Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται τρία χρόνια μετά την έναρξή του. Όμως, με την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, η κατάσταση έχει αλλάξει δραματικά.
Ο πόλεμος δεν είχε ποτέ καμία σχέση με την εθνική κυριαρχία της Ουκρανίας. Προκλήθηκε από τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό υπό την ηγεσία του Μπάιντεν, με τον προφανή σκοπό να «δώσει ένα μάθημα» στη Ρωσία και έτσι να διασφαλίσει ότι η τελευταία δεν θα τολμήσει ποτέ να αμφισβητήσει τη Δύση. Η Ουκρανία υπήρξε απλώς ένα πιόνι σ’ αυτό το παιχνίδι.
Ωστόσο, ο πόλεμος αποδείχθηκε μία καταστροφική αποτυχία για τον αμερικανικό και τον ευρωπαϊκό ιμπεριαλισμό και βέβαια για την ίδια την Ουκρανία.
Η πολιτική του Τραμπ
Ο Τραμπ υποσχέθηκε να τερματίσει τον πόλεμο μέσα σε 100 ημέρες, αλλά η προθεσμία έχει παρέλθει και οι εχθροπραξίες συνεχίζονται. Ο ίδιος αναγνώρισε ότι ο πόλεμος εναντίον της Ρωσίας είναι αδύνατον να κερδηθεί και, ως εκ τούτου, επιδιώκει την απόσυρση των ΗΠΑ από αυτόν.
Το επιτελείο του Τραμπ εκτιμά ότι, εάν επιτευχθεί μια συμφωνία με τη Ρωσία, η οποία θα αναγνωρίζει τα εθνικά της συμφέροντα ασφάλειας, η συμμαχία της Ρωσίας με την Κίνα, που είναι ο βασικός αντίπαλος των ΗΠΑ, θα μπορούσε να αποδυναμωθεί.
Η φρενήρης διπλωματία του Τραμπ και των εκπροσώπων του, καθώς και η έντονη πίεση που άσκησαν στον Ζελένσκι, τελικά εξασφάλισαν την έναρξη διαπραγματεύσεων. Για πρώτη φορά από τον Απρίλιο του 2022 — όταν οι ειρηνευτικές συνομιλίες στην Τουρκία σαμποταρίστηκαν εξαιτίας της παρέμβασης των πολεμοκάπηλων δυτικών — οι δύο πλευρές συναντήθηκαν για να διαπραγματευτούν.
Οι αμερικανο-ρωσικές σχέσεις αποκαταστάθηκαν και, ύστερα από έντονες διαπραγματεύσεις, ο Τραμπ εξανάγκασε το Κίεβο να υπογράψει μία συμφωνία για τα ορυκτά της χώρας, η οποία ισοδυναμεί με ληστεία των εθνικών πόρων της Ουκρανίας.
Τίποτα από αυτά δεν εξυπηρετούσε τα συμφέροντα του Ζελένσκι, ο οποίος αντιλαμβάνεται ότι σήμερα μία «ειρήνη» σημαίνει αποδοχή των βασικών διεκδικήσεων της Ρωσίας, προκήρυξη νέων εκλογών και τον τερματισμό της πολιτικής του καριέρας.
Το σαμποτάζ των Ευρωπαίων
Επιπρόσθετα, αντίθετες στον τερματισμό του πολέμου είναι οι ευρωπαϊκές «δυνάμεις». Για αυτές, το τέλος της σύγκρουσης με μία νίκη της Ρωσίας — που πλέον είναι αναπόφευκτη — και η επακόλουθη αποχώρηση των ΗΠΑ, σημαίνουν ένα αποφασιστικό βήμα προς την απομάκρυνση των ΗΠΑ από την Ευρώπη.
Αυτό, με τη σειρά του, θα σήμαινε δραματική μείωση του κύρους του ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού, που θα έχανε τη στρατηγική του βαρύτητα ως σύμμαχος της Ουάσινγκτον.
Οι Ευρωπαίοι θα βρίσκονταν μόνοι τους αντιμέτωποι με έναν ισχυρό και δραματικά ενισχυμένο γείτονα, ο οποίος έχει αναδιοργανώσει τον στρατό του και έχει αποκτήσει ανεκτίμητη εμπειρία διεξάγοντας ένα σύγχρονο πόλεμο.
Γι’ αυτό τον λόγο υπάρχει αυτή η αγωνιώδης εναλλαγή συναντήσεων κορυφής, κλήσεων με Zoom και «συμμαχιών των πρόθυμων» σε όλη την Ευρώπη. Μια μέρα στο Λονδίνο, την επομένη στη Γαλλία, την τρίτη στη Βερολίνο… αλλά ποτέ δεν καταλήγουν σε κάποια ξεκάθαρη απόφαση.
Η αλήθεια είναι ότι οι ευρωπαϊκές δυνάμεις δεν μπορούν να σταθούν μόνες τους στρατιωτικά χωρίς την υποστήριξη του αμερικανικού ιμπεριαλισμού — κι αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά.
