Μετά από μέρες έντονων υποθέσεων και παρασκηνίου, η Πρόεδρος της Βουλής των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόζι, προσγειώθηκε στις 2 Αυγούστου στην Ταϊπέι της Ταϊβάν με αεροσκάφος της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ. Αυτή η απερίσκεπτη και αντιδραστική πρόκληση προς την Κίνα από τον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ απειλεί να αποσταθεροποιήσει ολόκληρη την περιοχή του Ινδικού και Ειρηνικού.
Πίσω από όλες τις υποκριτικές κουβέντες περί υποστήριξης της «δημοκρατίας», στην πραγματικότητα ο στόχος της Πελόζι είναι να προωθήσει τα στενά συμφέροντα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού και τα ακόμη στενότερα εκλογικά συμφέροντα του Δημοκρατικού Κόμματος. Ταυτόχρονα, η κινεζική άρχουσα τάξη εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία για να τραβήξει την προσοχή μακριά από την αυξανόμενη εσωτερική κρίση προς τους «εξωτερικούς εχθρούς».
Η Πελόζι, το τρίτο πιο υψηλόβαθμο πρόσωπο του κράτους στις ΗΠΑ, έχει μια μακρά κοινοβουλευτική σταδιοδρομία επιθέσεων στα συμφέροντα της εργατικής τάξης των ΗΠΑ και είναι μια πολύ αντιδημοφιλής πολιτικός στο εσωτερικό.
Όπως ο εξίσου αντιδημοφιλής Πρόεδρος Μπάιντεν, ο οποίος έχει σπαταλήσει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια στον πόλεμο δια αντιπροσώπων της Αμερικής με τη Ρωσία στην Ουκρανία, η Πελόζι θέλει να «δράσει σκληρά» σε διεθνή θέματα. Αυτό γίνεται ακόμα πιο έντονα ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών.
Ως εκ τούτου, αποφάσισε να επισκεφθεί την Ταϊβάν – η πιο υψηλόβαθμη πολιτικός των ΗΠΑ που το έκανε εδώ και 25 χρόνια – προκειμένου να ταπεινώσει άμεσα την Κίνα, η οποία θεωρεί το νησί μέρος της επικράτειάς της.
Πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Πελόζι είχε ήδη ανακοινώσει την πρόθεσή της να επισκεφθεί την Ταϊβάν. Το σχέδιό της καθυστέρησε από την πανδημία της COVID-19, αλλά εικάζεται ότι είχε προγραμματιστεί εκ νέου, σύμφωνα με μια αναφορά των Financial Times στα μέσα Ιουλίου. Όταν ανακοινώθηκε το πραγματικό της σχέδιο να επισκεφθεί την Ασία, η Ταϊβάν δεν ήταν στο επίσημο δρομολόγιο, αν και δεν επιβεβαίωσε και δε διέψευσε την προγραμματισμένη επίσκεψη.
Σε όλη αυτή τη διαδικασία, η Κίνα αντέδρασε με διάφορες απειλές, καθιστώντας σαφές ότι το θεωρεί μια μεγάλη πρόκληση. Ο εκπρόσωπος Εξωτερικών Υποθέσεων Ζάο Λιτζιάν προειδοποίησε ότι «ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός [ΛΑΣ] δεν θα μείνει ποτέ αδρανής. Η Κίνα θα λάβει ισχυρά και αποφασιστικά μέτρα για να διαφυλάξει την κυριαρχία και την εδαφική της ακεραιότητα». Στις έξι ημέρες πριν από την επίσκεψη, τουλάχιστον τρία κινεζικά υπουργεία εξέδωσαν εννέα προειδοποιήσεις κατά της επίσκεψής της. Η Πελόζι τους αγνόησε ευθαρσώς όλους.
