Τα γεγονότα γύρω από την Συρία φανερώνουν ότι κάθε μέρα που περνά πάνω στο έδαφος του βυθισμένου σε ιστορική κρίση καπιταλισμού, ο κόσμος γίνεται πιο ασταθής, καθώς νέες αντιφάσεις και συγκρούσεις έρχονται στην επιφάνεια.
Η προφανέστατη προβοκάτσια της χρήσης χημικών όπλων με σκοπό να βρεθεί το απαραίτητο άλλοθι για τη στρατιωτική επέμβαση του ιμπεριαλισμού και να αποτραπεί η διαφαινόμενη νίκη του δικτάτορα Άσαντ στον αντιδραστικό εμφύλιο πόλεμο, έφερε στην επιφάνεια με σφοδρότητα τις παγκόσμιες ιμπεριαλιστικές αντιθέσεις και αποκάλυψε ξανά το αληθινό, βρώμικο και υποκριτικό πρόσωπο του ιμπεριαλισμού.
Εκείνοι που ευθύνονται για τη γέννηση 1,5 εκατομμυρίων ανάπηρων παιδιών κάθε χρόνο στο Βιετνάμ, το Λάος και την Καμπότζη, εκείνοι που το 2004 χρησιμοποίησαν βόμβες φωσφόρου στη Φαλούτζα, οι διαχρονικοί πάτρωνες του Ισραήλ που κατέχει μεγαλύτερο χημικό και πυρηνικό οπλοστάσιο από εκείνο της Γαλλίας και της Βρετανίας μαζί, εμφανίζονται σαν τιμωροί στο όνομα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων…
Ταυτόχρονα, με τις πολυήμερες ταλαντεύσεις για την λήψη της οριστικής απόφασης για την επέμβαση, αναδεικνύεται και η παρούσα αδυναμία του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού και των δυτικοευρωπαίων ιμπεριαλιστών συμμάχων του, που εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, της διαρκούς επίθεσης στο βιοτικό επίπεδο των μαζών στις χώρες τους, του αδιεξόδου στο οποίο οδήγησαν οι επεμβάσεις τους σε Ιράκ και Αφγανιστάν και του βαθειά ριζωμένου μίσους των αραβικών μαζών εναντίον τους, δεν είναι σε θέση να διεξάγουν στην Συρία έναν εκτεταμένο πόλεμο με επίγειες δυνάμεις, ούτε και να βρουν έναν αντικαταστάτη του Άσαντ που θα κυβερνήσει με σταθερότητα τη χώρα υπό τις οδηγίες τους.
Τελείωσε η κρίση;
Οι ευρωπαίοι αστοί πανηγυρίζουν για την αύξηση του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη το β’ τρίμηνο του 2013 κατά 0,3% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Όμως αυτό το ισχνό αποτέλεσμα αντανακλά μόνο τη μικρή ανάκαμψη της Γερμανίας και της Γαλλίας, την ώρα που ο ευρωπαϊκός Νότος είναι βυθισμένος σε ύφεση, μαζί με ισχυρές οικονομίες του Βορά, όπως η Ολλανδία. Αν μάλιστα ληφθεί υπόψη το γεγονός της διατήρησης ή και αύξησης των υπέρογκων κρατικών χρεών, καθώς και των τεράστιων «ανοιγμάτων» των ευρωπαϊκών τραπεζών, οι οποίες θα πρέπει να ξεφορτωθούν ενεργητικό αξίας 3,4 τρισ. ευρώ ως το 2018 για να μην υπάρξει ανάγκη για μια νέα «διάσωσή» τους από τα κράτη, ο καθένας μπορεί να συμπεράνει ότι η ύφεση στην Ευρωζώνη, κάθε άλλο παρά αποτελεί παρελθόν.
