Ο ΣΥΝ έχει μπει ήδη στην τροχιά του έκτακτου συνεδρίου του που θα διεξαχθεί το Μάιο. Χιλιάδες αριστεροί αγωνιστές του κόμματος στρέφουν τώρα το βλέμμα τους με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις συζητήσεις και τις διεργασίες που συντελούνται στο κόμμα.
Αυτό που πάνω από όλα ποθεί η αριστερή βάση του ΣΥΝ – όπως ξεκάθαρα έδειξαν οι έως τώρα συζητήσεις στις οποίες έλαβε ενεργά μέρος η βάση σε όλη την Ελλάδα – είναι το έκτακτο συνέδριο να αποτελέσει εφαλτήριο για ένα νέο ξεκίνημα για το κόμμα, χωρίς τη διαρκή υπονόμευση της αριστερής στροφής και με μια πολιτική που θα υπηρετεί αποτελεσματικά τις ανάγκες των εργαζομένων.
Στα προηγούμενα δύο συνέδρια του κόμματος, η κατάσταση ήταν ξεκάθαρη. Η ριζοσπαστικοποίηση της συνείδησης της εργατικής τάξης και ιδιαίτερα της νεότερης γενιάς της, αντανακλάστηκε με μια παρατεταμένη αριστερή στροφή, η οποία είχε σαν διαδοχικά ορόσημα την εκλογή ενός προέδρου από την αριστερά του κόμματος για πρώτη φορά (Αλέκος Αλαβάνος – 4ο συνέδριο) και την αποφασιστική ισχυροποίηση της αριστερής πλειοψηφίας, που ανέδειξε στη θέση του προέδρου έναν εκπρόσωπο της νέας, ελπιδοφόρας γενιάς στελεχών (Αλέξης Τσίπρας – 5ο συνέδριο). Εν όψει του έκτακτου συνεδρίου όμως, τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα. Σε όλα τα εσωκομματικά στρατόπεδα, από τα αριστερά μέχρι τα δεξιά, η ρευστότητα, η νευρικότητα και η τάση προς την πολυδιάσπαση είναι εμφανής. Ποια είναι η αιτία λοιπόν για αυτή την κατάσταση;
Αυτή η κατάσταση, που ξεδιπλώνεται τόσο επίμονα μέρα με τη μέρα, δεν μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μιας «σύγκρουσης προσωπικοτήτων» ή ορισμένων «λαθεμένων χειρισμών». Σε τελική ανάλυση, δεν μπορεί παρά να αποτελεί έκφραση της πολιτικής αδυναμίας να βγουν τα κατάλληλα συμπεράσματα για τα καθήκοντα που η βαθειά κρίση του καπιταλισμού θέτει στην ηγεσία του κόμματος, αλλά και στο σύνολο της Αριστεράς.
Φυσικά, κανένας αριστερός αγωνιστής δε μπορεί να περιμένει από την ηγεσία της «Ανανεωτικής Πτέρυγας» («Α.Π») να βγάλει αυτά τα συμπεράσματα. Η ηγεσία της «Α.Π» με τη συναινετική στάση της έναντι των σημερινών κυβερνητικών διαχειριστών της κρίσης του ελληνικού καπιταλισμού, δίνει ένα ηχηρό χαστούκι στους χτυπημένους από την κρίση ανθρώπους του μόχθου, τους οποίους θέλει να εκφράσει σύμφωνα με τις επίσημες διακηρύξεις του το κόμμα. Ακόμα χειρότερα για εκείνη, χαστουκίζει χωρίς ντροπή και όλους εκείνους τους αγνούς συντρόφους που τη στηρίζουν εσωκομματικά και την εκλέγουν στη Βουλή για να υπερασπίζει αριστερές ιδέες.
Όμως σε αντίθεση με την – σε γενικές γραμμές – αναμενόμενη στάση της ηγεσίας της «Α.Π», οι προσδοκίες της βάσης είναι αυξημένες από τα ηγετικά μπλοκ της ηγεσίας της αριστερής πλειοψηφίας του κόμματος. Και δυστυχώς, εκείνα με την στάση τους τις διαψεύδουν.