Από την πλευρά της, η κυβέρνηση της Ταϊβάν, τώρα υπό την εξουσία του φιλοαμερικανικού Δημοκρατικού Προοδευτικού Κόμματος (ΔΠΚ), ξεκίνησε από τον ισχυρισμό ότι δεν γνωρίζει για το σχέδιο επίσκεψης της Πελόζι στις 19 Ιουλίου, συνεχίζοντας με τον πρωθυπουργό Σου Τσενγκ-Τσανγκ που είπε αόριστα πως «καλωσορίζει τυχόν ξένους επισκέπτες» όταν του ζητήθηκε να επιβεβαιώσει εάν η Πελόζι θα έφτανε πράγματι, ώρες πριν η Πελόζι προσγειωθεί στο νησί.
Για πολύ λίγους «ξένους επισκέπτες» το αμερικανικό ναυτικό θα έστελνε έναν στόλο, με επικεφαλής το αεροπλανοφόρο USS Ronald Reagan, σε θέση στα ύδατα ανατολικά της Ταϊβάν για να καταστήσει σαφείς τις εμπόλεμες προθέσεις του.
Τί έκανε η Πελόζι στην Ταϊβάν;
Η παρούσα επίσκεψη της Πελόζι ήταν μέρος μιας περιοδείας στους συμμάχους των ΗΠΑ στην Ασία, σε μια σαφή προσπάθεια να τους συσπειρώσει ενάντια στην Κίνα, τον μεγαλύτερο ανταγωνιστή των ΗΠΑ για αγορές και επιρροή στην παγκόσμια σκηνή. Η σύντομη εμφάνιση της Πελόζι (έφυγε βιαστικά από τη χώρα στις 4:45 μ.μ. την επομένη της άφιξής της) ήταν σε μεγάλο βαθμό μια συμβολική προσβολή για τον κύριο αντίπαλο των ΗΠΑ. Αλλά γιατί να οργανωθεί μια τέτοια προσβολή; Και γιατί τώρα;
Η συνεχιζόμενη, σχετική παρακμή του αμερικανικού ιμπεριαλισμού έχει πρόσφατα υπογραμμιστεί από ταπεινωτικές ήττες που κλόνισαν σοβαρά την εξουσία του. Μετά την ταπεινωτική έξοδο από έναν 20χρονο πόλεμο στο Αφγανιστάν, οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν μια άλλη δαπανηρή αποτυχία στον πόλεμό τους δια αντιπροσώπων με τη Ρωσία στην Ουκρανία.
Ενώ η Αμερική παραμένει η κορυφαία ιμπεριαλιστική δύναμη του κόσμου, είναι σαφές σε όλους ότι δεν μπορεί πλέον να επιβάλλει τη θέλησή της ατιμώρητα. Οι αντίπαλοι αρχίζουν να τεντώνουν τους μύες τους και κινούνται για να εξασφαλίσουν τις δικές τους σφαίρες επιρροής.
Η Κίνα, η δεύτερη παγκόσμια δύναμη από άποψη οικονομικής και στρατιωτικής ισχύος, επεκτείνει τις δικές της αγορές και τη γεωπολιτική της επιρροή σε βάρος της Αμερικής, ιδιαίτερα στην «αυλή» της στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, πραγματοποιώντας στρατιωτικές ασκήσεις με μεγαλύτερη συχνότητα για να επιδείξει τους κυνόδοντές της.
Έτσι, ένα σημαντικό μέρος της επίσκεψης της Πελόζι ήταν να υπενθυμίσει στην Κίνα ότι ο ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ εξακολουθεί να είναι το μεγάλο αφεντικό στην παγκόσμια πολιτική και δεν θα «εκφοβιστεί» όντας υποταγμένη σε έναν αρχάριο αντίπαλο.
