Η χρεοκοπία της βρετανικής εταιρείας “Thomas Cook”, του δεύτερου μεγαλύτερου ταξιδιωτικού πρακτορείου στην Ευρώπη, αποτελεί μια τραγωδία για τους 21.000 εργαζόμενους της, που μένουν πλέον χωρίς δουλειά και για τους 150.000 πελάτες που έχουν χάσει τα χρήματα τους και παραμένουν εγκλωβισμένοι σε διάφορους τουριστικούς προορισμούς ανά τον κόσμο.
Από την άλλη πλευρά, για τα κοστουμαρισμένα μεγαλοστελέχη της εταιρείας η χρεοκοπία αυτή αποτελεί απλά μικρή μουτζούρα στο βιογραφικό τους, αφού δεν έχουν λόγο να ανησυχούν για μια διασάλευση της πολυτελούς διαβίωσής τους. Και πως να συμβεί αυτό, όταν τα τελευταία 5 χρόνια έλαβαν συνολικά 20 εκατ. ευρώ ως απολαβές και «μπόνους»!
Κι όμως, το «κανόνι» της “Thomas Cook” δεν ήρθε σαν «κεραυνός εν αιθρία». Ήταν γνωστό ότι από το 2011 η εταιρεία αντιμετώπιζε προβλήματα κακοδιαχείρισης και αδυναμίας να αντιμετωπίσει τη νέα τουριστική πραγματικότητα της εξάπλωσης της ατομικής διαδικασίας οργάνωσης διακοπών μέσω ίντερνετ. Παρ’ όλα αυτά, η διοίκηση της εταιρείας συνέχισε την κακοδιαχείριση, αμείβοντας, ασφαλώς, τον εαυτό της με τεράστια ποσά.
Ο τρόπος που οδηγήθηκε σε χρεοκοπία η “Thomas Cook” και ο τρόπος αντιμετώπισης των επιπτώσεων της χρεοκοπίας, αποδεικνύει περίτρανα πόσο σάπιο είναι το σύγχρονο καπιταλιστικό σύστημα. Θυμίζει μια μικρογραφία της τραπεζικής χρεοκοπίας του 2008, όπου μετά από ένα μεγάλο «φαγοπότι» αισχροκέρδειας και τζόγου των «γκόλντεν μπόις», τον λογαριασμό πλήρωσε η εργατική τάξη σε όλον τον κόσμο, με κολοσσιαίες κρατικές ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών. Όπως και τότε, έτσι και σήμερα σήμερα, το αστικό κράτος (η βρετανική κυβέρνηση στη προκειμένη περίπτωση) σπεύδει να καλύψει τα «σπασμένα» της εταιρείας με κρατικό χρήμα.
Και ποια ήταν η αντίδραση της «πάνσοφης ελεύθερης αγοράς»; Μα φυσικά η ακόμα μεγαλύτερη κερδοσκοπία, η οποία εκτόξευσε τις τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων στα ύψη. Ένα άλλο χαρακτηριστικό δείγμα της καπιταλιστικής σήψης είναι ότι ορισμένα μεγάλα funds εκμεταλλεύτηκαν τις πληροφορίες τους για την κακή κατάσταση της εταιρείας στοιχηματίζοντας το προηγούμενο διάστημα μέσω αγοράς CDS στην χρεοκοπία της “Thomas Cook” και κερδίζοντας έτσι 250 εκατ. ευρώ!
Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι η «σωσμένη» με άφθονο κρατικό χρήμα «Τράπεζα Πειραιώς» το 2018 χορήγησε δάνειο ύψους 40 εκατ. ευρώ σε θυγατρική εταιρεία της “Thomas Cook”, ενώ ήταν γνωστοί οι φόβοι για την οικονομική βιωσιμότητα του ομίλου. Έτσι, ο εργαζόμενος φορολογούμενος της Ελλάδας που θα κληθεί σύντομα να επιβραβεύσει με τον αίμα του τη θαυμαστή «διορατικότητα» των τραπεζιτών της χώρας με μια νέα ανακεφαλαιοποίηση, μπορεί να διαπιστώσει την ειδική συμβολή των μεγαλομετόχων της «Τράπεζας Πειραιώς» σε αυτήν τη «διορατικότητα».
Παρότι η χρεοκοπία της “Thomas Cook” αποτελεί μόνο ένα μικρό επεισόδιο στον δρόμο για την επικείμενη παγκόσμια ύφεση, οι συνέπειές της στην ελληνική οικονομία αναμένονται να είναι μεγάλες. Ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) υπολογίζει τη ζημιά για τον ελληνικό τουρισμό μεταξύ 250 και 500 εκατ. ευρώ, αποδεικνύοντας το πόσο εκτεθειμένος είναι ο ελληνικός καπιταλισμός στις αναταράξεις της παγκόσμιας οικονομίας, καθώς στηρίζει την αναιμική του ανάκαμψη κυρίως στον τουρισμό.
Eίναι σίγουρο ότι το κόστος της χρεοκοπίας της “Thomas Cook”, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο, θα επιχειρηθεί να περάσει στους εργαζόμενους στον τουριστικό τομέα της χώρας. Ήδη περίπου 700 εργαζόμενοι στα 9 ξενοδοχεία της “Thomas Cook” στην Ελλάδα έχουν χάσει τη δουλειά τους και κινδυνεύουν να μην πάρουν τα δεδουλευμένα των τελευταίων μηνών. Όμως αυτό είναι μάλλον μόνο η αρχή, καθώς οι ιδιοκτήτες των υπόλοιπων 39 συνεργαζόμενων ξενοδοχείων, είναι πολύ πιθανό να αξιοποιήσουν το γεγονός της χρεοκοπίας του τουριστικού «κολοσσού» για να επιβάλουν στους εργαζόμενούς τους μειώσεις αποδοχών και απλήρωτες υπερωρίες, ενώ οι ίδιοι θα εξακολουθούν να λαμβάνουν τα ίδια με πριν παχυλά κέρδη.
Οι εργαζόμενοι της εταιρείας και τα εργατικά κινήματα των χωρών στις οποίες αυτή δραστηριοποιούταν, με κοινό, διεθνή συντονισμό πρέπει να διεκδικήσουν :
– Να μη χαθεί ούτε μια θέση εργασίας και ούτε ένας μισθός για τους εργαζόμενους που δουλεύουν σε επιχειρήσεις της “Thomas Cook” ή σε συνεργαζόμενες με αυτήν επιχειρήσεις σε όλον τον κόσμο, να αποζημιωθούν άμεσα οι πελάτες της! Τα χρήματα μπορούν να βρεθούν με την απαλλοτρίωση των περιουσιών και των καταθέσεων των μεγαλομετόχων και των χρυσοπληρωμένων διοικητικών στελεχών της εταιρείας, καθώς και με την κατάσχεση των τεράστιων κερδών που καρπώθηκαν τα funds από το στοιχηματισμό στη χρεοκοπία της.
– Την κατά χώρα κρατικοποίηση των επιχειρήσεων και των θυγατρικών της “Thomas Cook”, ως τμήμα του κοινού διεθνούς εργατικού αγώνα για την κοινωνικοποίηση των μεγάλων τουριστικών μονάδων και εταιρειών και για τη λειτουργία τους όχι με σκοπό το κέρδος, αλλά για τον κοινωφελή σκοπό της οργάνωσης και παροχής φθηνών, ποιοτικών διακοπών για τους εργαζόμενους ανθρώπους και τις οικογένειές τους.
Ιωσήφ Σπάρταλης