Την ίδια στιγμή, οι ΗΠΑ δείχνουν αδύναμες να παίξουν το ρόλο της ατμομηχανής της παγκόσμιας οικονομίας, με μια ανάπτυξη του ΑΕΠ μόλις 0,4% στο β’ τρίμηνο. Η εξέλιξη όμως, που δείχνει το πόσο εύθραυστη είναι η κατάσταση του παγκόσμιου καπιταλισμού, είναι η μαζική απόσυρση κεφαλαίων από τις «αναδυόμενες» περίφημες BRICS, που έχει οδηγήσει στην κάθετη υποτίμηση των νομισμάτων τους, μέχρι και 20%. Η κατάρρευση του μύθου των ισχυρών BRICS διαψεύδει τις ελπίδες των σοσιαλδημοκρατών ότι μπορεί να υπάρξει σήμερα ένα «εναλλακτικό» καπιταλιστικό μοντέλο ανάπτυξης.
Σαν αποτέλεσμα αυτής της παγκόσμιας οικονομικής αβεβαιότητας, οι «στρατηγοί» του κεφαλαίου κρούουν ξανά τον κώδωνα του κινδύνου. Έτσι ο Stephen Roach, μη εκτελεστικός πρόεδρος της Morgan Stanley για την Ασία και οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο του Yale, δήλωσε χαρακτηριστικά στις 27/8: «Η επομένη παγκόσμια οικονομική κρίση ίσως παραμονεύει. Πιθανότατα να διανύουμε τα αρχικά της στάδια».
Η έλλειψη εμπιστοσύνης των αστών στο σύστημά τους είναι στοιχείο που αντανακλά το αδιέξοδο και την παρακμή του παγκόσμιου καπιταλισμού. Είναι πραγματικά τραγική και οδυνηρή ειρωνεία, το γεγονός ότι παντού οι ηγεσίες της εργατικής τάξης αδυνατούν να αποδεχθούν σαν επείγουσα αναγκαιότητα την ανατροπή του καπιταλισμού και συνεχίζουν να οραματίζονται έναν καπιταλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο, δημοκρατία και «κοινωνικό κράτος».
Ο ελληνικός καπιταλισμός στην «κόψη του ξυραφιού»
Ο ελληνικός καπιταλισμός συνεχίζει να αποτελεί τον μεγάλο ασθενή της Ευρωζώνης, καθώς βρίσκεται στην «εντατική» των μηχανισμών στήριξης για 4ο συνεχόμενο έτος και σε ύφεση για 6ο συνεχόμενο, με συνολική αναμενόμενη πτώση του ΑΕΠ 25% μέχρι το τέλος του 2013 και ανεργία που ανέρχεται στο 30% και η οποία, σύμφωνα με το ΙΝΕ – ΓΣΕΕ, για να επιστρέψει στα προ κρίσης επίπεδα, θα απαιτηθούν τουλάχιστον 20 χρόνια!
Με έκδηλη οργή εκατομμύρια «τσακισμένοι» από την πολιτική των Μνημονίων εργαζόμενοι, συνταξιούχοι, μικροεπαγγελματίες και νέοι, ανακαλύπτουν τη μεγάλη απάτη «της διάσωσης» της χώρας από την τρόικα, που στην πραγματικότητα αποτελεί διάσωση των υπερκερδών των κερδοσκόπων που κατέχουν ελληνικό χρέος και παράλληλα, μια απόπειρα να αποφευχθεί ένα ανεξέλεγκτο ντόμινο χρεοκοπιών που θα μπορούσε να οδηγήσει ως την κατάρρευση της Ευρωζώνης.
Το 2009 το χρέος της Ελλάδας ανερχόταν σε 298,5 δις ευρώ και 128,9% του ΑΕΠ. Στο τέλος του 2013, μετά από τριάμισι χρόνια «διάσωσης», το χρέος θα ανέρχεται σε 330 δις ευρώ και 178,5% του ΑΕΠ. Από τα 219 δις που έλαβε η χώρα από την τρόικα μέχρι τον περασμένο Ιούνιο, μόνο τα 7,6 δις κατευθύνθηκαν για την κάλυψη του ελλείμματος του προϋπολογισμού και τα υπόλοιπα διατέθηκαν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και την πληρωμή χρεολυσίων και τόκων.
