Το πρόσφατο σκάνδαλο υποκλοπής μου θυμίζει εκείνο το παλιό παιδικό παιχνίδι, την «κολοκυθιά». Ο κάθε εμπλεκόμενος προσπαθεί να αποποιηθεί τις ευθύνες ή τις κατηγορίες και να τις «πετάξει» στον επόμενο. Ποιος έχει κάνει τις υποκλοπές; Η CIA. «Και γιατί να έχουμε κάνει εμείς τις υποκλοπές;», λέει το «ευαγές αυτό ίδρυμα». Αλλά ποιος να τις έχει κάνει; Να τις έχει κάνει η Βρετανία και οι δικές της μυστικές υπηρεσίες… «Και γιατί να τις έχουμε κάνει εμείς;», απαντούν με τη σειρά τους οι… φίλοι Βρετανοί. Και ποιος να τις έχει κάνει; Να τις έχει κάνει η ΕΥΠ σε συνεργασία ίσως με κάποια άλλη ξένη μυστική υπηρεσία από ΗΠΑ ή Βρετανία (εδώ μπαίνουμε σε πιο συνδυασμένα σενάρια)… «Και γιατί να το έχουμε κάνει εμείς; Μπορεί να το έχει κάνει η Μοσάντ»… Μπορεί να είναι βιομηχανική κατασκοπεία…. Μπορεί… μπορεί… μπορεί… και ο «χορός» καλά κρατεί. Τα σενάρια δεκάδες. Κάθε μέρα ακούς κι ένα καινούριο. Ό,τι και να πεις μέσα είσαι. Ούτως ή άλλως δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία, άρα πεδίον δράσης λαμπρό για όσους διαθέτουν πλούσια φαντασία, είναι οπαδοί της αστυνομικής αντίληψης της ιστορίας και τους αρέσουν οι ίντριγκες, οι πλεκτάνες και οι υπόγειοι πόλεμοι των μυστικών υπηρεσιών, με απειλές, φόνους κλπ.
Με αυτήν την υπόθεση μάθαμε επίσης κάτι πολύ διαφωτιστικό. Τι; Μα ότι υπάρχουν καλές και κακές υποκλοπές… Καλές είναι αυτές που έχουν τη νόμιμη κάλυψη της κυβέρνησης για να παρακολουθεί διάφορες κατηγορίες «υπόπτων» με διάφορες αφορμές: προστασία Ολυμπιακών Αγώνων, πάταξη της διεθνούς ισλαμικής τρομοκρατίας (ειδικά μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001), εξάρθρωση εγχώριας τρομοκρατίας κ.ο.κ. Η ειρωνεία και το γελοίο του πράγματος είναι ότι οι κυβερνώντες που σχεδίασαν μαζί με τις ξένες μυστικές υπηρεσίες αυτό το νόμιμο δίκτυο παρακολούθησης μπήκαν πρώτοι στο στόχαστρο παρακολουθήσεων από (ποιος ξέρει;) κάποιο παράκεντρο υποκλοπών που αυτονομήθηκε από τον κεντρικό κορμό του δικτύου. Και τώρα σαν μωρές παρθένες βγαίνουν και δηλώνουν ότι δεν ξέρουν τίποτα για το… φονικό. Λες και δεν ήταν αυτοί που υπέγραφαν τις διεθνείς συμβάσεις για τις «νόμιμες» παρακολουθήσεις των πολιτών τους. Λες και δεν ήταν αυτοί που υπέγραφαν για την περιστολή των δικαιωμάτων μας, δημιουργώντας ουσιαστικά έναν ανεξέλεγκτο μηχανισμό, ο οποίος μπορούσε να βάλει στο στόχαστρό του, οποιαδήποτε ώρα και στιγμή ήθελε, οποιονδήποτε αθώο πολίτη.
Σκηνικό Όργουελ
Δυστυχώς, οι εφιάλτες του Όργουελ πραγματοποιήθηκαν και ίσως πολύ πιο σύντομα από ό,τι και ο ίδιος θα περίμενε. Η μελλοντική κοινωνία του απόλυτου τρόμου, που είχε παρουσιάσει στο προφητικό έργο του «1984», είναι εδώ. Το καθεστώς το οποίο παρακολουθούσε όλες τις εκφάνσεις της ζωής των πολιτών του κάθε στιγμή μέσα από τεράστιες οθόνες έχει προ καιρού αρχίσει να εφαρμόζεται και πολύ πιο έξυπνα μάλιστα. Στο βιβλίο ο πολίτης έχει απέναντί του έναν ξεκάθαρο βάναυσο μηχανισμό καταπίεσης. Ο εχθρός είναι διακριτός και απόλυτος. Στη σημερινή πραγματικότητα όμως, ενώ γίνεται ουσιαστικά το ίδιο πράγμα, όλα είναι περίτεχνα καλυμμένα από έναν μανδύα δημοκρατικής επίφασης. Ο εχθρός δεν είναι και τόσο ορατός, άσε που σου παρουσιάζεται και ως προστάτης, έτοιμος να «θυσιαστεί» για το καλό σου!
