Η δεκαετία στην οποία σε λίγες μέρες μπαίνουμε, όλα δείχνουν ότι θα είναι εντελώς διαφορετική από τις δύο προηγούμενες. Η δεκαετία του 1990 σημαδεύτηκε από την κατάρρευση του σταλινισμού, τη μεγάλη υποχώρηση της συνείδησης και την στροφή των μαζικών εργατικών οργανώσεων προς τα δεξιά. Η δεκαετία που τελειώνει σημαδεύτηκε από την αφύπνιση της εργατικής τάξης και της νεολαίας, που φανερώθηκε σε μια σειρά μαζικών αγώνων, από τις απανωτές γενικές απεργίες μέχρι την εξέγερση της νεολαίας τον περασμένο Δεκέμβρη. Με μια απλή ματιά στην κοινωνία, μπορεί να δει κανείς την εκρηκτική ύλη που συσσωρεύεται για το ξεκίνημα μιας επαναστατικής περιόδου. Όλες οι συνθήκες έχουν διαμορφωθεί, έτσι ώστε η νέα δεκαετία να βρίσκεται στον αντίποδα της δεκαετίας του 1990, δηλαδή της περιόδου της υποχώρησης και του σκεπτικισμού και να μοιάζει με τις επαναστατικές δεκαετίες του 1960 και 1970.
Εντυπωσιακά και ενδεικτικά για τις τάσεις που διαμορφώνονται στην κοινωνική συνείδηση είναι τα στοιχεία μιας πρόσφατης έρευνας της εταιρείας «Public Issue» που δημοσιεύθηκαν στην «Καθημερινή της Κυριακής» στις 29/11/09. Σύμφωνα με αυτά, το 46% των Ελλήνων εκφράζουν θετική γνώμη για τον σοσιαλισμό, το 21-26% των ατόμων που ανήκουν στις ηλικίες 18-34 δηλώνει ότι «χρειάζεται μια επανάσταση», ενώ το 60 με 65% των ατόμων όλων των ηλικιών απάντησαν ότι «χρειάζονται βαθιές κοινωνικές αλλαγές». Τέλος, σύμφωνα με την ίδια έρευνα, η έννοια της «Δεξιάς» έχει καταστεί σήμερα η λιγότερο πολιτικά αποδεκτή. Ειδικά μεταξύ των ηλικιών 18–34 ετών, μόλις το 15%, αποδέχεται θετικά αυτή την έννοια.
Ο περσινός Δεκέμβρης ήταν ένα σαφές δείγμα του τι έρχεται στην ελληνική κοινωνία. Τους τελευταίους μήνες, ο μαχητικός αγώνας των συμβασιούχων και των εργαζόμενων με «stage», η μαζικότερη πορεία του «Πολυτεχνείου» για τα τελευταία 20 χρόνια, ακόμα και το πρόσφατο Πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο της επετείου για τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου που είχε μαζικότητα παρά την γενικευμένη αστυνομική τρομοκρατία, αποτελούν επίσης σαφείς ενδείξεις ότι η νεολαιίστικη ριζοσπαστικοποίηση που εκδηλώθηκε τον περσινό Δεκέμβρη συνεχίζει να αναπτύσσεται. Όπως συμβαίνει κάθε φορά στην Ιστορία, η ατμομηχανή της επανάστασης είναι η νεολαία. Η νέα γενιά της εργατικής τάξης δεν έχει στην πλάτη της τις ήττες του παρελθόντος. Από τα πρώτα της βήματα χωρίς στοιχειώδεις κατακτήσεις και δικαιώματα «ασφυκτιά» και έτσι η συνείδησή της αποκτά εκρηκτικά, επαναστατικά χαρακτηριστικά. Η συνείδηση της νεολαίας σήμερα μοιάζει κυριολεκτικά με ένα εύφλεκτο παρθένο δάσος στο οποίο μια σπίθα μπορεί να ανάψει μια μεγάλη πυρκαγιά.