Αυτή η επίδειξη γενναιότητας υπονομεύτηκε κάπως από τη διαίρεση στις τάξεις της άρχουσας τάξης των ΗΠΑ, με το γραφείο του Μπάιντεν και το Πεντάγωνο να φέρονται ότι αντιτίθενται στο ταξίδι της Πελόζι, το οποίο διακινδυνεύει να ανοίξει ένα εντελώς νέο μέτωπο με μια εχθρική, πυρηνική δύναμη, ενώ είναι ακόμα βουτηγμένοι βαθιά μέχρι τα γόνατα στο ουκρανικό τέλμα.
Η Πελόζι διαθέτει ένα ιδιαίτερο ιστορικό να ενεργεί προκλητικά προς την Κίνα και είναι προφανές ότι ο Μπάιντεν δεν κατάφερε να τη χαλιναγωγήσει, παρά το γεγονός ότι παραδέχτηκε ανοιχτά ότι το ταξίδι «δεν είναι καλή ιδέα αυτή τη στιγμή». Αυτές οι διασπάσεις στην κορυφή αποτελούν περαιτέρω απόδειξη της αποδυνάμωσης του αμερικανικού ιμπεριαλισμού.
Το χάος στις παγκόσμιες αγορές και ο αυξανόμενος προστατευτισμός έθεσαν επίσης την Ταϊβάν στο επίκεντρο. Παράγει το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας προμήθειας μικροτσίπ και είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος κατασκευαστής ημιαγωγών (μετά την Κίνα και ακολουθεί η Νότια Κορέα). Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Κίνα επιθυμούν να εξασφαλίσουν τις προμήθειες αυτών των βασικών εξαρτημάτων μετά την έκρηξη της ζήτησης για ηλεκτρονικές συσκευές κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Οι ΗΠΑ επένδυσαν πρόσφατα μαζικά στην εγχώρια παραγωγή τσιπ ημιαγωγών για να μειώσουν την εξάρτησή τους από την Ταϊβάν, αλλά αυτή είναι μια αργή και δαπανηρή διαδικασία. Πίεσαν επίσης την Εταιρεία Κατασκευής Ημιαγωγών της Ταϊβάν (TSMC) να περιορίσει τις πωλήσεις της στην Κίνα, ενώ την πιέζουν να ανοίξει εργοστάσια εντός των ΗΠΑ, αναγκάζοντας ουσιαστικά τους Ταϊβανέζους να παραδώσουν τη σημαντική τεχνολογία που σχετίζεται με την κατασκευή ημιαγωγών στις ΗΠΑ.
Μόλις έγινε φανερό ότι το ταξίδι θα γινόταν, το παιχνίδι είχε αρχίσει με την αντιπροσωπεία της Πελόζι να μην μπορεί να υποχωρήσει από φόβο μήπως φανεί εκφοβισμένη από την Κίνα, κάτι το οποίο αναμφίβολα θα εκμεταλλεύονταν οι Ρεπουμπλικάνοι στις ενδιάμεσες εκλογές. Για ένα τέτοιο ασήμαντο όφελος είναι που η κορυφαία ιμπεριαλιστική δύναμη του κόσμου εμπλέκεται σε παιχνίδια με έναν πυρηνικό αντίπαλο.
Ομοίως, το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ) βρίσκεται τώρα στο προσκήνιο και θα πρέπει να υλοποιήσει τις απειλές του, διαφορετικά θα αντιμετωπίσει τη συρρίκνωση του κύρους του. Επιπλέον, καθώς ο κινεζικός καπιταλισμός βυθίζεται βαθύτερα στην κρίση, που επιδεινώνεται από τα αντιδημοφιλή, σκληρά μέτρα περιορισμού για τον έλεγχο της COVID-19, το ΚΚΚ κλίνει όλο και περισσότερο στη σοβινιστική στάση κατά της Ταϊβάν ως μέσο για να αποσπάσει την προσοχή της εργατικής τάξης στο εσωτερικό. Σε αυτή την εξαιρετικά ασταθή κατάσταση, μια και μοναδική σπίθα θα μπορούσε να έχει ένα καταστροφικό και αποσταθεροποιητικό αποτέλεσμα.