Γι’ αυτό και όλες οι απειλές για αποστολή ευρωπαϊκών δυνάμεων στην Ουκρανία έμειναν κενό γράμμα. Και γι’ αυτό πασχίζουν να κρατήσουν την Ουάσινγκτον στον πόλεμο στην Ουκρανία, φτάνοντας στα άκρα για να δεσμεύσουν τον Τραμπ.
Η πιο πρόσφατη κίνησή τους για να παγιδεύσουν τον Τραμπ ήταν η «Ημέρα της Ευρώπης» στις 9 Μαΐου, στο Κίεβο, με φόντο τις κόκκινες και μαύρες σημαίες των Μπαντεριστών (δηλαδή των φασιστών), κατά τη διάρκεια της οποίας ο Μακρόν έβαλε τον Τραμπ να μιλήσει στα μεγάφωνα. Νόμιζαν ότι με αυτή την κίνηση θα τον δέσμευαν να εξαπολύσει μια απειλή προς τη Ρωσία: «άνευ όρων εκεχειρία ή αλλιώς… περισσότερες κυρώσεις».
Όμως, σε λιγότερο από 24 ώρες, το σχέδιο κατέρρευσε. Ο Πούτιν πέρασε στην αντεπίθεση με πρόταση για διμερείς συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη, και ο Τραμπ διέταξε τον Ζελένσκι να στείλει μια αντιπροσωπεία. Δεν υπήρξε πλέον κανενός είδους αναφορά σε κυρώσεις ή εκεχειρία εκ μέρους του Τραμπ.
Οι ΗΠΑ χάνουν την υπομονή τους
Αν μη τι άλλο, η αμερικανική κυβέρνηση αρχίζει να ανησυχεί για την έλλειψη προόδου — ή μάλλον, για τις προσπάθειες του Μακρόν, του Μερτς, του Στάρμερ και του Ζελένσκι να σαμποτάρουν μια συμφωνία.
Ο Τραμπ θέλει να παρουσιάσει απτά αποτελέσματα στο εσωτερικό. Αυτά, κατά την άποψή του, σημαίνουν τον τερματισμό της ανούσιας δαπάνης γι’ αυτόν τον πόλεμο και ευνοϊκές οικονομικές συμφωνίες τόσο με την Ουκρανία (όπως η συμφωνία για τα ορυκτά) όσο και με τη Ρωσία.
Στην πραγματικότητα, σαμποτάροντας μια συμφωνία με τη Ρωσία, οι Ευρωπαίοι — συμπεριλαμβανομένου και του Στάρμερ — παίζουν ένα κυνικό παιχνίδι.
Αν ο μοναδικός τρόπος να διατηρήσουν τις ΗΠΑ δεσμευμένες στην κοινή τους άμυνα είναι η συνέχιση ενός αιματηρού πολέμου που δεν μπορούν να κερδίσουν, ας είναι. Αυτή είναι η λογική τους. Στο τέλος της ημέρας, είναι κυρίως οι Ουκρανοί στρατιώτες που σφαγιάζονται.
Από την πλευρά της Ρωσίας, αν επιτευχθεί μια συμφωνία με τους δικούς της όρους, θα ήταν πρόθυμοι να τη δεχθούν, με αντάλλαγμα για την άρση των κυρώσεων. Ωστόσο, ο Πούτιν σίγουρα δεν βιάζεται. Ο καθοριστικός παράγοντας σε αυτή την εξίσωση είναι ότι η Ρωσία κερδίζει τον πόλεμο στο πεδίο της μάχης.
Η προέλαση της Ρωσίας
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει μετατραπεί σε πόλεμο φθοράς. Η Ρωσία προωθείται σταθερά από τα τέλη του 2023. Βασικό ρόλο σε αυτόν τον πόλεμο παίζουν τα drones, και σε αυτό τον τομέα η Ρωσία διατηρεί αποφασιστική και αυξανόμενη υπεροχή. Τους τελευταίους μήνες, έχει υιοθετήσει τη χρήση FPV drone, ελεγχόμενων μέσω οπτικών ινών, τα οποία είναι ανθεκτικά στην ηλεκτρονική παρεμβολή.
Τις τελευταίες εβδομάδες, τα ρωσικά drones φτάνουν βαθιά πίσω από τις ουκρανικές γραμμές, πλήττοντας τις γραμμές εφοδιασμού. Πλέον δεν αγοράζονται από το Ιράν, αλλά κατασκευάζονται στη Ρωσία με ρυθμό που δεν μπορεί να συναγωνιστεί η Ουκρανία.
Επιπλέον, η Ρωσία υπερέχει σε στρατιώτες χωρίς να χρειαστεί να κάνει γενική επιστράτευση. Παράλληλα, η κρίση στην προσέλευση νέων στρατιωτών επιταχύνεται στην Ουκρανία λόγω της γενικευμένης απογοήτευσης και της αντίστασης στη στράτευση.
