Το νομοσχέδιο για τη δημιουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων υπερψηφίστηκε από τη Βουλή τα ξημερώματα της 9ης Μαρτίου. Αυτό το γεγονός αποτελεί μια – προσωρινή – ήττα για το φοιτητικό κίνημα, τους μαθητές αλλά και τους εργαζόμενους στην Εκπαίδευση που συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις για δυόμισι μήνες. Αυτό το φοιτητικό κίνημα ήταν το μεγαλύτερο από το 2007. Για να κατανοήσουμε τον λόγο που δεν κατάφερε να κερδίσει την κυβέρνηση θα πρέπει εξετάσουμε τις αντικειμενικές συνθήκες μέσα στις οποίες έλαβε χώρα αυτό το κίνημα, αλλά και τις υποκειμενικές αδυναμίες της ηγεσίας του που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο.
Την τελευταία δεκαπενταετία ο παγκόσμιος και ελληνικός καπιταλισμός βρίσκεται σε κρίση. Η καπιταλιστική κρίση χτύπησε ισχυρότερα τον πιο αδύναμο κρίκο του ευρωπαϊκού καπιταλισμού, δηλαδή την Ελλάδα. Αυτό είχε ως συνέπεια οι κυβερνήσεις να πραγματοποιούν μεγάλες περικοπές στις δαπάνες για τη δημόσια Εκπαίδευση όλων των βαθμίδων της. Επί σειρά ετών οι προϋπολογισμοί για τις δαπάνες στην Εκπαίδευση είχαν φτάσει κάτω από το 2%, με αποτέλεσμα οι κτηριακές υποδομές να βρίσκονται σε οριακό σημείο και τα προγράμματα σπουδών να συρρικνώνονται καθώς κόβονται προσφερόμενα μαθήματα εξαιτίας της συρρίκνωσης του εκπαιδευτικού προσωπικού. Ιδιαίτερα σε πανεπιστήμια κοινωνικών επιστημών που οι απόφοιτοί τους δεν έχουν μεγάλη απορρόφηση στην αγορά εργασίας η κατάσταση είναι οριακή. Στο Πάντειο η χρηματοδότηση έχει σχεδόν υποτριπλασιαστεί από το 2008. Εκείνο το έτος η χρηματοδότηση έφτανε τα 5,8 εκατ. ευρώ, το 2011 τα 2,5 εκατ., το 2020 τα 1,9 εκατ. ενώ το 2023 ανέβηκε λίγο στα 2,3 εκατ. ευρώ. Επίσης εδώ και 23 χρόνια το Πάντειο δεν διαθέτει φοιτητική εστία δημιουργώντας τεράστια προβλήματα διαμονής στους φοιτητές από πολύ φτωχές οικογένειες.
Η επίθεση στο Δημόσιο πανεπιστήμιο είναι τμήμα της γενικότερης καπιταλιστικής επίθεσης στις κατακτήσεις των εργαζομένων και της νεολαίας. Στο έδαφος της κρίσης του καπιταλισμού η αστική τάξη δεν μπορεί να ανεχθεί καμία σοβαρή παραχώρηση. Η εμπειρία της τελευταίας δεκαετίας μας έδειξε ότι οι μαζικές διαδηλώσεις δεν είναι αρκετές για να αποτρέψουν το πέρασμα αντιμεταρρυθμίσεων από την κυβέρνηση. Χρειάζεται ένας κοινός αγώνας με τους εργαζομένους με ένα σοβαρό σχέδιο κλιμάκωσης που θα έβαζε ως στόχο την ανατροπή αυτής της αντιδραστικής κυβέρνησης. Μόνο με αυτή την προοπτική θα μπορούσε το φοιτητικό κίνημα να είναι νικηφόρο και για αυτό τον σκοπό θα έπρεπε να δουλεύουν από την πρώτη στιγμή οι αριστερές φοιτητικές παρατάξεις.
