Το Παλαιστινιακό ζήτημα σήμερα και οι μαρξιστές – ένα επίκαιρο κείμενο
(Απόσπασμα από την απόφαση του συνεδρίου της Διεθνούς Μαρξιστικής Τάσης για τις Διεθνείς προοπτικές – Αύγουστος 2008)
Το Παλαιστινιακό ζήτημα βρίσκεται στην καρδιά της τεταμένης κατάστασης στην Μ Ανατολή: μια περιοχή κλειδί για τις ΗΠΑ για λόγους οικονομικούς, αλλά και στρατηγικής. Για δεκαετίες υπήρξε πληγή που δηλητηρίαζε τις σχέσεις μεταξύ κρατών και δημιουργούσε νέες διαμάχες, τρομοκρατία, αστάθεια και πόλεμο.
Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, οι ιμπεριαλιστές των ΗΠΑ επιθυμούσαν να αυξήσουν την επιρροή τους στις Αραβικές χώρες και ήταν προετοιμασμένοι να πιέσουν το Ισραήλ να κάνει παραχωρήσεις. Αυτό οδήγησε στις συνομιλίες του CAMP DAVID και στις συμφωνίες της Μαδρίτης και του Όσλο που εγκαθίδρυσαν μια κουτσουρεμένη Παλαιστινιακή περιοχή. Αυτό ήταν μια αξιολύπητη καρικατούρα που δεν ικανοποίησε με κανένα τρόπο τις προσδοκίες των Παλαιστίνιων. Δεν ικανοποίησε κανέναν.
Το αποτέλεσμα ήταν περισσότερη βία, τρομοκρατία, διαμάχες και πίκρα, με μια ανοιχτή διάσπαση στις βάσεις των Παλαιστινίων, με τη Χαμάς να εγκαθιδρύει τον έλεγχο της στη Γάζα, δημιουργώντας χάος και αστάθεια, στοιχεία εμφυλίου πολέμου. Η κρίση στη Γάζα είναι ένας εμφύλιος πόλεμος μεταξύ της Χαμάς και της ΡLO που βρίσκεται κάτω από την ηγεσία του Αμπάς.
Η απόσυρση του Ισραήλ από τη Γάζα ήταν μια κίνηση τακτικής για να σφίξουν τον ασφυκτικό τους κλοιό γύρω από την Δυτική Όχθη. Βλέπουμε τον κυνισμό των Ιμπεριαλιστών (όχι μόνο των Αμερικάνων, αλλά και των Ευρωπαίων) όταν αμέσως έσπευσαν να αναστείλουν την οικονομική βοήθεια στην κυβέρνηση της Χαμάς, η οποία ότι κι αν πει κανείς, είναι δημοκρατικά εκλεγμένη. Μόλις προέκυψε η σύγκρουση μεταξύ του Μαχμούντ Αμπάς και της Χαμάς, επέτρεψαν την χρηματοδότηση στην Δυτική Όχθη και το ανδρείκελο Αμπάς. Θέλουν να χρησιμοποιήσουν τη μία πλευρά για να διασπάσουν τους Παλαιστίνιους και να εξασφαλίσουν έτσι ότι ο αγώνας των Παλαιστίνιων για μια αυθεντική πατρίδα θα ματαιωθεί.
Η Ισραηλινή άρχουσα τάξη κοιτάζει με μεγάλη ικανοποίηση, καθώς οι Παλαιστίνιοι συγκρούονται μεταξύ τους και περιστασιακά στέλνει κάποια τανκς ή σφίγγει λίγο τους οικονομικούς αποκλεισμούς, έτσι για να δείξει ποιος είναι το αφεντικό.
Η κατάσταση είναι εφιαλτική για τις παλαιστινιακές μάζες που δεν βλέπουν διέξοδο. Οι τακτικές της Χαμάς δεν έλυσαν τίποτα, παρά μόνο ενίσχυσαν την θέση των Ισραηλινών Ιμπεριαλιστών παρέχοντας τους δικαιολογία για περαιτέρω επιθετικές πράξεις και καταπίεση, χωρίς να πετυχαίνουν ούτε καν να γρατσουνίσουν την πανοπλία τους.
