Παρακολουθήσαμε με ενδιαφέρον τη θεατρική παράσταση «Εξαρτάται» στην Θεατρική Σκηνή Αντώνη Αντωνίου (Νάξου 84, Κάτω Πατήσια), η οποία πραγματεύεται τη μάχη ενός νέου ανθρώπου (του Άκη) με την τοξικοεξάρτηση, καθώς εξιστορείται μέσα από τα μάτια του περιγύρου του. Εκείνος απαρτίζεται από τους φίλους του Άκη (Αντώνης Αντωνίου – που είναι και ο σκηνοθέτης της παράστασης – και Τάκης Βαμβακίδης), την αδελφή του (Νατάσα Ασίκη), και τη σύντροφό του (Ειρήνη Κονίδη). Ο Άκης δεν ενσαρκώνεται από κανέναν ηθοποιό, αλλά τα βιώματά του γίνονται αντιληπτά μέσα από τους μονολόγους των υπόλοιπων χαρακτήρων. Έτσι, οι ηθοποιοί κατορθώνουν να παρουσιάσουν την τραγική αναμέτρηση του Άκη με τα ναρκωτικά, αποδεικνύοντας τις ερμηνευτικές τους ικανότητες και τη σκηνοθετική δεινότητα του Αντωνίου.
Αναλύοντας από κοινωνική σκοπιά την παράσταση, είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψιν την ταξική θέση του Άκη, ενός ανθρώπου της βιοπάλης, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Περιστέρι. Όπως προκύπτει από έρευνα του ΟΗΕ, οι άνθρωποι από τα πιο φτωχά κοινωνικά στρώματα είναι πιο επιρρεπείς στη χρήση ουσιών και την εξάρτηση, και έχουν αυξημένα ποσοστά ως προς τη χρήση και τους θανάτους από υπερβολική δόση.
Ο Άκης πασχίζει να νικήσει τον εθισμό του στις ουσίες, προσπαθώντας να αλλάξει παραστάσεις και συμμετέχοντας σε προγράμματα απεξάρτησης, κατορθώνοντας, μάλιστα, να σημειώσει και επιτυχίες. Ωστόσο, το κράτος ήταν απρόθυμο να τον στηρίξει, αντιμετωπίζοντας την επανένταξη ως ατομική υπόθεση. Αυτό δεν είναι τυχαίο, αλλά ανακλά τον ατομικιστικό χαρακτήρα του καπιταλισμού και των ιδεολογημάτων του. Η εξάρτηση δεν αντιμετωπίζεται ως κοινωνικό φαινόμενο, που έχει αίτια επίσης κοινωνικά και οικονομικά, αλλά προβάλλεται ως ένα ζήτημα ατομικής ευθύνης. Η επένδυση στην πρόληψη, τη θεραπεία και την επανένταξη αντιμετωπίζεται ως «κόστος», με αποτέλεσμα την υποχρηματοδότηση και την υποστελέχωση των σχετικών προγραμμάτων και δομών.
Η σκηνοθετική ματιά του Αντωνίου συγκρούεται τολμηρά με την κυρίαρχη ιδεολογία, καθώς η αναπαράσταση της μάχης του Άκη αναδεικνύει την κοινωνική διάσταση της εξάρτησης. Καθώς δεν δόθηκε στον Άκη η ευκαιρία να επανενταχθεί στην κοινωνία και αφέθηκε μόνος του σε αυτή τη μάχη, τελικά «ξανακύλησε» και οδηγήθηκε σε τραγική κατάληξη από υπερβολική δόση. Πέραν της συγκίνησης που μας προκάλεσε αυτή η αληθινή ιστορία, μας υπενθύμισε το μέγεθος της βαρβαρότητας του καπιταλισμού και τόνισε την αναγκαιότητα της ανατροπής του και της οικοδόμησης μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας.
Αλέξανδρος Κρητικός
