Η απόφαση του Eurogroup για την Κύπρο που προβλέπει «κούρεμα» (εφάπαξ εισφορά) 9,9% για καταθέσεις άνω των 100.000 και 6,76% για καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ, αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό γεγονός για την εξέλιξη της κρίσης σε όλη την Ευρωζώνη.
Αυτή η «άνευ προηγουμένου» – σύμφωνα με τους «Financial Times» – απόφαση, εισάγει μια νέα εκδοχή στην απόπειρα της τρόικας και των αστικών κυβερνήσεων να απαλλάξουν τους τραπεζίτες από τα χρέη τους. Μετά τις απευθείας χρηματοδοτήσεις, τις εγγυοδοτήσεις και τα δάνεια από τα χρήματα των φορολογουμένων, τη λιτότητα και τις περικοπές, ήρθε η ώρα της κατάσχεσης μέρους των καταθέσεων. Στο βωμό της εξυπηρέτησης των συμφερόντων των τραπεζιτών, το ευρωπαϊκό διευθυντήριο του καπιταλισμού, που υποτίθεται ότι περιφρουρεί την «ατομική ιδιοκτησία και την ιδιωτική περιουσία των πολιτών» της Ευρώπης, μετά την έμμεση απαλλοτρίωση μέρους της ακίνητης περιουσίας εκατομμυρίων Ελλήνων μικροϊδιοκτητών ακίνητων με τα «χαράτσια», προσχωρεί κυνικά στη μέθοδο απαλλοτρίωσης μέρους της περιουσίας Κυπρίων μικροκαταθετών. Οι θεματοφύλακες του συστήματος της ατομικής ιδιοκτησίας συναγωνίζονται σε ευρηματικότητα τους κατάδικους για «ριφιφί».
Η απόφαση του Eurogroup δεν συνιστά και την προσεκτικότερη δυνατή επιλογή από καπιταλιστική σκοπιά. Το «κούρεμα» – μερική κατάσχεση καταθέσεων, ενώ υποτίθεται ότι βοηθά στην επίλυση του προβλήματος «ρευστότητας» των Κυπριακών τραπεζών, στην πραγματικότητα τις αποσταθεροποιεί και δίνει το έναυσμα για μαζική απόσυρση καταθέσεων. Οι καταθέτες, μικροί και μεγάλοι, αισθανόμενοι πλέον εξαπατημένοι, όπως είναι φυσικό, είναι δύσκολο να συνεχίσουν να εμπιστεύονται τις Κυπριακές τράπεζες. Μια έστω και μέτρια τάση απόσυρσης των καταθέσεων, θα θέσει το ζήτημα για ένα νέο πακέτο στήριξης στις τράπεζες που θα επιβαρύνει το Κυπριακό δημόσιο χρέος, κάνοντας ουτοπικό το στόχο που έθεσε η τρόικα για διατήρηση του χρέους τα επόμενα χρόνια στο 100% του ΑΕΠ και το φάσμα της κυπριακής χρεοκοπίας ορατό.
Οι δυσοίωνες άμεσες προοπτικές του τραπεζικού συστήματος και η απώλεια εμπιστοσύνης σχετικά με αυτό, είναι πιθανό να δημιουργήσουν μια γενικευμένη τάση απόσυρσης κεφαλαίων από την Κύπρο, μεγαλώνοντας την ύφεση, που τη φετινή χρονιά σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζά της ήδη υπολογιζόταν σε 3,5%. Με τις τράπεζες στην «εντατική», το χρέος να ανεβαίνει και την ύφεση να αυξάνει, η Κύπρος είναι δυνατό να βυθιστεί πλέον σε μια πολύ βαθειά και παρατεταμένη κρίση, που εξαιτίας της παραγωγικής της αδυναμίας και της υπερβολικής στήριξης της οικονομίας της στον τραπεζικό τομέα, είναι δυνατό να λάβει έκταση μεγαλύτερη ακόμα και από εκείνη της Ελλάδας.
Η απόφαση του «κουρέματος» των καταθέσεων και οι πιθανές συνέπειες της που περιγράψαμε πιο πάνω, αναμφίβολα επηρεάζουν και θα επιτείνουν την κρίση στην Ευρωζώνη. Η εισαγωγή αυτής της νέας μεθόδου δημιουργεί τις βάσιμες υπόνοιες ότι είναι δυνατό να επαναληφθεί σε κάποια από τις υπόλοιπες υπερχρεωμένες χώρες, στο βωμό της αποφυγής της χρεοκοπίας. Αυτό το γεγονός θα επεκτείνει την έλλειψη εμπιστοσύνης από τις Κυπριακές τράπεζες σε όλο το τραπεζικό σύστημα του Ευρωπαϊκού Νότου. Έτσι, μπορεί οι καταθέσεις στα υποκαταστήματα των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα να μην «κουρεύτηκαν» και επίσης οι Κυπριακές τράπεζες και υποκαταστήματά τους που λειτουργούν στην Ελλάδα να περάσουν μόνο «μετά από έλεγχο» (όπως διαρρέει η ελληνική κυβέρνηση) στον έλεγχο του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και ακόμα, μπορεί να έχει υπάρξει μια επιστροφή τους τελευταίους μήνες καταθέσεων ύψους περίπου 2,5 δισ. ευρώ από τις κυπριακές στις ελληνικές τράπεζες, αλλά από την άλλη πλευρά, η πρώτη χώρα του Νότου που θα τεθεί σαν η υποψήφια για μελλοντική μίμηση του κυπριακού μοντέλου «κουρέματος» καταθέσεων θα είναι αναπόφευκτα η Ελλάδα.
