Αυθόρμητοι πανηγυρισμοί ξέσπασαν στη Γάζα και στο Ισραήλ όταν ο Τραμπ ανακοίνωσε στο Truth Social ότι επιτεύχθηκε ειρηνευτική συμφωνία ανάμεσα στους διαπραγματευτές από το Ισραήλ και τη Χαμάς στην Αίγυπτο. Είναι κατανοητό να υπάρχει μια τέτοια διάθεση, ειδικά στους Παλαιστίνιους στη Γάζα που μέχρι τώρα αντιμετώπιζαν ένα μέλλον βέβαιου θανάτου από βομβαρδισμούς ή λιμό. Ωστόσο πρέπει να πούμε την αλήθεια, όσο άσχημη κι αν είναι αυτή.
Πρώτον, αυτά στα οποία συμφώνησαν το Ισραήλ και η Χαμάς —όπως ο ίδιος ο Τραμπ παραδέχθηκε— δεν είναι η πλήρης εφαρμογή του σχεδίου του, αλλά μόνο η πρώτη του φάση. Δεύτερον, αν αποτελέσει όντως το πρώτο βήμα προς την πλήρη εφαρμογή του «σχεδίου ειρήνης» του Τραμπ, μακροπρόθεσμα δεν θα έχει επιλυθεί κανένα θεμελιώδες πρόβλημα.
Τι περιλαμβάνει αυτή η «πρώτη φάση»;
- Θα επιβληθεί κατάπαυση του πυρός σε 24 ώρες.
- Το Ισραήλ θα αρχίσει τη σταδιακή αποχώρηση των δυνάμεων του IDF, διατηρώντας όμως υπό τον έλεγχό του το 53% της Λωρίδας της Γάζας.
- Τότε, οι εναπομείναντες ισραηλινοί όμηροι και ένας αριθμός παλαιστινίων κρατουμένων θα απελευθερωθούν μέσα σε 72 ώρες.
- Θα επιτραπεί η είσοδος 400 φορτηγών ανθρωπιστικής βοήθειας ημερησίως στη Γάζα.
Το πρώτο που πρέπει να πούμε είναι το εξής: μια τέτοια συμφωνία —κατάπαυση του πυρός και ανταλλαγή ομήρων— θα μπορούσε να είχε γίνει οποιαδήποτε στιγμή από τις 7 Οκτωβρίου 2023 και μετά. Η Χαμάς ήδη είχε συμφωνήσει σε κάτι τέτοιο. Δεν προχώρησε νωρίτερα επειδή η κυβέρνηση Μπάιντεν, οι ευρωπαϊκές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και, μέχρι πρόσφατα, η κυβέρνηση του Τραμπ, στήριζαν με όλες τους τις δυνάμεις την ισραηλινή επιθετικότητα.
Δεύτερον, πρόκειται για μια ταπεινωτική ήττα για τον Νετανιάχου προσωπικά και συνολικά για την κυβέρνησή του. Ο Νετανιάχου προσπαθεί να το παρουσιάσει ως νίκη. Όμως όλοι μπορούν να δουν τι πραγματικά συμβαίνει: πρόκειται για μια επιβολή ενός σχεδίου εκ μέρους του Τραμπ κόντρα στη θέληση του Νετανιάχου και μια πλήρη υποχώρηση σε σχέση με τη θέση της κυβέρνησής του, που ήταν η πλήρης εθνοκάθαρση των Παλαιστινίων και η μόνιμη κατοχή της Γάζας. Η πολιτική του ύπαρξη εξαρτιόταν από αυτόν τον πόλεμο. Αυτό δείχνει την τεράστια πίεση υπό την οποία βρίσκεται —όχι μόνο από τον Τραμπ, αλλά κυρίως από την κοινή γνώμη στο εσωτερικό του Ισραήλ που υποστηρίζει τη συμφωνία.
Ωστόσο, όλο αυτό το σχέδιο μπορεί ακόμη να καταρρεύσει. Δεν έχει συμφωνηθεί πότε ακριβώς θα αποσυρθεί ο IDF από τη Γάζα. Ούτε έχει υπάρξει δεσμευτική συμφωνία από τη Χαμάς για αποστράτευση και ουσιαστική διάλυση, όπως απαιτούσε το σχέδιο Τραμπ. Ο Νετανιάχου μπορεί να ελπίζει ότι η Χαμάς θα αρνηθεί να παραδώσει τα όπλα, για παράδειγμα, και έτσι να έχει το πρόσχημα για να ξαναρχίσει τον πόλεμο. Ίσως καταφέρει να το πετύχει.