Το σλόγκαν της Ισραηλινής άρχουσας τάξης είναι «ότι έχουμε, το κρατάμε». Οι Σιωνιστές δεν έχουν καμία πρόθεση να δώσουν σημαντικές παραχωρήσεις. Η Χαμάς ισχυρίζεται ότι έδιωξε τον Ισραηλινό στρατό από την Γάζα. Αυτό είναι αστείο. Οι ισραηλινοί υποχώρησαν από τη Γάζα σαν μία κίνηση τακτικής για να σιωπήσει η διεθνής κριτική και να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι έδωσαν κάτι σημαντικό, ενώ στην πραγματικότητα δεν είχαν κανένα ενδιαφέρον για τη Γάζα. Στόχος όπως είπαμε ήταν να ενδυναμώσουν τον κλοιό τους στην Δυτική Όχθη, που είναι το βασικό ζήτημα.
Οι Ισραηλινοί συνεχίζουν ακούραστα να χτίζουν το τερατώδες τοίχος που γλιστράει μέσα από την Παλαιστινιακή επικράτεια στην Δυτική Όχθη, κλέβοντας τεράστια κομμάτια γης, με το πρόσχημα της «άμυνας». Οι έποικοι έχουν γίνει όλο και πιο θρασείς και αυθάδεις. Μετά τα γεγονότα στη Γάζα καμία Ισραηλινή κυβέρνηση δεν θα θέλει να αντιμετωπίσει τους εποίκους στην Δυτική Όχθη.
Μετά υπάρχει το μικρό ζήτημα της Ιερουσαλήμ, που τόσο οι Εβραίοι όσο και οι Άραβες ισχυρίζονται ότι είναι η φυσική πρωτεύουσα που τους έδωσε ο Θεός. Όσο για το δικαίωμα της επιστροφής των Παλαιστίνιων που εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους το 1948, δεν υπάρχει περίπτωση το Ισραήλ να τους δεχτεί πίσω, αφού αυτό θα αναστάτωνε πλήρως τη δημογραφική ισορροπία του Εβραϊκού κράτους.
Και το Ισραήλ και οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται να φτάσουν σε κάποιου είδους συμφωνία σε σχέση με το παλαιστινιακό ζήτημα. Μπορούν να συζητούν συνέχεια, αλλά σε όποια συμφωνία και να καταλήξουν αυτή θα είναι σίγουρα ενάντια στα συμφέροντα των Παλαιστινίων.
Έχουν προωθήσει τον Παλαιστίνιο «ηγέτη» Μαχμούντ Αμπάς σαν ένα υπάκουο ανδρείκελο για να βάζει τη σφραγίδα του σε οτιδήποτε συμφωνούν αυτοί μεταξύ τους. Όμως αυτό δεν είναι τόσο εύκολο! Ο Αμπάς φοβάται πως θα χάσει ακόμη περισσότερο την υποστήριξη του από τις παλαιστινιακές μάζες, απ’ όσο έχει ήδη χάσει. Δεν αντέχει να φανεί ανοιχτά ότι χειραγωγείται από την Ουάσινγκτον και τους Ισραηλινούς. Όμως στο τέλος δεν θα έχει άλλη επιλογή πάνω στο ζήτημα.
Το αποκορύφωμα της ειρηνευτικής διαδικασίας με τη διάσκεψη στην Ανάπολη δεν έλυσε τίποτα. Μετά από 4 μήνες ατελείωτων συζητήσεων η Κοντολίζα Ράις απέτυχε να προσφέρει αυτό που χρειαζόταν ο Αμπάς: κάποιου είδους συμφωνία για τη δημιουργία ενός Παλαιστινιακού κράτους.
Τα αδιέξοδα της διπλωματίας
Οι ΗΠΑ υποτίθεται ότι έπρεπε να κατευνάσουν την επιθετικότητα και των δυο πλευρών με τον «οδικό χάρτη», το σχέδιο ειρήνης του 2003, με βάση τον οποίο, οι Ισραηλινοί υποτίθεται ότι έπρεπε να «παγώσουν» το χτίσιμο των εποικισμών στη Δυτική όχθη, ενόσω η Παλαιστινιακή Αρχή (Π.Α.) θα αναλάμβανε δράση εναντίον των μαχητών που επιτίθενται στο Ισραήλ.
