Ο κρατικός προϋπολογισμός, που ψηφίστηκε στα μέσα Δεκεμβρίου, αποτελεί και επίσημα τον πρώτο προϋπολογισμό λιτότητας μετά από μία περίοδο «δημοσιονομικής χαλαρότητας» που ακολούθησε την περίοδο της πανδημίας. Το Σύμφωνο Σταθερότητας, που τίθεται σε ισχύ από φέτος, επιτάσσει το ανώτερο όριο πρωτογενών εξόδων (κρατικών εξόδων πέραν αυτών της αποπληρωμής των χρεών) να μη ξεπερνά το 2,6% του ΑΕΠ (από 3,5% το 2024).
Μέσα σε αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο, η ΝΔ επιλέγει να μειώσει ή να αφήσει στάσιμες τις δαπάνες για κοινωνικές παροχές, μισθούς και συντάξεις και να αυξήσει τις δαπάνες για στρατιωτικούς εξοπλισμούς. Τα έσοδα θα βρεθούν από την υπερφορολόγηση που υπολογίζεται ότι θα αυξήσει τα κρατικά έσοδα κατά 2,4 δισ. Το 59,7% αυτών των εσόδων θα προέλθει από έμμεσους φόρους, δηλαδή τους ταξικούς και άδικους φόρους που επιβαρύνουν κατά κύριο λόγο τα φτωχότερα λαϊκά στρώματα.
Το μεγαλύτερο μέρος των κρατικών εσόδων θα προέρθει από άμεσους και έμμεσους φόρους φυσικών προσώπων, δηλαδή κατά κύριο λόγο από την εργατική τάξη και τα μικροαστικά στρώματα. Από την άλλη πλευρά, το μεγάλο κεφάλαιο θα συνεχίσει να απολαμβάνει προκλητική φοροασυλία παρά το γεγονός ότι οι Έλληνες καπιταλιστές είναι τα τελευταία χρόνια πρωταθλητές σε κερδοφορία στην ΕΕ. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα 70 δισ. ευρώ των φορολογικών εσόδων μόνο τα 7,9 δισ. προέρχονται από νομικά πρόσωπα, δηλαδή κατά κύριο λόγο επιχειρήσεις. Η κυβέρνηση όχι μόνο δεν φορολογεί τα υπερκέρδη των καπιταλιστών, αλλά έρχεται να ενισχύσει την ακρίβεια διατηρώντας μαζί με την Φιλανδία το υψηλότερο ΦΠΑ (24%) στην Ευρωζώνη.
Από την άλλη πλευρά, οι κοινωνικές δαπάνες παραμένουν καθηλωμένες στα άθλια επίπεδα των προηγούμενων χρόνων ή μειώνονται. Οι δαπάνες για την Υγεία θα αυξηθούν οριακά στο 4,7% του ΑΕΠ (με το μέσο όρο της ΕΕ να βρίσκεται στο 8%). Αυτό απέχει πολύ από το να καλύψει τις τραγικές ελλείψεις. Από την άλλη πλευρά, οι δαπάνες για την εκπαίδευση αυξήθηκαν μόλις 0,1%, κάτι που συνιστά μείωση αν υπολογίσει κανείς τον πληθωρισμό. Με τις διαρκείς περικοπές των τελευταίων χρόνων, η Ελλάδα έχει καταλήξει να είναι η τελευταία σε δαπάνες για την εκπαίδευση ανάμεσα σε 38 χώρες του ΟΟΣΑ.
Τα αυξημένα έσοδα από τη φοροληστεία των φτωχότερων λαϊκών στρωμάτων θα διοχετευθούν στην αποπληρωμή των ληστρικών δανείων και τις στρατιωτικές δαπάνες. Το 2025, η κυβέρνηση αυξάνει τις δαπάνες για νέους εξοπλισμούς σε 1,6 δισ. ευρώ από 896 εκατ. ευρώ το 2024, κάτι που θα συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια για να υποστηριχθούν οι ιμπεριαλιστικές επιδιώξεις των Ελλήνων αστών στην περιοχή. Η Ελλάδα, που παραδοσιακά βρίσκεται ανάμεσα στις πρώτες στον κόσμο σε στρατιωτικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ, αύξησε τις δαπάνες για εξοπλισμούς κατά 41% τα τελευταία 10 χρόνια. Μόνο τα τελευταία 3 χρόνια δαπάνησε το αστρονομικό ποσό των 21 δισ. ευρώ.
Φυσικά ο προϋπολογισμός αποτελεί σε έναν βαθμό «ασκήσεις επί χάρτου» αφού στηρίζεται στην προϋπόθεση η ανάπτυξη να φτάσει το 2,4% του ΑΕΠ. Η αναπόφευκτη είσοδος της παγκόσμιας οικονομίας σε ύφεση, όμως, θα αναγκάσει την ελληνική άρχουσα τάξη να προχωρήσει σε περικοπές. Και βέβαια, βασικός στόχος αυτών των περικοπών θα είναι η εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα.
Ηλίας Κυρούσης
