Ο Χάουαρντ Ζιν με το θεατρικό του έργο «Ο Μαρξ στο Σόχο» φέρνει τον Μαρξ πίσω στη ζωή. Παραπάνω από ένας αιώνας έχει περάσει από τον θάνατο του μεγάλου επαναστάτη και ο ίδιος μέσα από το έργο ξαναβρίσκεται ανάμεσά μας. Έτσι επιστρέφει στο Σόχο του Λονδίνου οπού έζησε, για να αποκαταστήσει τη θεωρία του και να απαντήσει τόσο στους αστούς που την έχουν συκοφαντήσει, όσο και στους σταλινικούς και τους ρεφορμιστές που την έχουν διαστρεβλώσει. Όμως λόγω κάποιου λάθους, αντί για το Σόχο του Λονδίνου ο Μαρξ βρίσκεται στο Σόχο της Νέας Υόρκης. Ο χρόνος μπορεί να έχει παρέλθει κι ο τόπος να έχει αλλάξει, ωστόσο πολλά πράγματα παραμένουν ίδια. Το σημαντικότερο από αυτά, είναι το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα.
Μόλις πριν μερικά χρόνια, οι αστοί οικονομολόγοι ισχυρίζονταν πως ο καπιταλισμός είχε λύσει όλα του τα προβλήματα και πως οι κρίσεις ήταν πια παρελθόν. Δεν είχαν την ικανότητα να ερμηνεύσουν ούτε την κρίση που ερχόταν, ούτε την ανάπτυξη των προηγουμένων χρόνων. Όμως σήμερα γίνονται ξεκάθαρες όλες οι αντιφάσεις του καπιταλισμού. Η παρούσα κρίση είναι προϊόν των δομικών αντιφάσεων του καπιταλισμού. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων αιώνων ο καπιταλισμός έχει δημιουργήσει τεράστιες παραγωγικές δυνάμεις, είναι όμως ανίκανος να τις χρησιμοποιήσει, πολύ απλά γιατί εγκλωβίζονται στα στενά όρια της ατομικής ιδιοκτησίας και έτσι, δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες της κοινωνίας, αλλά μόνο το κέρδος μιας χούφτας καπιταλιστών.
Συνεπώς, καταλήγουμε στην επιβεβαίωση της πρόβλεψης του Μαρξ, ο οποίος είχε ήδη εξηγήσει ότι η ανάπτυξη του καπιταλισμού θα οδηγήσει σε συσσώρευση πλούτου από την μια πλευρά και στη συσσώρευση της φτώχιας και της εξαθλίωσης από την άλλη. Έτσι αν ο Μαρξ περπατούσε ανάμεσα μας σήμερα και μας διάβαζε αποσπάσματα από το «Κεφάλαιο», όπως ο Χάουαρντ Ζιν τον φαντάστηκε να κάνει στο Σόχο της Νέας Υόρκης, θα καταλαβαίναμε χωρίς δεύτερη σκέψη, πως ο μαρξισμός είναι πιο επίκαιρος από ποτέ.
Το να καταδικάζεται ο μαρξισμός από τους αστούς είναι κάτι αναμενόμενο, αφού αν μη τι άλλο, θέλουν να υποστηρίξουν το καπιταλιστικό σύστημα και τα συμφέροντα τους. Ο Ζιν γνωρίζει πως η ιστορική πραγματικότητα έχει ήδη απαντήσει σε όλους αυτούς τους αστούς που κατέκριναν τον Μαρξ και χρησιμοποιεί ένα πολύ έξυπνο τρόπο για να το αποδείξει. Στο έργο του Ζιν ο Μαρξ δεν αναφέρεται σε κάτι καινούριο, ούτε αλλάζει κάτι από τη θεωρία του, απλά επισημαίνει με έντονη την αίσθηση του χιούμορ, τι άλλαξε ή μάλλον τι δεν άλλαξε όλα αυτά τα χρόνια. Με αυτό τον τρόπο αποδεικνύει πως η μαρξιστική θεωρία είναι ακόμη επίκαιρη.
Ο Χάουαρτν Ζιν όμως, θέλει τον Μαρξ να ανησυχεί περισσότερο απ’ όλα μήπως και η θεωρία του διαστρεβλωθεί ή παρερμηνευτεί. Όπως και τελικά έγινε. Οι ρεφορμιστές ηγέτες χρησιμοποίησαν συχνά το κύρος του Μαρξισμού προκειμένου να πείσουν τους εργαζόμενους, παραχαράζοντας την θεωρία του και αγνοώντας την μέθοδο του, τον ιστορικό υλισμό. Η διαστρέβλωση του Μαρξισμού όμως «απογειώθηκε» από τους σταλινικούς γραφειοκράτες.
Έτσι η αναφορά στον γραφειοκρατικό εκφυλισμό που υπέστη η ΕΣΣΔ δεν λείπει από το έργο, καθώς ο Μαρξ αναφέρει κατηγορηματικά : «Εγώ δεν μίλησα ποτέ για σοσιαλισμό σε μια μόνο χώρα!».
Ο Χάουαρντ Ζιν δεν αλλάζει ούτε λέξη από τη θεωρία του μεγάλου επαναστάτη. Την τοποθετεί με έξυπνο τρόπο στο σήμερα και με έντονη την αίσθηση του χιούμορ καταφέρνει να κάνει προσιτές τις ιδέες του Μαρξ στο ευρύ κοινό. Η παράσταση απευθύνεται σε όλους και όχι μόνο σε αριστερούς, όπως συνηθίζει να λέει ο ηθοποιός που υποδύεται τον Μαρξ, ο Άγγελος Αντωνόπουλος, ο οποίος με την εξαιρετική του ερμηνεία μας δίνει την αίσθηση ότι ο Μαρξ είναι όντως ανάμεσα μας. Τέλος, ο Ζιν στο έργο του, δεν καταπιάνεται μόνο με τη θεωρία του μαρξισμού, αλλά και με την προσωπική ζωή του Μαρξ, αποκαλύπτοντας τον πραγματικό του εαυτό που είναι άγνωστος για τους περισσότερους.
Όλα τα παραπάνω συντελούν στην πολύ μεγάλη απήχηση που έχει στο θεατρικό κοινό της Ελλάδας η παράσταση, η οποία σε τελική ανάλυση, δείχνει πως η θεωρία του μαρξισμού είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Βρισκόμαστε μπροστά στη παγκόσμια όξυνση της ταξικής πάλης. Μαζικές κινητοποιήσεις ξεπηδούν από χώρα σε χώρα, από τον αραβικό κόσμο στην Ευρώπη, από την Ευρώπη στις ΗΠΑ. Το ιστορικό καθήκον που τίθεται μπροστά μας είναι ένα : ξερίζωμα του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος και σοσιαλιστικός μετασχηματισμός της κοινωνίας. Αυτή είναι η μόνη ρεαλιστική λύση για να βάλουμε τέλος στη σκλαβιά της ταξικής κοινωνίας και να αρχίσει η πραγματική ιστορία της ανθρωπότητας.