Αυτό σημαίνει ότι οι ΗΠΑ έχουν αναλάβει το ρόλο του διαιτητή στη διαμάχη με την αμοιβαία συγκατάθεση και των δύο αντιμαχόμενων πλευρών. Οι ΗΠΑ συμφώνησαν να επιτηρούν την προσαρμοστικότητα και των δύο πλευρών με τον χάρτη αυτό. Αυτό εμφανίστηκε σαν νίκη στους Παλαιστίνιους, αφού στο παρελθόν το Ισραήλ υπήρξε ο ντε φάκτο διαιτητής. Όμως αυτό που μπορεί να επιτευχθεί με αυτό, στην δεδομένη κατάσταση είναι αυστηρά περιορισμένο. Ο διαιτητής σε έναν αγώνα ποδοσφαίρου υποτίθεται ότι πρέπει να είναι ουδέτερος και σε αυτό έγκειται η εξουσία του να αποφασίσει πάνω στο θέμα. Όμως από τη στιγμή που αυτός ο διαιτητής είναι ξεκάθαρα φιλικά διακείμενος στην μία πλευρά, αυτή η «διαιτησία» δεν έχει ιδιαίτερη αξία.
Το πρώτο τεστ είναι ξεκάθαρο. Τι θα κάνει ο Ολμέρτ με τα 100 και πάνω φυλάκια που έχουν στηθεί από τους σκληροπυρηνικούς εποίκους; Ο οδικός χάρτης απαιτεί να κατεδαφιστούν πάνω από 60. Όμως οι προηγούμενες προσπάθειες να απομακρυνθεί έστω και ένα, οδήγησαν σε βία μεταξύ της αστυνομίας και των εποίκων που αναδιοργανώνονται μετά την ήττα τους στον αγώνα για να παραμείνουν στη Γάζα το 2005.
Είναι πιθανό να πιέσει τους εποίκους. Αυτοί είναι για την ισραηλινή άρχουσα τάξη μόνο πιόνια στο σκάκι και τα πιόνια μπορούν να θυσιαστούν «για να κερδίσεις κάτι πιο πολύτιμο». Οι έποικοι όμως είναι φανατικοί και ικανοί να δημιουργήσουν πολλές ενοχλήσεις, τόσο στη δυτική Όχθη, όσο και στο Ισραήλ και καμία Ισραηλινή κυβέρνηση δεν θα το ρίσκαρε εύκολα. Το πρόβλημα των εποίκων λοιπόν θα παραμείνει. Είναι δύσκολο να δεις τι ρόλο θα παίξει η «διαιτησία» σε αυτό το θέμα.
Οι ΗΠΑ υπέδειξαν ένα στρατηγό, τον James Jones, ως πρόξενο ασφάλειας στην Παλαιστινιακή Αρχή (ΠΑ). Αυτό δεν σημαίνει πολλά. Είναι ξεκάθαρο ότι το Ισραήλ δεν θα κάνει τη δουλειά του εύκολη. Ένας Ισραηλινός αξιωματούχος λέει ότι οποιαδήποτε εντύπωση ότι ο κύριος Ολμέρτ σχεδιάζει ένα συνολικό πάγωμα της κατασκευής, όπως ορίζει κατηγορηματικά ο οδικός χάρτης, είναι μια «βολική παρανόηση». Αυτή η μικρή λεπτομέρεια είναι πολύ σημαντική. Εκθέτει την κενότητα της διπλωματίας των ΗΠΑ. Στην πραγματικότητα όλο το ζήτημα είναι ακριβώς αυτό: μια βολική παρανόηση.
Εκεί που ο διαιτητής θα είναι αδιάλλακτος είναι σε ένα σημείο, στο να τσακίσει η ΠΑ τους μαχητές. Τα μεγάλα χρηματικά ποσά που στέλνει η Ουάσινγκτον στην ΠΑ δεν είναι χωρίς αντάλλαγμα. Περιμένουν ότι ο Αμπάς θα συγκρουστεί με τους Παλαιστίνιους μαχητές με σκοπό να προετοιμάσει το δρόμο για μια συμφωνία μακριά από τις προσδοκίες των Παλαιστινίων. Να γιατί εδώ και μήνες η Ουάσινγκτον εξοπλίζει την ΠΑ και εκπαιδεύει τις δυνάμεις ασφαλείας της. Είναι προετοιμασία για τον εμφύλιο πόλεμο που ξέρουν ότι θα έρθει.
