Η 15η Δεκεμβρίου ανέδειξε το συσχετισμό δύναμης ανάμεσα στο μαζικοποιούμενο κίνημα κατά του πραξικοπήματος στο Περού, στο πλαίσιο του οποίο είχε καλεστεί πανεθνική γενική απεργία, και στην κυβέρνηση σφετεριστών της Ντίνα Μπολουάρτε, η οποία κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για να συντρίψει μέσω της καταστολής το κίνημα.
Η επέκταση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, από αρχικά τρεις περιφέρειες, σε ολόκληρη την εθνική επικράτεια, στόχευε στο να χρησιμοποιηθεί ο στρατός για να ανακτήσει η κυβέρνηση τον έλεγχο και να συντρίψει το κίνημα. Αυτό το μέτρο δεν δείχνει τη δύναμη της κυβέρνησης αλλά την αδυναμία της, την ανάγκη της να καταφύγει σε απελπισμένα μέτρα μπροστά σε μια γενικευμένη κατάσταση μαζικών διαδηλώσεων, οδοφραγμάτων και καταλήψεων στρατηγικών υποδομών και εγκαταστάσεων από εργάτες, αγρότες και φοιτητές.
Δυναμική γενική απεργία
Παρά τη βάναυση καταστολή, τη συκοφαντία των ΜΜΕ (που αποκαλούν τους διαδηλωτές «χούλιγκανς», «τρομοκράτες» και «βίαιους») και τις απειλές από το στρατό και την αστυνομία, η γενική απεργία ήταν επιτυχημένη και οι κινητοποιήσεις υπήρξαν μαζικές.
Στη Λίμα, παρά την τεράστια και δυσανάλογη αστυνομική παρουσία, η πορεία ήταν πολύ μεγάλη, συγκεντρώνοντας εργάτες, συνδικαλιστές, νεαρούς φοιτητές από διάφορα πανεπιστήμια, καθώς και όλους όσους είχαν έρθει από διάφορα μέρη της χώρας για να συμμετάσχουν στην κινητοποίηση στην πρωτεύουσα: ιθαγενείς λαοί, μέλη κοινοτήτων, αγροτικοί πολιτοφύλακες (“ronderos”), τα πιο καταπιεσμένα στρώματα της περουβιανής κοινωνίας. Ακολούθησε σκληρή αστυνομική καταστολή, δακρυγόνα, αυθαίρετες συλλήψεις, βίαιη μεταχείριση των συλληφθέντων και αναίτιες επιθέσεις κατά των διαδηλωτών.
Ηρωισμός των μαζών στο Αγιακούτσο
Ίσως τα σημαντικότερα γεγονότα της γενικής απεργίας εκτυλίχθηκαν στο Αγιακούτσο και την ομώνυμη πρωτεύουσά του (γνωστή και ως Χουαμάνγκα). Ο στρατός είχε καταλάβει την κεντρική πλατεία Plaza de Armas και απέκλεισε κάθε πρόσβαση στο ιστορικό κέντρο, για να αποτρέψει τις απεργιακές διαδηλώσεις. Μιλάμε για στρατιώτες οπλισμένους με πολεμικά όπλα, απέναντι στον άοπλο πληθυσμό.
Αυτό δεν εμπόδισε χιλιάδες εργάτες, συνδικαλιστές αγωνιστές, αγρότες, φοιτητές, γενικά τον εργαζόμενο λαό να βγει στους δρόμους αψηφώντας την κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Χωρίς όπλα και μόνο με τα σώματά τους, οι διαδηλωτές κατάφεραν να σπάσουν τα στρατιωτικά μπλόκα και να εισέλθουν στην κεντρική πλατεία, υπό την ιαχή «αυτό είναι το Αγιακούτσο, γενναίο και μαχητικό».
Οι κινητοποιημένες μάζες απάντησαν στη συκοφαντική κατηγορία των αστικών ΜΜΕ για τρομοκρατία, φωνάζοντας «δεν είμαστε τρομοκράτες, είμαστε αγωνιστές».
Στη συνέχεια, οι διαδηλωτές κινήθηκαν προς το περιφερειακό αεροδρόμιο Alfredo Mendívil Duarte επιχειρώντας να καταλάβουν τις εγκαταστάσεις. Μια ομάδα 200 διαδηλωτών κατάφερε να διεισδύσει στην περίμετρο, αλλά βρέθηκαν αντιμέτωποι με δυνάμεις του στρατού που πυροβολούσαν με πραγματικά πυρά, καθώς και στρατιωτικά ελικόπτερα που εκτόξευαν δακρυγόνα. Σύμφωνα με την επίσημη καταμέτρηση της DIRESA (Περιφερειακή Διεύθυνση Υγείας) οι «δυνάμεις της τάξης» σκότωσαν επτά ανθρώπους εκείνη την ημέρα στο Αγιακούτσο.