Το αποκαλυπτικό γεγονός ότι το ποσό από τα δάνεια της τρόικας που δαπανήθηκε για τόκους είναι 48,171 δις ευρώ και αντιπροσωπεύει τα 2/3 του ποσού που δαπανήθηκε για χρεολύσια, φτάνει για να δικαιολογήσει πέρα για πέρα τον χαρακτηρισμό «τοκογλυφικό χρέος». Ενδεικτικό τέλος, για την αντιδραστικότητα της απόπειρας να εξυπηρετηθεί κανονικά το τοκογλυφικό χρέος, είναι το γεγονός ότι αυτό το ποσό που δαπανήθηκε για τόκους είναι σχεδόν ισοδύναμο με την αξία της συρρίκνωσης του ελληνικού ΑΕΠ την ίδια περίοδο. Με άλλα λόγια, όσα χάθηκαν από τον παραγόμενο πλούτο στη χώρα κατά την εποχή των Μνημονίων – και αυτό μεταφράζεται για την εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα σε χαμένα εισοδήματα και θέσεις εργασίας, δηλαδή σε αίμα, δάκρυα και ιδρώτα – διοχετεύθηκαν στις τσέπες των τοκογλύφων για την αποπληρωμή τόκων.
Η διαγραφή του χρέους απαιτεί πρόγραμμα ανατροπής του καπιταλισμού
Κάθε απόπειρα να εξυπηρετηθεί το δυσβάστακτο τοκογλυφικό χρέος, προϋποθέτει νέες περικοπές μισθών, συντάξεων, επιδομάτων και κοινωνικών δαπανών, νέες απολύσεις. Ούτε ένα πραγματικό βήμα προόδου δεν μπορεί να γίνει στην ελληνική κοινωνία και κανενός είδους κοινωνικά επωφελής ανάπτυξη δεν μπορεί να συντελεστεί, αν το χρέος δεν διαγραφτεί οριστικά, αν δηλαδή δεν τεθούν τα συμφέροντα των ανθρώπων του μόχθου πάνω από τα συμφέροντα των εκβιαστών τοκογλύφων.
Όμως από την εξυπηρέτηση του χρέους, έχουν συμφέρον όχι μόνο αυτοί που το κατέχουν, αλλά όλα τα υπόλοιπα τμήματα του ελληνικού και ξένου κεφαλαίου, που είτε συνδέονται επιχειρηματικά μαζί τους, είτε επωφελούνται πολυποίκιλα από την ταξική επίθεση στους εργαζόμενους που συντελείται στο όνομα τους χρέους. Η διαγραφή του χρέους συνεπώς, σημαίνει από τη φύση της, κήρυξη πολέμου στο κεφάλαιο και τον καπιταλισμό, που μπορεί να κερδηθεί μόνο με την εφαρμογή ενός προγράμματος εγκαθίδρυσης μιας κεντρικά και δημοκρατικά σχεδιασμένης, κοινωνικοποιημένης οικονομίας.
