Την περασμένη Τρίτη 05/05, υπερψηφίστηκε το νέο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης και του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κ. Χατζηδάκη, υπό τον τίτλο «Εκσυγχρονισμός Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας». Το νομοσχέδιο κατατέθηκε στις 24/04, εν μέσω πανδημίας, με τα μάτια της κοινωνίας στραμμένα σχεδόν αποκλειστικά στο ζήτημα του κορωνοϊού, και τέθηκε με διαδικασίες «φαστ-τρακ» προς ψήφιση στη Βουλή.
Ποια είναι τα βασικά νέα στοιχεία που εισάγει το νέο νομοσχέδιο, τα οποία είναι αποκαλυπτικά για την αντίληψη της κυβέρνησης περί «εκσυγχρονισμού» της περιβαλλοντικής νομοθεσίας; Πρώτα απ’ όλα, το «περιβαλλοντικό» νομοσχέδιο ουσιαστικά καταργεί σε μεγάλο βαθμό τις προστατευόμενες περιοχές Natura 2020, καθώς τις κατηγοριοποιεί σε 4 ζώνες. Οι 4 αυτές ζώνες είναι οι εξής: 1) ζώνη απόλυτης προστασίας, 2) ζώνη προστασίας της φύσης, 3) ζώνη διαχείρισης οικοτόπων και ειδών και 4) ζώνη βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων.
Η μόνη ζώνη, η οποία θα προστατεύεται όντως στην πράξη από τις δραστηριότητες των κερδοσκόπων και των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, θα είναι η πρώτη, στην οποία όμως θα υπαχθούν πολύ λίγες περιπτώσεις περιοχών. Στις υπόλοιπες ζώνες, ανοίγει ο δρόμος για διάφορες «επενδυτικές ευκαιρίες», οι οποίες αναπόφευκτα θα υλοποιηθούν και θα έχουν ως αποτέλεσμα την αλλοίωση ή και την καταστροφή αυτών των, σημαντικών από περιβαλλοντική σκοπιά, περιοχών. Για να γίνει απόλυτα κατανοητή η έκταση του προβλήματος που ανακύπτει, αξίζει να αναφερθεί ότι, μεταξύ άλλων, στην τρίτη ζώνη, για παράδειγμα, επιτρέπονται από δω και στο εξής η ανέγερση τουριστικών καταλυμάτων και υποδομών, η πραγματοποίηση εξορύξεων, αλλά και η αναζήτηση και εκμετάλλευση πηγών υδρογονανθράκων, ενώ στην τέταρτη ζώνη επιτρέπεται η ύπαρξη χώρων επεξεργασίας και αποθήκευσης στερεών και τοξικών αποβλήτων. Μάλιστα, το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει και φωτογραφική διάταξη προς όφελος της εταιρίας «Ελληνικός Χρυσός» και των εξορύξεών της στη Χαλκιδική, με τις πασίγνωστες, καταστροφικές επιπτώσεις τους στο τοπικό περιβάλλον.
Από τις πιο σκανδαλώδεις αλλαγές που επιφέρει το νέο νομοσχέδιο είναι αυτές που σχετίζονται με τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις, καθώς από τα 6-8 χρόνια που χρειάζονταν μέχρι πρότινος πλέον το χρονικό διάστημα της αδειοδότησης μειώνεται στις 120 μέρες. Μετά το πέρας αυτού του διαστήματος, θα θεωρείται ότι ο φάκελος της αδειοδότησης είναι έγκυρος και η «επένδυση» θα μπορεί να προχωρήσει κανονικά. Εκτός αυτών, πλέον η αδειοδότηση θα μπορεί να γίνει και από ιδιωτικές επιχειρήσεις – που φυσικά θα πληρώνονται από τους υποψήφιους «επενδυτές» – ενώ η γνωμοδότηση των αντίστοιχων δημόσιων φορέων θα είναι συμβουλευτική και θα μπορεί να παρακαμφθεί πολύ εύκολα.
Αντίστοιχες διευκολύνσεις γίνονται, με βάση το νομοσχέδιο, και για την αδειοδότηση για έργα ΑΠΕ (Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας). Με τις διατάξεις του νέου νομοσχεδίου, είναι πολύ πιθανό το επόμενο διάστημα να γεμίσουν τα δάση και τα βουνά της χώρας με ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά, στο όνομα της «πράσινης ανάπτυξης». Ακόμα ένα εξωφρενικό μέτρο του νομοσχεδίου είναι η παροχή δυνατότητας για νομιμοποίηση αυθαίρετων κτισμάτων σε καμένες ή εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις και ακόμα και εντός υγροτόπων και ρεμάτων για 30 χρόνια. Η δυνατότητα αυτή διαιωνίζει το πρόβλημα της αυθαίρετης δόμησης, καθώς από τη μια πλευρά «κλείνει το μάτι» σε νομιμοποιήσεις σκανδαλωδών περιπτώσεων αυθαιρεσιών, ενώ από την άλλη πλευρά αφήνει περιθώριο για την εμφάνιση νέων αυθαίρετων κτισμάτων. Τέλος, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει αντιδραστικές αλλαγές και σε ό,τι έχει να κάνει με τη διαχείριση στέρεων αποβλήτων, απλοποιώντας κι εκεί μια σειρά από διαδικασίες, υποβαθμίζοντας περαιτέρω τα ρέματα, με την ανεξέλεγκτη διάθεση λυμάτων εντός τους και μετατρέποντας ακόμα περισσότερες περιαστικές περιοχές σε τεράστιες χωματερές.
Καθόλου τυχαία, το νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποδοκιμάζουν πάρα πολλοί περιβαλλοντικοί φορείς και αρκετές αντίστοιχες δημόσιες υπηρεσίες, αλλά και διάφορες οργανώσεις (οι οποίες έχουν ξεκινήσει εκστρατεία συλλογής υπογραφών για το παρακάτω ψήφισμα!). Από την άλλη πλευρά, οι μόνοι που φαίνονται να «τρίβουν τα χέρια τους» με τις αντιδραστικές αλλαγές, που περιγράφηκαν συνοπτικά παραπάνω, είναι ο ΣΕΒ (Σύνδεσμος Ελλήνων Βιομηχάνων), οι μεταλλευτικές επιχειρήσεις και οι ενώσεις τους, και οι διάφοροι επιτήδειοι «επενδύτες», που βλέπουν τις αλλαγές αυτές σαν χρυσή ευκαιρία για κερδοσκοπία, ασελγώντας πάνω στους υδρότοπους, τα δάση, τα βουνά και την πανίδα της χώρας. Κάθε μέρα που περνάει και κάθε σχετικό νομοσχέδιο που ψηφίζεται αποδεικνύουν όλο και πιο ξεκάθαρα ότι το καπιταλιστικό σύστημα και η επιδίωξη του κέρδους είναι ασυμβίβαστα, εκτός των άλλων, με την προστασία του περιβάλλοντος και την αρμονική συνύπαρξη του ανθρώπινου είδους μαζί του.
Νίκος Σέντης
