Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών και των εκλογών για την τοπική κρατική διοίκηση ανέδειξαν την ισχυροποίηση της εκλογικής επιρροής του βασικού κόμματος του αστικού πολιτικού στρατοπέδου, της ΝΔ, κύρια όμως σε βάρος των διαλυμένων μικρότερων αστικών κομμάτων, όπως το Ποτάμι, οι ΑΝΕΛ και η Ένωση Κεντρώων και χωρίς τη δημιουργία ενός ισχυρού ρεύματος εκλογικής μετακίνησης από το εργατικό προς το αστικό πολιτικό στρατόπεδο.
Η ΝΔ απέσπασε στις ευρωεκλογές ποσοστό 33,12%, ενώ κατέκτησε και την πρώτη θέση στις 12 από τις 13 περιφέρειες της χώρας, εκλέγοντας μάλιστα 6 δικούς της περιφερειάρχες από τον Α’ γύρο! Ασφαλώς, πρόκειται για μια σημαντική εκλογική νίκη, με διαφορά 9,36% από τον ΣΥΡΙΖΑ, με άνοδο κατά 10,4 «ολόκληρες» ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τις Ευρωεκλογές του 2014 (22,72%) και κατά 5,02 μονάδες σε σχέση με τις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 (28,1%). Ωστόσο, θα πρέπει να μην ξεχνάμε ότι, αν λάβουμε υπόψη το υψηλό ποσοστό αποχής (41,25%), η ΝΔ δεν έλαβε 33,12%, αλλά, στην πραγματικότητα, μόνο 18,59%.
Τα exit poll έδειξαν ότι προς τη ΝΔ μετακινήθηκε το 11% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ του Σεπτεμβρίου του 2015, δηλαδή περίπου 190.000 χιλιάδες ψηφοφόροι. Όμως, αυτή η μετακίνηση δεν αποτελεί ένα ισχυρό ρεύμα από το στρατόπεδο των εργατικών και φτωχών λαϊκών στρωμάτων, όπως αυτό το τελευταίο είχε διαμορφωθεί κατά τη στιγμή της κορυφαίας του συσπείρωσης, στο δημοψήφισμα του καλοκαιριού του 2015 (υποθέτοντας μάλιστα πως όλοι αυτοί οι προς τη ΝΔ μετακινηθέντες ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ του Σεπτεμβρίου του 2015 είχαν εκείνο το καλοκαίρι ψηφίσει «ΟΧΙ» στο δημοψήφισμα). Γιατί, αν αφαιρέσουμε τα «ΟΧΙ» των ακροδεξιών και φιλο-φασιστών ψηφοφόρων, οι πολιτικά προοδευτικές ψήφοι στο δημοψήφισμα (συνυπολογιζομένων και ορισμένων λευκών και άκυρων, που ρίχθηκαν στο πλαίσιο της γραμμής του ΚΚΕ) ήταν περίπου 3,1-3,2 εκατομμύρια. Από αυτούς, λοιπόν, η ΝΔ πήρε μόνο σχεδόν 190 χιλιάδες και αυτό, το επαναλαμβάνουμε, δε συνιστά σοβαρό εκλογικό ρεύμα μέσα στα εργατικά και φτωχά λαϊκά στρώματα.
Γενικότερα, η ΝΔ ενισχύθηκε με ψήφους που προέρχονταν κυρίως από τα υπό διάλυση κεντροδεξιά αστικά κόμματα και όχι από τ’ αριστερά της. Στα πιο χαρακτηριστικά εργατικά προάστια, στη Β’ Περιφέρεια Πειραιά, αυτή η τάση ήταν έκδηλη. Έτσι, στους Δήμους Κερατσινίου-Δραπετσώνας, Νίκαιας-Ρέντη, Κορυδαλλού και Περάματος, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ έπεσε σχεδόν κατά 15 ποσοστιαίες μονάδες, από το 43% περίπου κοντά στο 26%, η ΝΔ καρπώθηκε απλώς ό,τι έχασαν το Ποτάμι, η ΕΚ και οι ΑΝΕΛ, δηλαδή 6%-8% περισσότερο σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2015. Έφτασε από 18% στο 26%, αποδεικνύοντας ότι δεν αποτελεί μια ισχυρή εκλογική επιλογή για την εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα.
Γιατί νίκησε λοιπόν η ΝΔ και ποια κοινωνική τάση εκφράζει η νίκη της; Νίκησε γιατί το πολιτικά συντηρητικό, αστικό (στη σύνθεσή του κυρίως μικροαστικό) εκλογικό ακροατήριο, όπως έχει παγιωθεί με κορμό τους ψηφοφόρους του «ΝΑΙ» στο δημοψήφισμα,συσπειρώθηκε εκλογικά στη ΝΔ. Σαν αποτέλεσμα της αντιδραστικής διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ 2015-2019, από τη μία πλευρά τα κατώτερα μικροαστικά στρωματά είναι πιο δύσπιστα από ποτέ σχετικά με τη δυνατότητα να έρθει οποιαδήποτε βελτίωση της ζωής τους από το «αριστερό» πολιτικό στρατόπεδο και από την άλλη, τα ανώτερα μεσαία και τα μεγαλοαστικά στρώματα βλέπουν στη ΝΔ μια πολιτική δύναμη ικανή να επιταχύνει και να αυξήσει τα οφέλη τους από την (αναιμική έως τώρα) ανάκαμψη του ελληνικού καπιταλισμού. Αυτή ήταν η κοινωνική τάση που αποτύπωσε η εκλογική επικράτηση της ΝΔ.
