Η φετινή ακαδημαϊκή χρονιά έχει ξεκινήσει με μια σκληρή επίθεση απέναντι στο δημόσιο πανεπιστήμιο και στους φοιτητές. Από τις διαγραφές φοιτητών μέχρι τις πειθαρχικές διώξεις, από την ίδρυση των μη κρατικών πανεπιστημίων μέχρι τις προσπάθειες καταστολής του μαζικού κινήματος υπέρ της Παλαιστίνης που έχει μεγάλη συμμετοχή στους φοιτητές – όλα αποτελούν μέρος ενός σχεδίου που στοχεύει ξεκάθαρα στην υποβάθμιση της δημόσιας τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και στην αποδυνάμωση του φοιτητικού κινήματος.
Αυτή τη στιγμή η πιο ορατή όψη αυτής της επίθεσης είναι η πρόθεση εφαρμογής του νόμου που προβλέπει τις διαγραφές των φοιτητών που έχουν υπερβεί τα ν+2 έτη φοίτησης. Στην πραγματικότητα, δεν πρόκειται για ένα τυπικό ξεκαθάρισμα κάποιων «αιώνιων φοιτητών» από τους καταλόγους αλλά για διαγραφή φοιτητών που κυρίως για οικονομικούς λόγους και ιδιαίτερα λόγω της ανάγκης να εργάζονται έχουν την ανάγκη παραπάνω χρόνου ώστε να ολοκληρώσουν τη φοίτησή τους. Μέχρι τον Δεκέμβριο θα έχουν διαγραφεί περίπου 300.000 φοιτητές!
Αυτό δεν είναι μια τυχαία κυβερνητική επιλογή ούτε φυσικά λύνει κάποιο από τα πραγματικά προβλήματα των πανεπιστημίων. Εντάσσεται στη διαχρονική στρατηγική της αστικής τάξης να υποβαθμίσει τον δημόσιο χαρακτήρα της τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και να περιορίσει την πρόσβαση των λαϊκών στρωμάτων σε αυτή. Η κυβέρνηση δεν λαμβάνει υπόψη ούτε Συγκλήτους όπως αυτή του Παντείου που έχουν δηλώσει ρητά την αντίθεσή τους απέναντι στον συγκεκριμένο νόμο.
«Πανεπιστήμια» με δίδακτρα 25.000 ευρώ
Ο νόμος για τις διαγραφές εφαρμόζεται συνδυαστικά με την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων παρακάμπτοντας το άρθρο 16 του Συντάγματος που απαγορεύει την παροχή τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης από οποιονδήποτε άλλο φορέα εκτός του κράτους. Η ίδρυση τέτοιων ιδρυμάτων εξυπηρετεί μόνο τις εταιρίες που σχετίζονται με αυτά ενώ οδηγεί στην πλήρη υποχρηματοδότηση της δημόσιας τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Έχουν δοθεί άδειες λειτουργίας σε πανεπιστήμια που δεν έχουν καταθέσει ούτε προγράμματα σπουδών και ήδη λειτουργούσαν στη χώρα ως ιδιωτικά κολέγια. Είναι εμφανές ότι δεν πρόκειται για εκπαιδευτικά ιδρύματα αλλά για αγορά πτυχίων όπου ο κάθε φοιτητής είναι ένας ακόμα πελάτης. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα ετήσια δίδακτρα για την Ιατρική Σχολή του Keele θα είναι 25.000 ευρώ!
