Στις 5 Δεκεμβρίου ξεκίνησε στο Ιράν ένας νέος γύρος διαδηλώσεων της νεολαίας, καθώς και αποχών από μαθήματα και κλεισιμάτων μαγαζιών. Οι διαδηλώσεις είχε προγραμματιστεί να διαρκέσουν μέχρι τις 7 Δεκεμβρίου. Οι διαμαρτυρίες, οι οποίες έχουν εξαπλωθεί μέχρι στιγμής σε 83 μικρές και μεγάλες πόλεις, ξεκίνησαν αρχικά από επαναστάτες φοιτητές, αλλά τα καλέσματα αναπαράχθηκαν και από εργατικές οργανώσεις.
Την ίδια στιγμή, ένα κύμα οικονομικών απεργιών από βιομηχανικούς εργάτες συνεχίζεται εδώ και εβδομάδες. Σε αυτές συμμετέχουν οδηγοί φορτηγών, εργάτες διαφόρων πετροχημικών εργοστασίων στο Μπουσέχρ και το Χουζεστάν, εργάτες σε αυτοκινητοβιομηχανίες στο Καράζ και το Καζβίν, μεταλλουργοί στην Ισφαχάν και το Μπαντάρ Αμπάς, και πολλοί ακόμη.
Το απεργιακό κύμα εξακολουθεί να είναι σχετικά μικρό σε σχέση με παλαιότερες απεργιακές κινητοποιήσεις από το 2018 κι έπειτα, αλλά αυτό θα μπορούσε να αλλάξει γρήγορα. Ήδη, η απεργία των οδηγών φορτηγών αναγκάζει ορισμένα εργοστάσια να διακόψουν την παραγωγή. Ενώ τα αιτήματα των απεργιών έχουν οικονομικό και όχι πολιτικό χαρακτήρα, σαφώς εμπνέονται από την επαναστατική νεολαία. Πολλές από αυτές τις απεργίες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στο πετροχημικό εργοστάσιο Masjid Sulaiman και την Isfahan Ironworks, ξεκίνησαν εν μέσω του προηγούμενου κύματος κινητοποιήσεων των νέων.
Παράλληλα, φοιτήτριες και φοιτητές σε πάνω από 100 πανεπιστήμια είναι σε αποχή, ενώ ακόμα και μαθητές έχουν πραγματοποιήσεις συγκεντρώσεις στα προαύλια των σχολείων, φωνάζοντας τα γνωστά συνθήματα «θάνατος στον δικτάτορα» και «γυναίκες, ζωή, ελευθερία».
Οδοφράγματα έχουν στηθεί στην Τεχεράνη, το Μασχάντ, το Σαντανάζ, το Σακέζ και άλλες πόλεις. Μικρές ομάδες διαδηλωτών πυρπόλησαν επίσης κτίρια που συνδέονται με το καθεστώς σε όλο το Ιράν. Ωστόσο, οι κινητοποιήσεις αυτές είναι μικρότερες από τις διαμαρτυρίες που ξέσπασαν στην αρχή του κινήματος.
Ανεξάρτητες εργατικές οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένων των εργατών στην εταιρεία ζαχαροκάλαμου του Haft Tappeh, των εργατών της Εταιρείας Λεωφορείων της Τεχεράνης, της Επιτροπής Συντονισμού της Ίδρυσης Εργατικών Οργανώσεων, μεταξύ άλλων, έχουν κάνει ανακοινώσεις υπέρ των κινητοποιήσεων.
Τόσο η Συντονιστική Επιτροπή Δασκάλων όσο και το Συμβούλιο για την Οργάνωση των Κινητοποιήσεων των Εργαζομένων στα Πετρέλαια (COPOCW) έχουν προχωρήσει ακόμα περισσότερο, καλώντας σε απεργιακές κινητοποιήσεις την ημέρα της φοιτητικής νεολαίας, ημέρα μνήμης για το φοιτητικό κίνημα του 1953 κατά του Σάχη.
Παρά την καταστολή από την πλευρά του καθεστώτος, η νεολαία έχει κινητοποιηθεί ξανά μέσω των επαναστατικών της οργανώσεων και προπαγανδίζει συνεχώς την ανάγκη για μια γενική απεργία ενάντια στο καθεστώς. Οι επαναστατικές φοιτητικές ομάδες έχουν υπογράψει κοινό κάλεσμα για διαμαρτυρίες και έχουν μοιράσει σε όλη τη χώρα προκηρύξεις τους που καλούν σε γενική απεργία. Σε πολλές πόλεις έχουν επίσης γεμίσει τους τοίχους με επαναστατικά συνθήματα.