Αν αυτό το σκάνδαλο είχε ξεσπάσει πριν από 25-30 χρόνια όταν τα οξυμένα αντανακλαστικά των αριστερών οργανώσεων ήταν πιο αποτελεσματικά, αυτή η κυβέρνηση θα ήταν ακόμη στην εξουσία ή την επόμενη μέρα θα είχε πέσει από τις κινητοποιήσεις, τις πορείες διαμαρτυρίας, τις έντονες αντιδράσεις δυσαρέσκειας και τη διογκωμένη αγανάκτηση των σκεπτόμενων πολιτών που δεν θα ανέχονταν να είναι τα πειραματόζωα στα σχέδια των οποιονδήποτε υπηρεσιών, μη αποδεχόμενοι το βλέμμα του Μεγάλου Αδελφού να παρακολουθεί κάθε κίνησή τους, κάθε τους τηλεφωνική συνδιάλεξη, κάθε τους αντίδραση;
Δυστυχώς, όμως, αυτά τα αντανακλαστικά έχουν τραγικά αμβλυνθεί. Μόνο δύο συγκεντρώσεις όλες κι όλες, μία στην Αθήνα και μία στη Θεσσαλονίκη, για την τιμή των όπλων. Ενώ σε αυτές τις πορείες διαμαρτυρίας θα έπρεπε να είναι εκατοντάδες χιλιάδες πολιτών που να δηλώνουν με την παρουσία τους τη διάθεση αντίστασης σε κάθε μορφή εξουσίας που στόχο έχει να τρομοκρατεί τους εργαζόμενους, να τους κάνει απρόσωπες μονάδες, αποκομμένες και ανταγωνιστικές μεταξύ τους, χωρίς διάθεση να παλέψουν για την κατάργηση αυτού του συστήματος-τρομοκράτη, που γεννά πολέμους, λοιμούς, οικολογικές καταστροφές, μόλυνση, αρρώστιες, θάνατο.
Εν τέλει, πρέπει να καταλάβουμε, ότι ο στόχος τους είναι τα μυαλά μας. Να μας φοβίσουν, να μας κάνουν να σωπάσουμε, να ταμπουρωθούμε στο εγώ μας, να κλειστούμε στα σπίτια μας ως απλοί θεατές των όσων τρομερών συμβαίνουν εκεί έξω, όπου την οργή και την αγανάκτησή μας θα την εκτονώνουμε στους τέσσερις τοίχους του αναπαυτικού σαλονιού μας, μπροστά στους ανοικτούς τηλεοπτικούς μας δέκτες.
Ο φόβος λοιπόν είναι το μεγάλο ζητούμενο και το σκηνικό είναι προ καιρού έτοιμο. Κάμερες στους δρόμους, κάμερες στους εσωτερικούς χώρους, κάμερες «αθώες» σε τηλεοπτικά παιχνίδια τύπου «Big Brother». Έχουμε αποδεχτεί πλέον την ιδέα ότι όλα παρακολουθούνται και αυτό που θα έπρεπε να μας εξεγείρει μας φαίνεται, εν τέλει, απολύτως φυσιολογικό. Από την άλλη υπάρχει αυτή η αίσθηση ανασφάλειας που είναι διάχυτη παντού, όταν γνωρίζεις ότι ακούν κάθε λέξη σου και ότι ανά πάσα στιγμή μπορούν να «ανακαλύψουν» πού είσαι, με ποιους και τι κάνεις. Και μόνο σαν σκέψη η παραπάνω είναι τρομακτική. Σε κάνει να νιώθεις ότι είσαι έρμαιο ενός κολοσσιαίου μηχανισμού τον οποίο δεν μπορείς να αντιπαλέψεις γιατί διαθέτει τα πάντα: τεχνολογία, τεράστια κατασταλτική ισχύ με αστυνομία, μυστικές υπηρεσίες, στρατό και χιλιάδες υπαλλήλους στην υπηρεσία του. Πώς να χτυπήσεις λοιπόν αυτό το τέρας; Ο φόβος σε κάνει άβουλο, να μην αντιδράς, να μη μιλάς, να αποδέχεσαι άκριτα οτιδήποτε, να μη διαφωνείς μα προπαντός να μην παλεύεις.
Μήπως όμως, έχει έρθει η ώρα να φωνάξουμε «φτάνει πια». Μήπως έχει έρθει η ώρα να βγούμε στους δρόμους, εκεί που είναι η πραγματική ζωή, εκεί που πραγματικά γράφεται η ιστορία; Να συναντήσουμε τους άλλους, ώστε να νιώσουμε ότι δεν είμαστε μόνοι και να ξαναγίνουμε συλλογικότητες που διεκδικούν και αντιστέκονται; Να ξανανιώσουμε την ουσία της λέξης σύντροφος που τόσο έχει κακοπάθει, να αισθανθούμε τη δύναμη και την ασφάλεια που φέρνουν εκατοντάδες χιλιάδες χέρια πιασμένα σαν μια ανθρώπινη αλυσίδα που σιγά σιγά θα απλωθεί και θα αγκαλιάσει όλο τον πλανήτη, σε ένα παγκόσμιο μήνυμα αλληλεγγύης και βεβαιότητας ότι αυτός ο κόσμος μπορεί και πρέπει να αλλάξει, αρκεί να το πιστέψουμε. Έχουμε τη δύναμη!
Βαγγέλης Κατσορίδας