Πώς εξηγείται, συγκεκριμένα όμως, η πρωτιά ΝΔ σε δημόσιους και ιδιωτικούς υπαλλήλους, σε συνταξιούχους και νέους, για την οποία θριαμβολογούν καθημερινά οι αστοί και τα στελέχη της; Και εκεί, η πρωτιά εξηγείται από τη μετατόπιση ψήφων από τα άλλα διαλυμένα κεντροδεξιά αστικά κόμματα και από την ταυτόχρονη μεγάλη πτώση της εκλογικής επιρροής του ΣΥΡΙΖΑ, κύρια προς την αποχή ή μικρότερα κόμματα, με ιδιαίτερα ευνοημένο το νέο κόμμα του Γιάννη Βαρουφάκη.
Κανένα ισχυρό λαϊκό ρεύμα προς τα δεξιά
Δεν πρέπει λοιπόν να παρασυρθούμε από τις υπερβολικές θριαμβολογίες των αστών και τον ένοχο «πεσιμισμό» των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και να μιλήσουμε για «στροφή της κοινωνίας στα δεξιά». Δεν υπάρχει σήμερα κανένα ισχυρό δεξιό ρεύμα, που να εμποδίζει το εργατικό – κομμουνιστικό πολιτικό στρατόπεδο να διεκδικήσει την υποστήριξη των 3 και πλέον εκατομμυρίων ψηφοφόρων του «ΟΧΙ» του 2015, ένα μεγάλο τμήμα των οποίων – μισό εκατομμύριο ψηφοφόροι – βρίσκεται σταθερά στην αποχή. Στη συντριπτική πλειονότητα αυτών των ανθρώπων του εργαζόμενου λαού, η ΝΔ λόγω της ίδιας της αδυναμίας του ελληνικού καπιταλισμού να ανακάμψει ουσιαστικά από την κρίση, και όχι λόγω της πολιτικής ανικανότητας του Κ. Μητσοτάκη, δεν μπορεί να έχει καμία πολιτική και εκλογική επιρροή.
Μ’ αυτά τα δεδομένα, είναι φυσικά πιθανό, αλλά ωστόσο πολύ δύσκολο, να αποκτήσει η ΝΔ την επιδιωκόμενη άνετη αυτοδυναμία στις 7 Ιουλίου. Για κάτι τέτοιο, δεν αρκεί μόνο η πλήρης αφομοίωση των ψήφων των διαλυμένων κεντροδεξιών αστικών κομμάτων (Ποτάμι, Ένωση Κεντρώων, ΑΝΕΛ). Χρειάζεται να κερδίσει εκλογικά και την πλειονότητα των τσακισμένων από την κρίση μικροαστικών στρωμάτων, που στράφηκαν μέσα στα χρόνια της κρίσης προς την άκρα και φασιστική δεξιά. Μέσα σε 30 μέρες και με «μετριοπαθείς» διακηρύξεις, χωρίς υποσχέσεις για πραγματικές παροχές ικανές να αλλάξουν τη σημερινή θέση αυτών των στρωμάτων, είναι πολύ δύσκολο να καταφέρει κάτι τέτοιο.
Το σύγχρονο «ταβάνι» της εκλογικής επιρροής της ΝΔ φαίνεται να είναι οι ψήφοι του «ΝΑΙ» στα αποτελέσματα του ταξικά πολωμένου δημοψηφίσματος του Ιουλίου του 2015 (2,25 εκατομμύρια ψήφοι). Από μια γενικότερη ιστορική σκοπιά, η νίκη της ΝΔ στις εκλογές, που μόλις διεξήχθησαν και εκείνη που έρχεται στις 7 Ιουλίου, αποτελούν διαλείμματα ανόδου μέσα σε μια γενικότερη πτωτική πορεία των ποσοστών της. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ την προηγούμενη Κυριακή η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη θριαμβολογούσε, έχοντας λάβει 1 εκατομμύριο 873 χιλιάδες ψήφους, ο αριθμός αυτός ήταν κατά πολύ χαμηλότερος από τον αριθμό ψήφων που είχε λάβει η ΝΔ του Καραμανλή το 2009.Τότε, η ΝΔ είχε λάβει 2 εκατομμύρια 295 χιλιάδες ψήφους και όλοι οι αστοί είχαν φορέσει «μαύρες πλερέζες».
Η ευφορία και οι εκλογικές νίκες στο στρατόπεδο της ΝΔ δεν πρόκειται να διαρκέσουν για πολύ. Η σφοδρή επίθεση που, αργά ή γρήγορα, θα εξαπολύσει στην εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα η επερχόμενη κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, με ή χωρίς κεντροαριστερά δεκανίκια, σκοπεύοντας να μεταθέσει ακόμα περισσότερο στις δικές τους πλάτες τη συνεχιζόμενη βαθιά κρίση του ελληνικού καπιταλισμού με μαζικές απολύσεις, ακόμα πιο απάνθρωπες εργασιακές σχέσεις, πλήρη ιδιωτικοποίηση Υγείας, Παιδείας και κοινωνικής ασφάλισης, θα φέρει το κόμμα της ΝΔ πολύ σύντομα κοντά σε νέα ιστορικά χαμηλά εκλογικά ποσοστά και στα πρόθυρα νέων, ακόμα μεγαλύτερων από το παρελθόν, εσωκομματικών συγκρούσεων και διασπάσεων.
Σταμάτης Καραγιαννόπουλος