Οι πραγματικές προθέσεις του αμερικανικού ιμπεριαλισμού για την Ταϊβάν
Αυτή η επίσκεψη έδωσε επίσης στους αστούς πολιτικούς της Ταϊβάν την ευκαιρία να δηλώσουν την πίστη τους στις ΗΠΑ, παρουσιάζοντας τους εαυτούς τους ως «υπερασπιστές της ταϊβανέζικης δημοκρατίας». Μέσα σε λίγα λεπτά ύστερα από την προσγείωση της Πελόζι, διάφοροι μεγάλοι ηγέτες του ΔΠΚ δημοσίευσαν φωτογραφίες μαζί της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσής τους.
Ο ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ είναι εντελώς αδιάφορος για τα συμφέροντα ή τις επιθυμίες του λαού της Ταϊβάν. Ας μην ξεχνάμε ότι ήταν οι ΗΠΑ που επέτρεψαν στο εξαιρετικά βάναυσο καθεστώς του Κουομιτάνγκ (KMT) υπό τον Τσιάνγκ Κάι-Σεκ να παραμείνει στην εξουσία στην Ταϊβάν μετά την εκδίωξή του από την ηπειρωτική Κίνα στην επανάσταση του 1949. Με την υποστήριξη των ΗΠΑ, τα πολιτισμικά και δημοκρατικά δικαιώματα του λαού της Ταϊβάν περιορίστηκαν για δεκαετίες επί Τσιάνγκ.
Ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1970, η μετατόπιση των συμφερόντων των ΗΠΑ στην περιοχή τις οδήγησε στη μερική εγκατάλειψη της υποστήριξης για τη δικτατορία του KMT υπέρ της δημιουργίας στενότερων δεσμών με την Κίνα ως αντίβαρο ενάντια στην ΕΣΣΔ.
Για το σκοπό αυτό, οι ΗΠΑ ενορχήστρωσαν την απέλαση της Δημοκρατίας της Κίνας του Τσιάνγκ από τον ΟΗΕ και καλωσόρισαν τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας του Μάο ως αντικαταστάτη της. Αλλά για να διατηρήσουν την κατάσταση, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να παρέχουν άτυπη υποστήριξη στην Ταϊβάν ως ξεχωριστό κράτος, αφήνοντάς την στην ιδιόμορφη κατάσταση που παραμένει μέχρι σήμερα.
Τώρα, ο ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ στηρίζεται στους αστούς ηγέτες του ΔΠΚ, που κάποτε αγωνίστηκαν ενάντια στο παλιό δεκανίκι του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, τη δικτατορία του KMT. Η πολιτική του απέναντι στο νησί έχει αλλάξει εδώ και δεκαετίες, αλλά μια σταθερά παρέμεινε: αυτή η πολιτική έχει τις ρίζες της στα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα των ΗΠΑ.
Έχουν ξαφνικά οι ΗΠΑ μια πραγματική επιθυμία να υπερασπιστούν τα δημοκρατικά δικαιώματα του λαού της Ταϊβάν; Ούτε στο ελάχιστο. Από την υποστήριξή τους στη μοναρχία της Σαουδικής Αραβίας και τις ανείπωτες θηριωδίες της στην Υεμένη, μέχρι το ξεπούλημα των Κούρδων, ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός έχει αποδείξει ότι το ενδιαφέρον του για τη «δημοκρατία» είναι ένα απλό φύλλο συκής για τα ιμπεριαλιστικά του συμφέροντα.
Η «υπεράσπιση της δημοκρατίας της Ταϊβάν» εξισώνεται με την υποταγή των μαζών του νησιού στις διαθέσεις της πιο βάναυσης και αντιδραστικής ιμπεριαλιστικής δύναμης του κόσμου. Αλλά η Ταϊβάν είναι απλώς μια μικρή αλλαγή στους ελιγμούς του αμερικανικού ιμπεριαλισμού για να διατηρήσει την κυριαρχία του στον κόσμο.
