Το προηγούμενο διάστημα σημειώθηκε μια δυναμική κινητικότητα στα πανεπιστήμια όλης της χώρας, με αφορμή τις εξαγγελίες της υπουργού Παιδείας και το νέο νομοσχέδιο με σκοπό την μεταρρύθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Τα εξαγγελθέντα νέα μέτρα κινούνται στους εξής βασικούς άξονες:
1. Κατάργηση του αυτοδιοίκητου των πανεπιστημίων. Το σχέδιο νόμου εισάγει συμβούλια διοίκησης με εξωπανεπιστημιακούς παράγοντες και ενδεχομένως την είσοδο τεχνοκρατών managers που θα αναλάβουν την διοίκηση των πανεπιστημίων σύμφωνα με τα νέα πρότυπα. Όπως καταλαβαίνουμε καταργούνται οι κατοχυρωμένες διαδικασίες των φοιτητών και του διδακτικού κι επιστημονικού προσωπικού(σύγκλητοι, γενικές συνελεύσεις κτλ.)
2. Κατάργηση της αποκλειστικά κρατικής χρηματοδότησης των πανεπιστημίων. Τα πανεπιστήμια θα χρηματοδοτούνται ανάλογα με την καλή ή κακή αξιολόγηση που θα έχουν λάβει. Τα πανεπιστήμια που δεν είναι «αρκετά ανταγωνιστικά» σύμφωνα με τις ανάγκες της αγοράς θα υποχρεώνονται να βρίσκουν από μόνα τους πόρους, μέτρο που με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγήσει τα πανεπιστήμια σε ιδιώτες και σε κάθε είδους επενδυτές κι επιχειρηματίες ή ακόμα και στα δίδακτρα και σίγουρα στην μείωση αν όχι πλήρη εξάλειψη της φοιτητικής μέριμνας. Ανοίγει ,λοιπόν, τον δρόμο για το «πανεπιστήμιο-επιχείρηση». Ένα πανεπιστήμιο δηλαδή που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς κι όχι στις ανάγκες της κοινωνίας ,μετατρέποντας μας από επιστήμονες σε φτηνό κι αναλώσιμο εργατικό δυναμικό.
3. Εντατικοποίηση.Μέσα στο γενικότερο πλαίσιο που θέλει τα τμήματα περισσότερο ανταγωνιστικά, τα νέα μεταρρυθμιστικά μέτρα θα προκαλέσουν μια υπερεξειδίκευση στα προγράμματα σπουδών, που πια θα πάρουν μια καθαρά τεχνοκρατική κατεύθυνση. Με τον «ατομικό φάκελο δεξιοτήτων» που προβλέπεται να υπάρχει, θα καλλιεργείται ο ανταγωνισμός μεταξύ των φοιτητών και το πτυχίο θα μετατραπεί σε βεβαίωση σπουδών ανα έτος. Σε αυτό το «νέο πανεπιστήμιο» δεν θα υπάρχει χώρος για συλλογικότητες, μαζικό αγώνα και διεκδικήσεις.
Το νομοσχέδιο είναι η αφορμή, οι αιτίες όμως είναι βαθύτερες. Αυτή η αναδιάρθρωση στην παιδεία εντάσσεται στα πλαίσια της συνολικής ταξικής επίθεσης που εξαπολύει η κυβέρνηση και επιλέγει να χτυπήσει τόσο τους εργαζόμενους όσο και την νεολαία.