Στις περιοχές κουρδικής πλειοψηφίας, παρά την ιδιαίτερα βάναυση καταστολή, έχουμε δει μια εξάπλωση αυτών των επαναστατικών επιτροπών γειτονιάς. Αυτές οι οργανώσεις είναι εμπνευσμένες από τα επαναστατικά συμβούλια, ή «σούρα», της Ιρανικής Επανάστασης του 1979. Η νεολαία άρχισε ακόμη και να προβάλλει το σύνθημα του 1979: «Ψωμί, Δουλειά, Ελευθερία – η εξουσία στα σούρα», καθώς και ένα νέο σύνθημα: «δεν θέλουμε τον Σάχη, ούτε τους Μουλάδες – όλη η εξουσία στα σούρα».
Νέες και νέοι: ενωθείτε με τους εργάτες!
Στο επαναστατικό κίνημα στο Ιράν πρωταγωνιστεί μέχρι στιγμής η νεολαία. Αυτό οδήγησε σε ένα διαρκές μπρος-πίσω μεταξύ περιόδων έξαρσης των κινητοποιήσεων και κυμάτων καταστολής, που συχνά προκαλούσαν εκ νέου κινητοποιήσεις. Κατά τη διάρκεια αυτού του αγώνα, η νεολαία οργανώθηκε καλύτερα, σχηματίζοντας επαναστατικές οργανώσεις, όπως σημειώθηκε. Αυτές οι οργανώσεις έχουν διασφαλίσει τη συνέχεια του κινήματος παρά την αυξανόμενη καταστολή. Όμως το κίνημα δεν έχει επεκταθεί στην εργατική τάξη και αυτό η νεολαία το έχει πληρώσει σκληρά, με αίμα και συλλήψεις. Ο αγώνας δεν μπορεί να συνεχίζεται για πάντα, και η απομόνωση της νεολαίας κινδυνεύει να οδηγήσει το κίνημα σε εξάντληση. Ήδη στις πρόσφατες κινητοποιήσεις υπήρχαν σαφή σημάδια κούρασης.
Μια εξεγερτική διάθεση έχει αναπτυχθεί μεταξύ νέων, που συνεχίζουν να επιτίθενται σε κτίρια που συνδέονται με το καθεστώς, να στήνουν οδοφράγματα και να διώχνουν τις δυνάμεις ασφαλείας από τις γειτονιές τους. Όμως, παρά την επαναστατική τους θέρμη, τους τελευταίους μήνες αποδείχθηκε ότι δεν μπορούν να ανατρέψουν το καθεστώς μόνοι τους, παρά μόνο να υπερκεράσουν προσωρινά τις δυνάμεις που ασφαλείας, που στη συνέχεια επιστρέφουν με ακόμα μεγαλύτερες εκδικητικές διαθέσεις. Τα σημάδια απόγνωσης σε ορισμένα στοιχεία των διαδηλώσεων γίνονται εμφανή.
Τις τελευταίες ημέρες κυκλοφόρησαν αναφορές, ιδιαίτερα στον δυτικό Τύπο, ότι η Αστυνομία Ηθών (το σώμα ασφαλείας που ήταν υπεύθυνο για τη δολοφονία της νεαρής Κούρδης Μάχσα Αμίνι, η οποία προκάλεσε το ξέσπασμα της εξέγερσης της νεολαίας), «διαλύθηκε» υπό την πίεση του κινήματος. Αυτό βασίστηκε σε ένα αυθόρμητο σχόλιο του Ιρανού Γενικού Εισαγγελέα Μ. Τζ. Μονταζερί, ο οποίος είπε το Σάββατο (σ.: 3 Δεκεμβρίου) ότι η «αστυνομία ηθών» του Ιράν δεν έχει «καμία σχέση με το τμήμα δικαιοσύνης» και ότι «έκλεισε από αυτούς που τη δημιούργησαν». Αυτό αναφέρθηκε επίσης από το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων ISNA.
Ωστόσο, τη Δευτέρα το κρατικό κανάλι Al-Alam είπε ότι οι δηλώσεις του Μονταζερί είχαν παρερμηνευθεί και ότι το τμήμα δικαιοσύνης του Ιράν θα «συνεχίσει να παρακολουθεί τη δημόσια συμπεριφορά». Τα τοπικά μέσα ενημέρωσης δήλωσαν έκτοτε ότι «το τμήμα δικαιοσύνης δεν έχει σχέδια να καταργήσει [την Αστυνομία Ηθών], ούτε θα κάνει κάποιο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση».
