Σύντροφοι – συντρόφισσες,
Αυτό που θα έπρεπε να κάνει η παρούσα Πανελλαδική συνδιάσκεψη, είναι να ασχοληθεί με τα πολιτικά αίτια της κρίσης του περασμένου καλοκαιριού, έτσι ώστε να καταλήξει στις κατάλληλες αποφάσεις για τα πολιτικά και οργανωτικά καθήκοντα του ΣΥΡΙΖΑ.
Η βασική αιτία για την κρίση δεν ήταν οργανωτική ή επικοινωνιακή. Ήταν πολιτική. Όπως η ίδια η ζωή απέδειξε, με ευθύνη των ηγεσιών μας, δεν πείσαμε ακόμα ότι διαθέτουμε μια πολιτική πρόταση ικανή να συσπειρώσει ευρύτερα τμήματα των εργαζόμενων μαζών.
Για να συμβεί αυτό από εδώ και στο εξής, πρέπει να αντιμετωπιστούν τρεις αλληλένδετες βασικές αδυναμίες.
Η πρώτη είναι η απουσία του κατάλληλου προγράμματος. Δυστυχώς η σχετική συζήτηση έχει «πνιγεί» από τους διαξιφισμούς για το διακανονισμό των σχέσεων ανάμεσα στις συνιστώσες και γενικά για τα «οργανωτικά» του ΣΥΡΙΖΑ.
Οι εργαζόμενοι που στενάζουν από την καπιταλιστική κρίση δεν προσελκύονται από έναν ΣΥΡΙΖΑ που μόνιμα ασχολείται με τα «εσωτερικά του» και δεν τους εφοδιάζει με προτάσεις και σχέδιο για τη νίκη των αγώνων τους και πάνω από όλα, με μια συγκεκριμένη λύση εξουσίας.
Θεμέλιο του αναγκαίου προγράμματος, πρέπει να αποτελεί το βασικό συμπέρασμα από την μακρόχρονη ιστορική εμπειρία του καπιταλισμού : το καπιταλιστικό σύστημα δεν μπορεί να εκπληρώσει τις στοιχειώδες ανάγκες της εργατικής τάξης για ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης.
Δεν χρειάζεται να δίνουμε γενικούς και αφηρημένους όρκους στο «στρατηγικό σκοπό του σοσιαλισμού» Απαιτείται να τονίσουμε ότι η έναρξη του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού της κοινωνίας είναι ένα επείγον καθήκον, που αφορά το σήμερα και μάλιστα είναι το πιο επίκαιρο και επιτακτικό καθήκον για να σωθούν οι εργαζόμενοι από τον καθημερινό εφιάλτη της φτώχειας και της ανεργίας .
Δυστυχώς, αυτό που μέχρι σήμερα έχουμε δει στα προγραμματικά κείμενα του ΣΥΡΙΖΑ είναι μόνο μια παράθεση δίκαιων διεκδικήσεων, που δεν έχουν καμία συγκεκριμένη γέφυρα σύνδεσης με τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό. Με αυτή τη μέθοδο, ιδιαίτερα η νεολαία η οποία διψά για ιδέες που θα οδηγήσουν σε μια κοινωνία χωρίς καταπίεση και εκμετάλλευση, συγχύζεται και απογοητεύεται.
Από τις έως τώρα δημόσιες προγραμματικές τοποθετήσεις του ΣΥΡΙΖΑ, απουσιάζουν θέσεις που θα θέτουν σε ριζική αμφισβήτηση τη σημερινή εκμεταλλευτική οικονομική και πολιτική πραγματικότητα. Μπορούμε ενδεικτικά να αναφέρουμε δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα, αυτά των θέσεων για τις τράπεζες και των αντίστοιχων για την καταπολέμηση της ακρίβειας, της φτώχειας και της ανεργίας.
Για την αντιμετώπιση του ληστρικού, παρασιτικού ρόλου των τραπεζών, αντί σαν ΣΥΡΙΖΑ να προτείνουμε την κοινωνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος, περιοριζόμαστε να μιλάμε για την δημιουργία ενός «δημόσιου τραπεζικού πυλώνα».
