονομικά και Φιλοσοφικά Χειρόγραφα» ότι στον καπιταλισμό ο άνθρωπος αλλοτριώνεται από τη φύση και από τον ίδιο τον εαυτό του. Στις αρχές του 21ου αιώνα – με την ανάπτυξη των τερατόμορφων πόλεων πνιγμένων στις απαίσιες πολυκατοικίες και ουρανοξύστες, τα αυτοκίνητα, την άσφαλτο, το τσιμέντο, την φωτεινή και ηχητική μόλυνση και την σχεδόν πλήρη καταστροφή της υπαίθρου από την καταστροφική μανία του ανθρώπινου «πολιτισμού» – η αλλοτρίωση αυτή των ανθρώπων έφτασε στα έσχατα όρια της.
Ο Μαρξ όταν έγραφε τα «Οικονομικά και Φιλοσοφικά Χειρόγραφα» δεν μπορούσε να φανταστεί μέχρι ποιου σημείου θα έφτανε η αλλοτρίωση των ανθρώπων. Οι άνθρωποι στην ανώτερη μορφή ταξικής κοινωνίας, στον καπιταλισμό, αλλοτριώθηκαν από το ίδιο το νερό, την απόλυτη πηγή ζωής στο σύμπαν. Αντί οι βροχές και τα χιόνια να αποτελούν για τους ανθρώπους ομορφιά της ζωής, την πηγή κάθε ζωής, το ανθρώπινο είδος έχει φτάσει στον πιο έσχατο εξευτελισμό και στην πιο παράλογη σχιζοφρένεια να θεωρεί τις βροχές και τα χιόνια καταστροφή. Το ανθρώπινο είδος αλλοτριώθηκε από τα ίδια τα θεμελιώδη ένστικτα της αυτοσυντήρησης, τα οποία είναι κοινά σε όλα τα φυτικά και ζωικά είδη της γης: το ένστικτο της συντήρησης και το ένστικτο της σεξουαλικής ηδονής.
Οι άνθρωποι αλλοτριώθηκαν από την ίδια την ζωή. Προσπαθούν με υστερική μανία να σκεπάσουν και να εξαφανίσουν από παντού το χώμα και το χορτάρι, αντικαθιστώντας τα με άσφαλτο και τσιμέντο. Σύμφωνα με τις στοιχειώδεις αρχές της βιολογίας η λάσπη αποτελεί την απόλυτη πηγή ζωής στην χερσαία γη. Οι άνθρωποι δεν θέλουν να βλέπουν ούτε την λάσπη από την οποία γεννήθηκαν και στην οποία ξανακαταλήγουν. Προσπαθούν με υστερική μανία να εξαφανίσουν κάθε είδος ζωής στην γη. Το ανθρώπινο είδος στη ξεπέρασε και τα πιο έσχατα όρια του πιο ξέφρενου παραλογισμού.
Είναι προφανές ότι για τους Μαρξιστές η ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής και η αναστροφή της ολοένα και μεγαλύτερης μείωσης των βροχοπτώσεων και των χιονοπτώσεων αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα, απόλυτα συνυφασμένη με την ταξική πάλη και την σοσιαλιστική επανάσταση. Χωρίς τη συντριβή του καπιταλισμού, χωρίς την κοινωνική ιδιοκτησία της γης, χωρίς την δημόσια ιδιοκτησία της βιομηχανίας και χωρίς την σχεδιασμένη οικονομία, χωρίς δηλαδή την σοσιαλιστική οικονομία, δεν μπορεί να υπάρξει καμία απολύτως –ούτε η στοιχειώδης – προστασία των δασών και του φυσικού περιβάλλοντος.
Ο Μαρξισμός δεν έμεινε όμως μόνο στην θεωρία. Η Σοβιετική Ένωση και τα υπόλοιπα κράτη που δομήθηκαν στα πρότυπά της, παρά το απόστημα του σταλινισμού, κατέκτησαν απίστευτα επιτεύγματα όσον αφορά την προστασία της φύσης, τα οποία οι καπιταλιστικές χώρες δεν μπορούν καν να διανοηθούν. Τα πιο σημαντικά από αυτά ήταν η ύπαρξη τεράστιων δασών, καθώς και η αποτελεσματική προστασία τους – χάρη στην δημόσια ιδιοκτησία της γης και την κρατική απασχόληση πολλών χιλιάδων δασοφυλάκων –, η αποτελεσματική προστασία των απειλούμενων φυτικών και ζωικών ειδών, η ύπαρξη τεράστιων πάρκων και δασών μέσα στις πόλεις, η διατήρηση της παλιάς αρχιτεκτονικής των πόλεων, καθώς και η πλήρης κυριαρχία των δημόσιων μεταφορών έναντι των ιδιωτικών, κυρίως δια μέσου της ύπαρξης τραμ και πολύ εκτεταμένων γραμμών τραμ, καθώς και τρένων και πολύ εκτεταμένων σιδηροδρόμων στην ύπαιθρο.
Η Δρέσδη στην πρώην Ανατολική Γερμανία ήταν η πιο πράσινη μεγάλη πόλη στον κόσμο, με τη μεγάλη πλειοψηφία του εδάφους της καλυπτόμενη από πάρκα και δάση. Η Δρέσδη είχε επίσης ένα πολύ εκτεταμένο δίκτυο γραμμών τραμ. Η κυβέρνηση του Μαρξιστή επαναστάτη προέδρου Τόμας Σάνκαρα στην Μπουρκίνα Φάσο φύτεψε 10 εκατομμύρια δέντρα με στόχο να εμποδιστεί η ερημοποίηση της χώρας, κατά την διάρκεια των ετών της προεδρίας του το 1983-1987. Ο Τόμας Σάνκαρα δολοφονήθηκε από ανδρείκελα της Γαλλίας το 1987.
Η αντιδραστική φύση της ατομικής ιδιοκτησίας της γης και της βιομηχανίας, καθώς και η εξίσου αντιδραστική φύση των εθνικών κρατών, αποτελούν εμπόδια όχι μόνο για την απελευθέρωση των παραγωγικών δυνάμεων από τα δεσμά τους, όχι μόνο για την εξάλειψη των πολέμων, της εκμετάλλευσης, της ανεργίας, της δυστυχίας, της εγκληματικότητας, αλλά και για την ίδια την επιβίωση του ανθρώπου, καθώς και όλων των άλλων φυτικών και ζωικών ειδών στη γη. Η παγκόσμια σοσιαλιστική κοινωνία αποτελεί τη μοναδική εναλλακτική λύση στη φρίκη της κλιματικής αλλαγής και της οικολογικής ή πυρηνικής καταστροφής κάθε είδους ζωής στην γη.
Διονύσης Βούρτσης