Αποτελεί ανευθυνότητα ιστορικών διαστάσεων, το γεγονός της απουσίας ενός τέτοιου σοσιαλιστικού προγράμματος από το πολιτικό οπλοστάσιο και των δύο βασικών ηγετικών πτερύγων του ΣΥΡΙΖΑ και η υποκατάστασή του από δεξιές ή αριστερές εκδοχές ενός ρεφορμιστικού λαϊκισμού, που είτε μιλά για κανονική αποπληρωμή ενός μέρους του χρέους με παράλληλη οικοδόμηση ενός «κοινωνικού κράτους» μέσα στον καπιταλισμό, είτε για διαγραφή του χρέους, χωρίς όμως την ριζική ανατροπή του καπιταλισμού. Είναι πραγματικά απορροίας άξιο το πώς οι υπερασπιστές αυτών των ουτοπικών πολιτικών προγραμμάτων στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, αντί να εξηγούν στους εργαζόμενους με ποιόν τρόπο θα συνδυαστεί η διαγραφή του χρέους και το «κοινωνικό κράτος» με τη διατήρηση του καπιταλισμού, τολμούν να χαρακτηρίζουν «ανεδαφικό και άκαιρο» το επαναστατικό, σοσιαλιστικό πρόγραμμα που υπερασπίζει η Κομμουνιστική Τάση του ΣΥΡΙΖΑ. Γι’ αυτούς τους συντρόφους, προφανώς ο «στρατηγικός» στόχος του σοσιαλισμού θα είναι επίκαιρος μόνο μετά τη μαζική εξόντωσή της τάξης μας από την πείνα και την εξαθλίωση…
Η αυταπάτη του γερμανικού «κουρέματος» και ο μύθος του πρωτογενούς πλεονάσματος
Το Φθινόπωρο άρχισε οδυνηρά για τη συγκυβέρνηση, με το ξεκαθάρισμα από τη Γερμανία ότι δεν πρόκειται να υπάρξει νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους. Ταυτόχρονα, η δήλωση από ηγετικό στέλεχος του SPD ότι το χρηματοδοτικό κενό της χώρας μέχρι το 2020 ανέρχεται σε 77 δις ευρώ, σε συνδυασμό με την εκφρασμένη απαίτηση του προέδρου των Γερμανών βιομηχάνων για πέρασμα της περιουσίας του ελληνικού κράτους στον έλεγχο των δανειστών, προϊδεάζει για νέα, σκληρότερα Μνημόνια και ακόμα μεγαλύτερη υποταγή στις ορέξεις των κερδοσκόπων.
Σε αντίθεση με τις προσδοκίες των ελλήνων αστών ότι θα προκύψει μια «πολιτική λύση» για το ελληνικό χρέος μετά τις γερμανικές εκλογές, η τρόικα διαβεβαιώνει ότι μέχρι την Άνοιξη του 2014 δεν μπορεί να αναμένεται καμία νέα εξέλιξη. Η σκληρή αυτή στάση έχει προκαλέσει μεγάλη νευρικότητα στους κύκλους της ελληνικής αστικής τάξης, που καταλαβαίνει ότι αν δεν βρει σύντομα λύση στο πρόβλημα του χρηματοδοτικού κενού, δεν θα μπορεί να δικαιολογήσει τα νέα μέτρα για τα οποία έχει δεσμευτεί στην τρόικα, ιδιαίτερα από τη στιγμή που διαθέτει μια τόσο εύθραυστη κυβέρνηση και βρίσκεται αντιμέτωπη με μια νέα άνοδο του εργατικού κινήματος. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός, ότι στο αστικό στρατόπεδο αρχίζουν να εμφανίζονται φωνές που ζητούν να τεθεί στο τραπέζι σαν διαπραγματευτικό όπλο η επιστροφή στη δραχμή (άρθρα Ν. Χατζηνικολάου στη «Real news»).
Προς το παρόν, η κυβέρνηση προσπαθεί να ενισχύσει τη θέση της στο εσωτερικό, αλλά και στο εξωτερικό, με το λογιστικό μαγείρεμα των στατιστικών στοιχείων, ώστε να εμφανίσει το πολυπόθητο πρωτογενές πλεόνασμα. Έτσι έφθασε στο σημείο να ανακοινώσει για το πρώτο επτάμηνο του έτους, πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 2,6 δις, μη συμπεριλαμβάνοντας όμως στους επίσημους υπολογισμούς ένα ποσό 9,35 δισ. ευρώ που αποτελεί τις παντός είδους ληξιπρόθεσμες οφειλές του κράτους και με δεδομένη την δραστική περικοπή του προβλεπόμενου προγράμματος δημοσίων επενδύσεων.