Για την καταπολέμηση της ακρίβειας περιοριζόμαστε να ζητάμε εντονότερους κρατικούς ελέγχους. Όμως μόνο μέσα από τη θεσμοθέτηση εργατικού έλεγχου στις μεγάλες εταιρείες παραγωγής και διανομής βασικών καταναλωτικών αγαθών μπορεί να αντιμετωπιστεί η ακρίβεια. Μόνο ο εργατικός έλεγχος μπορεί να αποκαλύψει το κερδοσκοπικό όργιο των καπιταλιστών και να ανοίξει το δρόμο για την κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων και τη διοίκησή τους από τα ίδια τα δημοκρατικά όργανα των εργατών, που είναι πιο αξιόπιστα και ικανά να υπηρετήσουν το κοινωνικό συμφέρον από τις διεφθαρμένες, γραφειοκρατικές κρατικές υπηρεσίες.
Οι απολογητές της άρχουσας τάξης, μας ρωτάνε συνεχώς «πού θα βρεθούν τα λεφτά» για να πραγματοποιηθούν οι αυξήσεις που προτείνουμε στους μισθούς, στις συντάξεις και τα επιδόματα. Εμείς πρέπει να πάψουμε να υπεκφεύγουμε και να τους απαντήσουμε σαν πραγματικοί σοσιαλιστές : μα φυσικά με την κοινωνικοποίηση των μεγάλων εταιρειών, με το πέρασμά τους δηλαδή σε καθεστώς πλήρους κρατικής ιδιοκτησίας, εργατικού ελέγχου και διαχείρισης. Και η αρχή μπορεί να γίνει με εκείνες τις μεγάλες επιχειρήσεις που σήμερα απολύουν μαζικά, κερδοσκοπούν ή φοροδιαφεύγουν.
Τέλος, πρέπει τολμηρά και ειλικρινά να υποστηρίξουμε ότι χωρίς την προοπτική μιας κοινωνικοποιημένης, δημοκρατικά σχεδιασμένης οικονομίας, είναι αδύνατο να εξαλειφθεί η μάστιγα της ανεργίας. Γιατί δεν μπορούμε να πείσουμε τους καπιταλιστές να μην απολύουν μαζικά, όταν αυτό τους συμφέρει. Γιατί δεν μπορούμε να σώσουμε εκατοντάδες χιλιάδες υποψήφιους άνεργους από την εξόντωση, χωρίς να αφαιρέσουμε τον έλεγχο της οικονομίας από τα χέρια μιας χούφτας κερδοσκόπων.
Η δεύτερη βασική αδυναμία που πρέπει να αντιμετωπίσουμε, είναι η υποτίμηση, από το σύνολο σχεδόν των ηγεσιών του ΣΥΡΙΖΑ, της αναγκαιότητας της ενότητας με το ΚΚΕ. Όμως μόνο αυτή αποτελεί σήμερα την πραγματικά μαζική ενότητα της Αριστεράς, μια ενότητα με ουσιαστικό αντίκρισμα για τους αγώνες και τα συμφέροντα των εργαζομένων.
Ενδεικτικό στοιχείο για την απαράδεκτη τάση υποτίμησης της αναγκαιότητας της ενότητας με το ΚΚΕ, είναι το γεγονός, ότι ενώ αυτές τις μέρες διαβάζουμε τα πιο αναλυτικά κείμενα για το ιδανικό οργανωτικό μοντέλο του ΣΥΡΙΖΑ, δεν βλέπουμε σ’ αυτά ούτε μια κουβέντα για το πώς θα επιδιωχθεί η ζωτική υπόθεση της κοινής δράσης με το ΚΚΕ.
Ασφαλώς η διασπαστική τακτική της ηγεσίας του ΚΚΕ, αποτελεί το πιο σοβαρό εμπόδιο για την υπόθεση της ενότητας. Όμως το θέμα δεν είναι το τι κάνει αυτή η σταλινική ηγεσία, αλλά το τι έχει ανάγκη η εργατική τάξη, τι θέλουν οι απλοί αγωνιστές του ΚΚΕ και ποια είναι τα καθήκοντα του ΣΥΡΙΖΑ σαν μια ενωτική δύναμη της Αριστεράς.
Για να επιτευχθεί ο σκοπός της ενότητας ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ, χρειάζεται να δημιουργήσουμε μέσα στο εργατικό κίνημα και την πρωτοπόρα νεολαία ένα μαχητικό ρεύμα υποστήριξής του. Το μέσο γι’ αυτό, δεν μπορεί παρά να είναι μια δραστήρια εκστρατεία του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία θα επιχειρεί αρχικά να συσπειρώσει τους απλούς υποστηρικτές και ψηφοφόρους του ΚΚΕ, αλλά και εκείνα τα μέλη και τα στελέχη του κόμματος που διαφωνούν με την διασπαστική γραμμή της ηγεσίας του και θέλουν να παλέψουν από κοινού μαζί μας.