Το πρόσφατο φοιτητικό κίνημα αναπτύχθηκε, λοιπόν, σε διαφορετικές συνθήκες σε σχέση με αυτό του 2006-2007. Για να νικήσει θα έπρεπε να συνδεθεί με το εργατικό κίνημα, με βασικό πολιτικό αίτημα την πτώση της κυβέρνησης και την ανάδειξη μιας εργατικής κυβέρνησης με σοσιαλιστικό πρόγραμμα. Και εδώ σημαντικό ρόλο στην έκβαση του αγώνα έπαιξαν οι ηγεσίες των βασικών δυνάμεων της φοιτητικής Αριστεράς. Όχι μόνο δεν έκαναν σοβαρές προσπάθειες για συντονισμό με την εργατική τάξη, ξεκινώντας από τους εργαζομένους σε πανεπιστήμια και σχολεία, αλλά δεν υπήρξε και κανένας σοβαρός συντονισμός ανάμεσα στους φοιτητές.
Σοβαρά λάθη από τις αριστερές παρατάξεις
Τόσο η ΠΚΣ (ΚΚΕ) όσο και τα ΕΑΑΚ-ΑΡΕΝ (εξωκοινοβουλευτική Αριστερά) χρησιμοποιούν αντιδημοκρατικές και εκφυλιστικές πρακτικές στο φοιτητικό κίνημα. Και σε αυτό το κίνημα οι συντονιστικές επιτροπές κατάληψης δεν εκλέγονταν και δεν ήταν ανακλητές από τις γενικές συνελεύσεις των φοιτητών με αποτέλεσμα να παίρνονται αποφάσεις από τις ηγεσίες αυτών των δυνάμεων που τις περισσότερες φορές πραγματοποιούσαν ξεχωριστές πανελλαδικές και σε επίπεδο πόλεων συντονιστικές συνελεύσεις καταλήψεων. Το αποκορύφωμα του εκφυλισμού ήταν η άσκηση φυσικής βίας μεταξύ μελών της ΠΚΣ και της ΕΑΑΚ στο πρώτο πανελλαδικό φοιτητικό συλλαλητήριο στην Αθήνα, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν 8 φοιτητές. Αυτό το γεγονός προσέφερε τις καλύτερες υπηρεσίες στην κυβέρνηση και τα αστικά ΜΜΕ.
Παρόλα αυτά, η ήττα του φοιτητικού κινήματος δεν θα έχει μακρά επίδραση στους φοιτητές. Χιλιάδες φοιτητές έβγαλαν ριζοσπαστικά συμπεράσματα από το κίνημα και συμμετείχαν μαζικά σε αυτό. Επιπρόσθετα το καπιταλιστικό σύστημα βρίσκεται σε βαθιά και ανίατη κρίση που θα οξυνθεί το επόμενο διάστημα. Ήδη η κυβέρνηση κλυδωνίζεται από την αποκάλυψη των προσπάθειών της να συγκαλύψει το έγκλημα των Τεμπών. Οι φοιτητές, όπως και η υπόλοιπη νεολαία, θα βρεθούν ξανά στην πρώτη γραμμή ενάντια στην κυβέρνηση των δολοφόνων. Απαραίτητη προϋπόθεση για να είναι νικηφόροι οι μελλοντικοί αγώνες είναι να βγουν τα απαραίτητα συμπεράσματα από τους μέχρι τώρα αγώνες. Δυστυχώς, η εμπειρία σχεδόν 20 χρόνων από το κίνημα του 2006-2007 δείχνει ότι οι αριστερές παρατάξεις δεν έχουν μάθει τίποτα. Εμπρός, λοιπόν, για το χτίσιμο της Επαναστατικής Κομμουνιστικής Κίνησης στις σχολές, της μοναδικής δύναμης που παλεύει για τον δημοκρατικό συντονισμό του φοιτητικού κινήματος και για ένα μεταβατικό κομμουνιστικό πρόγραμμα στα πανεπιστήμια!
Επαναστατική Κομμουνιστική Κίνηση Παντείου