Στην παρούσα συγκυρία οικονομικής κρίσης που διανύουμε, η αστική τάξη έχει μόνο μία επιλογή, να τσακίσει το εργατικό κίνημα. Για τον καπιταλισμό η λύση στην κρίση είναι η μαζική εξαθλίωση της εργατικής τάξης, απολύσεις, κλεισίματα εργοστασίων, πείνα και φτώχεια για την πλειοψηφία του λαού, δηλαδή η μαζική καταστροφή των παραγωγικών δυνάμεων. Συγκεκριμένα η ανεργία, που όλο και θα αυξάνεται, θα μεταβληθεί σε ένα από τα πιο κομβικά ζητήματα για την επιβίωση της τάξης.
Η ανεργία, σε περιόδους κρίσης όπως η σημερινή, παίρνει μεγάλες διαστάσεις. Ωστόσο, μην ξεχνάμε ότι αποτελεί ένα δομικό στοιχείο του καπιταλισμού και είναι μόνιμα παρούσα στις σύγχρονες καπιταλιστικές κοινωνίες. Πηγάζει από την αναρχία του διέπει την παραγωγή, που είναι απότοκο της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής. Με άλλα λόγια, από το γεγονός ότι λόγω της φύσης του συστήματος, το κριτήριο για τις προσλήψεις και για τις απολύσεις δεν είναι η ευημερία της πλειοψηφίας του εργαζόμενου λαού και η αξιοπρεπής διαβίωσή του, αλλά μοναχά το κέρδος. Έτσι κατά την διάρκεια της άνθησης της προηγούμενης περιόδου, η «επίσημη» ανεργία διατηρούνταν σε πολύ υψηλά επίπεδα (10%-11,5%). Τώρα δε, που η πίτα του κέρδους μειώνεται, η πιο αποτελεσματική λύση για τους καπιταλιστές είναι οι μαζικές απολύσεις.
Το εργατικό κίνημα δεν μπορεί να ανεχτεί παθητικά τη διόγκωση ανεργίας και αυτό ήδη έχει φανεί από την μαζικότητα των Γενικών Απεργιών ιδίως της 5/5. Το δικαίωμα στην εργασία ταυτίζεται με το δικαίωμα στην επιβίωση της ίδιας της τάξης που παράγει τον πλούτο της κοινωνίας. Οι μαζικές οργανώσεις της εργατικής τάξης, πολιτικές και συνδικαλιστικές, πρέπει να κάνουν ζήτημα «αιχμής» την ανεργία. Τα συνδικάτα πρέπει να σιγουρέψουν ότι οι άνεργοι και οι εργαζόμενοι είναι στενά συνδεδεμένοι με την αλληλεγγύη της αμοιβαίας ευθύνης. Είναι γι’ αυτό το σκοπό αναγκαίο να διεκδικηθεί το μοίρασμα της υπάρχουσας δουλειάς σε όλους, χωρίς μείωση των μισθών. Μόνο αυτό το μέτρο μπορεί να προστατεύσει άμεσα τους εργάτες.
Συνεπώς, διεκδικήσεις όπως η πρόσληψη 500.000 εργαζομένων στο Δημόσιο, που προτείνουμε, πρέπει απαραίτητα να συνδεθεί με την διεκδίκηση για την άμεση και γενικευμένη εφαρμογή του «35ωρου – 5ήμερου – 7ώρου», στο πλαίσιο μιας κινητής κλίμακας ωρών εργασίας αναπροσαρμοζόμενης στη βάση της διασφάλισης του δικαιώματος σε μια αξιοπρεπή εργασία για όλους. Οι καπιταλιστές φυσικά θα πουν ότι δεν είναι εφικτά αυτά τα μέτρα. Αλλά η αλήθεια είναι ότι το μόνο εμπόδιο για την υιοθέτηση τους είναι ο ίδιος ο παρασιτικός ρόλος των καπιταλιστών. Θα παραπονεθούν ότι θα μειωθούν τα κέρδη τους και δεν θα έχουν κίνητρα να επενδύσουν. Αλλά τι κίνητρο έχει η πλειοψηφία των ανθρώπων σε ένα σύστημα βασισμένο στο ιδιωτικό κέρδος; Έτσι οι εργαζόμενοι παλεύοντας να υπερασπίσουν τους εαυτούς τους από την ανεργία, θα συνειδητοποιήσουν την ανάγκη για μια ριζική αλλαγή στην κοινωνία, για τον σοσιαλιστικό σχεδιασμό της οικονομίας. Η συνείδηση του λαού αλλάζει ριζικά μέρα με την μέρα. Εμείς ως κόμμα της τάξης πρέπει να εμπνευστούμε από αυτήν την ριζοσπαστικοποίηση και να δώσουμε μία βιώσιμη, αποτελεσματική και επομένως σοσιαλιστική λύση.
