Οι ιρλανδικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 26/2 σηματοδοτούν έναν ακόμα πολιτικό «σεισμό», που θυμίζει σε πολλά το δημοψήφισμα στη Σκωτία και τις εκλογές του Δεκεμβρίου στην Ισπανία. Τα παλιά καθιερωμένα κόμματα υπέστησαν μια «εκκωφαντική» ήττα και το πολιτικό σκηνικό στην Ιρλανδία έχει μεταμορφωθεί, πιθανότατα για πάντα.
Σχεδόν έναν αιώνα μετά από το τέλος του εμφυλίου πολέμου, τα δύο αστικά κόμματα, το Fine Gael (Συντηρητικό – Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα) και το Fianna Fáil (Ρεπουμπλικανικό Κόμμα), κυριαρχούσαν πλήρως στην πολιτική ζωή της Ιρλανδίας. Το 1982 αθροιστικά κατέλαβαν το 84% των ψήφων. Όμως, αυτή η ιστορική περίοδος οδεύει προς το τέλος της. Τα παλιά κόμματα αντιμετωπίζονται όλο και πιο πολύ ως καθεστωτικά, ενώ ταυτόχρονα το Εργατικό Κόμμα κατρακυλά στην ανυποληψία λόγω των πολιτικών ταξικής συνεργασίας των ηγετών του. Ο λαός δεν βλέπει καμία ουσιώδη διαφορά μεταξύ αυτών των κομμάτων. Όντως, εκτός από τις συνηθισμένες αντιπαλότητες ανάμεσα στις διάφορες κλίκες, δεν υπάρχουν διαφορές.
Η λαϊκή απογοήτευση για το παλιό παραδοσιακό πολιτικό προσωπικό αντανακλάστηκε στην αυξημένη υποστήριξη υπέρ υποψηφίων που εναντιώνονται στη λιτότητα και διαφόρων ανεξάρτητων. Ο έντονος πόθος για αλλαγή είχε ήδη αρχίσει να διαφαίνεται με το δημοψήφισμα για το γάμο ομοφυλόφιλων ζευγαριών που σήμανε μια εκκωφαντική ήττα για τη δικτατορία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας πάνω στη νομική και πνευματική ζωή του ιρλανδικού έθνους. Τώρα έχουμε ένα νέο «σεισμό». Οι δονήσεις του μεταδίδονται ραγδαία στην πολιτική αρένα και τραντάζουν τα θεμέλια του ίδιου του πολιτικού καθεστώτος.
Η κυβέρνηση συνασπισμού του Fine Gael και του Εργατικού Κόμματος Ιρλανδίας, με επικεφαλής τον Έντα Κένι, εφάρμοσε ένα πρόγραμμα μεγάλων περικοπών, υπακούοντας δουλικά στις εντολές των Βρυξελλών και του Βερολίνου. Η πολιτική τους, υποτίθεται, ήταν ένα «success story» – και όντως ήταν για τους τραπεζίτες, τους καπιταλιστές και τους γραφειοκράτες της ΕΕ που εκπροσωπούν τα συμφέροντά τους. Η Ιρλανδία είχε την ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία στην Ευρωζώνη τα τελευταία δύο χρόνια. Ωστόσο, για τη συντριπτική πλειοψηφία του εργαζόμενου λαού, αυτά τα δύο χρόνια ήταν η απόλυτη καταστροφή.
Τα αποτελέσματα των εκλογών ήταν μια μαζική ψήφος αποδοκιμασίας της κυβέρνησης και των πολιτικών λιτότητας που εφάρμοσε. Το Fine Gael υπέστη βαριά ήττα. Ο αναπληρωτής πρόεδρος του κόμματος και Υπουργός για τα Ζητήματα Νεολαίας, Τζέιμς Ράιλι, καθώς και ο πρώην Υπουργός Δικαιοσύνης, Άλαν Σάτερ, έχασαν τις έδρες τους.
