Απολογισμός των εκλογικών αποτελεσμάτων – Μέρος Α΄

Τα αποτελέσματα των χθεσινών Δημοτικών και Περιφερειακών εκλογών είναι απόλυτα ενδεικτικά για την παρούσα φάση της κοινωνικής συνείδησης στην Ελλάδα.

Το κύριο στοιχείο των αποτελεσμάτων είναι η αποδοκιμασία της κυβέρνησης και της ΝΔ. Αυτή εκφράστηκε κύρια με την υψηλή αποχή, αλλά και με τα αυξημένα ποσοστά που συγκέντρωσαν στις μεγάλες εκλογικές Περιφέρειες και Δήμους αθροιστικά οι συνδυασμοί της ευρύτερης Αριστεράς. Ειδικότερα, είναι αξιοσημείωτη η εκλογική επίδοση των συνδυασμών του ΚΚΕ, που δείχνει υψηλά ποσοστά συσπείρωσης της βάσης του και μια σαφή τάση ανόδου της απήχησής του.

 

Τα ποσοστά της αποχής κυμάνθηκαν σε πρωτοφανή επίπεδα, ειδικά στις μεγάλες πόλεις. Ενδεικτικά στο Δήµο Αθηναίων η αποχή έφτασε το 57,74%, στο Δήµο Πειραιά το 57,38% στο Δήµο Θεσσαλονίκης το 46,62% και στο Δήµο Πάτρας το 39,81%. Η αποχή αυτή συνιστά την πολιτικά συγχυσμένη διαμαρτυρία εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων χτυπημένων από την βαθειά κρίση του καπιταλισμού και την έλλειψη πίστης ότι οι σημερινοί θεσμοί της αστικής κοινοβουλευτικής «δημοκρατίας» μπορούν να φέρουν την οποιαδήποτε μεταβολή στην διαρκώς επιδεινούμενη  ζωή τους.

Η αποχή δεν είναι έκφραση μιας κατασταλαγμένης, συνειδητής στάσης. Είναι ένα σύμπτωμα της σημερινής μεταβατικής φάσης της ψυχολογίας των μαζών, στην οποία κυριαρχεί η πολιτικά ακατέργαστη οργή, η απογοήτευση και ο σκεπτικισμός. Είναι η αντίδραση στο σοκ που έχουν υποστεί οι μάζες από τον βίαιο ερχομό της κρίσης και ταυτόχρονα, από τη συνειδητοποίηση ότι δεν υπάρχει μπροστά στα μάτια τους μια άμεση, ορατή πολιτική λύση.

Η κυβέρνηση προσπάθησε να υποστηρίξει ότι η αποχή εκφράζει τάχα, την ανοχή των εργαζόμενων στην πολιτική της. Όμως τίποτα δεν είναι πιο μακριά από την πραγματικότητα. Η οργή και η αγανάκτηση ενάντια στην κυβέρνηση και όχι η ανοχή για την πολιτική της, ήταν η διάθεση που βρισκόταν στη βάση της αποχής. Αυτό μπορεί να το διαπιστώσει εύκολα ο οποιοσδήποτε, συζητώντας με τους ανθρώπους από τον περίγυρό του που δεν θέλησαν χθες να πάνε στην κάλπη.

Από τη δική τους πλευρά, οι ηγεσίες της Αριστεράς, πριν αφήσουν υπονοούμενα για «πολιτική ανωριμότητα» όσων απείχαν από τις εκλογές, θα πρέπει να αναζητήσουν τις ευθύνες στην δική τους πολιτική. Διότι αν η Αριστερά κατέβαινε στις εκλογές ενωμένη, στη βάση ενός ξεκάθαρου ταξικού προγράμματος για την σοσιαλιστική διέξοδο από την κρίση, θα δημιουργούσε ένα ακατανίκητο κίνητρο για συμμετοχή στις απογοητευμένες μάζες που στράφηκαν τελικά στην αποχή.

 

Η κυβέρνηση εντελώς αλαζονικά, δήλωσε ικανοποιημένη από το γεγονός ότι η μεγάλη μάζα των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ προτίμησε την αποχή από μια άλλη, θετική εκλογική επιλογή. Τα στοιχεία όμως δείχνουν ότι το μέγεθος της απώλειας ψήφων για το ΠΑΣΟΚ συγκριτικά με τις τελευταίες εθνικές εκλογές – μέσα σε διάστημα ενός μόλις χρόνου – είναι πρωτοφανές.

