Μετά από μία περίοδο συζητήσεων με οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς το ΜέΡΑ25 ανακοίνωσε την κοινή κάθοδο στις εκλογές μαζί με τη Λαϊκή Ενότητα, με την ονομασία ΜέΡΑ25 – Συμμαχία για τη Ρήξη.
Η βασική αδυναμία των προεκλογικών θέσεων του σχήματος αυτού είναι πως αποσκοπούν σε μία φιλολαϊκή διαχείριση του συστήματος. Στην εκλογική διακήρυξη απουσιάζει ακόμα και η αναφορά στο σοσιαλισμό, έστω και ως έναν στόχο για κάποιο απροσδιόριστο μακρινό μέλλον.
Επιπλέον, απουσιάζουν εντελώς διεκδικήσεις που αφορούν κρίσιμα ζητήματα για την εργατική τάξη, όπως θέσεις για την αντιμετώπιση της ανεργίας, η οποία θα γιγαντωθεί ξανά με το βάθεμα της κρίσης. Απουσιάζουν επίσης θέσεις για τα εργασιακά, τους αντεργατικούς νόμους κ.λπ.
Για την αντιμετώπιση της ακρίβειας η εκλογική διακήρυξη περιλαμβάνει μέτρα που βρίσκονται σε σωστή κατεύθυνση, όπως «Αυξήσεις και Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ) Κατώτατου Μισθού, Συντάξεων και Επιδομάτων». Η εφαρμογή της ΑΤΑ είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση της ακρίβειας που ροκανίζει την αγοραστική δύναμη των μαζών. Ωστόσο δεν διευκρινίζεται αν αυτό το μέτρο αφορά το σύνολο των μισθών ή μόνο τον κατώτατο, τις συντάξεις και τα επιδόματα. Από μόνο του επίσης, το αίτημα για ΑΤΑ δεν είναι αρκετό. Είναι ανάγκη να συμπληρωθεί με το αίτημα για την κατάργηση του εμπορικού μυστικού και την εφαρμογή του εργατικού ελέγχου σε όλες τις επιχειρήσεις για να αποκαλυφθεί το κερδοσκοπικό όργιο που βρίσκεται πίσω από τον πληθωρισμό.
Για το δημόσιο χρέος η διακήρυξη αναφέρεται σε: «Απαλλαγή από το βραχνά του δημοσίου χρέους μέσω διαδικασιών αναδιάρθρωσης και βαθιάς διαγραφής του». Αρχικά η θέση αυτή είναι ασαφής. Τι μέρος του χρέους ακριβώς θα απομείνει μετά την «βαθιά διαγραφή», και επίσης τι θα σημάνει αυτή η αναδιάρθρωση; Αν βασιστούμε σε παλαιότερες θέσεις του ΜέΡΑ25, θα διαπιστώσουμε πως αποτελεί μία αναδιατύπωση της παλιάς θέσης του ΣΥΡΙΖΑ για «κούρεμα του χρέους και αποπληρωμή του υπολοίπου με ρήτρα ανάπτυξης». Αυτή η θέση ωστόσο είναι λαθεμένη. Για το δημόσιο χρέος της χώρας δεν ευθύνεται η εργατική τάξη αλλά αποκλειστικά η ελληνική άρχουσα τάξη. Ένα κόμμα που μιλάει στο όνομα της εργαζόμενης πλειονότητας πρέπει να υποστηρίξει τη μονομερή διαγραφή αυτού του χρέους και τη διοχέτευση των οικονομικών πόρων που θα εξοικονομηθούν στην κάλυψη των αναγκών του εργαζόμενου λαού.
Τράπεζες και μεγάλες επιχειρήσεις
Για τις τράπεζες η διακήρυξη αναφέρεται στην «Ίδρυση δημόσιας Αναπτυξιακής και Αγροτικής Τράπεζας» και αργότερα συμπληρώνει ότι: «Οι εθνικοποιημένες πλέον τράπεζες θα τελούν υπό κοινωνικό έλεγχο». Και εδώ δεν είναι ξεκάθαρο αν αυτό σημαίνει την εθνικοποίηση όλων των τραπεζών, καθώς και με ποιο τρόπο θα γίνει αυτή η εθνικοποίηση. Σε παλαιότερες θέσεις του ΜέΡΑ25 διευκρινίζεται ότι η εθνικοποίηση θα γίνεται μετά από πιθανές ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών. Δηλαδή, αντί να χαρίζεται κρατικό χρήμα στους τραπεζίτες όπως γίνεται μέχρι τώρα, οι τράπεζες θα αγοράζονται από το κράτος. Οι ιδιωτικές ελληνικές τράπεζες όμως έχουν λάβει κρατικό χρήμα πολλαπλάσιο της αξίας τους. Έχουν δηλαδή πρακτικά ήδη «αγοραστεί» από το κράτος αλλά παραμένουν σε ιδιωτικά χέρια. Η μόνη προοδευτική θέση είναι η κοινωνικοποίηση των τραπεζών, χωρίς αποζημίωση, και η δημιουργία μίας ενιαίας κρατικής τράπεζας που θα διαγράψει τα χρέη των υπερχρεωμένων νοικοκυριών.
