Στις αρχές Σεπτέμβρη, το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα διοργάνωσε το Εθνικό του Συνέδριο στη Νέα Υόρκη. Σε ένα συνεδριακό χώρο κατάλληλο για παραστάσεις, οι Μπους και Τσέινι δέχτηκαν το χρίσμα τους εν μέσω λόγων περί «ισχυρής οικονομίας», «ηγεσίας με αρχές», «ευκαιριών», «ενός νικηφόρου πόλεμου κατά της τρομοκρατίας» και φυσικά πολλών επιθέσεων εναντίον των Δημοκρατικών. Ο Πόλεμος του Ιράκ δικαιολογήθηκε ξανά ως «νόμιμη άμυνα της Αμερικής» και οι περικοπές φόρων για τους πλούσιους διατυμπανίστηκαν ως «ευεργετήματα για την οικονομία».
Ακούγοντας κανείς αυτές τις νέο-συντηρητικές φλυαρίες αναρωτιέται εάν αυτοί οι κύριοι έχουν αντιληφθεί ότι η κατοχή του Ιράκ έχει πάει κατά διαόλου, ότι η πιθανότητα για μια νέα μαζική τρομοκρατική επίθεση είναι πιο κοντά από ποτέ, ότι πάνω από 1,6 εκατομμύρια θέσεις εργασίας έχουν χαθεί, τη στιγμή που τα επιχειρηματικά κέρδη έχουν εκτιναχθεί στα ύψη, ότι το ομοσπονδιακό έλλειμμα του προϋπολογισμού απειλεί τα αποσταθεροποιήσει ολόκληρη τη διεθνή οικονομία και τέλος, ότι εκατομμύρια άνθρωποι έχουν βρεθεί κάτω από τα όρια της φτώχειας και της ανασφάλειας. Αλλά βέβαια οι περισσότεροι εντός του συνεδριακού κέντρου ανήκουν σε μια χούφτα Αμερικάνων που ωφελήθηκαν από τις αντεργατικές πολιτικές του Μπους στο εσωτερικό και τις ληστρικές πολιτικές του στο εξωτερικό. Για αυτούς τους «σπουδαίους πατριώτες», η δεινή θέση εκατομμυρίων άλλων Αμερικάνων είναι ελάχιστα σημαντικό θέμα, από τη στιγμή που ο δικός τους πλούτος συνεχίζει να αυξάνεται.
Η αυξανόμενη πόλωση της αμερικάνικης κοινωνίας ήταν εντυπωσιακά εμφανής καθώς οι καλο-βολεμένοι σύνεδροι χειροκροτούσαν ξέφρενα κάθε αντιδραστική εξαγγελία του Μπους. Οι σύνεδροι και οι επισκέπτες είχαν επιλεγεί πολύ προσεκτικά και ήταν απαραίτητο να υπογράψουν έγγραφο με το οποίο διαβεβαίωναν για τη συμφωνία τους με τον Πρόεδρο και τις πολιτικές του και ότι δε θα προκαλούσαν καμία ενόχληση. Παρόλα αυτά, μερικοί διαδηλωτές κατάφεραν να περάσουν μέσα στο συνεδριακό χώρο. Ένας από αυτούς σήκωσε μια πινακίδα που έγραφε : «Ο Μπους είπε ψέματα, χιλιάδες πέθαναν». Απομακρύνθηκε γρήγορα έξω από τον χώρο και έτσι… ειρήνη και ευτυχία επικράτησαν και πάλι. Σε ένα τέτοιο σκηνικό είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί ο Μπους φαντάζεται ότι είναι ευρύτατα αγαπητός και ότι οι πολιτικές του είναι υπερβολικά δημοφιλείς. Ωστόσο, τα πράγματα έξω από το εκθεσιακό κέντρο «Μάντισον Σκουέρ Γκάρντεν» ήταν πολύ διαφορετικά.
