Όπως συμβαίνει στις μεγάλες κρίσεις του καπιταλισμού, έτσι και σ’ αυτήν, της πανδημίας του Covid-19, έρχονται στην επιφάνεια όλες οι αδυναμίες του συστήματος. Η επί σειρά ετών υποβάθμιση του Δημόσιου Συστήματος Υγείας, με σκοπό να ενισχυθεί ο ιδιωτικός τομέας στο πεδίο της Υγείας και Πρόνοιας είναι η βασική αιτία που οδήγησε στις θλιβερές εξελίξεις στις κλινικές «Ταξιάρχαι» στο Περιστέρι και «Κασταλία» στο Ελληνικό.
Μέχρι την Κυριακή 3/05, ο τραγικός απολογισμός ήταν 8 νεφροπαθείς, τρόφιμοι της κλινικής «Ταξιάρχαι», που κατέληξαν, και 38 κρούσματα (εκκρεμούν ακόμα τα αποτελέσματα για πάνω από 130 άτομα από την κλινική «Ταξιάρχαι») μεταξύ των οποίων, εκτός από ασθενείς, βρέθηκαν και γιατροί, νοσηλευτές και γενικότερα εργαζόμενοι στις εν λόγω κλινικές. Όλο το προηγούμενο διάστημα, τα άτομα αυτά, που βρέθηκαν θετικά στον κορονοϊό, ήρθαν σε επαφή με συγγενικά και φιλικά πρόσωπα και ορισμένοι από τους γιατρούς εξέτασαν ασθενείς στα προσωπικά τους ιδιωτικά ιατρεία, πραγματοποιώντας επίσης και μικροεπεμβάσεις. Συμπερασματικά, τις επόμενες ημέρες, ο απολογισμός των ατόμων, που θα βρεθούν θετικά στον κορονοϊό, είναι πολύ πιθανό να αυξηθεί. Εκτός όμως από τα κρούσματα, οι ειδικοί τονίζουν ότι δεν είναι καθόλου απίθανο να αυξηθεί και ο αριθμός των θανάτων. Η ιδιωτική κλινική «Ταξιάρχαι» διαθέτει μονάδα αιμοκάθαρσης και οι νεφροπαθείς, καθώς και όλοι οι αιμοκαθαρόμενοι ασθενείς, ανήκουν στις ομάδες ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου.
Οι προσπάθειες της κυβέρνησης και των συστημικών ΜΜΕ να παρουσιάσουν τα περιστατικά ως τυχαία και αποσπασματικά πέφτουν στο κενό. Από καιρό, τα σωματεία του χώρου έχουν επισημάνει ότι τα μέτρα προστασίας, αλλά και οι συνθήκες εργασίας στις ιδιωτικές κλινικές, είναι τέτοιες, που με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγήσουν σε τραγικά γεγονότα.
Οι κλινικάρχες, με γνώμονα το κέρδος, μεταχειρίζονται την υγεία ως εμπόρευμα και όχι ως αγαθό και δικαίωμα, όπως ρητά περιγράφεται ακόμα στο αστικό Σύνταγμα αλλά και στον ιατρικό όρκο του Ιπποκράτη. Έτσι, χρησιμοποιούν όλες τις δυνατότητες, που τους έχουν παραχωρήσει οι κυβερνήσεις, στα χρόνια των μνημονίων. Θέτουν σε αναστολή τις συμβάσεις των εργαζομένων ή τις τροποποιούν σε εκ περιτροπής εργασία. Μ’ αυτόν τον τρόπο, αυξάνουν κατακόρυφα τα κέρδη τους και παράλληλα εντατικοποιούν την εργασία των υγειονομικών, με ολέθριες συνέπειες στην ασφαλή λειτουργία των δομών. Μειώνουν τους μισθούς και «στεγνώνουν» τα ασφαλιστικά τους ταμεία. Τα βαριά περιστατικά τα στέλνουν πάντα στο Δημόσιο σύστημα Υγείας, κρατώντας έτσι υψηλά στατιστικά επιτυχίας. Ακόμα και μέσα στην πανδημία, χαρακτηρίζουν ως «έκτακτες» τις αισθητικές επεμβάσεις, αδιαφορώντας για τους ελέγχους. Η υποστελέχωση ή το κλείσιμο των μονάδων τεχνητού νεφρού του Δημοσίου άνοιξε τον δρόμο για αιμοκάθαρση στις ιδιωτικές κλινικές. Επιπρόσθετα, μειώθηκε σημαντικά ο αριθμός των μεταμοσχεύσεων, διότι δεν παρέχει αντίστοιχη κερδοφορία. Από τους 12.000 νεφροπαθείς, που έχουν καταγραφεί στην Ελλάδα, οι 7.500 υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση σε ιδιωτικές κλινικές.