Το πρωτόγεννες πλεόνασμα, σύμφωνα με την κυβερνητική προπαγάνδα, υποτίθεται ότι θα μειώσει το χρέος και θα οδηγήσει τη χώρα ξανά στις αγορές και στην ανάπτυξη. Τίποτα τέτοιο όμως δεν πρόκειται να συμβεί. Η κυβέρνηση με βάση τις τελευταίες δηλώσεις του υπ. Οικονομικών στις 2/9, προσδοκά συνολικά για το 2013 πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 1,1 δισ. ευρώ. Αυτό που δεν λέει όμως, είναι ότι το πρωτόγεννες πλεόνασμα θα πρέπει να υπερκαλύπτει τις δαπάνες για τόκους, έτσι ώστε το περίσσευμά του να συμβάλει στην ελάττωση του χρέους. Αλλά για το 2013, μόνο οι υποχρεώσεις για τόκους ανέρχονται σε 6,4 δισ. ευρώ, ενώ εκείνες για χρεολύσια σε 52,9 δισ. ευρώ. Συνεπώς, από τη στιγμή που οι δαπάνες για τόκους θα είναι πολλαπλάσιες του πρωτόγεννους πλεονάσματος, το χρέος όχι μόνο δεν θα μειωθεί, αλλά θα αυξηθεί. Για να μπορέσει το πρωτογενές πλεόνασμα να μειώσει προοδευτικά το χρέος, απαιτείται ένας μέσος ρυθμός ανάπτυξης 5% για τα επόμενα 20 χρόνια, ώστε μέσα από τα απαραίτητα φορολογικά έσοδα, τα πρωτογενή πλεονάσματα να υπερκαλύπτουν τους τόκους. Μια τέτοια ανάπτυξη όμως, μπορεί να υπάρξει μόνο στα όνειρα των ελλήνων αστών.
Συνεπώς, για να εξυπηρετήσει κανονικά το χρέος η κυβέρνηση έχει μόνο έναν δρόμο: νέα σκληρότερα μέτρα. Το πολυδιαφημισμένο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, με αρχικό στόχο τα 50 δισ. ευρώ και αναθεωρημένο τα 15, δεν έχει ακόμα αποδώσει παρά μόνο 850 εκατ. περίπου, συμπεριλαμβανομένων όσων εισπράχθηκαν από τη σκανδαλώδη πώληση του ΟΠΑΠ. Έτσι αυτό που απομένει στην κυβέρνηση, αφού εξαντλήσει τις δυνατότητες για ιδιωτικοποιήσεις – χάρισμα τύπου ΟΠΑΠ, μαζί με νέες περικοπές μισθών και συντάξεων, να αρχίζει να κλείνει επιχειρήσεις, οργανισμούς και υπηρεσίες, κάνοντας μαζικές απολύσεις. Και η αρχή έχει ήδη γίνει με την ΕΡΤ, με την αμυντική βιομηχανία (ΛΑΡΚΟ, ΕΑΣ, ΕΑΒ, ΕΛΒΟ) να έχει ήδη πάρει σειρά και φυσικά, με κλεισίματα σχολείων, σχολών, νοσοκομείων και Δήμων.
Η γενική πολιτική απεργία ο μόνος σίγουρος δρόμος για την ανατροπή της κυβέρνησης
Η συγκυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου δεν πρόκειται να πέσει εύκολα. Οι έλληνες αστοί δεν θέλουν να καταφύγουν σε εκλογές πριν εξασφαλίσουν μια οποιαδήποτε λύση για το χρηματοδοτικό κενό. Αυτό σημαίνει ότι η συγκυβέρνηση πρέπει να γαντζωθεί στην εξουσία μέχρι την Άνοιξη του 2013, οπότε θα ξανανοίξουν οι σχετικές συζητήσεις με την τρόικα. Αν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου συμβεί ένα κοινοβουλευτικό «ατύχημα» σε κάποιο νομοσχέδιο, τότε η άρχουσα τάξη θα ξανακαλέσει σε βοήθεια την πουλημένη ΔΗΜΑΡ, τους δικούς της «Ανεξάρτητους Έλληνες» και τα λυσσασμένα σκυλιά του συστήματος, τη νεοναζιστική Χρυσή Αυγή. Το κύριο μέλημά τους, θα είναι να βρουν λύση από την παρούσα Βουλή. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση πρέπει να ανατραπεί από τις αγωνιζόμενες εργατικές μάζες.