Μόνη απάντηση στα κλεισίματα και στις απολύσεις σε εργοστάσια και σε άλλες μεγάλες επιχειρήσεις πρέπει να είναι η κατάληψή τους από τους εργαζόμενους. Το 2008 είχαμε καταλήψεις τόσο στην Ευρώπη όσο στις ΗΠΑ, αύριο με την όξυνση της κρίσης θα έχουμε ακόμα περισσότερες. Οι καταλήψεις όμως πρέπει αναγκαστικά να οδηγήσουν σε εργατικό έλεγχο. Έτσι, με τα μέσα του εργατικού ελέγχου, οι εργάτες θ’ αποκτήσουν ικανότητες λογιστικής διοίκησης και συνολικής διαχείρισης της επιχείρησης, που θα τους επιτρέψουν αργότερα να διοικούν το σύνολο της οικονομίας.
Χρήσιμη είναι η εμπειρία των πιο προχωρημένων εργατικών αγώνων στα πρόσφατα χρόνια, ιδιαίτερα στη Λατινική Αμερική, στη Βραζιλία («CIPLA/Interfibras», «Flasko» και άλλα εργοστάσια), την Αργεντινή («Brukman», «Zanon» κ.τ.λ.) και τη Βενεζουέλα, όπου η γιγάντια πετρελαϊκή εταιρία PDVSA ξανατέθηκε σε λειτουργία κάτω από την διοίκηση των εργατών.
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, οι εργάτες έχουν επιτυχημένα προσπαθήσει για να σωθούν από την ανεργία να δουλέψουν τα εργοστάσια κάτω απ’ το δικό τους έλεγχο και διαχείριση. Αλλά μια κατάληψη εργοστασίου θέτει το ερώτημα της ιδιοκτησίας: Ποιος είναι ο «κύριος του σπιτιού»; Έτσι ο πιο ενδεδειγμένος δρόμος είναι η κατάληψη ενός εργοστασίου που απολύει ή κλείνει να συνοδεύεται από το αίτημα για εθνικοποίηση κάτω από εργατικό έλεγχο και διαχείριση, σαν ένα βήμα στον αγώνα για τη μόνη οριστική λύση που θα εξαλείψει μια για πάντα την ανεργία: μια σοσιαλιστικά σχεδιασμένη οικονομία, βασισμένη στην εθνικοποίηση των τραπεζών και των μεγάλων βιομηχανιών κάτω από δημοκρατικό εργατικό έλεγχο και διαχείριση. Με μόνο την εθνικοποίηση των 120 μονοπωλίων στην Ελλάδα με εργατικό έλεγχο, δεν θα λυθεί μόνο σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα της ανεργίας, αλλά θα βρεθούν πόροι για τις δημόσιες δαπάνες κοινωνικού χαρακτήρα (παιδεία, ιατρική περίθαλψη συντάξεις κ.τ.λ.).
Μπροστά στη ραγδαία αύξηση της ανεργίας, πρέπει λοιπόν από τον Συνέδριο μας να τεθούν οι ακόλουθες διεκδικήσεις:
1. Άμεση θεσμοθέτηση του «35ώρου – 5ημέρου – 7ώρου» χωρίς μείωση μισθών, για να ανοίξουν εκατοντάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, με προοπτική για μια περαιτέρω μείωση της εργάσιμης βδομάδας, ανάλογα με τον αριθμό των ανέργων.
2. Αύξηση του επιδόματος ανεργίας στο 80% του βασικού μισθού και παροχή του καθ’ όλη τη διάρκεια της ανεργίας. Πλήρη ιατροφαρμακευτική κάλυψη για τους ανέργους.
3. Μαζικές προσλήψεις ανέργων στο πλαίσιο ενός κρατικού προγράμματος δημοσίων έργων και αναβάθμισης των κοινωνικών υπηρεσιών (ανέγερση εργατικών κατοικιών, σχολείων, νοσοκομείων, επέκταση και αναβάθμιση οδικών δικτύων κ.λπ.), χρηματοδοτούμενο μέσα από την κοινωνικοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας, τη δραστική περικοπή των αμυντικών δαπανών, τη βαριά φορολογία στα κέρδη και τις μεγάλες περιουσίες.
4. Απαγόρευση των απολύσεων. Κάθε μεγάλη επιχείρηση που κλείνει ή απολύει να καταλαμβάνεται και να απαιτείται η εθνικοποίησή της με εργατικό έλεγχο και διαχείριση.
* Π.Κ. Αργυρούπολης, Βούλας, Γλυφάδας