Στη νεολαία βλέπουμε η αριστερή στροφή της κοινωνίας να παίρνει γρηγορότερα «σάρκα και οστά». Το 21% – 25% που πήραν τα κόμματα της παραδοσιακής Αριστεράς στις τάξεις της νεολαίας κατά τις πρόσφατες εκλογές, παρά την κρίση και την αδιέξοδη πολιτική τους, είναι ένα πολύ ενδεικτικό στοιχείο. Παντού μπροστά μας τους τελευταίους μήνες βλέπουμε να αναπτύσσεται μια κοινή τάση η νεολαία να ψάχνει σοβαρές πολιτικές απαντήσεις και τα καλύτερα στοιχεία της ψάχνουν ήδη το δρόμο για οργάνωση. Πρέπει να το τονίσουμε : η ριζοσπαστικοποιημένη νεολαία του σήμερα, χωρίς να έχει γερούς δεσμούς με την γραφειοκρατία και το ρεφορμισμό είναι ανοιχτή στις γνήσιες επαναστατικές ιδέες, στις ιδέες του μαρξισμού.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει ειδικότερα, το φαινόμενο της ανάπτυξης του ρεύματος των «αντι-εξουσιαστών». Όπως ανέφερε το «Βήμα» στις 6/12, στις εκθέσεις της Ελληνικής Αστυνομίας (ΕΛ.ΑΣ) ως τον Δεκέμβριο του 2008, ο αριθμός των ατόμων που συμμετείχε στις αντι-εξουσιαστικές οργανώσεις υπολογιζόταν περίπου στα 800. Σήμερα σύμφωνα με τους αξιωματικούς της ΕΛ.ΑΣ ο αριθμός των αντι-εξουσιαστών στην Αθήνα υπολογίζεται ότι έχει αυξηθεί στα 2.000-2.500 άτομα. Ανάλογη αύξηση παρατηρείται και στην επαρχία. Στο ίδιο άρθρο, αναφερόταν ότι ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε στις αστυνομικές αρχές το γεγονός ότι στον πρόσφατο εορτασμό του «Πολυτεχνείου» στο μπλοκ των αναρχικών συμμετείχαν για πρώτη φορά την τελευταία εικοσαετία περίπου 2.500 άτομα!
Που οφείλεται και τι εκφράζει αυτή η ανάπτυξη της επιρροής του αντι-εξουσιαστικού χώρου; Ένα αξιοσημείωτο τμήμα της πρωτοπορίας της νεολαίας στρέφεται στους αναρχικούς γιατί κάτω από την ασφυκτική πίεση των κοινωνικών αδιεξόδων, εκείνοι στα μάτια τους εμφανίζονται να είναι οι πιο «μαχητικοί» πολέμιοι της αστικής εξουσίας, την ώρα που τα παραδοσιακά εργατικά κόμματα δεν δίνουν ένα άμεσο, επαναστατικό στόχο πάλης. Δυστυχώς, όπως ακριβώς λειτουργεί αναφορικά με την νεολαία ο σταλινισμός, οι καλύτεροι από τους νεολαίους που στρέφονται στις αναρχικές ομάδες, έχουν την τάση να «καίγονται» γρήγορα, καθώς τα αδιέξοδα της μικροαστικής αναρχικής δράσης και ιδεολογίας, είτε τους ρίχνουν στην απάθεια, είτε τους οδηγούν σαν «πρόβατα στη σφαγή» της κρατικής καταστολής.
Χρειάζεται εδώ να τονίσουμε, ότι πρακτικά ο αναρχισμός, σε αντίθεση με τις διακηρύξεις του, παίζει έναν διπλά αντιδραστικό ρόλο. Εκτός από τους ίδιους τους εκατοντάδες νεολαίους αγωνιστές που οδηγεί στο αδιέξοδο, δίνοντας τη δυνατότητα με τις τυχοδιωκτικές του πρακτικές στην κρατική καταστολή να δημιουργεί συνθήκες τρόμου σε κάθε διαδήλωση, αποτρέπει παράλληλα, μεγάλες μάζες νεολαίων να συμμετάσχουν ενεργά στο μαθητικό και φοιτητικό κίνημα και γενικότερα, σε κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας ενάντια στον καπιταλισμό.
Σε τελική ανάλυση όμως, ο αναρχισμός δεν μπορεί να γίνει ένα πραγματικά μαζικό κίνημα. Οι μάζες της νεολαίας έχουν στραμμένο το βλέμμα τους κύρια στα παραδοσιακά εργατικά κόμματα. Μέσα από την ταξική και αγωνιστική τους εμπειρία, θα αρχίσουν αναπόφευκτα να στρέφονται πιο αποφασιστικά στις παραδοσιακές μαζικές οργανώσεις, στα συνδικάτα και τα εργατικά κόμματα. Ιδιαίτερα τα κόμματα της παραδοσιακής Αριστεράς, με την δεξιά ηγεσία του ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση, θα γίνονται αναπόφευκτα όλο και περισσότερο πόλος έλξης για χιλιάδες νεολαίους.