Ο τρόπος με τον οποίο οι Ισραηλινοί «διαβάζουν» το Χάρτη, είναι ότι η ΠΑ θα πρέπει να εξαφανίσει όλες τις τρομοκρατικές ομάδες, ούτως ώστε, όταν οι δύο πλευρές φτάσουν σε μια συμφωνία να μην υπάρχουν προβλήματα και επιπλέον απαιτούν ολοκληρωτική υποχώρηση πριν προχωρήσουν στο επόμενο βήμα. Όμως αυτό είναι πολύ πιο πάνω από τις δυνατότητες του Αμπάς, που φοβάται ότι μια σοβαρή σύγκρουση με την Χαμάς θα οδηγήσει στην κατάρρευση των ενόπλων δυνάμεων του.
Έτσι, οι πρόσφατες συζητήσεις δεν έλυσαν τίποτα και ούτε θα μπορούσαν να λύσουν τίποτα. Αυτή η διαμάχη είναι πολύ δριμεία και βαθιά για να λυθεί με λόγια. Και όταν οι συνομιλίες τελειώσουν το Δεκέμβρη, πως μπορούν να επιλύσουν τα σημαντικά ζητήματα δηλαδή τα σύνορα του παλαιστινιακού κράτους, το διαχωρισμό της Ιερουσαλήμ, την μοίρα των 4,5 και παραπάνω εκατομμυρίων Παλαιστίνιων προσφύγων στο εξωτερικό, το μοίρασμα των πηγών νερού και άλλα ζητήματα εξίσου φλέγοντα;
Ο Ολμέρτ θα παραχωρήσει μόνο τόσα όσα χρειάζεται για να συνεχιστεί η ειρηνευτική διαδικασία, ώστε να μην ενοχλήσει τους Αμερικάνους. Όμως δεν θα παραχωρήσει πολλά για να μην προκαλέσει τα δεξιά κόμματα να εγκαταλείψουν τον συνασπισμό του. Τελευταία ξεκαθάρισε ότι δεν είναι έτοιμοι να κάνουν παραχωρήσεις στα σημαντικά ζητήματα. Για παράδειγμα έχουν καταθέσει ένα ψήφισμα στο κοινοβούλιο που θα δυσκολέψει πολύ το Ισραήλ στο να δώσει οτιδήποτε από την Ιερουσαλήμ στην ΠΑ.
Από την πλευρά του ο Αμπάς, που πήρε πολύ λιγότερα απ’ όσα ήλπιζε από την διάσκεψη της Ανάπολης, διατρέχει τον κίνδυνο να κατηγορηθεί από τους αντιπάλους του για συνθηκολόγηση. Οι δυνάμεις ασφαλείας της ΠΑ έχουν καταστείλει βίαια τις διαδηλώσεις ενάντια στην διάσκεψη της Αννάπολης, στη Δυτική Όχθη. Αυτό είναι μια προειδοποίηση για το τι έρχεται. Μακριά από το να φέρει μια αυθεντική ειρηνευτική συμφωνία, για τη συγκρότηση ενός Παλαιστινιακού κράτους, η Αννάπολη θα φέρει μόνο περισσότερες συγκρούσεις, αιματοχυσία και εμφύλιο πόλεμο ανάμεσα στους Παλαιστίνιους, αφήνοντας μια πικρή κληρονομιά για πολλά χρόνια.
Η μόνη διέξοδος
Σε πολλές χώρες της ευρύτερης περιοχής η εργατική τάξη, ύστερα από χρόνια αποθάρρυνσης και εξάντλησης, παίρνει το δρόμο του αγώνα. Το βλέπουμε αυτό στο εντυπωσιακό απεργιακό κύμα στην Αίγυπτο, αλλά επίσης στο Μαρόκο, την Ιορδανία, το Λίβανο και το ίδιο το Ισραήλ. Είναι απαραίτητο να βάλουμε στην ημερησία διάταξη τον αγώνα για εργατικές πολιτικές, για διεθνή προλεταριακή αλληλεγγύη και τον αγώνα για το σοσιαλισμό ως τη μόνη διαρκή λύση για τα προβλήματα των μαζών.
Είναι απαραίτητο να το καταλάβει αυτό η επαναστατική νεολαία της Παλαιστίνης. Αν αποδεχτούμε το επιχείρημα ότι η ισραηλινή κοινωνία είναι απλώς μια αντιδραστική μάζα, τότε ο σκοπός των Παλαιστινίων θα χαθεί για πάντα. Αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια! Στο Ισραήλ υπάρχουν πλούσιοι και φτωχοί, εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενοι, όπως και σε κάθε άλλη χώρα. Είναι απαραίτητο να δουλέψουμε ώστε να χτίσουμε δεσμούς μεταξύ των επαναστατών στην Παλαιστίνη και των μαζών του Ισραήλ – Εβραίων, αλλά και Αράβων. Αυτός είναι ο μόνος δρόμος για να έρθουν σε ρήξη η αντιδραστική σιωνιστική αστική τάξη και οι μάζες.