Αργότερα, ομάδες διαδηλωτών πυρπόλησαν το κεντρικό γραφείο της Εισαγγελίας στο Αγιακούτσο – το δεύτερο κτίριο της Εισαγγελίας που δέχθηκε επίθεση την ημέρα της γενικής απεργίας.
Η περιφερειακή κυβέρνηση του Αγιακούτσο εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία κατηγόρησε για την καταστολή την «κυρία Ντίνα Μπολουάρτε» (την οποία επιδεικτικά δεν αποκάλεσε Πρόεδρο) και τους υπουργούς Εσωτερικών και Άμυνας, απαιτώντας την παραίτησή τους.
Εκτός από αυτούς που δολοφοθήκαν στο Αγιακούτσο, δύο ακόμη άνθρωποι δολοφονήθηκαν στη La Libertad, στα βορειοδυτικά της χώρας. Ο συνολικός αριθμός των ανθρώπων που δολοφονήθηκαν από την κυβέρνηση σφετεριστών από τις 7 Δεκεμβρίου (σ.: μέχρι και την 15η Δεκεμβρίου) ανέρχεται πλέον σε 18, συμπεριλαμβανομένων δύο ανηλίκων.
Ο Καστίγιο παραμένει φυλακισμένος
Ταυτόχρονα, η δικαστική εξουσία επέβαλε στον Πρόεδρο Καστίγιο προφυλάκιση 18 μηνών (!!) για τα φερόμενα εγκλήματα «της εξέγερσης, της συνωμοσίας, της κατάχρησης εξουσίας και της σοβαρής διατάραξης της δημόσιας ειρήνης». Θέλουν να τον κρατήσουν πίσω από τα κάγκελα για να μην γίνει σημείο συσπείρωσης του κινήματος, αλλά αυτό μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Οι κατηγορίες σε βάρος του δεν έχουν νομική βάση. Αποφασίζοντας το κλείσιμο του Κογκρέσου και καλώντας σε νέες εκλογές, ο πρόεδρος ενήργησε στο πλαίσιο των συνταγματικών του αρμοδιοτήτων.
Αλλά πέρα από τις νομικές και συνταγματικές λεπτομέρειες, που έχουν τη σημασία τους, η αλήθεια είναι ότι αυτό που συνέβη στις 7 Δεκεμβρίου ήταν ένα πραξικόπημα της περουβιανής καπιταλιστικής ολιγαρχίας, με την παρότρυνση των αφεντικών της στην Ουάσιγκτον, ενάντια στον Πρόεδρο Καστίγιο. Παρά τις παραχωρήσεις και τους συμβιβασμούς που έκανε ο Καστίγιο στην άρχουσα τάξη, οι άρχοντες του Περού δεν μπορούσαν να δεχτούν το γεγονός ότι ένας συνδικαλιστής δάσκαλος με αγροτική καταγωγή ήταν πρόεδρος. Σαμποτάρισαν την προεδρία του από την πρώτη μέρα και τώρα θεώρησαν ότι είχε έρθει η ώρα να τον ξεφορτωθούν.
Έκαναν όμως έναν σοβαρά λανθασμένο υπολογισμό. Δεν υπολόγισαν την αντίδραση των εργατών και των αγροτών. Γι’ αυτούς, δεν πρόκειται μόνο για την προεδρία του Καστίγιο. Για τις μάζες, το κεντρικό ζήτημα που τίθεται από αυτά τα γεγονότα είναι: ποιος κυβερνά τη χώρα; Ποιος έδωσε στην καπιταλιστική ολιγαρχία το δικαίωμα να απομακρύνει τον δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο που είχαν επιλέξει οι μάζες;
Η 18μηνη προληπτική κράτηση του Καστίγιο που επέβαλε η αστική δικαστική μαφία, συστατικό στοιχείο του πραξικοπηματικού σχεδίου, συνοδεύεται από την κήρυξη πενθήμερης απαγόρευσης κυκλοφορίας σε 15 επαρχίες, σε 8 περιφέρειες της χώρας. Η λίστα είναι ουσιαστικά ένας χάρτης των επικέντρων της λαϊκής εξέγερσης κατά του πραξικοπήματος: πρόκειται για τις περιφέρεις Arequipa (επαρχία Arequipa), La Libertad (επαρχία Virú), Ica (επαρχίες Ica και Pisco), Apurímac (επαρχίες Andahuaylas και Chincheros), Cusco (επαρχίες Cusco, La Convención, Chumbivilcas και Espinar), Puno (επαρχίες Carabaya και San Román), Huancavelica (επαρχίες Tayacaja και Angaraes) και Αγιακούτσο (επαρχία Cangallo).