Κάποιοι άνθρωποι υποστήριξαν ότι τα σχόλια του Μονταζερί ήταν ένα σκόπιμο τέχνασμα για τη διάδοση παραπληροφόρησης και σύγχυσης ή για τον αποπροσανατολισμό του κινήματος. Ωστόσο, είναι ξεκάθαρο ότι τμήματα του καθεστώτος ζυγίζουν την ιδέα να δώσουν κάποιες παραχωρήσεις για να βάλουν ένα τέλος στο κίνημα, αν και θα είναι προσεκτικοί στο να μη δώσουν πάρα πολλά, καθώς το αίσθημα της επίτευξης νικών θα μπορούσε να ενισχύσει το κίνημα.
Από το ξεκίνημά του, το κίνημα της νεολαίας καλεί σε πολιτική γενική απεργία και έχει υποστηρίξει τα αιτήματα των εργαζομένων με ανακοινώσεις και συνθήματα. Αυτό είναι απολύτως σωστό, καθώς μόνο η εργατική τάξη μπορεί να ενώσει όλα τα στρώματα των φτωχών και των καταπιεσμένων ενάντια στο καθεστώς. Επιπλέον, μέσω του ρόλου τους στην παραγωγή, οι εργάτες είναι σε θέση να παραλύσουν πλήρως την οικονομία και να νικήσουν το καθεστώς, όπως έκαναν στην Επανάσταση του 1979.
Αλλά μια τέτοια επαναστατική κινητοποίηση δεν μπορεί να έρθει κατά παραγγελία. Αντίθετα, πρέπει να προετοιμαστεί συνειδητά μέσω ενός προγράμματος που θα ενώσει την εργατική τάξη και τους φτωχούς στην πράξη. Το καθεστώς έχει πλήρη επίγνωση της απειλής που θα αποτελούσε μια τέτοια ενότητα νέων και εργαζομένων και για το λόγο αυτό έχει αντιμετωπίσει σκληρά τους επαναστατημένους εργάτες και τις πολιτικές απεργίες, και έχει κάνει ό,τι μπορεί για να απομονώσει τη νεολαία από την εργατική τάξη. Η κυνική «αλληλεγγύη» των δυτικών ιμπεριαλιστών και οι μισητές μαριονέτες τους, οι Παχλαβίτες [εκπρόσωποι της εξόριστης μοναρχίας], βοήθησε πολύ το καθεστώς, επιτρέποντάς του να εμφανίζει ολόκληρο το κίνημα ως δυτική παρέμβαση.
Το καθεστώς εκμεταλλεύεται επιδέξια τους φόβους μιας τέτοιας ιμπεριαλιστικής επέμβασης, συγκρίνοντας το συνεχιζόμενο κίνημα με τη Συριακή Επανάσταση, και προειδοποιώντας ότι η δυτική επέμβαση θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν εμφύλιο πόλεμο. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι εργαζόμενοι πιστεύουν την προπαγάνδα του καθεστώτος, αλλά η έλλειψη οποιασδήποτε μορφής πανεθνικής ηγεσίας στο κίνημα, ικανής να παρουσιάσει μια σαφή εναλλακτική λύση, έχει οδηγήσει στο να είναι προβληματισμένοι οι εργάτες για το πού θα οδηγήσει αυτή η εξέγερση. Ο διαχωρισμός της επαναστατημένης νεολαίας από τους εργάτες βοήθησε το καθεστώς σε αυτές τις προσπάθειες.
Για ένα επαναστατικό πρόγραμμα: ψωμί, δουλειά, ελευθερία!
Όπως εξηγήθηκε, τα πιο προχωρημένα στρώματα της νεολαίας, ειδικά στο Κουρδιστάν, έχουν προτείνει τα σούρα ως εναλλακτική λύση εξουσίας.
Ενώ είναι ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός, οι υπάρχουσες επαναστατικές επιτροπές δεν είναι μαζικές οργανώσεις με ρίζες στην εργατική τάξη. Περιορίζονται στη νεολαία και σε πολλές περιπτώσεις μοιάζουν περισσότερο με επαναστατικούς πυρήνες. Δεν μπορούν να συγκριθούν άμεσα με τα σούρα της Ιρανικής Επανάστασης του 1979, τα οποία γεννήθηκαν από μια γενική απεργία μέσω της αυτοργάνωσης των μαζών, εν μέσω ενός επαναστατικού μαζικού κινήματος που αγκάλιαζε εκατομμύρια ανθρώπους.