Μας λένε ότι αυτό είναι αδύνατο. Αυτό δεν είναι αλήθεια! Σε περισσότερες από μία ευκαιρίες στο παρελθόν, υπήρξαν ξεκάθαρες ενδείξεις ότι το μήνυμα από τις υπό κατοχή περιοχές περνούσε μέσα στις μάζες του Ισραήλ. Όταν έγινε η σφαγή των Παλαιστινίων στο Λίβανο έλαβε χώρα μια τεράστια διαδήλωση στο Ισραήλ και στην πρώτη Ιντιφάντα υπήρχαν ξεκάθαρες ενδείξεις δυσαρέσκειας στο Ισραήλ, συμπεριλαμβανόμενων και των ενόπλων δυνάμεων.
Τακτικές όπως οι επιθέσεις αυτοκτονίας και οι επιθέσεις με ρουκέτες σε πολιτικούς στόχους είναι λανθασμένες, γιατί είναι αντιπαραγωγικές. Για κάθε Ισραηλινό πολίτη που σκοτώνεται, οι στρατοκράτες του Ισραήλ θα σκοτώσουν πολλούς περισσότερους Παλαιστινίους. Αυτό δεν προκαλεί καμία ζημιά στην ισραηλινή πολεμική μηχανή, αλλά αποτελεί πολύ σημαντική βοήθεια στην ισραηλινή άρχουσα τάξη και το κράτος της. Σπρώχνοντας τις μάζες προς το σιωνιστικό κράτος, αυτές οι τακτικές ενισχύουν εκείνο ακριβώς που σκοπεύουν να καταστρέψουν.
Παλεύουμε για σοσιαλιστική επανάσταση σε όλη τη Μέση Ανατολή και το Ιράν, τον Περσικό Κόλπο και τη Βόρεια Αφρική. Παλεύουμε ενάντια στον ιμπεριαλισμό – τον βασικό εχθρό όλων των ανθρώπων. Αλλά επίσης παλεύουμε ενάντια στο τσιφλικάδικη γαιοκτησία και τον καπιταλισμό – τους βασικούς πράκτορες του ιμπεριαλισμού. Είμαστε αντίθετοι στο θρησκευτικό φονταμενταλισμό, που προσπαθεί να στρέψει τα υγιή αντί-ιμπεριαλιστικά ένστικτα των μαζών στο αδιέξοδο του θρησκευτικού φανατισμού και του αντιδραστικό σκοταδισμού. Υποστηρίζουμε την εργατική εξουσία και το σοσιαλισμό και μία νέα κοινωνική «τάξη» που εκφράζει τα συμφέροντα των μαζών. Υποστηρίζουμε τη δημιουργία μιας Σοσιαλιστικής Ομοσπονδίας στην Μέση Ανατολή, όπου Εβραίοι και Άραβες μπορούν να εξασφαλίσουν πατρίδα σε Αυτόνομες Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες. Αυτός είναι ο μόνος δρόμος προς τα μπρος!
Καμία λύση στο Παλαιστινιακό ζήτημα δεν είναι δυνατή στη βάση διαπραγμάτευσης και συναλλαγών με των ιμπεριαλισμό. Η μόνη δυνατή λύση είναι η ταξική διαίρεση του Ισραήλ: να διαλυθεί η ασφυκτική λαβή του αντιδραστικού σιωνισμού. Αλλά αυτό απαιτεί ταξική στάση. Είναι δύσκολο να θέσουμε αυτή τη στάση υπό τις δεδομένες περιστάσεις, αλλά τα γεγονότα θα δώσουν στους Μαρξιστές ευκαιρίες, καθώς οι μάζες θα συνειδητοποιήσουν την ματαιότητα των παλαιών μεθόδων. Στο μεταξύ, είναι απαραίτητο να εξηγούμε υπομονετικά τις ιδέες μας στα πιο προχωρημένα στοιχεία. Στο μέλλον οι ιδέες μας θα έχουν μαζική απήχηση.