Ένα πρόσφατο άρθρο στην Ukrainskaya Pravda (τον ουκρανικό ειδησεογραφικό ιστότοπο που παλαιότερα χρηματοδοτούταν από την USAID) εξέφραζε την ανησυχία πως το «κόμμα αυτών που αποφεύγουν τη στράτευση» έχει πλέον γίνει μεγαλύτερο από το «κόμμα των στρατιωτικών», αναφέροντας πως έξι εκατομμύρια άνθρωποι «αποφάσισαν να μην καταχωρίσουν τα στοιχεία τους στα Κέντρα Στράτευσης».
Η λιποταξία και η απροθυμία για τον πόλεμο αυξάνονται. Στρατιώτες της διαβόητης 155ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας, που είχε εκπαιδευτεί στη Γαλλία, πληρώνονταν σαν να βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή ενώ στην πραγματικότητα την απέφευγαν. Το σχέδιο αυτό είχε οργανωθεί από διεφθαρμένους αξιωματικούς που εισέπρατταν μερίδιο από τους μισθούς των στρατιωτών.
Επιπλέον, αναφέρθηκε ότι μόνο το 2025 η Ταξιαρχία κατέγραψε 1.200 περιπτώσεις λιποταξίας. Στον αριθμό αυτό προστίθενται οι 1.700 που είχαν κάνει AWOL (μη εγκεκριμένη απουσία) το φθινόπωρο του περασμένου έτους, όταν η Ταξιαρχία επέστρεψε στην Ουκρανία από την εκπαίδευσή της στη Γαλλία.
Επιπρόσθετα βλέπουμε πως η αντίσταση απέναντι στους αξιωματικούς επιστράτευσης αυξάνεται. Δεν πρόκειται πια μόνο για ομάδες γυναικών που τους ντροπιάζουν ή προσπαθούν να αποτρέψουν την απαγωγή των νέων, αλλά για εκδηλώσεις γενικευμένης ανυπακοής. Χαρακτηριστικά, την περασμένη εβδομάδα στο Κρεμεντσούκ 100 άτομα περικύκλωσαν για ώρες τους αξιωματικούς επιστράτευσης, όταν μια από τις κλούβες τους παρέσυρε μια γυναίκα που επιχείρησε να εμποδίσει τη βίαιη σύλληψη ενός άνδρα.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η προέλαση της Ρωσίας είναι ασταμάτητη. Οι Ρώσοι έχουν σημειώσει πρόοδο σε όλο το μήκος του μετώπου, περικυκλώνοντας ακόμα περισσότερο το Ποκρόφσκ, εισερχόμενοι στα περίχωρα του Κουπιάνσκ, φτάνοντας στα σύνορα της Περιφέρειας Ντνιπροπετρόφσκ και εισχωρώντας επίσης στην Περιφέρεια Σούμι, δημιουργώντας μία «ζώνη ασφαλείας». Η συνέχιση αυτής της προέλασης σημαίνει ότι, σε κάποιο σημείο, η ουκρανική άμυνα απλώς θα καταρρεύσει.
Παράταση της σφαγής
Όσο περισσότερο διαρκεί ο πόλεμος, τόσο χειρότεροι θα είναι οι όροι οποιασδήποτε συμφωνίας για την Ουκρανία. Παρόλα αυτά, τόσο οι Ευρωπαίοι όσο και ο Ζελένσκι επιμένουν εγκληματικά να τον παρατείνουν.
Η πιο πρόσφατη πρόκληση ήταν η ουκρανική επίθεση με drones σε ρωσικές αεροπορικές βάσεις, μερικές από τις οποίες βρίσκονται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το μέτωπο, καθώς και οι επιθέσεις σε επιβατικό και εμπορικό τρένο στο Μπριάνσκ.
Πρόκειται για τολμηρές επιθέσεις που απαιτούσαν μήνες λεπτομερούς σχεδιασμού και προετοιμασίας. Ωστόσο, από την άποψη της πορείας του πολέμου δεν έχουν πετύχει απολύτως τίποτα. Μερικά ρωσικά στρατηγικά βομβαρδιστικά έπαθαν βλάβες αλλά αυτό δεν θίγει στο ελάχιστο την ικανότητα της Ρωσίας να πλήττει την Ουκρανία.
Ούτε καν εμπόδισε έναν νέο γύρο συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη, παρόλο που αυτό έμοιαζε να αποτελεί τον κύριο στόχο της επίθεσης.
Όπως πάντα, τα μικρά έθνη είναι απλώς «ψιλά κέρματα» στις δοσοληψίες των μεγάλων δυνάμεων. Αφού προκάλεσε τη Ρωσία σε έναν πόλεμο, ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός αποχωρεί πλέον. Όμως οι ευρωπαϊκές δυνάμεις και ο Ζελένσκι προσπαθούν να παρατείνουν την αιματοχυσία και τη σφαγή όσο το δυνατό περισσότερο, για τους δικούς τους κυνικούς λόγους.
Χόρχε Μαρτίν – 04 Ιουνίου 2025
Μετάφραση από marxist.com: Ηλίας Κυρούσης