Μέσα από την μεθοδική ανάπτυξη μιας τέτοιας εκστρατείας, την οποία είναι απόλυτα σίγουρο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ διαθέτει τις δυνάμεις να φέρει σε πέρας σήμερα, είναι βέβαιο ότι η ηγεσία του ΚΚΕ, αργά η γρήγορα, κάτω από τη πίεση της ίδιας της βάσης της, θα αναγκαστεί να συμπαραταχθεί σε έναν κοινό μέτωπο με το ΣΥΡΙΖΑ στους αγώνες, για να μπουν οι βάσεις μια κυβέρνηση της Αριστεράς με σοσιαλιστικό πρόγραμμα.
Η τρίτη βασική αδυναμία είναι η συντήρηση του σημερινού αντιδημοκρατικού εσωτερικού καθεστώτος του ΣΥΡΙΖΑ, στο οποίο όλα τα σημαντικά ζητήματα αποφασίζονται ερήμην των μελών, στις διορισμένες κορυφές.
Αντίθετα, ο μετασχηματισμός του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα ενιαίο σοσιαλιστικό κόμμα με κατοχυρωμένες τάσεις, μπορεί να αποτελέσει ένα βήμα μπροστά για την πολιτική ισχυροποίηση της Αριστεράς. Η σημαντικότερη υπηρεσία που θα προσφέρει αυτή η επιλογή, είναι να διευκολύνει την υπόθεση της επανασυσπείρωσης και οργάνωσης όλων εκείνων των αριστερών αγωνιστών που προσέγγισαν τα τελευταία χρόνια το ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς όμως να έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν τις αποφάσεις για την πολιτική του πορεία.
Στον αντίποδα αυτής της επιβεβλημένης θέσης, δυστυχώς είχαμε έναν μεγάλο αριθμό κειμένων από συνιστώσες, τάσεις του ΣΥΝ και άλλες συλλογικότητες, που στην πραγματικότητα προτείνουν, εκούσια ή ακούσια, όχι έναν ενιαίο δημοκρατικό σχηματισμό, αλλά μια ομοσπονδία, η οποία όσο προχωρά από τη βάση στις κορυφές, γίνεται όλο και πιο αντιδημοκρατική και σε ορισμένες της πλευρές, αποτελεί συνταγή για την παράλυση κι όχι για την ενιαία και συντονισμένη έκφραση του ΣΥΡΙΖΑ.
Σύντροφοι και συντρόφισσες,
δεν υπάρχει τίποτα πιο δημοκρατικό από την εκλογή και την ανακλητότητα σε όλα τα επίπεδα και τη δυνατότητα να διαμορφώνονται ελεύθερα συσχετισμοί και να λαμβάνονται αποφάσεις με πλειοψηφίες και μειοψηφίες, χωρίς ποσοστώσεις, «αυξημένες πλειοψηφίες», «βέτο» και άλλα τεχνάσματα που νοθεύουν την δημοκρατική λειτουργία και παραλύουν την εσωτερική ζωή μιας μαζικής οργάνωσης. Με άλλα λόγια κανείς, όσο κι αν ψάξει, δεν πρόκειται να βρει τίποτα πιο δημοκρατικό, από ένα κόμμα με κατοχυρωμένες τάσεις.
Το κυρίαρχο δίλλημα λοιπόν, στο οποίο καλείται να απαντήσει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το ακόλουθο : προς ένα ενιαίο σοσιαλιστικό κόμμα με δημοκρατία και κατοχυρωμένες τάσεις ή προς την παγίωση της ύπαρξης μια συμμαχίας ή ομοσπονδίας, χωρίς πραγματική δημοκρατία και στέρεες σοσιαλιστικές αρχές;
Κάθε αριστερός αγωνιστής έχει καθήκον να ταχθεί με την πρώτη επιλογή. Γιατί μόνο αυτή, αποτελεί το δρόμο για να γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ το αναγκαίο πολιτικό εργαλείο για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων της εργατικής τάξης και της νεολαίας, καθώς και ο αναγκαίος μοχλός σύνδεσης της ελληνικής κοινωνίας με την επιτακτική αναγκαιότητα του σοσιαλισμού .
