Από τις 24 Ιουλίου, ο Μπόρις Τζόνσον είναι ο νέος πρωθυπουργός της Βρετανίας. Τα 2/3 των μελών των Τόρις (τα πλέον αντιδραστικά) ψήφισαν ο Τζόνσον να διαδεχθεί την αξιολύπητη Τερέζα Μέι στην προεδρία του Συντηρητικού Κόμματος και επομένως και στην πρωθυπουργία, με μόνο στόχο το Brexit, κάτι που ο ίδιος έχει υποσχεθεί να κάνει μέχρι τις 31 Οκτωβρίου.
Αυτή η νέα διαδοχή έχει προκαλέσει πανικό στις μεγάλες επιχειρήσεις της χώρας υπό τον φόβο ενός Brexit χωρίς συμφωνία. Εξ ου και οι ατελείωτες προσπάθειες του κατεστημένου να δαμάσει τον Μπόρις και να προωθήσει τα πιο «λογικά» στελέχη στο Συντηρητικό Κόμμα. Αλλά οι «λογικοί» άνθρωποι δεν έχουν πλέον τα πόστα. Ο Τζόνσον μέρα τη μέρα διορίζει σε όλο και πιο κρίσιμα πόστα σκληρούς υποστηρικτές του Brexit.
Όχι απλά ένας γραφικός
Ο Μπόρις Τζόνσον, ωστόσο, δεν είναι απλά ένας γραφικός. Η αντιδραστική και ρατσιστική του ατζέντα είναι ξεκάθαρη, τόσο από την πολιτική του καριέρα, όσο και από την κοινωνική βάση των υποστηρικτών του. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το συγχαρητήριο μήνυμα που δέχθηκε από τον Ντόναλτ Τραμπ μετά τη νίκη του.
Ο Τζόνσον και ο Τραμπ γίνονται «ένα» όταν πρόκειται για φορολογικές περικοπές για τους υπερ-πλούσιους και για επιθέσεις εναντίον των εργαζομένων και των μεταναστών. Παρά τις υποσχέσεις για «εθνική ενότητα», δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το πρόγραμμα του Μπόρις θα είναι εντελώς διχαστικό, με το νέο πρωθυπουργό, τα αφεντικά, τους τραπεζίτες και τους φανατικούς και ξενόφοβους από τη μια πλευρά και την εργατική τάξη, τη νεολαία και τους φτωχούς και καταπιεσμένους από την άλλη.
Η νίκη του Μπόρις προκαλεί μεγάλη ανησυχία στην άρχουσα τάξη. Σημαίνει την απώλεια από τους καπιταλιστές του ίδιου του ελέγχου του κόμματος των Τόρις, των ιστορικών υπερασπιστών των συμφερόντων του καπιταλισμού.
Αυτό που όμως προκαλεί μεγαλύτερο φόβο στους καπιταλιστές δεν είναι το θέαμα του Πρωθυπουργού Τζόνσον, αλλά η πιθανότητα να δουν τον Τζέρεμι Κόρμπιν πρωθυπουργό με ένα αριστερό πρόγραμμα στο άμεσο μέλλον.
Η επιθυμία της άρχουσας τάξης είναι να αποφευχθούν οι βουλευτικές εκλογές. Δυστυχώς όμως για αυτούς, δεν είναι αυτοί που αποφασίζουν. Εν τω μεταξύ, ο Τζόνσον, είναι τόσο μισητός από τους ίδιους τους βουλευτές του κόμματος του που είναι υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε., οι οποίοι μάλιστα δήλωσαν την πρόθεσή τους να ζητήσουν ψήφο δυσπιστίας για να ρίξουν τη κυβέρνηση.
Αναστολή του κοινοβουλίου
Τελικά, στις 28 Αυγούστου ο Τζόνσον αποφάσισε την αναστολή του Κοινοβουλίου. Η Βρετανία είχε να βρεθεί σε τόσο βαθιά εθνική και συνταγματική κρίση από την απομάκρυνση του Όλιβερ Κρόμγουελ από το «κοινοβούλιο του Ραμπ», στο πρώτο μισό του 17ου αιώνα!