Το άλλο αστικό κόμμα, το Fianna Fáil, επανήλθε μερικώς από την κατάρρευση των εκλογών του 2011, καθώς τότε είχε θεωρηθεί υπεύθυνο για την οικονομική κρίση της χώρας. Όμως ακόμα κι έτσι, η επίδοσή του στις τωρινές εκλογές παραμένει η δεύτερη χειρότερη στην ιστορία του. Το 2011, πολλοί άνθρωποι είχαν στραφεί προς το Εργατικό Κόμμα ως μια ελπιδοφόρα, εναλλακτική λύση. Όμως, οι ελπίδες αυτές εξανεμίστηκαν, όταν οι ηγέτες του επέλεξαν να συνεργαστούν με το Fine Gael. Τώρα, το Εργατικό Κόμμα υπέστη την πιο ηχηρή ήττα, ως αποτέλεσμα της συμμετοχής του στην κυβέρνηση συνεργασίας, βλέποντας το εκλογικό ποσοστό του να πέφτει από σχεδόν 20% στο 6,6%. Το Fine Gael ήλπιζε να συνεχίσει με τον υφιστάμενο συνασπισμό, αλλά με ένα τέτοιο ποσοστό για το Εργατικό Κόμμα κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατό. Ο Άλεξ Γουάιτ, Υπουργός Επικοινωνιών και στέλεχος των Εργατικών, έχασε την έδρα του, ενώ ο Άλαν Κέλι, αναπληρωτής πρόεδρος του κόμματος, τη διατήρησε οριακά.
Οι ηγέτες του Fine Gael βρίσκονται σε δύσκολη θέση. Το ποσοστό του κόμματος κατέρρευσε από το 36% στο 25%, αλλά παρ’ όλα αυτά παραμένει πρώτο. Το γεγονός αυτό δίνει στον επικεφαλής του και πρωθυπουργό, Έντα Κένι, την ευθύνη να σχηματίσει κυβέρνηση, χωρίς όμως να έχει επαρκή δύναμη για να το πετύχει. Ως αποτέλεσμα, η Ιρλανδία παραμένει χωρίς κυβέρνηση. Όλα αυτά θυμίζουν έντονα τον τρόπο που εξελίχθηκαν τα πράγματα στην Ισπανία μετά τις γενικές εκλογές του Δεκεμβρίου.
Η ιρλανδική άρχουσα τάξη χρειάζεται μια σταθερή κυβέρνηση που θα συνεχίσει τις βαθιές περικοπές και τη λιτότητα. Από τη δική της σκοπιά, το ιδανικό σενάριο θα περιελάμβανε τη συνεργασία του Fianna Fáil με το Fine Gael. Το πρόβλημα με αυτό όμως είναι ότι σύντομα θα οδηγούσε στη συντριβή και των δύο κομμάτων. Και καθώς η άρχουσα τάξη πάντα βασιζόταν σε αυτά τα δύο κόμματα για να παρέχουν μια σταθερή βάση υποστήριξης στον καπιταλισμό, ετοιμάζεται το έδαφος για μια ριζοσπαστική αναδιάταξη της ιρλανδικής πολιτικής σφαίρας.
Συγκεκριμένα, θα ενισχυόταν η ριζοσπαστικοποίηση και η μετατόπιση στα αριστερά που συντελείται στην ιρλανδική κοινωνία και θα δινόταν περαιτέρω ώθηση στο μεγάλο νικητή των εκλογών, την Αριστερά. Η κοινωνική απογοήτευση εκφράστηκε κυρίως μέσα από την αξιοσημείωτη άνοδο του Sin Féin από το 9,9% στο 13,8%. Κι αν για τους Ιρλανδούς αστούς η άνοδος ενός κόμματος «τύπου ΣΥΡΙΖΑ» είναι μια απλή ενόχληση, τότε η είσοδος στη Βουλή με 6 βουλευτές και 4%, του αντικαπιταλιστικού μετώπου ΑΑΑ-PbP (Συμμαχία κατά της Λιτότητας – Οι Άνθρωποι πάνω από τα Κέρδη) αποτελεί σοβαρό πονοκέφαλο και σαφές δείγμα των τάσεων που αναπτύσσονται μέσα στην ιρλανδική κοινωνία.
Έτσι, αν και ένας μεγάλος κυβερνητικός συνασπισμός δεν μπορεί να αποκλειστεί, η πιθανότερη εξέλιξη είναι μια νέα προσφυγή στις κάλπες. Αλλά τι θα έλυνε; Το ερώτημα παραμένει: μπορεί να σχηματιστεί ένας τέτοιος συνασπισμός; Το σίγουρο είναι ότι η επόμενη ιρλανδική Βουλή θα είναι κατακερματισμένη και με μια ξεκάθαρη πόλωση ανάμεσα σε δεξιά και αριστερά. Το γεγονός αυτό είναι μια αναμφισβήτητη αντανάκλαση της ταξικής πόλωσης και ενός οξυμένου κοινωνικού και πολιτικού αναβρασμού.
Νίκος Σέντης
Πηγή ενημέρωσης: In Defence of Marxism
