Η τουρκική εργατική τάξη αρχίζει να κινείται με μια σειρά απεργιών και διαδηλώσεων σε ολόκληρη τη χώρα. Εργοστασιακοί εργάτες, εργάτες κλωστοϋφαντουργίας, οικοδόμοι, εργαζόμενοι στον τομέα της Υγείας, εργαζόμενοι στα ταχυδρομεία, στον Τύπο, δημοτικοί υπάλληλοι, ανθρακωρύχοι έχουν αρχίσει να αντιστέκονται στις άδικες συμβάσεις, τις απολύσεις, τους απλήρωτους μισθούς και την επίθεση στα συνδικάτα τους.
Ο τουρκικός καπιταλισμός βρίσκεται εδώ και χρόνια σε κρίση, η οποία έχει επιδεινωθεί και βαθύνει από την παγκόσμια οικονομική κρίση που ξέσπασε με την πανδημία Covid-19. Η συνείδηση εκατομμυρίων εργαζομένων έχει κάνει ένα άλμα προς τα εμπρός. Οι εργαζόμενοι καταλαβαίνουν όλο και περισσότερο ότι δεν μπορούν να εμπιστευτούν τα αφεντικά ή την κυβέρνηση και συνειδητοποιούν την ανάγκη για ταξική ενότητα ενάντια στα αφεντικά. Η συμμετοχή στα συνδικάτα, η οποία μειωνόταν από τη δεκαετία του 1980, βρίσκεται τώρα σε άνοδο. Καθώς οι απεργίες και οι διαμαρτυρίες γίνονται όλο και πιο συχνές και η οικονομική κρίση βαθαίνει, προετοιμάζεται ο δρόμος για μια κοινωνική έκρηξη στην Τουρκία.
Η άρχουσα τάξη δεν προσπαθεί μόνο να κάνει τους εργαζόμενους να πληρώσουν για την τρέχουσα κρίση, αλλά προσπαθεί απεγνωσμένα να εμποδίσει την τουρκική εργατική τάξη να οργανωθεί σε ένα ισχυρό εργατικό κίνημα. Οι εργαζόμενοι που επιχειρούν να συνδικαλιστούν στοχοποιούνται μεθοδικά και απολύονται.
Στην περιοχή Trakya (Ανατολική Θράκη), όπου υπάρχει μεγάλος αριθμός εργοστασίων, και στην οποία η παρουσία συνδικάτων είναι σπάνια και οι μισθοί χαμηλοί, έχει ξεσπάσει ένα κύμα απεργιών. Τα εργοστάσια παραγωγής τροφίμων, Belkarper και İndomie Adkotürk στην επαρχία Tekirdağ, απεργούν ενάντια στις επιθέσεις στα συνδικάτα τους, τις απολύσεις και για συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
Τα αφεντικά προσπάθησαν επανειλημμένα να σπάσουν και τις δύο απεργίες με απεργοσπάστες και εκφοβισμό. Οι εργάτες και στα δύο εργοστάσια έγιναν έμπνευση για άλλους εργάτες και βγάζουν ταξικά συμπεράσματα από τους αγώνες τους. Οι εργαζόμενοι στην Posta, Telegraf, Telefon (PTT) έχουν οργανώσει διαδηλώσεις σε μεγάλες πόλεις καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας διαμαρτυρόμενοι για την επίθεση στο συνδικάτο τους. Για πρώτη φορά από την ιδιωτικοποίηση των ταχυδρομικών υπηρεσιών το 1995, οι εργαζόμενοι δημιούργησαν ένα ανεξάρτητο σωματείο το 2019, το PTT-SEN. Μόνο 174 εργαζόμενοι στο PTT είναι μόνιμοι εργαζόμενοι, ενώ περισσότεροι από 17.000 είναι συμβασιούχοι, χωρίς βασικά δικαιώματα και παροχές.
