Αυτή η εκτίμηση πράγματι αναφέρεται στο έργο του Γκόρκι Β. Ι. Λένιν, εμφανίστηκε όμως σε αυτό για πρώτη φορά το 1931, την περίοδο της αχαλίνωτης πάλης κατά του «τροτσκισμού». Στο αρχικό κείμενο του Γκόρκι, ο Λένιν μιλούσε για τον Τρότσκι με εντελώς διαφορετικό τρόπο:
«Ναι, ναι -ξέρω! Ορισμένα ψέματα λέγονται για τις σχέσεις μου μαζί του. Λέγονται πολλά ψέματα για μένα και για τον Τρότσκι… Θα μπορούσατε μήπως να βρείτε έναν άλλο άνθρωπο ικανό να σχηματίσει και να οργανώσει σε ένα περίπου χρόνο έναν σχεδόν άρτιο στρατό, αλλά και να κερδίσει το σεβασμό των στρατιωτικών ειδικών; Έχουμε ένα τέτοιο άνθρωπο. Έχουμε το παν…», (Σύγχρονος Ρώσος, Έκδοση 1923, σελ. 243). Ο πρώτος άνθρωπος στην ιστοριογραφία μας που έστρεψε την προσοχή μας σ’ αυτό το «μαγείρεμα» των αναμνήσεων του Γκόρκι ήταν ο Γ. Ι. Κοραμπλέφ (βλ. Γ. Κοραμπλέφ, Διαλεχτά Έργα).
Έτσι, το μοναδικό επιχείρημα που προβάλλει ο Βολκογκόνοφ για να αποδείξει τις αντι-τροτσκιστικές διαθέσεις του Λένιν αποδείχνεται αβάσιμο. Αυτές οι αστήριχτες θέσεις εμφανίζονται στους πολυποίκιλους ισχυρισμούς του Βασέτσκι και του Βολκογκόνοφ ότι ο Τρότσκι δήθεν είχε παραμείνει προσηλωμένος στην ιδέα του «Πολεμικού Κομμουνισμού» ακόμα και μετά το πέρασμα της Ρωσίας στην τροχιά της ΝΕΠ υπό την ηγεσία του Λένιν. Δεν είναι τυχαίο ότι και γι’ αυτό επίσης δεν υπάρχει καμιά απόδειξη. Είναι εξίσου αδύνατο να θεωρηθούν πειστικά τα αποσπάσματα του Βασέτσκι από τον λόγο του Τρότσκι στο ΙΧ Συνέδριο του ΡΚΚ (μπ), (Μάρτης-Απρίλης 1920), ή η άποψη του Γκ. Βοντολάζοφ (βλ. Λευκορώσος Κομμουνιστής, 1990, Νο. 2, σελ. 57-59, 61), ο οποίος στο άρθρο του κριτικάρει την άποψη του Τρότσκι, ξεκινώντας από το λόγο του στο ΙΧ Συνέδριο.15
Αυτή η προσέγγιση αγνοεί τη ριζική εξέλιξη που υπέστησαν οι οικονομικές απόψεις του Τρότσκι το 1921. Θεωρώντας την ΝΕΠ ως μια αιφνιδιαστική στροφή στις μεθόδους οργάνωσης της σοσιαλιστικής οικονομίας, ο Τρότσκι, όπως και άλλοι θεωρητικοί της «στρατιωτικής οργάνωσης» συμπεριλαμβανομένου του Ν. Ι. Μπουχάριν, διέκοψε αποφασιστικά από τις προηγούμενες υπεραπλουστευμένες απόψεις του. Πάνω από όλα, εκείνη την εποχή ασχολήθηκε δραστήρια με την επεξεργασία των θεωρητικών και πρακτικών προβλημάτων της ΝΕΠ, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στο ζήτημα της αλληλεπίδρασης του σχεδίου με την αγορά, στην αύξηση της παραγωγής, στη μείωση του κόστους των βιομηχανικών αγαθών, στον κορεσμό της αγοράς και στην ενίσχυση του κρατικού τομέα της οικονομίας. Και ο Λένιν ενέκρινε το έργο του (βλ. Β. Ι. Λένιν, Άπαντα, τόμ. 54, σελ. 314).
Ο Τρότσκι δεν ξαναγύρισε στην αντίληψη του «Πολεμικού Κομμουνισμού». Το αντίθετο, χωρίς περιστροφές επεσήμαινε τα λάθη εκείνων των κομμουνιστών που θεωρούσαν ότι η οικονομία μπορούσε να αναπτυχθεί με τέτοιες ακραίες μεθόδους.16
Από αυτή την άποψη είναι εντελώς λάθος να γίνει αποδεκτή η προσπάθεια του Βολκογκόνοφ να χρησιμοποιήσει, ως απόδειξη της κοσμοθεωρίας του Τρότσκι περί «Πολεμικού Κομμουνισμού», το γράμμα του στα μέλη της ΚΕ και της ΚΕΕ του ΡΚΚ (μπ) της 8 Οκτώβρη του 1923. Στο γράμμα του δεν καλεί για τη «σκλήρυνση της πολιτικής σε σχέση με την αγροτιά», ούτε για τη «στρατιωτικοποίηση της εργασίας», κ.λ.π., για τα οποία γράφει ο Βολκογκόνοφ (βλ. Νέα της ΚΕ του ΚΚΣΕ, 1990, Νο.5, σελ. 165-173).