Οι κυβερνήσεις του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Δημοκρατίας πασχίζουν να μας πείσουν για το ποιος έκανε την καλύτερη επιχειρηματική συμφωνία με τους κλινικάρχες στην εκμίσθωση των κλινών ΜΕΘ. Στην προσπάθειά τους αυτή, χωρίς να το αντιλαμβάνονται, απ’ ό,τι φαίνεται, βγάζουν «τα άπλυτά τους στη φόρα» και μας γνωστοποιούν χωρίς αιδώ ότι η πρώτη «αριστερή» κυβέρνηση στην Ελλάδα προσέφερε στις ιδιωτικές κλινικές 800€ τη μέρα για κάθε κλίνη μονάδας εντατικής θεραπείας, ενώ η Νέα Δημοκρατία προχώρησε ακόμη παραπέρα, αυξάνοντας το ποσό στα 1.600€ τη μέρα. Κάνεις εκ των δυο δεν μας εξήγησε όμως τον λόγο που όχι μόνο δεν δημιούργησαν νέες κλίνες ΜΕΘ, ως όφειλαν, αλλά δεν άνοιξαν και τις κλίνες ΜΕΘ των δημόσιων νοσοκομείων, που παραμένουν κλειστές τα τελευταία 10 χρόνια. Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων Δημοσίων Νοσοκομείων (Π.Ο.Ε.ΔΗ.Ν) προειδοποιούσε από το 2018 ότι βάσει των ανεπτυγμένων κλινών των νοσοκομείων θα έπρεπε να λειτουργούν 3.500 κλίνες ΜΕΘ, ενώ σήμερα λειτουργούν μόνο 557. Είναι σαφές λοιπόν ότι στα πλαίσια του καπιταλισμού πρέπει να δοθεί κομμάτι από την «πίτα» της υγείας και στον ιδιωτικό τομέα.
Εκατοντάδες είναι οι καταγγελίες εργαζομένων από τον χώρο της Ιδιωτικής Υγείας για ελλείψεις στα βασικά μέτρα ατομικής προστασίας, όπως είναι τα γάντια και οι μάσκες. Οι εργαζόμενοι αναγκάζονται σε πολλές περιπτώσεις να τα προμηθεύονται μόνοι τους και στις περιπτώσεις, που παρέχονται από τις κλινικές, υπάρχει προτροπή να χρησιμοποιούνται με μεγάλη φειδώ, φτάνοντας ακόμα και στη μια μάσκα ανά εβδομάδα. Ακολουθώντας την κυβερνητική τακτική, η οποία – κυρίως τις πρώτες ημέρες της πανδημίας, που υπήρχε έλλειψη μασκών – αμφισβητούσε τη χρησιμότητα της μάσκας, επιφέροντας σύγχυση στους πολίτες, οι εργοδότες φτάνουν στο σημείο ακόμα και να απαγορεύουν στους εργαζόμενους των ιδιωτικών κλινικών να φοράνε μάσκα και γάντια «γιατί προσβάλλουμε τους πελάτες» και «γιατί δημιουργούμε πανικό χωρίς λόγο!». Αυτά είναι τα επιχειρήματα της εργοδοσίας στην προσπάθειά της να αυξήσει ακόμα περισσότερο τα κέρδη. Επιπλέον, δεκάδες είναι οι εργαζόμενοι που συνεχίζουν να δουλεύουν, έχοντας συμπτώματα του κορονοϊού. Τα πανάκριβα τεστ δεν τα χαραμίζουν οι εργοδότες για τους εργαζόμενους, προτιμούν να τα διαθέτουν έναντι υπέρογκου αντιτίμου σε φοβισμένους ασθενείς. Το μόνο μέτρο, που εφαρμόζεται παντού, από τα αεροδρόμια μέχρι τα νοσοκομεία, είναι η θερμομέτρηση. Και αυτό όχι επειδή είναι αποτελεσματικό, αλλά επειδή έχει μηδενικό κόστος. Τα κρούσματα δεν περιορίζονται μόνο στις κλινικές του Περιστερίου και του Ελληνικού. Το Κλαδικό Σωματείο εργαζομένων στην Ιδιωτική Υγεία Αθήνας έχει κάνει καταγγελίες για κρούσματα στους εργαζόμενους των Κεντρικών Εργαστηρίων του ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ.