Ένα τερατώδες σχέδιο
Αν αυτή η συμφωνία μπορούσε να είχε υπογραφεί πριν από δύο χρόνια —στην αρχή της σύγκρουσης— γιατί γίνεται αποδεκτή τώρα;
Η ανηλεής συνέχιση της ισραηλινής επίθεσης κατά των Παλαιστίνιων εξασθένησε τη θέση των ιμπεριαλιστών υποστηρικτών του Ισραήλ. Αυτός ο πόλεμος έχει πυροδοτήσει μαζικά κινήματα στα αραβικά κράτη και στην Ευρώπη, με κορύφωση τη γενική απεργία που είδαμε στην Ιταλία την προηγούμενη εβδομάδα. Αυτό καθιστά πολιτικά πολύ δύσκολη την πλήρη υποστήριξη των ευρωπαϊκών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων στο Ισραήλ, το οποίο βρίσκεται ολοένα και περισσότερο απομονωμένο διεθνώς.
Ακόμα πιο σημαντικό για τα αμερικανικά ιμπεριαλιστικά συμφέροντα, είναι το γεγονός ότι ο πόλεμος έθεσε σε δοκιμασία τις αμερικανικές συμμαχίες στην περιοχή και απείλησε να απομονώσει τις ΗΠΑ περαιτέρω, προς όφελος των ανταγωνιστών της όπως η Κίνα και η Ρωσία.
Η στιγμή-τομή σε αυτό το πεδίο ήταν η απόπειρα δολοφονίας διαπραγματευτών της Χαμάς από ισραηλινό βομβαρδισμό στη Ντόχα του Κατάρ. Αυτό ώθησε τα αντιδραστικά κράτη του Κόλπου να αμφισβητήσουν κατά πόσον μπορούν να στηρίζονται στην αμερικανική στρατιωτική προστασία. Ο Νετανιάχου είναι έμπειρος στους ελιγμούς, αλλά υπερέβη τα όριά του — και ο Τραμπ αναγκάστηκε να επέμβει.
Ωστόσο το «σχέδιο ειρήνης 20 σημείων» του Τραμπ, μακριά από το να εγγυάται ειρήνη, είναι ένα τερατούργημα που θα οδηγήσει σε νέες συγκρούσεις, ενώ οι διεκδικήσεις του παλαιστινιακού λαού θα παραμένουν ανεκπλήρωτες.
Αν εφαρμοστεί αυτό το σχέδιο, θα θέσει τη Γάζα υπό την διακυβέρνηση ενός συμβουλίου εγγυητών με επικεφαλής τον Τραμπ και τον Τόνι Μπλερ — τον σφαγέα του Ιράκ. Οι δυνάμεις του IDF θα αντικατασταθούν, κάποια στιγμή στο αόριστο μέλλον, από κατοχικές δυνάμεις που θα προέρχονται από αραβικές και μουσουλμανικές χώρες.
Έχουν υπάρξει πολλές υποσχέσεις για ανοικοδόμηση, αλλά δεν υπάρχει καμία λεπτομέρεια για το ποιος θα αναλάβει το κόστος. Στην πραγματικότητα, η Γάζα θα παραμείνει ένας μόνιμος προσφυγικός καταυλισμός υπό ξένη κατοχή. Η σιωνιστική προσάρτηση της Δυτικής Όχθης θα συνεχιστεί ανεμπόδιστη. Η αυτοδιάθεση των Παλαιστινίων αποκλείεται μόνιμα.
Είναι απόλυτα κατανοητό ότι χιλιάδες κάτοικοι της Γάζας πανηγυρίζουν, ακόμη και για μια προσωρινή ανακούφιση και την επανέναρξη της ροής βοήθειας — είναι μια αχτίδα ελπίδας σε σύγκριση με τον βέβαιο θάνατο.
Αλλά μακροπρόθεσμα, αυτή η συμφωνία δεν επιλύει τίποτα. Ενώ ο Τραμπ ανακηρύσσει θριαμβευτικά την αρχή μιας «Ισχυρής, Ανθεκτικής και Αιώνιας Ειρήνης», το σχέδιό του αναπόφευκτα θα προετοιμάσει νέες συγκρούσεις, νέους πολέμους, νέες γενοκτονίες και νέα δεινά για τον παλαιστινιακό λαό.
Η Γάζα έχει μετατραπεί σε σωρό ερειπίων
Η σημερινή κατάσταση στη Γάζα θυμίζει τα λόγια του Τάκιτου: «Δημιουργούν μια έρημο και το ονομάζουν ειρήνη».