Οι επαναστατικές επιτροπές είναι ένα «σήμα κατατεθέν» όλων των επαναστατικών κινημάτων, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσικής Επανάστασης, που ανέδειξε τα σοβιέτ. Αυτές οι δομές, που αγκαλιάζουν τις μάζες της εργατικής τάξης και των φτωχών, είναι το έμβρυο της μελλοντικής κοινωνίας που παλεύει να γεννηθεί, και η εμφάνισή τους οδηγεί σε μια κατάσταση δυαδικής εξουσίας, καθώς ανταγωνίζονται την εξουσία του καπιταλιστικού κράτους. Μια τέτοια κατάσταση δεν υπάρχει σήμερα στο Ιράν. Το κίνημα παραμένει περιορισμένο σε μια εξέγερση της νεολαίας. Έτσι, το κύριο καθήκον παραμένει να κερδίσουμε την εργατική τάξη.
Η εργατική τάξη δεν θα ενταχθεί στο κίνημα απλά επειδή η νεολαία προβάλλει τα συνθήματά της για το πάρσιμο της εξουσίας από τα σούρα, ούτε επειδή ακούει μανιασμένες εκκλήσεις για μια γενική απεργία. Αντίθετα, οι επαναστάτες πρέπει να ξεκινήσουν από τις διεκδικήσεις των ίδιων των εργατών και να τις συνδέσουν με το επαναστατικό κίνημα. Το χάσμα μεταξύ επαναστατών και μαζών πρέπει να γεφυρωθεί με ένα ξεκάθαρο πρόγραμμα και μια επαναστατική ηγεσία, που θα συνδέουν τις συγκεκριμένες οικονομικές διεκδικήσεις με τα δημοκρατικά αιτήματα και με την έκκληση για ανατροπή της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Οποιοδήποτε τέτοιο μεταβατικό πρόγραμμα θα πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω από τις ίδιες τις μάζες, αλλά θα πρέπει να περιλαμβάνει: την κατάργηση όλων των μέτρων λιτότητας· συντάξεις και μισθούς αξιοπρεπούς διαβίωσης· ελευθερία του λόγου, του συνέρχεσθαι και του Τύπου, ιδίως για τα συνδικάτα· και την εκλογή μιας συντακτικής συνέλευσης από τις επιτροπές γειτονιάς και τα εργατικά συμβούλια, για την κατάργηση της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Με βάση ένα τέτοιο πρόγραμμα, θα μπορούσαν να τεθούν οι βάσεις για μια γενική απεργία και την ανατροπή της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
«Δεν θέλουμε τον Σάχη, ούτε τους Μουλάδες: όλη η εξουσία στα σούρα!»
Για να πραγματοποιηθούν τόσο οι οικονομικές όσο και οι πολιτικές διεκδικήσεις των μαζών, η μελλοντική Ιρανική Επανάσταση δεν μπορεί να σταματήσει στην κατάργηση της Ισλαμικής Δημοκρατίας, αλλά πρέπει να καταργήσει τον ίδιο τον καπιταλισμό. Αυτός είναι ένα σύστημα σε απόλυτο αδιέξοδο, ανίκανος να αναπτύξει την κοινωνία με οποιονδήποτε ουσιαστικό τρόπο. Οι μόνοι άνθρωποι που μπορούν να πάνε την κοινωνία μπροστά είναι οι εργάτες, οι φτωχοί και η νεολαία του Ιράν, που πρέπει να πάρουν την εξουσία στα χέρια τους.
Αυτή η δυνατότητα μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με μια επαναστατική μαρξιστική ηγεσία, η οποία θα συνένωνε στον αγώνα τα πλατύτερα στρώματα των καταπιεσμένων μαζών με ένα αποφασιστικό, επαναστατικό πρόγραμμα. Η απουσία μιας τέτοιας ηγεσίας παρατείνει ολόκληρη την επαναστατική διαδικασία.
Μόνο μια σοσιαλιστική επανάσταση στο Ιράν μπορεί να εξασφαλίσει ελευθερία και μια αξιοπρεπή ζωή για τις ιρανικές μάζες. Το καθήκον όλων των Ιρανών κομμουνιστών είναι να οικοδομήσουν μια τέτοια ηγεσία επειγόντως, καθώς η μοίρα του εξελισσόμενου κινήματος θα κριθεί από αυτό το ζήτημα.
8 Δεκεμβρίου 2022
Μετάφραση από την ιστοσελίδα marxist.com: Ηλίας Κυρούσης, Πάτροκλος Ψάλτης
