Ένα συνοπτικό άρθρο για τη μνημονιακή επίθεση στην ασφάλιση και τα εργασιακά.
Η κυβέρνηση, ακολουθώντας τελικά την πολιτική των προκατόχων της και σε συμφωνία με τους δανειστές, εξαπολύει νέα επίθεση στους συνταξιούχους και στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Συγκεκριμένα, με τους δύο νόμους που ψήφισε μέσα στο καλοκαίρι (το μνημόνιο και τα προαπαιτούμενα του), περικόπτει σημαντικά τις συντάξεις 2,6 εκατομμυρίων συνταξιούχων, μέσα από την αύξηση των εισφορών υγειονομικής περίθαλψης αναδρομικά από την 1η Ιουλίου στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις, κύριες, αλλά και επικουρικές. Είναι χαρακτηριστικό, ότι παρά το γεγονός πως η έμμεση περικοπή για τις κύριες συντάξεις ανέρχεται στο 2% – καθώς προβλέπεται η αύξηση της εισφοράς υπέρ ιατροφαρμακευτικής κάλυψης (ΕΟΠΥΥ) από 4% σε 6% – ουσιαστικά η παρακράτηση γίνεται επί του αρχικού, «μεικτού» ποσού της σύνταξης, δηλαδή χωρίς τον υπολογισμό των κρατήσεων που έχουν επιβληθεί από το 2010 και μετά, με αποτέλεσμα η πραγματική μείωση να φτάνει στο 3% – 4%. Στις δε επικουρικές συντάξεις η παρακράτηση από το 0 πήγε στο 6%, ενώ έχει υπολογιστεί επί του τελικού καταβαλλόμενου ποσού. Και μάλιστα, εάν κάποιος συνταξιούχος λαμβάνει δύο επικουρικές συντάξεις, η παρακράτηση θα γίνει και στις δύο.
Επιπλέον, με τη σταδιακή κατάργηση των λεγόμενων «πρόωρων συνταξιοδοτήσεων» (ήδη για τους δημόσιους υπάλληλους με το νέο νόμο το όριο ηλικίας ανέβηκε από τα 65 στα 67 έτη) μένουν «στον αέρα» χιλιάδες εργαζόμενοι, που είχαν συμπληρώσει τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης, ανέμεναν το απαιτούμενο όριο ηλικίας και το βλέπουν τώρα να αλλάζει. Για κάθε έτος το όριο ηλικίας θα ανεβαίνει κατά ένα εξάμηνο, από το 2016 έως το 2022, έτσι ώστε να εφαρμοστεί ο γενικός κανόνας της σύνταξης στα 67 έτη ηλικίας με 15ετία ασφάλισης (τουλάχιστον) ή στα 62 με 40 έτη ασφάλισης. Επιπλέον, προβλέπεται αντικίνητρο (10% μείωση της σύνταξης για κάθε έτος νωρίτερα από το όριο), σε αυτούς που διατηρούν το δικαίωμα.
Τι έρχεται άμεσα
Εκτός αυτών, το μνημόνιο προβλέπει δεσμεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης για επόμενες νομοθετικές παρεμβάσεις εντός του έτους. Αυτές θα είναι:
Σταδιακή Κατάργηση του ΕΚΑΣ: Πρόκειται για ένα μέτρο που πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή το φθινόπωρο, έτσι ώστε έως τον Μάρτιο του 2016 να έχει περικοπεί η χορήγηση του Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης στο 20% των προνομιούχων που το λαμβάνουν και οι οποίοι υπολογίζονται σε περίπου 60.000 άτομα. Έως το 2019 θα έχει καταργηθεί πλήρως.
Ενοποίηση ταμείων: Το συγκεκριμένο μέτρο έρχεται να συνοδευτεί από παράλληλη εναρμόνιση των ασφαλιστικών εισφορών με τις παροχές. Αυτό σημαίνει αύξηση των εισφορών που καταβάλλουν οι ασφαλισμένοι και μείωση της δαπάνης των ταμείων για καταβολή συντάξεων. Στόχος είναι από τον Οκτώβριο να ξεκινήσει η διαδικασία ενοποίησης των ταμείων, έτσι ώστε να υπάρξει στο άμεσο μέλλον ένας φορέας απονομής συντάξεων, οι οποίες θα κινούνται στα ίδια επίπεδα, με πολύ μικρές αποκλίσεις. Ο στόχος της εξοικονόμησης 1,8 δισ. ευρώ το 2016 από τη συνταξιοδοτική δαπάνη, «μεταφράζεται» σε περικοπή συντάξεων.