Η αντίδραση της Κίνας
Σύμφωνα με την πολεμική τους γλώσσα, η επιμονή της Πελόζι να επισκεφθεί την Ταϊβάν ήταν αναμφίβολα ταπεινωτική για το καθεστώς του ΚΚΚ. Παρά τα όσα έχουν πει στις μάζες τους, το καθεστώς δεν μπορεί, τελικά, να υπαγορεύει απολύτως τι θα συμβαίνει σε αυτό που ισχυρίζεται πως είναι δικό του έδαφος.
Ως αρχική απάντηση, η Κίνα επέβαλε ορισμένους εμπορικούς περιορισμούς σε χιλιάδες προϊόντα της Ταϊβάν. Στη συνέχεια ανακοίνωσε μια μεγάλης κλίμακας άσκηση με πραγματικά πυρά εντός ελεγχόμενων υδάτων από την Ταϊβάν για έξι ημέρες, κάτι που η Ταϊβάν ισχυρίζεται ότι ισοδυναμεί με αποκλεισμό. Αργότερα, το Υπουργείο Άμυνας της Ταϊβάν ανέφερε ότι περίπου 21 αεροσκάφη του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού έχουν εισέλθει στη ζώνη ταυτοποίησης της Αεράμυνας της Ταϊβάν.
Αν ο πόλεμος στην Ουκρανία μάς δίδαξε κάτι, είναι ότι στην τρέχουσα εποχή της εντεινόμενης σύγκρουσης μεταξύ των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, τα γεγονότα μπορούν να πάρουν τη δική τους λογική. Δεν μπορούμε να βασιστούμε στον «ορθολογισμό» της άρχουσας τάξης από καμία πλευρά. Η επίσκεψη της Πελόζι στην Ταϊβάν είναι, καταρχήν, μια βαθιά απερίσκεπτη πρόκληση. Απειλεί την ασφάλεια των ανθρώπων και στις δύο πλευρές του Στενού.
Είναι εξ ολοκλήρου στη σφαίρα των πιθανοτήτων η Κίνα να λάβει περαιτέρω υλικά μέτρα για να τιμωρήσει την Ταϊβάν. Τι θα είναι αυτά μένει να φανεί. Μια πιθανότητα είναι ένας πλήρης ναυτικός αποκλεισμός, ο οποίος κινδυνεύει επίσης να κλιμακωθεί με τις ναυτικές δυνάμεις των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας.
Όποιες και αν είναι οι επικείμενες εξελίξεις, με τη βιαστική βλακεία τους, οι ιμπεριαλιστές των ΗΠΑ έχουν διαταράξει σοβαρά μια λεπτή κατάσταση. Παρά το γεγονός ότι ο Λευκός Οίκος προσπαθεί να καθησυχάσει τα πράγματα τονίζοντας ότι «δεν υποστηρίζουν την ανεξαρτησία της Ταϊβάν», η Πελόζι έχει ανατρέψει δεκαετίες προσεκτικά κατασκευασμένης διπλωματικής ασάφειας μέσα σε μια νύχτα, για χάρη των βραχυπρόθεσμων πολιτικών της συμφερόντων.
Η γεροντική αποσύνθεση του αμερικανικού και παγκόσμιου καπιταλισμού εμφανίζεται από τη μια κρίση στην άλλη, βάζοντας ξανά και ξανά αμέτρητες ζωές στην αβεβαιότητα. Η εργατική τάξη στην Ασία, στις ΗΠΑ και σε όλο τον κόσμο πρέπει να ανοίξει τον λογαριασμό της με τις αντίστοιχες άρχουσες τάξεις της για να βάλει τέλος σε αυτή την τρέλα, μέσω της σοσιαλιστικής επανάστασης.
Μετάφραση: Κωνσταντίνος Αυγέρος