Μαζικές διαδηλώσεις και καταστολή
Οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν από το Σαββατοκύριακο, πριν από το συνέδριο. Χρησιμοποιώντας τη δικαιολογία για «την απειλή της τρομοκρατίας», η αστυνομία επέδειξε ιδιαίτερο ζήλο στην σύλληψη διαδηλωτών. Έχει αναφερθεί ότι πολλοί μη ακτιβιστές, οι οποίοι απλά βρέθηκαν στην περιοχή συνελήφθησαν, συμπεριλαμβανομένων δύο ηθοποιών και ενός σκηνοθέτη ανεξάρτητου φιλμ που χρησιμοποιούσαν τις διαδηλώσεις ως φόντο. Περίπου 1.800 άτομα συνελήφθησαν συνολικά, οι περισσότεροι που έχουν ποτέ συλληφθεί στην ιστορία των πολιτικών συνεδρίων στις ΗΠΑ. Αυτό προκάλεσε μια πρωτοφανή πίεση στα δικαστήρια, που από το νόμο πρέπει επισήμως να δικάζουν εντός 24 ωρών. Ένα δικαστήριο έφτασε σε τέτοιο σημείο που κράτησε τετρακόσια εβδομήντα άτομα πάνω από σαράντα ώρες.
Οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας πήραν διάφορες μορφές: 5.000 διαδηλωτές διαμαρτύρονταν έξω από το συνεδριακό κέντρο κατά τη διάρκεια της ομιλίας του Μπους με σαρκαστικά «χάπενιγκς» και ευρηματικά συνθήματα για την ανεργία. Χιλιάδες ποδηλάτες παρακώλυσαν τη συγκοινωνία σε διαμαρτυρία για την παρουσία του συνεδρίου στην πόλη. Ακτιβιστές κατά του AIDS σκαρφάλωσαν στον Μεγάλο Κεντρικό Σταθμό απαιτώντας έναν πόλεμο κατά του AIDS και όχι κατά του Ιράκ. Άλλοι διείσδυσαν στην ασφάλεια του συνεδριακού χώρου, ισχυριζόμενοι ότι «οι ρεμπουπλικάνοι δεν μπορούν να εξασφαλίσουν ασφάλεια για τη χώρα όταν δε μπορούν να φυλάξουν το ίδιο τους το συνέδριο».
Όμως οι πιο μαζικές διαδηλώσεις – οι μεγαλύτερες στην ιστορία των πολιτικών συνεδρίων στις ΗΠΑ – έλαβαν χώρα την Κυριακή 29 Αυγούστου και σύμφωνα με εκτιμήσεις, περίπου 500.000 άτομα συμμετείχαν σε αυτές καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
Χωρίς αμφιβολία πολλοί από αυτούς που διαμαρτύρονταν ήταν μέρος του πλήθους που έχει τη θέση: «Οποιονδήποτε άλλο πρόεδρο παρά τον Μπους». Αυτή είναι μια κατανοητή αντίδραση στις καταφανώς αντιδραστικές πολιτικές του Μπους και της κλίκας του. Αυτό όμως που είναι σημαντικό σχετικά με τις διαμαρτυρίες είναι ότι πολλοί συμμετέχοντες αντιμετώπιζαν τους Δημοκρατικούς με ίδια επιφυλακτικότητα και καχυποψία. Οπωσδήποτε αυτή δεν ήταν μια διαδήλωση υπέρ του Κέρι.
Μεγάλα τμήματα συμμετεχόντων έκαναν ξεκάθαρο στα πλακάτ, στα πανό και στις συζητήσεις τους ότι όχι μόνο αντιμετωπίζουν τον Μπους και τους Ρεπουμπλικάνους ως εχθρική, ξένη δύναμη σε σχέση με τα συμφέροντα των εργαζομένων και των «μέσων Αμερικάνων», αλλά επίσης ότι αντιμετωπίζουν τους Δημοκρατικούς και τον Κέρι ως κάποιον που έχει πάρει ξεκάθαρη θέση υπέρ των συμφερόντων των αφεντικών.
Φαινόταν να υπάρχει ισχυρή υποστήριξη στη διαδήλωση εκατομμυρίων εργατών, που θα γίνει στην Ουάσινγκτον στις 17 Οκτωβρίου με πρωτοβουλία του συνδικάτου των φορτοεκφορτωτών της Δυτικής Ακτής (ILWU). Αυτό το γεγονός, χωρίς να αποτελεί μια φανερή απόσχιση του εργατικού κινήματος από τους Δημοκρατικούς, μεταξύ πολλών μελών της βάσης των συνδικάτων δημιούργησε την αίσθηση ότι είναι ένα πολύ πιο σημαντικό γεγονός από την οργάνωση οποιασδήποτε εκλογικής εκδήλωσης, που στην πράξη σημαίνει υποστήριξη της καμπάνιας του Κέρι.