Παράλληλα με τα παραπάνω ενισχύεται και ο θεσμικός αυταρχισμός εντός των πανεπιστημίων, με κανονισμούς που ποινικοποιούν τη συνδικαλιστική δράση και τις πολιτικές διαδικασίες όπως οι καταλήψεις και οι αφισοκολλήσεις. Αποκορύφωμα αποτελεί το νομοσχέδιο που απειλεί με αναστολή φοίτησης όσους φοιτητές κατηγορούνται ότι εμπλέκονται σε περιστατικά βίας χωρίς καν να έχει αποδειχθεί η ενοχή τους. Είναι σαφές ότι στόχος είναι να τρομοκρατηθούν οι φοιτητές, να αδρανοποιηθούν οι Φοιτητικοί Σύλλογοι (ΦΣ) και να χαρακτηριστεί ο αγώνας τους «διοικητικό παράπτωμα που θα επισύρει ποινές». Αυτό γίνεται ταυτόχρονα με το ξέσπασμα ενός μαζικού κινήματος ενάντια στη γενοκτονία του παλαιστινιακού λαού στο οποίο υπάρχει αξιοσημείωτη συμμετοχή της νεολαίας και των φοιτητών.
Πώς να αγωνιστούμε
Οι ΦΣ είναι απαραίτητο να αντιδράσουν δυναμικά ενάντια σε όλα τα παραπάνω. Καταρχάς χρειάζεται να διοργανωθεί μια καμπάνια ενημέρωσης όλων των φοιτητών και ιδιαίτερα των πρωτοετών σχετικά με όλα τα αντιεκπαιδευτικά νομοσχέδια που προωθεί η κυβέρνηση της ΝΔ από το 2019 μέχρι σήμερα και για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το δημόσιο πανεπιστήμιο όπως η υποστελέχωση, η τραγική κατάσταση των υποδομών και η έλλειψη εστιών. Πρέπει να προγραμματιστούν όσο το δυνατόν μαζικότερες Γενικές Συνελεύσεις (ΓΣ), στις οποίες να λαμβάνονται αγωνιστικές αποφάσεις για τις επόμενες κινητοποιήσεις.
Οι κινητοποιήσεις φυσικά, δεν θα πρέπει να αποκτούν χαρακτήρα ρουτίνας αλλά να υπάρχει ένα σχέδιο κλιμάκωσης του αγώνα, ώστε να εμποδιστεί πραγματικά η εφαρμογή όλων των αντιδραστικών νομοσχεδίων. Όταν ξεσπούν μαζικά κινήματα θα πρέπει στις ΓΣ να εκλέγονται επιτροπές αγώνα με ανακλητούς αντιπροσώπους. Έτσι θα εξασφαλιστεί ο πραγματικά δημοκρατικός χαρακτήρας του κινήματος και θα αποφευχθούν τα λάθη που παρατηρήθηκαν στο κίνημα του 2024 ενάντια στη ψήφιση του νομοσχεδίου για την ίδρυση μη κρατικών (ιδιωτικών) πανεπιστημίων, τα οποία τελικά οδήγησαν στην ήττα του. Όπως έχουμε τονίσει, είναι αναγκαίο να υπάρχει πραγματική σύνδεση με το μαθητικό και το εργατικό κίνημα και οι δράσεις να μην είναι ξεκομμένες από τους αγώνες των εργαζόμενων.
Κάθε χρόνο το πανεπιστήμιο μετατρέπεται όλο και περισσότερο σε πεδίο σύγκρουσης. Κανένα από τα ζητήματα που αναφέρθηκαν παραπάνω δεν αποτελεί μια τυχαία επιλογή της συγκεκριμένης κυβέρνησης. Είναι μέρος της οργανωμένης επίθεσης στη δημόσια Εκπαίδευση της αστικής τάξης και της κυβέρνησης που την υπηρετεί. Στρατηγικός στόχος είναι να έχει πρόσβαση στην τριτοβάθμια Εκπαίδευση μια μικρή ελίτ που να μπορεί να ανταπεξέλθει οικονομικά, ενώ η πλειοψηφία των νέων να οδηγηθεί στην ανειδίκευτη εργασία ή στην ανεργία. Το φοιτητικό κίνημα για να μην ηττηθεί απαιτείται να απαντήσει στην κυβέρνηση μαζικά και συντονισμένα απαιτώντας δημόσιες και δωρεάν σπουδές χωρίς ταξικούς φραγμούς.
Χρήστος Ελευθεριάνος, φοιτητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο