Η Πρωτομαγιά είναι η ημέρα της εργατικής τάξης. Την ημέρα αυτή, οι εργαζόμενοι διεθνώς απεργούν και διεκδικούν την απελευθέρωσή τους από τη μοίρα της φτώχειας και της καταπίεσης που τους επιφυλάσσει η άρχουσα τάξη, στη μόνη επέτειο που γιορτάζεται την ίδια μέρα σε όλο τον κόσμο από το 1886.
Η ιδέα της οργάνωσης μιας ημέρας παγκόσμιας γενικής απεργίας για τη διεκδίκηση της 8ωρης εργασίας, ξεκίνησε από την Αυστραλία το 1856. Η ιστορία της εργατικής Πρωτομαγιάς έχει όμως σημαδευτεί από τη θυσία των Αμερικανών εργατών το 1886. Την περίοδο εκείνη, εποχή εδραίωσης της καπιταλιστικής βιομηχανίας, οι σκληρές εκμεταλλευτικές σχέσεις «γονάτιζαν» τους μισθωτούς εργάτες, που δούλευαν για 10, 12 ή 14 ώρες, αποτελώντας ουσιαστικά υποχείρια των εργοδοτών.
Η Αμερικανική Ομοσπονδία Εργασίας στο συνέδριο της το 1885 αποφάσισε τη διεκδίκηση του αιτήματος της 8ωρης εργασίας, ουσιαστικά δηλαδή τη διεκδίκηση του θεμελιώδους δικαιώματος στην ανάπαυση και την ψυχαγωγία, που θα ξεκινούσε από τη γενική απεργία την 1η Μαΐου του 1886. Την ημέρα εκείνη εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι σε όλη τη χώρα και ιδιαίτερα στην καρδιά του εργατικού κινήματος, το Σικάγο, απέργησαν αντιμετωπίζοντας την καταστολή της αστυνομίας, που απάντησε, δολοφονώντας και τραυματίζοντας δεκάδες εργάτες.
Η σκληρή καταστολή συνεχίστηκε και ενάντια στις διαδηλώσεις των επόμενων ημερών, με αποκορύφωμα τη συγκέντρωση στην ιστορική πλατεία Χέϊμάρκετ στις 4 Μαϊου, όταν, μετά από την προβοκατόρικη ενέργεια της ρίψης μιας βόμβας στη μέση της διαδήλωσης, η αστυνομία άνοιξε πυρ ενάντια στους διαδηλωτές. Οχτώ άτομα παραπέμφθηκαν σε δίκη ως τρομοκράτες, ανάμεσά τους οι πιο σημαντικοί εργατικοί ηγέτες, οι Αύγουστος Σπάις, Άντολφ Φίσσερ, Τζωρτζ Ένγκελ και Άλμπερτ Πάρσον, που καταδικάστηκαν σε απαγχονισμό.
Μετά από αυτά τα τραγικά γεγονότα, το ιδρυτικό συνέδριο της 2ης Διεθνούς καθιέρωσε το 1889 την Πρωτομαγιά ως παγκόσμια ημέρα εργατικού αγώνα. Από την ιστορία και τη φύση της, η Πρωτομαγιά υπογραμμίζει τις κοινές πολιτικές επιδιώξεις των εργατών του κόσμου και τα κοινά ιστορικά τους καθήκοντα, που απορρέουν τόσο από τη θέση τους στην παραγωγή, όσο και από το γεγονός ότι δέχονται σκληρές επιθέσεις από τον ίδιο εχθρό, που δεν είναι άλλος από το παρηκμασμένο καπιταλιστικό σύστημα.
Η ημέρα αυτή είναι η απόδειξη της κοινωνικής και πολιτικής ομοιογένειας των εργαζομένων, ανεξαρτήτως γλώσσας, θρησκείας και καταγωγής, που, χρησιμοποιώντας το παραδοσιακό όπλο του εργατικού κινήματος, την απεργία, κάνουν πράξη τα πασίγνωστα λόγια του Μαρξ: «Προλετάριοι όλων των χωρών, ενωθείτε!».
Δικαίως λοιπόν, οι αστοί σήμερα προσπαθούν να αφαιρέσουν από την ημέρα αυτή το ταξικό της περιεχόμενο, ανατρέχοντας στα πανάρχαια έθιμα της «γιορτής των λουλουδιών». Καθήκον, επομένως, των μαζικών εργατικών οργανώσεων είναι μέσα από ενωτικές εκδηλώσεις αγώνα να υπογραμμίζουν την ομοιογένεια αυτή. Στις σημερινές συνθήκες, που η κρίση του καπιταλισμού απειλεί να ξεριζώσει τις εργατικές κατακτήσεις των τελευταίων 200 χρόνων, οι κινητοποιήσεις της 1ης Μάη, πρέπει να έχουν έναν χαρακτήρα αγωνιστικής αντεπίθεσης, περισσότερο από ποτέ άλλοτε!
Ροδάνθη Λυράκη