Στη βιομηχανική πόλη Gebze, σχεδόν 300 εργαζόμενοι στο εργοστάσιο Trelleborg αποφάσισαν να προχωρήσουν σε απεργία στις 4 Νοεμβρίου, εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία. Αυτό θα σήμαινε την τρίτη απεργία στο εργοστάσιο σε 2 χρόνια. Το Σωματείο Εργαζομένων Υγείας και Κοινωνικών Υπηρεσιών (SES) που εκπροσωπεί σχεδόν 26.000 οικογενειακούς γιατρούς σε όλη την Τουρκία, έκανε τρεις ολοήμερες στάσεις εργασίας και πραγματοποίησε πορεία προς την πρωτεύουσα, Άγκυρα, για να διαμαρτυρηθεί για τη νέα σύμβαση που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2021. Σχεδόν 800 εργαζόμενοι στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης (ITU), οργανώνουν συνεχείς διαδηλώσεις από τον Ιανουάριο και τώρα συζητούν για μία απεργία, καθώς το πανεπιστήμιο αρνείται να διαπραγματευτεί μια δίκαιη συλλογική σύμβαση εργασίας.
Το καθεστώς Ερντογάν έχει πλήρη επίγνωση της πιθανής απειλής που εγκυμονούν για το καθεστώς του αυτές οι κινητιοποιήσεις. Φοβούμενοι ότι οποιαδήποτε απεργία ή διαμαρτυρία μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα και να γίνει καταλύτης για περαιτέρω κοινωνικές εκρήξεις, το ΑΚΡ και η αστική τάξη προσπαθούν να εκφοβίσουν και να καταστείλουν το ανερχόμενο εργατικό κίνημα.
Η αστυνομική καταστολή που έχουμε δει στο εργοστάσιο της Destek Otomotiv στην επαρχία της Προύσας είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Η αστυνομία επιτέθηκε σε εργαζόμενους στο εργοστάσιο της Destek Otomotiv, που διαμαρτύρονταν για τις απολύσεις 100 εργαζομένων λόγω συνδικαλιστικής δράσης, στέλνοντας στο νοσοκομείο 7 εργάτες. Εργαζόμενοι έδωσαν συνεντεύξεις σε διάφορα μέσα ενημέρωσης, αναφέροντας λεπτομερώς πώς η αστυνομία εισέβαλε στο εργοστάσιο τη νύχτα και έσυρε τους εργαζόμενους έξω, χτυπώντας τους, ενώ απειλούσε ότι θα κάνει το ίδιο και στις γυναίκες εργαζόμενες.
Σε μια άλλη περίπτωση, οι εργαζόμενοι της Belkarpar και της Omndomie Adkotürk οργάνωσαν διαμαρτυρία στο γραφείο του κυβερνήτη του Tekirdağ και δέχθηκαν επίθεση από την αστυνομία. Κάποιοι εργαζόμενοι βάδισαν στο γραφείο με τις οικογένειές τους και χτυπήθηκαν με γκλοπ μπροστά στα παιδιά τους. Περισσότεροι από 100 εργαζόμενοι τέθηκαν υπό κράτηση.
Αλλά αντί να αποδυναμώνουν το εργατικό κίνημα, αυτές οι επιθέσεις συντελούν στην περαιτέρω κατανόησή των εργαζομένων για το ποιος είναι ο πραγματικός ταξικός τους εχθρός, για την ανάγκη ταξικής ενότητας, για το ρόλο του κράτους κ.λπ.
Κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής ομιλίας του τον περασμένο Ιούνιο, ο Ερντογάν προσπάθησε να παρουσιάσει την παρούσα οικονομική κρίση ως μια επίθεση από τους ίδιους ανθρώπους που ήταν πίσω από το αποτυχημένο πραξικόπημα τον Ιούλιο του 2016. Η πραγματικότητα της οικονομικής κρίσης όμως απέχει πολύ από την απεγνωσμένη προσπάθεια του Ερντογάν να εξαπατήσει τις μάζες με παράλογες θεωρίες συνωμοσίας και παραμύθια.