Οι προοπτικές εν όψει των εκλογών
Αυτές οι διαδηλώσεις σηματοδότησαν μία σημαντική άνοδο για το κίνημα διαμαρτυρίας στον πόλεμο, το οποίο σε μεγάλο βαθμό είχε ξεφουσκώσει μετά την έναρξη των εχθροπραξιών στο Ιράκ. Και αυτή είναι μόνο η αρχή. Στην ερχόμενη περίοδο, ανεξάρτητα του ποιος θα νικήσει τις εκλογές, οι Αμερικανοί εργάτες με αυξανόμενη ορμή θα αναγκαστούν να κατέβουν στους δρόμους και να υπερασπιστούν τις κατακτήσεις τους απέναντι στη βίαιη επίθεση των αφεντικών. Η άρχουσα τάξη των ΗΠΑ έχει να αντιμετωπίσει μια οικονομική κρίση, η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με τη συμπίεση και της τελευταίας ικμάδας παραγωγικότητας και αξιοπρέπειας από την εργατική τάξη όλου του κόσμου, ξεκινώντας ευθύς από το «σπίτι της». Μισθοί, συνθήκες ζωής, υγεία, συνταξιοδοτικά οφέλη, εργασιακή ασφάλεια και ακόμα και η 40ωρη εργάσιμη εβδομάδα δέχονται επίθεση.
Σε αυτή την προεκλογική περίοδο και οι δύο υποψήφιοι βάζουν τα δυνατά τους για να κερδίσουν την εύνοια των εργαζόμενων Αμερικανών. Εάν ο Τζον Κέρρι νικήσει, μπορούμε να περιμένουμε πως θα του δοθεί μια περίοδος χάριτος, κατά τη διάρκεια της οποίας οι εργαζόμενοι θα περιμένουν να δουν πώς θα προχωρήσει. Ωστόσο, δεδομένων των ταξικών συμφερόντων που ο Κέρι εκφράζει και της οικονομικής και κοινωνικής αστάθειας σε παγκόσμιο επίπεδο αυτή η περίοδος θα είναι συντομότερη του αναμενόμενου.
Ακόμα και αν ο Κέρι είναι σε θέση να προσφέρει μια χούφτα παραχωρήσεις και μικρές μεταρρυθμίσεις, τίποτα το θεμελιώδες δεν πρόκειται να αλλάξει και σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να επανορθώσει για τις απώλειες που υπέστη το εργατικό κίνημα τα τελευταία 25 χρόνια. Αντίθετα ο Κέρι θα αναγκαστεί να στραφεί ενάντια στους ίδιους ανθρώπους τους οποίους δημαγωγικά υποσχέθηκε να υπερασπιστεί κατά τη διάρκεια της καμπάνιας του. Το ενδόμυχο ένστικτο εκατομμυρίων Αμερικανών, που στις 2 Νοεμβρίου χωρίς κανένα ενθουσιασμό θα ψηφίσουν τον Κέρι λόγω έλλειψης εναλλακτικής πρότασης, θα δικαιωθεί. Εάν ο Μπους παραμείνει στο Προεδρικό γραφείο, μπορούμε να αναμένουμε όξυνση της ταξικής πάλης από την πρώτη στιγμή που θα ανακοινωθεί το αποτέλεσμα και παράλληλα έντονη αμφισβήτηση για την αδυναμία των Δημοκρατικών να νικήσουν τον πλέον αντιδημοφιλή πρόεδρο στη σύγχρονη ιστορία των ΗΠΑ.
Οι εργαζόμενοι αρχίζουν να κινητοποιούνται
Σε κάθε περίπτωση, οι εργαζόμενοι της Αμερικής δε θα καταφέρουν να βελτιώσουν τα οικονομικά τους, καθώς τα αφεντικά και η κυβέρνηση θα ενισχύσουν τις επιθέσεις τους. Μόλις γίνει αισθητό πως κανένα από τα δύο καπιταλιστικά κόμματα δε μπορεί να προσφέρει διέξοδο από την κρίση που αντιμετωπίζουν εκατομμύρια σκληρά εργαζόμενοι Αμερικανοί, τα πράγματα θα αρχίσουν πραγματικά να θερμαίνονται κοινωνικά και πολιτικά εντός των ΗΠΑ.