Την ίδια στιγμή που οι εργαζόμενοι των ιδιωτικών κλινικών καταγγέλλουν τα ελλιπή μέτρα προστασίας, η Πανελλήνια Ένωση Ιδιωτικών Κλινικών επιμένει ότι «Τα μέτρα ασφαλείας, που λαμβάνουμε, είναι σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ, αλλά φυσικά δεν εγγυώνται την απόλυτη προστασία, την στεγανοποίηση της υγειονομικής μονάδας, ούτε την αποστείρωση των χώρων». και φέρνει σε αντιπαραβολή χώρες της Ευρώπης, οι οποίες βρίσκονται σε δυσμενέστερη θέση από την Ελλάδα: «Άλλωστε, σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες, πληθώρα είναι οι υγειονομικοί που προσβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της άσκησης των καθηκόντων τους».
Η αναρχία, που επικρατεί στις ιδιωτικές δομές υγείας και η λειτουργία των μονάδων με αποκλειστικό γνώμονα το κέρδος δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την πανδημία, αλλά αποτελεί υγειονομική «βόμβα» και εστία διασποράς της. Η λεγόμενη ιδιωτική πρωτοβουλία βγαίνει τώρα από αυτήν την κρίση «γυμνή» κάνοντας τους οπαδούς του καπιταλισμού, που υπεράσπιζαν τη λιτότητα και τις ιδιωτικοποιήσεις όλα αυτά τα χρόνια μέσω της ΕΕ, να φωνάζουν «μα δεν υπάρχει κράτος;».
Όσο και αν προσπαθεί η κυβέρνηση να αναδείξει την «ατομική ευθύνη» ως το νούμερο ένα όπλο κατά του κορονοϊού, είναι πλέον αδιαμφισβήτητη η σημασία ενός ισχυρού Δημόσιου Συστήματος Υγείας με δωρεάν υπηρεσίες προς όλους και πλήρως στελεχωμένου με βάση τις ανάγκες του πληθυσμού.
Για τη δημιουργία ενός τέτοιου συστήματος υγείας είναι μονόδρομος τα εξής μέτρα:
– Επίταξη – απαλλοτρίωση όλων των ιδιωτικών μονάδων και των διαγνωστικών κέντρων. Όλες οι μονάδες υγείας να ενταχθούν σε έναν ενιαίο κρατικό σχεδιασμό για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Υπό έναν τέτοιο κρατικό έλεγχο, θα μπορέσουν να πραγματοποιηθούν δωρεάν εκτεταμένα τεστ για τον κορονοϊό, πο σύμφωνα με τον ΠΟΥ είναι το πιο ισχυρό μέσο για τη διάγνωση και τον περιορισμό του.
– Άμεση πρόσληψη μόνιμου χαρακτήρα, ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού για την επαρκή στελέχωση όλων των δημόσιων νοσοκομείων.
– Χρηματοδότηση για το άνοιγμα των κλειστών κλινών ΜΕΘ αλλά και τη δημιουργία νέων με την πρόσληψη του μόνιμου απαραίτητου προσωπικού.
Βαγγέλης Σταθόπουλος