Το 78% των κτιρίων στη Λωρίδα της Γάζας έχει υποστεί ζημιές. Πάνω από τα μισά έχουν καταστραφεί ολοσχερώς. Τα περισσότερα σχολεία έχουν ισοπεδωθεί και δεν απομένει ούτε ένα πανεπιστήμιο. Δεν υπάρχει ούτε ένα λειτουργικό νοσοκομείο. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ζει σήμερα σε σκηνές στο κεντρικό τμήμα και στη νότια ακτή της Γάζας. Το 98,5% της καλλιεργήσιμης γης έχει καταστραφεί. Όλες οι υποδομές έχουν καταστραφεί: δεν υπάρχει τρεχούμενο νερό, δεν υπάρχει σύστημα αποχέτευσης, τίποτα.
Κάθε γωνιά της Γάζας είναι γεμάτη επικίνδυνα πυρομαχικά που δεν έχουν εκραγεί. Έχει πραγματικά μετατραπεί σε έναν ερημότοπο ακατάλληλο για ανθρώπους. Αν ξεκινούσαν σοβαρές εργασίες ανοικοδόμησης, θα απαιτούνταν δεκαετίες για να γίνει ξανά βιώσιμη. Αλλά δεν υπάρχουν τέτοια σχέδια. Έτσι, η Γάζα προορίζεται να είναι ένας τεράστιος, μόνιμος προσφυγικός καταυλισμός, πλήρως εξαρτημένος από την ξένη βοήθεια.
Η περιοχή θα συνεχίσει να μαστίζεται από άλυτα κοινωνικά προβλήματα και η οργή θα συνεχίσει να αυξάνεται. Επομένως, ακόμη κι αν η Χαμάς συμφωνήσει να παραδώσει τα όπλα και να διαλυθεί, δεν θα λείψουν οι νέοι που θα στραφούν σε ένοπλες οργανώσεις αντίστασης που θα καλύψουν το κενό που αφήνει η Χαμάς.
Η ίδια η Χαμάς αναδύθηκε από τις απάνθρωπες συνθήκες στη Γάζα μετά τις Συμφωνίες του Όσλο, πριν από τριάντα χρόνια. Οι σημερινές συνθήκες είναι ακόμη πιο απάνθρωπες — ένα εύφορο έδαφος για νέες ένοπλες αντιστασιακές οργανώσεις όμοιες της Χαμάς.
Οι στόχοι της ισραηλινής επεκτατικότητας δεν θα αλλάξουν ούτε στο ελάχιστο. Οι σιωνιστές είναι αποφασισμένοι να ριχτούν σε νέους πολέμους. Από το 1948, η στάση των σιωνιστών ήταν «κρατάμε ό,τι έχουμε». Επέκταση, κατάληψη νέων εδαφών, πίεση των καταστάσεων μέχρι το όριό τους, και μετά προσωρινή υποχώρηση, υπογραφή μιας συμφωνίας, «λογική» συμπεριφορά, και από πίσω η κοινή κατανόηση ότι αυτή η προσωρινή συμφωνία την κατάλληλη στιγμή θα παραβιαστεί.
Οι Συμφωνίες του Όσλο ήταν μια τέτοια συμφωνία. Παρουσιάστηκε η ιδέα ενός παλαιστινιακού κράτους αιωρούνταν, με την Παλαιστινιακή Αρχή να κυβερνά τη Γάζα, την Ανατολική Ιερουσαλήμ και τη Δυτική Όχθη. Τι συνέβη; Η ισχύς της Παλαιστινιακής Αρχής συστηματικά υποσκάφτηκε στη Γάζα. Στη Δυτική Όχθη, η συμφωνία υπονομεύθηκε από τη διαρκή αύξηση των εποικισμών. Τελικά, όλο αυτό κατέρρευσε πλήρως μετά τις 7 Οκτωβρίου του 2023.
Τώρα υπάρχει μια νέα «συμφωνία». Το Ισραήλ θα συνεχίσει να κρατά μια «ζώνη ασφαλείας», ενώ ταυτόχρονα η επέκταση του εποικισμού στη Δυτική Όχθη θα συνεχιστεί. Οι σιωνιστές ελπίζουν ότι οι αφόρητες συνθήκες θα αναγκάσουν τους Παλαιστίνιους να εγκαταλείψουν τα εδάφη τους. Κι έτσι, θα εμφανιστούν νέες ευκαιρίες για να τα κατακτήσουν. Παράλληλα, ο ιμπεριαλισμός συνεχίζει να αποσταθεροποιεί ολόκληρη την περιοχή και νέες συγκρούσεις προετοιμάζονται.
Ανατροπή του Σιωνισμού! Ανατροπή του ιμπεριαλισμού!