Ελλείψει γραπτού συντάγματος, το βρετανικό κατεστημένο βασίζεται σ’ ένα σύνολο άτυπων συμβάσεων και ιστορικών παραδόσεων. Τώρα ο Μπόρις Τζόνσον έσπρωξε αυτό το άτυπο συνταγματικό σύστημα στα όριά του, χρησιμοποιώντας μια «άτυπη σύμβαση» για να ζητήσει από τη Βασίλισσα να αναστείλει το Κοινοβούλιο για πάνω από ένα μήνα, σε μια προφανή προσπάθεια να εμποδίσει τους βουλευτές της αντιπολίτευσης να μπλοκάρουν το Brexit χωρίς συμφωνία.
Η κίνηση του Τζόνσον προκάλεσε στην άρχουσα τάξη απόλυτο πανικό. «Αυτή η κίνηση αποτελεί συνταγματική εκτροπή», δήλωσε ο Τζον Μπέρκαου, ο Πρόεδρος της Βουλής. Οι ηγέτες του κατεστημένου είχαν την ελπίδα ότι θα ήταν η πλευρά τους που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη Μοναρχία, ζητώντας από τη βασίλισσα να σταματήσει το Brexit. Αλλά ο Μπόρις τους ξεπέρασε, τοποθετώντας το παλάτι του Μπάκιγχαμ στο επίκεντρο αυτής της κρίσης του καθεστώτος.
Στην πραγματικότητα, ο Τζόνσον έριξε το γάντι και ματαίωσε τα σχέδια των βουλευτών να μπλοκάρουν το Brexit. Εκείνοι που αντιτάσσονται στα σχέδια του Πρωθυπουργού, τώρα έχουν βρεθεί σε απομόνωση. Η αναστολή του Κοινοβουλίου από τον Τζόνσον τους έθεσε σε μεγάλες δυσκολίες, μείωσε δραματικά τις διαθέσιμες επιλογές τους. Ήθελαν να σταματήσουν το Brexit με νομοθετικά μέσα ή ακόμα και να σχηματίσουν κάποιο είδος εθνικής κυβέρνησης. Τώρα όμως βρίσκονται με δεμένα τα χέρια και ο χρόνος τελειώνει.
Η τελευταία επιλογή
Ο Τζέρεμι Κόρμπιν προσπάθησε να δώσει μια διέξοδο προσφέροντας να ηγηθεί μιας «προσωρινής» κυβέρνησης, με στόχο την παράταση της προθεσμίας του Brexit, την πραγματοποίηση γενικών εκλογών και την υποβολή ενός δεύτερου δημοψηφίσματος στην ΕΕ.
Αλλά αυτή η πρόταση αντιμετωπίστηκε με έντονη εχθρότητα από τους περισσότερους αστούς ηγέτες, τους «ανεξάρτητους» και τους «αντάρτες» των Συντηρητικών, οι οποίοι φρίττουν στην ιδέα της πρωθυπουργοποίησης του Κόρμπιν, ακόμα και μόνο για μερικές εβδομάδες.
Αντίθετα, εκείνοι που επιδιώκουν να μπλοκάρουν μια μη συμφωνία επιθυμούν να ακολουθήσουν τη «νομοθετική οδό», χρησιμοποιώντας μια έκτακτη κοινοβουλευτική σύνοδο για να επιβάλλουν την επέκταση του άρθρου 50. Αλλά αυτό πλέον είναι εξαιρετικά δύσκολο και απαιτεί χρόνο – κάτι που δεν έχουν.
Ουσιαστικά, ο μόνος εναπομείνας δρόμος για τους αστούς πολέμιους του Brexit είναι να ακολουθηθεί αυτό που είχε θεωρηθεί ως «τελευταία λύση»: να δεχθούν την προσφορά του Κόρμπιν να συμβάλει στην αμφισβήτηση του Μπόρις με μια ψήφο δυσπιστίας. Εν ολίγοις, φαίνεται ότι αυτή η τελευταία τους επιλογή πρόκειται να πραγματοποιηθεί τις επόμενες μέρες.
Αλλά ακόμη και ένα τέτοιο βήμα μπορεί να μην είναι αρκετό. Οι ανώτεροι κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν δηλώσει ότι σε περίπτωση επιτυχούς ψηφοφορίας δυσπιστίας, η σημερινή κυβέρνηση θα διαλύσει το Κοινοβούλιο και θα προκηρύξει εκλογές που θα λάβουν χώρα μετά την προθεσμία του Brexit.
