Ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών στην Κύπρο, στις 5 Φεβρουαρίου 2023, έδωσε το προβάδισμα στον ανεξάρτητο δεξιό πολιτικό Νίκο Χριστοδουλίδη, ο οποίος υποστηρίχθηκε από το ΔΗΚΟ (Δημοκρατικό Κόμμα), την ΕΔΕΚ (Ενιαία Δημοκρατική Ένωση Κέντρου) και τη ΔΗΠΑ (Δημοκρατική Παράταξη) και συγκέντρωσε 32,04% (127.309 ψήφους). Ακολούθησε ο ανεξάρτητος Ανδρέας Μαυρογιάννης, ο οποίος υποστηρίχθηκε από το ΑΚΕΛ (Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού) με ποσοστό 29,59% (117.551 ψήφους), ενώ ο Αβέρωφ Νεοφύτου του ΔΗΣΥ (Δημοκρατικός Συναγερμός) έμεινε εκτός δεύτερου γύρου με ποσοστό 26,11% (103.748 ψήφους), και στην τέταρτη θέση ακολούθησε ο Χρίστος Χρίστου του ακροδεξιού ΕΛΑΜ (Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο) με ποσοστό 6,04% (23.988 ψήφους).
Ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών στις 12 Φεβρουαρίου του 2023 έδωσε τη νίκη στον προερχόμενο από τον ΔΗΣΥ, ανεξάρτητο υποψήφιο της αστικής τάξης, Νίκο Χριστοδουλίδη με ποσοστό 51,92% (204.867 ψήφους) έναντι του ανεξάρτητου υποψήφιου Ανδρέα Μαυρογιάννη, ο οποίος συγκέντρωσε 48,08% (189.335 ψήφους). Αυτή η μικρή διαφορά αντανακλά την ταξική πόλωση που επικρατεί στην κοινωνία προς τ’ αριστερά και τα δεξιά, καθώς και το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ μεγαλοαστών και εργαζόμενων στο πλαίσιο της κρίσης του καπιταλισμού.
Παρόλο που η αστική τάξη διχάστηκε στον πρώτο γύρο ανάμεσα στον υποψήφιο του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου και τον Νίκο Χριστοδουλίδη, ο οποίος είχε την υποστήριξη των αστικών κομμάτων ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ και ΔΗΠΑ, είναι η ίδια η αστική τάξη που αναδείχθηκε νικήτρια τελικά, ενώ ηττημένοι κατέληξαν τα δύο μεγάλα παραδοσιακά κόμματα, ο ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ. O διχασμός του ΔΗΣΥ, ο οποίος σύμφωνα με δηλώσεις της ηγεσίας του θα αποτελέσει μέρος της αντιπολίτευσης, φανερώνει τη διάσπαση της άρχουσας τάξης και αντανακλά το αδιέξοδο του κυπριακού καπιταλισμού και την αδυναμία της κυπριακής αστικής τάξης. Εάν τελικά ο ΔΗΣΥ δεν στηρίξει τη νέα κυβέρνηση, τότε η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη θα είναι αδύναμη, αφού στη Βουλή θα έχει υποστήριξη μόνο από το ΔΗΚΟ, την ΕΔΕΚ και τη ΔΗΠΑ. Ταυτόχρονα, η αδυναμία της πολιτικής ηγεσίας της εργατικής τάξης φαίνεται μέσα από την απουσία ενός επαναστατικού σοσιαλιστικού προγράμματος εκ μέρους του ΑΚΕΛ, κάτι το οποίο συνέβαλε στην αποχή. Η αποχή στον δεύτερο γύρο παρέμεινε σημαντική αφού ανήλθε στο 27,55% σε σύγκριση με το 27,96% του πρώτου γύρου.
Σύμφωνα με στοιχεία των exit polls όσοι ψήφισαν Αβέρωφ Νεοφύτου στον πρώτο γύρο, στον δεύτερο ψήφισαν κατά 52% Χριστοδουλίδη και κατά 48% Μαυρογιάννη. Επίσης, σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι ψηφοφόροι του ΕΛΑΜ αφού περίπου το 65% όσων ψήφισαν ΕΛΑΜ στον πρώτο γύρο, ψήφισαν Νίκο Χριστοδουλίδη στον δεύτερο γύρο. Δηλαδή, σε απόλυτους αριθμούς περίπου 16.000 ψηφοφόροι του ΕΛΑΜ, στήριξαν Νίκο Χριστοδουλίδη. Αυτός ο αριθμός είναι περίπου η διαφορά του Νίκου Χριστοδουλίδη από τον Ανδρέα Μαυρογιάννη. Αυτή η υποστήριξη φανερώνει ξανά ότι ο Χριστοδουλίδης δεν αντιπροσωπεύει κάποιο πολιτικά ουδέτερο «κέντρο», αλλά είναι αντιπρόσωπος των συμφερόντων του καπιταλισμού και της αντίδρασης.
Παρά την εκλογική ήττα του ΑΚΕΛ, η ταξική πάλη συνεχίζεται και θα οξύνεται καθώς η κρίση του καπιταλισμού εξελίσσεται. Σύμφωνα με στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας προβλέπεται επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας. Η Κομισιόν σε έκθεσή της για την Κύπρο, η οποία δημοσιεύτηκε την Δευτέρα 13/2, προειδοποίησε για απότομη μείωση του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας (από 5,8% το 2022 σε 1,6% το 2023) και διατήρηση του πληθωρισμού σε σχετικά υψηλά επίπεδα (4% το 2023). Πάνω στο έδαφος του καπιταλισμού, για ακόμα μια φορά, η εργατική τάξη θα κληθεί να πληρώσει το τίμημα.
Στο συνδικαλιστικό μέτωπο το ζήτημα για την υπεράσπιση της ΑΤΑ (Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή) παραμένει ανοικτό. Στις 26 Ιανουαρίου του 2023, χιλιάδες εργαζόμενοι κατήλθαν στη μαζική παγκύπρια τρίωρη στάση εργασίας για να διεκδικήσουν την πλήρη αποκατάσταση και καθολική απόδοση της ΑΤΑ. Η μαζικότητα της απεργίας έδειξε την αποφασιστικότητα και τη μαχητικότητα των εργαζόμενων να παλέψουν για τα πιο ζωτικά δημοκρατικά και εργασιακά δικαιώματα, τα οποία απειλούνται από την κρίση του καπιταλισμού. Από την άλλη πλευρά όμως, οι ηγεσίες του ΑΚΕΛ και της ΠΕΟ (Παγκύπρια Εργατική Ομοσπονδία) αδυνατούν να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους, καθώς δεν προχώρησαν σε κλιμάκωση του απεργιακού αγώνα. Στο πλαίσιο της προχωρημένης σήψης του κυπριακού καπιταλισμού, η ηγεσία του ΑΚΕΛ – ως το κόμμα της αντιπολίτευσης που όπως αναφέρει το ίδιο καθοδηγείται από τη μαρξιστική-λενινιστική θεωρία – οφείλει να κινητοποιήσει την εργατική τάξη γύρω από ένα επαναστατικό πρόγραμμα για την ανατροπή του καπιταλισμού και για τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για την υπεράσπιση των βασικών δικαιωμάτων της εργατικής τάξης, ώστε να επιτευχθεί μια αξιοπρεπής διαβίωση για όλους και λύση στο Κυπριακό ζήτημα.
Γεωργία Τζιρκαλλή
