Με την συγκρότηση της νέας κυβέρνησης σχεδόν τίποτα δεν θυμίζει την προηγούμενη περίοδο. Έτσι, τα βασικά προβλήματα σήμερα για την ελληνική οικονομία είναι η όξυνση της ανεργίας και τα τεράστια χρέη. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της ΕΣΥΕ η ανεργία βρίσκεται στο 12% με τις παραγωγικές ηλικίες 16-40 να πλήττονται σε ποσοστό 16%. Όσον αφορά τα χρέη νοικοκυριών και επιχειρήσεων, τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά: 48δις και 67 δις ευρώ αντίστοιχα! Χαρακτηριστικά, μόλις 20 από τις εισηγμένες στο χρηματιστήριο επιχειρήσεις είναι σήμερα χωρίς σημαντικά χρέη και σε αυτές συμπεριλαμβάνονται όλες οι μεγάλες τράπεζες!
Σε αυτό το οικονομικό περιβάλλον όλοι οι τραπεζικοί όμιλοι σκληραίνουν τους όρους δανειοληψίας, περικόπτουν δάνεια και επαναφέρουν το καθεστώς κατασχέσεων και πλειστηριασμών. Η ΕΕ από την άλλη περιορίζει όλο και περισσότερο την εισροή χρηματοδοτήσεων και ξένων κεφαλαίων. Καθόλου τυχαία, η Τράπεζα της Ελλάδος κάνει λόγο για «κατάρρευση των επενδύσεων, ξένων και εγχώριων», αλλά και για ένα «νέο κύμα προβληματικών επιχειρήσεων». Σε όλα τα παραπάνω έρχεται να προστεθεί το αυξημένο έλλειμμα που βρίσκεται ήδη στο 6,5% ενώ οι πιο αισιόδοξες προβλέψεις μιλούν για αύξηση του ΑΕΠ στο 3%, ένα ποσοστό ήδη μειωμένο κατά 1% σε σχέση με πέρυσι.
Το παραπάνω σκηνικό δημιουργεί τις βάσεις για απώλειες κερδών για το κεφάλαιο, γεγονός που προκαλεί τεράστια ανασφάλεια και συναγερμό στην κυβέρνηση και την αστική τάξη.
Η στάση της κυβέρνησης
Στη βάση αύτη, η ΝΔ φαίνεται να εγκαταλείπει την «ήπια προσαρμογή», ξεκινώντας από την αναθεώρηση του προϋπολογισμού, μειώνοντας τις κοινωνικές δαπάνες και κάνοντας πίσω στην τήρηση των προεκλογικών της υποσχέσεων. Χαρακτηριστικά, σύμφωνα με την πρόσφατη εγκύκλιο του οικονομικού επιτελείου:
- Στο Υπουργείο Εργασίας οι «γενναίες» αυξήσεις στο ΕΚΑΣ ακυρώνονται (δέσμευση 120 ευρώ ανά άτομο που περιορίζεται στα 15 ευρώ), ενώ η εξαγγελία για 20 ευρώ αύξηση θεωρείται πλέον «ανέφικτη».
- Το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. σβήνει αρκετά οργανογράμματα από «μικρά», αυτοχρηματοδοτούμενα έργα.
- Το Υπουργείο Υγείας βάζει «μαχαίρι» στα έργα υποδομής και μειώνει τις προσλήψεις σε νοσηλευτικό προσωπικό από 8.000, που είχε υποσχεθεί, σε 4.000.
- Στον τομέα της Παιδείας ήδη έχουν αρχίσει να «ψαλιδίζουν» τις πιστώσεις για επιχορηγήσεις των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.
Στον αντίποδα αυτών των μέτρων η κυβέρνηση, δια στόματος Αλογοσκούφη, υποσχέθηκε γενναιόδωρα κίνητρα στο κεφάλαιο για ανάπτυξη, λέγοντας ότι «θα αλλάξει ρυθμούς, θα στηριχθεί στην ιδιωτική πρωτοβουλία και θα διευκολύνει τις επενδύσεις».
Στην πραγματικότητα η ΝΔ ετοιμάζει ένα νέο κύμα ιδιωτικοποιήσεων, προσδοκώντας 3 δις ευρώ έσοδα, με πρώτους στόχους τον ΟΠΑΠ, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, την Εμπορική, τον ΟΤΕ, λιμάνια, αεροδρόμια, μονάδες παραγωγής ΔΕΗ και αλλαγές χρήσης γης σε παραλίες και δασικές εκτάσεις. Παράλληλα, ανακοίνωσε ανοιχτά στις Βρυξέλλες, με ειδική έκθεση, αλλαγές στο ασφαλιστικό, ανοίγοντας έτσι και το ζήτημα της ανατροπής των εργασιακών σχέσεων.
Προοπτικές
Η άμεση προοπτική για την κυβέρνηση της ΝΔ είναι αυτή μιας κυβέρνησης κρίσης και απομόνωσης. Όσο χειροτερεύει η κατάσταση στην οικονομία, οι πιέσεις από το κεφάλαιο για επίθεση στις εργατικές κατακτήσεις, σαν τον μόνο τρόπο για να αντιμετωπίσει την κρίση, θα γίνονται όλο και εντονότερες. Παράλληλα, η ανοιχτή αντιπαράθεση στο εσωτερικό της κυβέρνησης (ζήτημα του «βασικού μετόχου»), ως αντανάκλαση των διαφορετικών αστικών συμφερόντων που συγκρούονται, θα τείνει να πάρει γενικευμένο χαρακτήρα. Οι ήδη υπάρχουσες διαφωνίες σε πέντε υπουργεία ανάμεσα σε υπουργούς και υφυπουργούς δείχνουν ότι αυτή η κυβέρνηση συγκροτήθηκε στην βάση ισορροπιών μεταξύ επιχειρηματικών συμφερόντων που θα διασαλεύονται όσο η «πίτα» μικραίνει.
Η κυβέρνηση ΝΔ μπροστά στον φόβο των επιπτώσεων από μια συνολική επίθεση στο εργατικό κίνημα δείχνει να κινείται αποσπασματικά, αναβάλλοντας τις σοβαρές επιθέσεις για το μέλλον. Αυτό όμως που θα καθορίσει την στάση της κυβέρνησης δεν είναι αφηρημένα οι προθέσεις της, αλλά η ανάγκη της αστικής τάξης για διασφάλιση των κερδών της. Η καθυστέρηση στα «μέτρα διάρθρωσης» της ελληνικής οικονομίας συσσωρεύει τα προβλήματα για τους έλληνες καπιταλιστές κι έτσι όσο πιο πολύ αργεί αυτή η επίθεση, τόσο πιο συνολική θα επιβάλλεται να είναι. Αυτό όμως που θα έχει να αντιμετωπίσει η αστική τάξη και η κυβέρνηση σε μια σκληρή επίθεση θα είναι μια εξίσου σκληρή αντίσταση από την μεριά του εργατικού κινήματος, λόγω της σοβαρότητας των προβλημάτων που προκάλεσε το μακρόχρονο αντεργατικό κυβερνητικό παρελθόν και που εντείνει η παρούσα οικονομική κατάσταση.
Η αποκάλυψη της χρεοκοπίας της κυβέρνησης και του ίδιου του ελληνικού καπιταλισμού θα φέρει στην επιφάνεια με την σειρά της το τεράστιο κενό ανάμεσα στις ανάγκες της εργατικής τάξης και την αδυναμία των κομμάτων να τις καλύψουν. Αυτό το γεγονός βάζει τις βάσεις για μια περίοδο σφοδρών πολιτικών διεργασιών.