Ο επίσημος πληθωρισμός βρίσκεται στο 19,5%, αλλά ο πραγματικός είναι πάνω από 30% και αναμένεται να αυξηθεί τους επόμενους μήνες. Μόνο από τα μέσα Μαρτίου, η τουρκική λίρα υποτιμήθηκε κατά 17 % έναντι του δολαρίου. Περισσότερα από 3 εκατομμύρια νοικοκυριά σε ολόκληρη τη χώρα δεν έχουν ρεύμα, επειδή δεν μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους.
Η Tουρκική Κεντρική Τράπεζα εξάντλησε τα αποθεματικά της για να διατηρήσει τη λίρα σταθερή εν μέσω της κρίσης, η οποία διεύρυνε περαιτέρω το δημοσιονομικό έλλειμμα, συμβάλλοντας στον υψηλότερο πληθωρισμό. Επιπρόσθετα, η τουρκική λίρα έφτασε σε χαμηλό ρεκόρ και συνεχίζει να βυθίζεται, αφού η κεντρική τράπεζα μείωσε τα επιτόκια κατά μια ποσοστιαία μονάδα στο 18%, γεγονός που οδήγησε επίσης τον πληθωρισμό στα ύψη με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων δυόμισι ετών.
Οι προσπάθειες της άρχουσας τάξης να αναγκάσουν τους εργαζόμενους να πληρώσουν για την κρίση είναι η αιτία που προκαλεί τις απεργίες. Η πίεση από τη βάση οδηγεί τη συνδικαλιστική ηγεσία προς τα εμπρός σε πολλές περιπτώσεις και οι σποραδικές απεργιακές νίκες συμβάλουν στη ριζοσπαστικοποίηση ενός νέου στρώματος της εργατικής τάξης.
Τα αφεντικά και οι εκπρόσωποί τους στην κυβέρνηση θα συνεχίσουν να προσπαθούν να εκφοβίσουν και να καταστείλουν το κίνημα, αλλά αυτό εκθέτει μόνο την πραγματική φύση του καθεστώτος σε περισσότερα στρώματα των εργαζομένων. Η εργατική τάξη μπορεί να βασιστεί μόνο στις δικές της δυνάμεις. Αυτό που είναι απαραίτητο είναι να ενωθούν όλοι οι αναπτυσσόμενοι αγώνες σε έναν κοινό αγώνα ενάντια στο καθεστώς. Αυτό που απαιτείται είναι μια συνειδητή εκστρατεία για τη σύνδεση των διαφορετικών αγώνων σε τοπική και εθνική βάση, καθώς και η ανάπτυξη ενός κοινού προγράμματος διεκδικήσεων, που θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων το δικαίωμα στη δημοκρατική συνδικαλιστική εκπροσώπηση, το δικαίωμα στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, το δικαίωμα στην απεργία και τη διαμαρτυρία, αυτόματη τιμαριθμική προσαρμογή μισθών, ανάκληση των απολύσεων, άρση όλων των άδικων αντεργατικών νόμων, καλύτερες συνθήκες εργασίας, καταβολή όλων των μισθών και αποζημιώσεων, και να διασφαλιστεί ότι οι εργαζόμενοι δεν θα πληρώσουν για αυτήν την καπιταλιστική κρίση. Επιπλέον, αυτό το κίνημα πρέπει να τεθεί επικεφαλής του αγώνα για τα δημοκρατικά δικαιώματα, που δέχθηκαν επίθεση σε όλη τη χώρα.
Ένα πρόγραμμα αυτής της κλίμακας, που θα συνδέει όλους τους απομονωμένους αγώνες σε ένα εθνικό κίνημα, όχι μόνο θα μπορούσε να γονατίσει τον Ερντογάν και το κυβερνών του AKP, αλλά θα μπορούσε να γονατίσει επίσης, ολόκληρο το καπιταλιστικό σύστημα.
Καγκλά Γκιουνές
– 20 Οκτωβρίου 2021
Περίληψη-μετάφραση από την ιστοσελίδα www.marxist.com: Ηλίας Κυρούσης