Οι συνέπειες του πολέμου στη Γάζα θα είναι μακροχρόνιες. Αν αυτή η «ειρήνη» διαρκέσει, θα είναι πολύ πιο επαχθής από την «ειρήνη» που υπήρχε πριν τις 7 Οκτωβρίου 2023. Η ειρήνη στον ιμπεριαλισμό είναι απλώς μια περίοδος προετοιμασίας για νέους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, των οποίων ήδη διαφαίνεται το γενικό περίγραμμα.
Αλλά αυτός ο αντιδραστικός πόλεμος επέφερε και άλλες αλλαγές. Έχει οδηγήσει σε ένα σοβαρό ρήγμα στον κοινωνικό ιστό μέσα στο ίδιο το Ισραήλ. Πριν τις 7 Οκτωβρίου 2023, η άρχουσα τάξη στο Ισραήλ βρισκόταν σε κατάσταση σχεδόν εμφύλιου με τον εαυτό της. Ο πόλεμος κάλυψε προσωρινά αυτές τις αντιφάσεις. Το τέλος του όμως θα τις επαναφέρει εκ νέου στην επιφάνεια, με ακόμη μεγαλύτερη ένταση. Αυτός ο πόλεμος έχει κλονίσει βαθιά την εμπιστοσύνη μεγάλου τμήματος των Ισραηλινών πολιτών στην ικανότητα της σιωνιστικής άρχουσας τάξης να τους «προστατεύει».
Αν το σχέδιο του Τραμπ προχωρήσει, αιγυπτιακά, τουρκικά και σαουδαραβικά στρατεύματα θα έχουν το καθήκον να «σταθεροποιήσουν» τη Γάζα για λογαριασμό του Ισραήλ, καταπνίγοντας την παλαιστινιακή αντίσταση. Αυτό θα κάνει το παλαιστινιακό ζήτημα ακόμη πιο εκρηκτικό μέσα σε αυτές τις χώρες.
Πέρα από τη Μέση Ανατολή, ο γενοκτονικός αυτός πόλεμος λειτούργησε ως καταλύτης, φέρνοντας στην επιφάνεια την οργή εκατομμυρίων εργαζόμενων και νέων και δίνοντάς της ένα σημείο αναφοράς στο μαζικό κίνημα αλληλεγγύης. Αυτή η οργή, σε εκατομμύρια μυαλά, έχει συνδέσει τον Σιωνισμό και τον ιμπεριαλισμό με τον επανεξοπλισμό και τη λιτότητα εντός των χωρών τους.
Η πολιτική γενική απεργία στην Ιταλία σε αλληλεγγύη στην Παλαιστίνη —και ιδιαίτερα η άμεση δράση των λιμενεργατών που εμπόδισαν την παράδοση όπλων στο Ισραήλ— ήταν το αποκορύφωμα αυτού του κινήματος. Αυτό δεν μπορεί να αναιρεθεί: σήμανε την αφύπνιση της εργατικής τάξης, που πήρε μια γεύση της ίδιας τής δύναμής της. Σηματοδότησε μια ποιοτική άνοδο στην ταξική πάλη, με την εμφάνιση πολύ προχωρημένων μεθόδων αγώνα.
Αν η είσοδος της εργατικής τάξης στον αγώνα δεν ήταν ο μόνος παράγοντας, ήταν σαφώς ένας χειροπιαστός παράγοντας που θορύβησε περαιτέρω την άρχουσα τάξη στη Δύση, αναγκάζοντάς την τελικά να ασκήσει σοβαρή πίεση στο Ισραήλ.
Όποιο κι αν είναι το τελικό αποτέλεσμα αυτής της «ειρήνης», πρέπει να κρατήσουμε αυτά τα διδάγματα: ότι η εργατική τάξη έχει τη δύναμη να «γονατίσει» την ισραηλινή μηχανή του πολέμου, ότι ο αγώνας ενάντια στον Σιωνισμό και τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο σημαίνει αγώνα για την ανατροπή της δικής μας άρχουσας τάξης στο εσωτερικό, ότι η φρίκη στη Μέση Ανατολή είναι προϊόν του καπιταλισμού και του ιμπεριαλισμού και ότι ο αγώνας για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης είναι αγώνας για την ανατροπή του καπιταλισμού, για τον σχηματισμό μιας Σοσιαλιστικής Ομοσπονδίας της Μέσης Ανατολής και για την εξάλειψη του ιμπεριαλισμού σε όλο τον κόσμο.
Επαναστατική Κομμουνιστική Διεθνής
9 Οκτωβρίου 2025