Σε περιόδους κρίσης και ολομέτωπης επίθεσης του κεφαλαίου όπως η σημερινή, η «ξεχασμένη κοινωνία» – για να χρησιμοποιήσουμε την κοινωνιολογικά αδόκιμη, αλλά πάντως αγαπημένη φράση της ηγεσίας μας – έχει ανάγκη την ενότητα των πολιτικών της εκπροσώπων. Με δεδομένο τον παρατεταμένο αντεργατικό κατήφορο της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ, η ενότητα αυτή σήμερα μεταφράζεται σε ένα κοινό μέτωπο ΣΥΡΙΖΑ – ΚΚΕ και των ευρύτερων δυνατών αριστερών δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένων και όσων το επιθυμήσουν από το σημερινό «δεξιοκρατούμενο» ΠΑΣΟΚ, φυσικά όχι σε ένα αφηρημένο πλαίσιο, αλλά συγκεκριμένα, πάνω στη βάση της υπεράσπισης των συμφερόντων και των αναγκών της εργατικής τάξης. Η αριστερή ηγετική πλειοψηφία του ΣΥΝ όμως, τους τελευταίους μήνες, με την ευθύνη όλων των κύριων πολιτικών της μπλοκ (ηγετική ομάδα προέδρου, συσπείρωση παλιών στελεχών του Αριστερού Ρεύματος, συσπείρωση Αλαβάνου), όχι μόνο δε φαίνεται να λαμβάνει καμία ουσιαστική πρωτοβουλία σε αυτή την κατεύθυνση, αλλά ακολουθεί μια πολιτική που ευνοεί όλων των ειδών τις αδικαιολόγητες διασπάσεις, χωρίς πολιτικές αρχές, μέσα στο ίδιο το εσωτερικό της αριστεράς του κόμματος. Αυτή η τακτική δίνει στην ηγεσία της «Α.Π» χώρο να «μανουβράρει» ανάμεσα στα διαφορετικά μπλοκ της πλειοψηφίας και να επιχειρεί με αξιώσεις να σύρει αθόρυβα το κόμμα προς τα δεξιά.
Ας πάρουμε τα πράγματα με τη χρονική τους σειρά. Την αρχή έκανε από το καλοκαίρι ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΝ σ. Αλέκος Αλαβάνος, με την λαθεμένη στάση του – δίχως ποτέ να εξηγήσει τους πολιτικούς λόγους – να απέχει από τον εκλογικό αγώνα. Η στάση αυτή, δημιούργησε ένα σοβαρό τραύμα στην αριστερή πλειοψηφία του κόμματος.
Ασφαλώς, ακόμα και στην πιο σκληρή πολιτική αντιπαράθεση δεν υπάρχει κάτι εξ ορισμού κακό. Αν αυτή διεξάγεται στη βάση πολιτικών επιχειρημάτων και με ένα συντροφικό και δημοκρατικό τρόπο, τότε το κόμμα μπορεί να βγει ωφελημένο, να ανεβάσει το πολιτικό του επίπεδο, να «ακονίσει» τα πολιτικά του όπλα στην επίπονη προσπάθειά του να εκφράσει σωστά τις ανάγκες των εργαζόμενων μαζών. Όμως δυστυχώς, αυτό δε συνέβη στην περίπτωση της πολιτικής «σύγκρουσης» του Αλέκου Αλαβάνου με την σημερινή ηγεσία του ΣΥΝ.
Την ίδια ώρα που ο σ. Αλαβάνος δημοσιοποιούσε αφειδώς στα ΜΜΕ προσωπικές επιθέσεις και υπονοούμενα ενάντια στην υπόλοιπη ηγεσία της αριστερής πλειοψηφίας του ΣΥΝ και ιδιαίτερα ενάντια στον πρόεδρό του, δεν μπήκε στον κόπο να εξηγήσει πού διαφωνεί μαζί του και να προσπαθήσει να πείσει τη βάση του κόμματος για την ορθότητα της δικής του πολιτικής. Συμπεριφερόμενος σαν ένα νευριασμένο παιδί κι όχι σαν ένας υπεύθυνος αριστερός ηγέτης, αγνόησε τη βάση του κόμματος που τον είχε αναδείξει στην ηγεσία του και άρχισε να επιδίδεται σε ένα εξωτερικό «αντάρτικο», συσπειρώνοντας ανένταχτους και συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ σε μια θολή και αδιάκριτα «αντι-ΣΥΝ» αντίληψη, αλλά και στη βάση πολιτικών θέσεων που δε διαφέρουν ουσιαστικά, από τις θέσεις της υπόλοιπης αριστερής ηγετικής πλειοψηφίας του ΣΥΝ.
Συνέχεια σε αυτή την τακτική διασπάσεων χωρίς ξεκάθαρο πολιτικό περιεχόμενο, έδωσε με τη στάση της η παλιά ηγεσία του Αριστερού Ρεύματος του ΣΥΝ. Οι σύντροφοι αυτοί, με την άρνησή τους να ανταποκριθούν στη διάθεση της βάσης για προσφυγή στην ανώτερη εσωτερική διαδικασία του κόμματος, το συνέδριο, αλλά και με την υπαναχώρησή τους από το καθήκον του ουσιαστικού δημοκρατικού προχωρήματος του ΣΥΡΙΖΑ προς μια ενιαία δημοκρατική δομή, δημιούργησαν ένα πρόσθετο πρόβλημα στη συνοχή της αριστερής πλειοψηφίας, που έφθασε στα όρια της εμφάνισης ενός «υπόκωφου» πολεμικού κλίματος.