Συχνά κυριαρχεί η άποψη πως το πανεπιστήμιο είναι ταξικά ουδέτερο και πως ο σκοπός του είναι απλά η μετάδοση και η ανάπτυξη της γνώσης. Στην πραγματικότητα όμως παίζει καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση και αναπαραγωγή των σχέσεων παραγωγής. Η βαθιά κρίση του καπιταλισμού – η αδυναμία του να αναπτύξει τις παραγωγικές δυνάμεις της κοινωνίας – οδηγεί τις κυβερνήσεις να νομοθετούν την πλήρη υποταγή του στις άμεσες ανάγκες του γηρασμένου και άναρχου καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, αποσύρει κάθε προοδευτική κατάκτηση που είχαν επιτύχει οι φοιτητές και οι εργαζόμενοι σε προηγούμενες περιόδους ανόδου του κινήματος. Σήμερα, αφού στοχοποιήσουν αυτές τις κατακτήσεις ως κυρίως υπεύθυνες για την κακή κατάσταση των πανεπιστημίων, τις καταργούν επιστρατεύοντας όλες τις δυνατές αντιδραστικές δυνάμεις στο χώρο των πανεπιστημίων και της διανόησης. Η αντίσταση των φοιτητών σε αυτή τη λαίλαπα είναι αναγκαία, όπως και η αντεπίθεσή τους με ένα σοσιαλιστικό πρόγραμμα για τα πανεπιστήμια και η ένωσή τους με το εργατικό κίνημα σε έναν πλατύ ενωτικό αγώνα με στόχο τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας
Ο πρώτος γύρος των κινητοποιήσεων κατάφερε να μεταφέρει την ψήφιση του νομοσχεδίου στα τέλη του Μάρτη. Η απάντηση που θα δοθεί θα πρέπει να είναι πολύ πιο δυναμική και συνολική. Ένα από τα λάθη που θα πρέπει να αποφευχθούν για την επίτευξη των στόχων, είναι το φαινόμενο της πολυδιάσπασης της αριστεράς μέσα στους φοιτητικούς συλλόγους, από την στιγμή που οι εμπειρίες και από προηγούμενες κινηματικές διαδικασίες έχουν δείξει ότι η ενότητα είναι το μόνο νικηφόρο μέσο πάλης. Αυτό μπορεί να πραγματωθεί με την δημιουργία κοινών δράσεων ,εκδηλώσεων και πρωτοβουλιών ,αλλά και με την σύσταση μετώπων μεταξύ των αριστερών δυνάμεων και με συνεχή καλέσματα και υπομονετική παρέμβαση στον κόσμο που δεν έχει ακόμα ενεργοποιηθεί στις κινηματικές διαδικασίες, για όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή.
Από την στιγμή, όμως, που επιθυμούμε να συνολικοποιήσουμε τον αγώνα μας, θα πρέπει να επιδιώξουμε την σύνδεση του φοιτητικού κινήματος με το εργατικό. Ξεκινώντας από τους εργαζομένους στα πανεπιστήμια και καλώντας την ΠΟΣΔΕΠ σε περισσότερο ριζοσπαστικές αποφάσεις, θα πρέπει να προβάλλουμε το αίτημα ενός δημοσίου πανεπιστημίου με φοιτητικό κι εργατικό έλεγχο.Την ίδια στιγμή θα πρέπει να απευθυνθούμε στα συνδικάτα για ένα κοινό μέτωπο εργατών-φοιτητών, στηρίζοντας κατ αρχήν τις δικές τους κινητοποιήσεις. Στην προσπάθεια σύνδεσης των αιτημάτων μας με αυτά των εργαζομένων θα ήταν πολύ χρήσιμη έως και απαραίτητη η συγκρότηση ενός δημοκρατικού κεντρικού συνδικαλιστικού οργάνου φοιτητών, με αιρετούς, ανακλητούς κι εναλλασσόμενους αντιπροσώπους. (ανασυγκρότηση της ΕΦΕΕ) Η ύπαρξη ενός τέτοιου οργάνου θα διευκολύνει τον κεντρικό συντονισμό και την επίτευξη συμπόρευσης με τα συνδικαλιστικά όργανα των εργαζομένων.
Το δημόσιο πανεπιστήμιο δεν θα το παραχωρήσουμε! Ο αγώνας συνεχίζεται!
Μαρία Κοτσώνη