Το σύνθημα της ανατροπής που συχνά παπαγαλίζεται σαν αφηρημένη φόρμουλα από τις εργατικές και αριστερές ηγεσίες, για τις μάζες αποτελεί σήμερα μονόδρομο επιβίωσης. Πως όμως μπορεί να επιτευχθεί η ανατροπή; Σίγουρα όχι με τις μέθοδο των σποραδικών 24ωρων και 48ωρων γενικών απεργιών ή απλά με τη μέθοδο της κατάληψης των πλατειών από διαδηλωτές. Αυτές οι μέθοδοι δοκιμάστηκαν και απέτυχαν, οδηγώντας μόνο στην αύξηση της απελπισίας και του σκεπτικισμού για τη δυνατότητα επίτευξης νικών από τον μαζικό, ταξικό αγώνα. Όχι μόνο δηλαδή δεν οδήγησαν σε νίκες, αλλά είχαν ολέθρια αποτελέσματα στην ψυχολογία των αγωνιζόμενων μαζών. Εδώ και πολύ καιρό, η Κομμουνιστική Τάση εξηγεί την ανάγκη ο αγώνας να έχει διάρκεια και να οδηγήσει σε παράλυση και ασφυξία των ταξικό αντίπαλο. Και ο μόνος τρόπος για να συμβεί αυτό, είναι να διεξαχθεί μια καλά και ενωτικά προετοιμασμένη από τα συνδικάτα, τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ γενική πολιτική απεργία μέχρι την ανατροπή της κυβέρνησης.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό το γεγονός ότι, αντανακλώντας τις μεγάλες πιέσεις της βάσης του εργατικού κινήματος, μια σειρά μαζικές Ομοσπονδίες από τις αρχές του καλοκαιριού έχουν ταχθεί υπέρ μιας πολιτικής απεργίας διαρκείας και μάλιστα, έχουν συντονίσει ήδη τα βήματά τους, με πρόσφατο παράδειγμα την σύσκεψη που οργάνωσε η ΟΛΜΕ για το σκοπό αυτό. Και είναι χαρακτηριστικό για το συντηρητισμό και την ατολμία των ηγεσιών τους, το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ, αρνούνται επίσημα να υποστηρίξουν τη λύση μιας γενικής πολιτικής απεργίας διαρκείας και μιλούν αφηρημένα για «κλιμάκωση και ενδυνάμωση των αγώνων».
Για να ανατραπεί η κυβέρνηση απαιτείται σήμερα ένα ενιαίο μέτωπο του ΚΚΕ, του ΣΥΡΙΖΑ και των Ομοσπονδιών που ήδη βρίσκονται σε κινητοποίηση, που θα διακηρύξει καθαρά το στόχο της ανατροπής της κυβέρνησης μέσα από μια γενική πολιτική απεργία διαρκείας και θα απευθύνει έκκληση για τη διενέργεια μαζικών συνελεύσεων σε κάθε χώρο δουλειάς και σε κάθε γειτονιά, καθώς και την εκλογή επιτροπών αγώνα, που θα αναλάβουν την προετοιμασία αυτής της μάχης, φροντίζοντας για την μαζικότητα της, την περιφρούρηση, την δημιουργία απεργιακών ταμείων και τον συντονισμό της, κατά πόλη και σε πανελλαδικό επίπεδο. Άλλος δρόμος για την «ανατροπή» δεν υπάρχει. Οι ηγέτες που ονομάζουν τον δρόμο αυτό «πρακτική ανάθεσης» ή «έλλειψη σεβασμού στην αυτονομία των συνδικάτων» προδίδουν απλά την δική τους παθητικότητα και τη διάθεση να μεταθέσουν τις πολιτικές ευθύνες τους, στις ίδιες τις αγωνιζόμενες, εξαθλιωμένες εργατικές μάζες.
Σταμάτης Καραγιαννόπουλος