«Η απόφαση αυτή ήταν επιβεβλημένη για να μη χρεοκοπήσουν 2 κυπριακές τράπεζες» δήλωσε με στόμφο ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος. Όμως, όπως είδαμε στην πραγματικότητα, στο βωμό της διάσωσης δυο τραπεζών, η απόφαση του Eurogroup σπρώχνει ολόκληρη τη χώρα προς τη χρεοκοπία, με άμεσες αρνητικές συνέπειες για την κρίση σε όλη την Ευρωζώνη.
Τα τελευταία γεγονότα λοιπόν στην Κύπρο και οι προεκτάσεις τους, αποτελούν την επιβεβαίωση της διαπίστωσης ότι οι αστοί έχουν μπλεχτεί για τα καλά «στο κουβάρι» της κρίσης, χωρίς να έχουν ιδέα για το πώς μπορούν να ξεμπλέξουν. Ό,τι και να κάνουν θα είναι λάθος, γιατί απλά, δεν υπάρχει κανένα φάρμακο και καμία συνταγή που θα μπορούσε να βγάλει το καπιταλιστικό σύστημα με «ομαλό» και «ειρηνικό» τρόπο από την βαθειά του κρίση. Ο μόνος δρόμος για τους Κύπριους εργαζόμενους είναι να αγωνιστούν μαζί με τους Έλληνες και τους υπόλοιπους Ευρωπαίους συναδέλφους τους με σκοπό τη διαγραφή των χρεών, την κοινωνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος, το διώξιμο της τρόικας και των δηλητηριωδών συνταγών της και πάνω από όλα, για την αφαίρεση της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας από τους αστούς. Η κρίση, οι εφιαλτικές περικοπές και το φάσμα της χρεοκοπίας θα γίνουν παρελθόν μόνο στο πλαίσιο μιας κοινωνικοποιημένης, δημοκρατικά σχεδιασμένης οικονομίας, που με όχημα την πάλη της ευρωπαϊκής εργατικής τάξης θα επεκτείνεται στη μια χώρα μετά την άλλη, θεμελιώνοντας τις Ενωμένες Σοσιαλιστικές Πολιτείες της Ευρώπης. Πάνω σε αυτή την πολιτική και προγραμματική βάση χρειάζεται άμεσα η πρωτοβουλία για κοινή δράση και κοινό πολιτικό αγώνα από το ΑΚΕΛ, τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ, στην κατεύθυνση της συσπείρωσης ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.
Τόσο η κριτική υποστήριξη της πολιτικής των Μνημονίων, όσο και η σημερινή διαφαινόμενη στροφή προς την υποστήριξη της εξόδου από το ευρώ και στην επιστροφή στη λίρα, από το σύνολο ή μερίδα της ηγεσίας του ΑΚΕΛ, είναι το ίδιο αδιέξοδες επιλογές. Πάνω στο έδαφος του καπιταλισμού, δεν υπάρχει μέλλον για την Κύπρο και την ήδη τσακισμένη από τα Μνημόνια Ελλάδα. Η βαθειά καπιταλιστική κρίση δεν έχει νομισματικά, «εθνικοπροστατευτικά» αντίδοτα. Απαιτεί λύσεις επαναστατικές, διεθνιστικές και σοσιαλιστικές. Επιτέλους, οι ηγεσίες του κομμουνιστικού κινήματος σε Κύπρο και Ελλάδα ας το κατανοήσουν, έστω και την ύστατη στιγμή. Σε κάθε περίπτωση, οι απλοί αγωνιστές της ελληνικής και κυπριακής Αριστεράς έχουν χρέος να παλέψουν με όλες τους τις δυνάμεις για τον επαναστατικό και σοσιαλιστικό προσανατολισμό των κομμάτων τους, αψηφώντας την όποια πολιτική στενοκεφαλιά και τον γραφειοκρατικό συντηρητισμό των σημερινών ηγεσιών.
Σταμάτης Καραγιαννόπουλος
{fcomment}