Οι σφετεριστές βασίζονται στην καταστολή: ένα ριψοκίνδυνο στοίχημα
Είναι ξεκάθαρο ότι η κυβέρνηση σφετεριστών της Ντίνα Μπολουάρτε υπολογίζει ότι η καταστολή θα μπορέσει να συντρίψει το κίνημα. Πρόκειται για ένα ριψοκίνδυνο στοίχημα, που αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη αιματοχυσία. Η άρχουσα τάξη πιστεύει ότι είναι ένα τίμημα που αξίζει να πληρωθεί, προκειμένου να ανακτήσει τον έλεγχο της κατάστασης.
Ενώ στους δρόμους οι μάζες κινητοποιούνταν και ο στρατός και η αστυνομία επιδίδδονταν σε σκληρή καταστολή, στο Κογκρέσο συζητήθηκαν πολλές ιδέες για διεξαγωγή εκλογών στα τέλη του 2023, χωρίς όμως να υπάρξη κάποια απόφαση.
Είναι σαφές ότι για την άρχουσα τάξη και τους πολιτικούς της εκπροσώπους, η προκήρυξη εκλογών θα είναι χρήσιμη μόνο αν καταφέρουν πρώτα να ελέγξουν το κίνημα. Ο αντιδραστικός βουλευτής της Renovación Popular, Χόρχε Μοντόγια, το έθεσε ως εξής:
«Με αυτούς τους ανθρώπους να πιέζουν, δεν μπορείς να πάρεις απόφαση. Οι αποφάσεις λαμβάνονται όταν στη χώρα επικρατεί ειρήνη. Δεν μπορείς ποτέ να πάρεις αποφάσεις όταν μια εγκληματική συμμορία σε πιέζει να κάνεις κάτι. Δεν διαπραγματεύεσαι ποτέ με εγκληματίες, και αυτοί είναι εγκληματίες. Οι Ένοπλες Δυνάμεις και η Εθνική Αστυνομία έχουν την υποχρέωση να μετατρέψουν αυτή την έκρηξη σε ένα ήρεμο και ειρηνικό μέρος με ασφάλεια για όλους τους Περουβιανούς».
Πρόκειται για την αδίστακτη γλώσσα εκείνων για τους οποίους οι ζωές των εργατών και των αγροτών είναι αδιάφορες και η δημοκρατία είναι μόνο ένα φύλλο συκής για τη γυμνή κυριαρχία του κεφαλαίου και του ιμπεριαλισμού.
Σε αυτή την κατάσταση, το κίνημα ενάντια στο πραξικόπημα πρέπει να κάνει ένα νέο βήμα μπροστά. Αρκετές επαρχίες βρίσκονται ήδη σε τριήμερη απεργία, και άλλες σε απεργία διαρκείας. Είναι απαραίτητο να ενωθούν οι αγώνες σε μια νέα, διήμερη ή τριήμερη, πανεθνική γενική απεργία. Είναι απαραίτητο να αναδιοργανωθούν και να ενισχυθούν τα οδοφράγματα. Η συγκρότηση Λαϊκών Συνελεύσεων και Ενιαίων Διοικήσεων του αγώνα πρέπει να επεκταθεί σε όλη τη χώρα, και αυτές να συντονιστούν σχηματίζοντας μια Πανεθνική Επαναστατική Συνέλευση Εργατών και Αγροτών, με εκλεγμένους και ανακλητούς αντιπροσώπους από όλες τις δυνάμεις του αγώνα.
Το ερώτημα «ποιος κυβερνά τη χώρα» πρέπει να απαντηθεί με σαφή και δυναμικό τρόπο: «διώξτε τους όλους – η εξουσία στον εργαζόμενο λαό!»
16 Δεκεμβρίου 2022
Μετάφραση από την ιστοσελίδα marxist.com: Πάτροκλος Ψάλτης