«Δημοκρατική» υποκρισία του κατεστημένου
Ανάμεσα σε αυτούς που καταδικάζουν τις ενέργειες του Τζόνσον βρίσκονται όχι λίγοι δεξιοί υποστηρικτές της παραμονής στην Ε.Ε, οι οποίοι σπεύδουν να υπερασπιστούν τη «δημοκρατία» με τον πιο πομπώδη τρόπο. Τέτοιες δηλώσεις, ωστόσο, αποκρύπτουν το γεγονός ότι πίσω από την αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία, βρίσκεται ο έλεγχος των τραπεζιτών και των μεγάλων καπιταλιστών, οι οποίοι λαμβάνουν όλες τις πραγματικές αποφάσεις.
Όλοι αυτοί οι υποκριτές «λάτρεις» της δημοκρατίας, συμπεριλαμβανομένων και των ηγετών της δεξιάς πτέρυγας του Εργατικού Κόμματος, δεν διστάζουν να σαμποτάρουν εντός και εκτός Εργατικού Κόμματος την προοπτική ο δημοκρατικά εκλεγμένος Κόρμπιν να αναλάβει την πρωθυπουργία της χώρας, αποφεύγοντας με κάθε τρόπο τις εθνικές εκλογές.
Όταν αυτές οι κυρίες και κύριοι μιλούν για την υπεράσπιση της «δημοκρατίας», αυτό που πραγματικά εννοούν είναι η υπεράσπιση των συμφερόντων των μεγάλων επιχειρήσεων και της άρχουσας τάξης. Αλλά είναι τέτοιο το βάθος της κρίσης στη Βρετανία που η άρχουσα τάξη έχει χάσει τον έλεγχο της κατάστασης. Στην πραγματικότητα, έχουν χάσει τον έλεγχο του Συντηρητικού Κόμματος, καθώς και του κάποτε «μετριοπαθούς» Εργατικού Κόμματος. Αυτά τα «αξιόπιστα» κόμματα έχουν καταληφθεί από «ριζοσπάστες» και «εξτρεμιστές». Τα δημοψηφίσματα και οι εκλογές δεν παράγουν τα «επιθυμητά αποτελέσματα». Και το σύστημα ελέγχων και ισορροπιών του κατεστημένου έχει καταρρεύσει υπό την πίεση μιας πρωτοφανούς πολιτικής κρίσης.
Ο ρόλος του Εργατικού Κόμματος
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν στις δημόσιες τοποθετήσεις τους οι σύντροφοι του βρετανικού τμήματος της IMT, ο Κόρμπιν και οι υπόλοιποι αριστεροί ηγέτες του Εργατικού Κόμματος ορθά έχουν αντιταχθεί στις επιλογές του Τζόνσον. Αντί όμως να επιδιώκουν κοινοβουλευτικούς ελιγμούς ή να προτείνουν λαθεμένα ένα δεύτερο δημοψήφισμα, οι ηγέτες του Εργατικού Κόμματος έχουν καθήκον να υπερασπίσουν σοσιαλιστικές πολιτικές και να αναδείξουν την ριζοσπαστική δύναμη του κορμπινικού κινήματος στους δρόμους για να διώξουν τον Μπόρις Τζόνσον.
Έχουν ήδη ζητηθεί μαζικές διαδηλώσεις, με μια σωστή έκκληση για «γενικές εκλογές τώρα». Μόνο με τη συνένωση και την οργάνωση των εργαζομένων γύρω από ταξικές διεκδικήσεις με σκοπό να ανατραπούν οι Συντηρητικοί και να εκλεγεί μια σοσιαλιστική Εργατική κυβέρνηση στην εξουσία μπορεί να ανατραπεί η παρούσα λαίλαπα του Μπόρις Τζόνσον.
Ορέστης Δούλος
Περίληψη πρόσφατων άρθρων που δημοσιεύθηκαν στη ιστοσελίδα του βρετανικού τμήματος της Διεθνούς Μαρξιστικής Τάσης (IMT), “Socialist Appeal”, https://www.socialist.net