Τέλος και η ηγετική ομάδα του σ. Αλέξη Τσίπρα, με τη στάση της καθόλου δεν υπολείπεται ευθυνών. Άφησε το κλίμα της εμφύλιας αριστερής διαμάχης να αναπτύσσεται χωρίς να λαμβάνει μια δημόσια πρωτοβουλία για την ενότητα με τα άλλα δύο μπλοκ. Εμφανίστηκε διστακτική και αντιφατική πάνω στο ζήτημα του ΣΥΡΙΖΑ καταφέρνοντας να απογοητεύσει εκείνους που προσέβλεπαν σε εκείνη για το δημοκρατικό προχώρημα του σχήματος, τροφοδοτώντας έτσι τις φυγόκεντρες τάσεις από την πλευρά των αριστερών αγωνιστών που θέλουν έναν ενιαίο, δημοκρατικό και πιο μαχητικό σχήμα. Χωρίς να περιγράψει ένα σαφές πολιτικό πλαίσιο για το έκτακτο συνέδριο άφησε να καλλιεργούνται εντυπώσεις και φήμες για ένα συνέδριο «ξεκαθαρίσματος» με την παλιά ηγεσία του «Ρεύματος» – στο όνομα της προώθησης της νέας γενιάς στελεχών – αλλά και με την ίδια τη δυνατότητα ύπαρξης των τάσεων.
Σε κάθε στάδιο της μέχρι τώρα διαδρομής της, δυστυχώς η ηγετική ομάδα του σ. Αλέξη Τσίπρα, δε λειτουργεί σαν η αριστερή ηγεσία που έχει την εντολή να προχωρήσει μπροστά το κόμμα, ολοκληρώνοντας τη λειψή και αντιφατική έως τώρα αριστερή του στροφή, αλλά σαν η «υπεύθυνη» δύναμη που καλείται να «συνθέσει», να «στρογγυλέψει» και να «απαλύνει» τις διαφορετικές απόψεις. Όμως αυτό, ειδικά στην παρούσα κρίσιμη συγκυρία της καπιταλιστικής κρίσης, η οποία απαιτεί ξεκάθαρες ιδέες και προγράμματα, μπορεί να οδηγήσει στην ενίσχυση όλων των ειδών των φυγόκεντρων τάσεων. Η λογική της «σύνθεσης» με την οποία επιχειρούν να «ντύσουν» οι σύντροφοι της ηγετικής ομάδας και το ίδιο το έκτακτο συνέδριο, πρέπει να καταλάβουν ότι θα μας οδηγήσει σε άσχημα αποτελέσματα : στην αναπόφευκτη, ήδη δρομολογημένη διάσπαση της «Α. Π» από το κόμμα, θα προσθέσει και το αδυνάτισμα και την οριστική διάσπαση της αριστεράς του κόμματος.
Όσο οι σύντροφοι στην ηγεσία της αριστερής πλειοψηφίας ακολουθούν τη σημερινή αδιέξοδη τακτική τους, η μόνη δύναμη που μπορεί να σώσει την ενότητα των γραμμών της αριστερής πλειοψηφίας του ΣΥΝ είναι η αριστερή του βάση. Πρέπει με τη δημιουργική της παρέμβαση να επιβάλει στις 3 κύριες ηγετικές ομάδες της πλειοψηφίας να ενωθούν ΤΩΡΑ, ενάντια στις συνεχιζόμενες προκλήσεις των ηγετών της «Α.Π», για την υπεράσπιση και την ολοκλήρωση της αριστερής στροφής. Η γνώμη που εδώ και καιρό έχουν εκφράσει τα μέλη του ΣΥΝ και της Νεολαίας ΣΥΝ που συμμετέχουν στη συντακτική ομάδα της «Μαρξιστικής Φωνής», είναι ότι για να πατήσει σε στέρεα θεμέλια αυτή η ενότητα πρέπει να έχει στο επίκεντρο ένα πρόγραμμα σοσιαλιστικής διεξόδου από την κρίση και μια αποτελεσματική τακτική στο εργατικό κίνημα και τη νεολαία που θα κερδίσει την υποστήριξη των μαζών σε αυτό το πρόγραμμα. Όμως με αυτά τα κρίσιμα ζητήματα θα ασχοληθούμε στο επόμενο μέρος του άρθρου μας.