Στην περιφέρεια Αττικής το ΠΑΣΟΚ έχασε 400.000 ψήφους, δηλαδή πάνω από το μισό της εκλογικής του δύναμης. Στο Δήμο Αθήνας έχασε 60.000 ψήφους, πάλι λίγο πάνω από το μισό της δύναμης του. Στο Δήμο Πειραιά επίσης χάθηκε για το ΠΑΣΟΚ σχεδόν το 50% των ψήφων των εθνικών εκλογών. Τέλος, στο Δήμο Θεσσαλονίκης και στο Δήμο Πάτρας, το ΠΑΣΟΚ έχασε περίπου το 1/3 των ψήφων του. Συνολικά,  το άθροισμα των αποτελεσμάτων του ΠΑΣΟΚ στους Δήμους και τις Περιφέρειες σε εθνικό επίπεδο φανερώνει μια θεαματική πτώση, καθώς έχασε περίπου 1 εκ. 100 χιλιάδες ψήφους!

Στις πρώτες δηλώσεις του ο Γ. Παπανδρέου ξεκαθάρισε ότι δεν τίθεται πλέον θέμα πρόωρων εκλογών. Όπως τονίσαμε και σε πρόσφατο άρθρο μας, ο Γ. Παπανδρέου με την προεκλογική απειλή προσφυγής σε εθνικές κάλπες δεν «μπλόφαρε» όπως αρκετοί υποστηρίζουν. Ασφαλώς, η απειλή αυτή πρακτικά ήταν το ύστατο μέσο πίεσης για να σωθεί ότι ήταν δυνατό από την εκλογική απήχηση της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ με τη μέθοδο της κατατρομοκράτησης των ψηφοφόρων. Όμως το βάθεμα της ύφεσης και η ταχύτατη προσέγγιση της προοπτικής χρεοκοπίας, όπως συχνά – πυκνά διάφοροι απολογητές του καπιταλισμού ομολογούν, επιβάλουν την ύπαρξη μιας κυβέρνησης ισχυρότερης από τη σημερινή και αυτό δεν μπορεί παρά να σημάνει σε αυτές τις συνθήκες πρόωρες εκλογές με στόχο το σχηματισμό μιας «κυβέρνησης συνεργασίας». Όλες οι δημοσιογραφικές πληροφορίες μάλιστα, έκαναν λόγο για την ύπαρξη δυο διαφορετικών σχεδίων δηλώσεων του Παπανδρέου για το βράδυ των εκλογών, ένα εκ των οποίων έθετε το ζήτημα των πρόωρων εκλογών. Αν δεν σωζόταν για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ η πρώτη θέση στην Περιφέρεια της Αττικής και αν η συμμετοχή στις εκλογές ήταν μεγαλύτερη, ήταν πολύ πιθανό η απειλή για προκήρυξη εθνικών εκλογών να γινόταν πράξη.

Παρά την αναβολή του σεναρίου των πρόωρων εκλογών, δεν μεταβάλλεται η ουσία των αποτελεσμάτων : συνιστούν μια συντριβή για το ΠΑΣΟΚ, που με τη σειρά της συνεπάγεται μεγάλη πολιτική αποδυνάμωση της κυβέρνησης ενόψει της λήψης νέων σκληρών μέτρων. Είναι ενδεικτικός ο προβληματισμός που εκφράστηκε από κορυφαίους εκπροσώπους του αστικού Τύπου για το μέλλον αυτής της κυβέρνησης. Ο Α. Παπαχελάς στην «Καθημερινή» έγραψε χαρακτηριστικά : «Οι ράγες τους επόμενους μήνες θα είναι σταθερές και μη ελαστικές για όποιον θα κυβερνήσει, αλλά οι ευκαιρίες για εκτροχιασμούς κάθε φύσεως δεν θα λείψουν επίσης…». Με άλλα λόγια, ο «έγκριτος» διευθυντής της «Καθημερινής» προσεγγίζει το μέλλον της παρούσας κυβέρνησης με όρους μηνών, εκφράζοντας παράλληλα ανησυχία για ανεπιθύμητους κυβερνητικούς «εκτροχιασμούς», δηλαδή διασάλευση της κυβερνητικής σταθερότητας λόγω της κυβερνητικής αδυναμίας. Ακόμα πιο ανήσυχοι, οι διάσημοι «σχολιαστές» του δελτίου ειδήσεων του «MEGA» Πρετεντέρης και Τσίμας, εξέφρασαν έντονο προβληματισμό για την αλαζονική στάση του Παπανδρέου και μίλησαν ξεκάθαρα για «αποδυνάμωση της κυβέρνησης και για ανοδική τάση της Αριστεράς».

Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση συνεχίζει να μετρά αντίστροφα – έστω και με λίγο πιο αργούς ρυθμούς –το χρόνο παραμονής της στην εξουσία. Κάτω από το βάρος της αυξανόμενης αδυναμίας εξυπηρέτησης του χρέους και των αντιδράσεων που θα προκαλέσουν στις τάξεις των εργαζόμενων και της νεολαίας τα νέα μέτρα που ετοιμάζει, η πρόωρη προσφυγή σε κάλπες και η κίνηση προς την κατεύθυνση «κυβερνήσεων συνεργασίας» παραμένουν η πιο σοβαρή προοπτική.

Συνεχίζεται