Η διακήρυξη του ΜέΡΑ25 – Συμμαχία για τη Ρήξη περιλαμβάνει επίσης την «ανάκτηση από το δημόσιο των ιδιωτικοποιημένων δημόσιων επιχειρήσεων και υποδομών στρατηγικής και κοινωνικής σημασίας υπό εργατικό και κοινωνικό έλεγχο» και την «Κοινωνικοποίηση της Δημόσιας Υγείας, της Παιδείας και της Ενημέρωσης». Αναμφίβολα αυτά είναι θετικά βήματα, αλλά από μόνα τους είναι ανεπαρκή. Οι νόμοι του καπιταλισμού, και συνεπώς και οι νόμοι της κρίσης του συστήματος, θα συνεχίσουν να λειτουργούν ακόμα και στην περίπτωση που μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων περάσει στα χέρια του κράτους. Έτσι λοιπόν, ουσιαστικό τέλος στις αντιφάσεις του καπιταλισμού μπορεί να βάλει μόνο η κοινωνικοποίηση με εργατικό έλεγχο των μεγαλύτερων επιχειρήσεων και ο κεντρικός σχεδιασμός της οικονομίας με γνώμονα τις κοινωνικές ανάγκες.
ΝΑΤΟ, ιμπεριαλισμός και «Αδέσμευτοι»
Η διακήρυξη περιλαμβάνει επίσης σωστά την έξοδο της χώρας από το ΝΑΤΟ, καθώς και την έξοδο από τη στρατιωτική συμμαχία με Ισραήλ – Κύπρο – Αίγυπτο – Αραβικά Εμιράτα. Παράλληλα καλεί σε μία «Διεθνή εκστρατεία για τη δημιουργία και ένταξη σε ένα Νέο Κίνημα Αδεσμεύτων».
Η ιδέα για το «Νέο Κίνημα Αδέσμευτων» προήλθε από την απόπειρα σειράς κρατών να δημιουργήσουν μία ένωση που θα δρούσε ως αντίβαρο στα δύο στρατόπεδα του Ψυχρού Πολέμου τη δεκαετία του 1960. Ωστόσο, αυτή η ομαδοποίηση κρατών δεν πέτυχε κάτι παραπάνω από την οργάνωση συναντήσεων ανταλλαγής απόψεων.
Ο Γραμματέας του ΜέΡΑ25 τόνισε πως «Εμείς απορρίπτουμε την διαίρεση της υφηλίου σε ανταγωνιστικά μπλοκ τα οποία επενδύουν στον αχαλίνωτο μιλιταρισμό, σε υπερσύγχρονα όπλα μαζικής καταστροφής, και σ’ ένα Νέο Ψυχρό Πόλεμο. Πιστεύουμε ότι βιώσιμη Ειρήνη απαιτεί την αντικατάσταση όλων των στρατιωτικών μπλοκ από ένα διεθνές σύστημα ασφάλειας το οποίο επεκτείνει τις ελευθερίες, αντιμετωπίζει την φτώχεια, περιορίζει την εκμετάλλευση».
Η διαίρεση της υφηλίου σε αντίπαλα ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα, όσο δυσάρεστη και να είναι, δεν παύει να είναι η πραγματικότητα του καπιταλισμού στην ιμπεριαλιστική του φάση. Σε περιόδους κρίσης οι ανταγωνισμοί και οι συγκρούσεις ανάμεσα σε αυτά τα στρατόπεδα οξύνονται, οδηγώντας σε πολέμους όπως αυτός που βλέπουμε στην Ουκρανία.
Η αντικατάσταση των «στρατιωτικών μπλοκ» από κάποιο «ουδέτερο» σύστημα ασφαλείας (που μάλιστα θα αντιμετωπίζει τη φτώχεια και θα περιορίζει την εκμετάλλευση) είναι η χειρότερη αυταπάτη. Τέτοια «συστήματα ασφαλείας» υποτίθεται πως θα ήταν η Κοινωνία των Εθνών (την οποία ο Λένιν χαρακτήρισε ως φωλιά ληστών) μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και ο ΟΗΕ αργότερα. Φυσικά αυτοί οι οργανισμοί λειτούργησαν ως μέσα εξαπάτησης των μαζών και φύλλο συκής για τους ιμπεριαλιστές. Μόνο το ξερίζωμα του καπιταλισμού στη μία χώρα μετά την άλλη μπορεί να διασφαλίσει την ειρήνη. Γι’ αυτό πρέπει να αγωνιστούμε. Όχι για μία ένωση «προοδευτικών» καπιταλιστικών κρατών, αλλά για τις Ενωμένες Σοσιαλιστικές Πολιτείες της Ευρώπης και του κόσμου.
Ηλίας Κυρούσης