Μόνο μετά από πικρή εμπειρία και με αποφασιστικό αγώνα, οι Αμερικάνοι εργάτες θα είναι έτοιμοι να σταματήσουν τη σφοδρή επίθεση των αφεντικών και να κερδίσουν πίσω αυτά που τους πήραν τόσα χρόνια. Η δημιουργία ενός μαζικού εργατικού κόμματος βασισμένου στα συνδικάτα είναι το επιτακτικό καθήκον του Αμερικάνικου εργατικού κινήματος. Οι ψευτο-ηγέτες των συνδικάτων, οι οποίοι συνεχίζουν να είναι ουρές των Δημοκρατικών, πρέπει να αποβληθούν και να αντικατασταθούν από ηγέτες που προέρχονται από τη βάση των συνδικαλιστικών οργανώσεων και που αφουγκράζονται τα προβλήματα των εργαζομένων.
Η προσεχής «Διαδήλωση των Εκατομμυρίων Εργατών», όπως ονομάστηκε, θα είναι ένα σημαντικό βήμα για την αφύπνιση της Αμερικάνικης εργατικής τάξης, η οποία μόλις που έχει ξεκινήσει να τεντώνει τους μύες της, μετά από μακρά περίοδο σχετικής αδράνειας. Η διαδήλωση οργανώνεται ενάντια στις επιθυμίες και χωρίς τη συμπαράσταση της ηγεσίας του AFL-CIO. Δεν είναι τυχαίο ότι το ILWU, το συνδικάτο φορτοεκφορτωτών της Δυτικής Ακτής, πήρε την πρωτοβουλία για αυτή την διαδήλωση. Έπειτα από το «λοκ-άουτ» που τους επέβαλαν τα αφεντικά στη Δυτική Ακτή και το ξεπούλημα που υπέστησαν από τους Δημοκρατικούς και τους ηγέτες των συνδικάτων, οι εργάτες αυτοί κατάλαβαν ξεκάθαρα την αναγκαιότητα να στηριχτούν στις δικές τους δυνάμεις και οργανώσεις. (Αμερικανικής Συνομοσπονδίας Εργασίας) και αυτό είναι ένα σύμπτωμα της αυξανόμενης πίεσης από τα κάτω.
Η αμερικάνικη εργατική τάξη διαθέτει ηρωική και αγωνιστική παράδοση. Ωστόσο, η ταξική συνείδηση έχει ξεθωριάσει από τα αρκετά χρόνια μια σχετικής αφθονίας και ευημερίας. Όμως κάθε τι έχει τα όριά του, και η υπομονή των Αμερικανών εργαζομένων δεν αποτελεί εξαίρεση. Μετά από χρόνια αναζήτησης προσωπικών λύσεων και στήριξης των προσδοκιών τους στο δικομματικό σύστημα, οι εργαζόμενοι ξεκινούν να αντιλαμβάνονται ότι μπορούν να στηριχτούν μόνο στις δικές τους δυνάμεις και πως μονάχα οι δικές τους οργανώσεις θα συμβάλλουν στην ουσιαστική βελτίωση της ζωής τους. Οι διαδηλώσεις ενάντια στο συνέδριο των Ρεπουμπλικάνων δίνουν απλά μια ιδέα για το τι πρόκειται να επακολουθήσει, καθώς η εργατική τάξη μπαίνει σταδιακά και με αυξανόμενο τρόπο στο δρόμο του αγώνα, συνειδητοποιώντας τις δυνάμεις της. Μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι πως το πνεύμα δημιουργικότητας, θυσίας και αποφασιστικότητας των Αμερικάνων εργαζομένων θα αναζωογονηθεί κάτω από τα σφυροκοπήματα των γεγονότων στην ερχόμενη περίοδο.
Τζων Πήτερσον
Μετάφραση από το αμερικανικό μαρξιστικό περιοδικό «Socialist Appeal»: Άγγελος Ηρακλείδης