Ρήτρα μηδενικού ελλείμματος: Ουσιαστικά αποτελεί ένα μέτρο που πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή, από τον Οκτώβριο και μετά. Εάν επιβληθεί οι επικουρικές συντάξεις κινδυνεύουν με άμεσο πετσόκομμα. Ο λόγος είναι ότι ήδη έχει καταγραφεί έλλειμμα στο ΕΤΕΑ (Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης) ύψους 326.000.000 ευρώ για το τρέχον έτος. Ακόμα πιο δυσοίωνες όμως είναι οι εκτιμήσεις για το 2016. Η αναλογιστική μελέτη που έχει ζητήσει το υπουργείο Εργασίας για την πορεία της επικουρικής ασφάλισης στη χώρα, εμφανίζει, ως πρώτο αποτέλεσμα, ένα έλλειμμα έως το τέλος της επόμενης χρονιάς, που αγγίζει το 1,4 δισ. ευρώ. Άρα, πάντα με την προϋπόθεση ότι εφαρμόζεται η ρήτρα, αυτό σημαίνει νέες περικοπές στις επικουρικές συντάξεις και για το 2016. Μάλιστα στο ΕΤΕΑ έως τον Σεπτέμβριο, πρόκειται να ενταχθούν άλλα 10 ταμεία ταμεία ή κλάδοι επικουρικής ασφάλισης, γεγονός που επίσης θα επηρεάσει το νέο «κύκλο» περικοπών που μπορεί να ξεκινήσει.
Μετατροπή εντός τριετίας του συστήματος καταβολής εισφορών σε πλήρως αναλογικό με την παράλληλη κατάργηση κάθε μορφής κρατικής χρηματοδότησης. Το εν λόγω μέτρο εκτιμάται ότι θα επηρεάσει αρνητικά κυρίως τον ΟΓΑ και τον ΟΑΕΕ. Έτσι μόνο ο ΟΓΑ υπολογίζεται ότι θα βρεθεί μπροστά στη δυσάρεστη έκπληξη, να πρέπει να καταβάλλει συντάξεις με λιγότερα κονδύλια κατά 800.000.000 ευρώ σε ετήσια βάση. Έτσι για να καταφέρει ο Οργανισμός να καλύψει το συγκεκριμένο χρηματοδοτικό κενό που προκύπτει από την απώλεια της κρατικής χρηματοδότησης, είναι αναγκασμένος να προχωρήσει σε αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών που καταβάλλουν οι ασφαλισμένοι – αγρότες. Υπολογίζεται ότι θα απαιτηθεί μάλιστα τριπλασιασμός εισφορών για να μπορούν να καταβληθούν απρόσκοπτα οι συντάξεις.
Επίσης, με την κατάργηση των φόρων υπέρ τρίτων, χάνουν έσοδα αρκετά ταμεία, όπως αυτό των μηχανικών, των δικηγόρων και των δημοσιογράφων, που θα κληθούν να αυξήσουν τις εισφορές για τους ασφαλισμένους και να περικόψουν τις συντάξεις. Τέλος, με την δέσμευση για αντισταθμιστικά μέτρα, με μειώσεις που θα υπερκαλύψουν αυτές που ακύρωσε το ΣτΕ ως αντισυνταγματικές, αναμένεται νέο μεγάλο «τσεκούρι» στις συντάξεις.
Τέλος η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί και για περαιτέρω αντιδραστικές αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις, μέσα από «διαπραγματεύσεις» που θα διαρκέσουν ως το τέλος του έτους. Στο τραπέζι αναμένεται να τεθούν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, οι ομαδικές απολύσεις και αλλαγές στο συνδικαλιστικό νόμο, που θα δυσκολέψουν την άσκηση του δικαιώματος της απεργίας, αλλά και η διεύρυνση της κυριακάτικης λειτουργίας των καταστημάτων.
Με όλα αυτά είναι εμφανές ότι ο κατήφορος της υποτίμησης του βιοτικού επιπέδου και των δικαιωμάτων για του εργαζόμενους και τους συνταξιούχους, δεν θα έχει τελειωμό, με κάθε κυβέρνηση που αρνείται να έρθει σε ρήξη με τους τοκογλύφους δανειστές, αλλά και το κοινωνικοοικονομικό σύστημα που αυτοί υπερασπίζονται.
