Δημοσιεύουμε σήμερα μεταφρασμένη στα ελληνικά μια εξαιρετική ανάλυση για τα πρόσφατα δραματικά γεγονότα στην Αίγυπτο, από τον Φραντσέσκο Μέρλι και την ιστοσελίδα www.marxist.com. To άρθρο δημοσιεύθηκε στις 16 Αυγούστου. Η μετάφραση έγινε από την Γερασιμίνα Τσιντή.
Αίγυπτος: Ανώτατο Συμβούλιο Ενόπλων Δυνάμεων και Μουσουλμανική Αδελφότητα – Οι δύο όψεις της αντίδρασης
Οι αιγυπτιακές δυνάμεις ασφαλείας συνέτριψαν και διέλυσαν με αιματηρές επιθέσεις τις κατασκηνώσεις διαμαρτυρίας των υποστηρικτών της μουσουλμανικής αδελφότητας που είχαν στηθεί στην πλατεία Al-Nahda και στην Raba’a al Adawiyya στο Κάιρο. Αυτές οι κατασκηνώσεις αποτελούσαν τα κεντρικά σημεία για την ανασύνταξη και την κινητοποίηση των δυνάμεων της Μουσουλμανικής Αδελφότητας μετά την πτώση του Μόρσι. Αυτό το γεγονός σηματοδοτεί μια ακόμα δραματική αλλαγή της κατάστασης στην οποία βρίσκεται η Αιγυπτιακή επανάσταση.
Όπως αναμενόταν, αυτή η επιχείρηση των δυνάμεων καταστολής του Αιγυπτιακού κράτους – που στην ουσία αποτελεί την ίδια μηχανή που υπήρχε υπό την ηγεσία του Μουμπάρακ – διεξήχθη με ακραία βιαιότητα. Τα θύματα ανέρχονται σε μερικές εκατοντάδες. Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας, στις 14 Αυγούστου σκοτώθηκαν 525 άτομα (συμπεριλαμβανομένων 43 από τις δυνάμεις ασφαλείας) και χιλιάδες τραυματίστηκαν, αλλά ο τελικός αριθμός είναι πιθανό να αυξηθεί. Η μεταβατική κυβέρνηση κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για ένα μήνα, με απαγόρευση κυκλοφορίας από τις 7.00 μμ. μέχρι τις 6.00 πμ. στο Κάιρο και σε 13 άλλα κυβερνεία.
Αυτή η εξέλιξη δεν αποτελεί έκπληξη και είναι το αποτέλεσμα της έντασης μεταξύ των πρώην συμμάχων – των στρατηγών του στρατού και της Μουσουλμανικής Αδελφότητας – η οποία κατά τον τελευταίο μήνα έφτασε σε κρίσιμο σημείο, μετά την απομάκρυνση και τη σύλληψη του Μόρσι στις 3 Ιουλίου.
Αλλά τι συνέβη στην Αίγυπτο, μετά την εντυπωσιακή επίδειξη ισχύος και αυτοπεποίθησης από το μαζικό επαναστατικό κίνημα που έδιωξε την κυβέρνηση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας; Οι μάζες, οι οποίες όντας εκατομμύρια, καθόρισαν την πτώση του Μουμπάρακ και μετά του Μόρσι, υποχώρησαν προσωρινά από το προσκήνιο, αφήνοντας το έδαφος ανοιχτό για τις δυνάμεις της αντίδρασης να ανασυνταχθούν, να οργανωθούν και να αναλάβουν την πρωτοβουλία. Η εύθραυστη συμμαχία των δύο κύριων πτερύγων της αιγυπτιακής μπουρζουαζίας που αντιπροσωπεύονται από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα και το Ανώτατο Συμβούλιο των Ενόπλων Δυνάμεων, κατέληξε σε ανοιχτή σύγκρουση. Και οι δύο αυτές δυνάμεις είναι αντιδραστικές, αλλά η βίαιη ισχύς του κρατικού μηχανισμού βρίσκεται ακόμα στα χέρια των στρατηγών του στρατού.
Μουσουλμανική Αδελφότητα και Ανώτατο Συμβούλιο Ενόπλων Δυνάμεων – δύο αντιδραστικές δυνάμεις
Οι καμπάνιες που οργανώθηκαν από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα προβλήθηκαν από τα κύρια διεθνή μέσα ενημέρωσης ως η «Μουσουλμανική» εκδοχή του κινήματος της Πλατείας Ταχρίρ: καλά οργανωμένες, ειρηνικές, δημοκρατικές. Δεν πρόκειται για την πρώτη φορά όπου η αντίδραση – όπως φάνηκε και στην περίπτωση της ανόδου του φασισμού και ναζισμού – υιοθετεί ορισμένα από τα χαρακτηριστικά ενός επαναστατικού κινήματος. Πράττει όμως κατ’ αυτόν τον τρόπο για τους αντιδραστικούς της λόγους, δηλαδή τη σύνθλιψη των επαναστατικών δυνάμεων.
Αυτός ήταν ακριβώς και ο σκοπός της νέας επίθεσης που ξεκίνησε από τους ηγέτες της Μουσουλμανικής Αδελφότητας: η υπεράσπιση της «νομιμότητας» της κυβέρνησης του Μόρσι, η κινητοποίηση των μελών της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και της κοινωνικής βάσης υποστήριξής της (δεν είναι τυχαίο που η μεγαλύτερη κατασκήνωση οργανώθηκε στο Nasr, μια περιοχή του Καΐρου) και τέλος η αντίσταση ενάντια σε αυτό που προβλήθηκε ως πραξικόπημα, ανεμίζοντας τη σημαία της «δημοκρατίας». Την ίδια στιγμή η Μουσουλμανική Αδελφότητα όπλιζε συμμορίες, οι οποίες επιδίδονταν σε δολοφονικές επιθέσεις ενάντια στην επαναστατημένη νεολαία.
Η ακραία αντιδραστική φύση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας αποδεικνύεται από τις αθρόες επιθέσεις, οι οποίες ξέσπασαν (και συνεχίζουν) μετά τη διάλυση των κατασκηνώσεων, ενάντια στους Χριστιανούς Κόπτες. Το μπαράζ φόνων και εμπρησμών δεκάδων εκκλησιών εξαπολύθηκε με σκοπό να εκτροχιαστεί ο αγώνας σε ένα πιο ευνοϊκό πεδίο – αυτό του εμφυλίου πολέμου πάνω σε θρησκευτικά ζητήματα. Όλως τυχαίως ούτε ο στρατός, ούτε η αστυνομία σήκωσαν το μικρό τους δαχτυλάκι προκειμένου να υπερασπιστούν την κοπτική μειονότητα. Το να πάρει η σύγκρουση θρησκευτικές διαστάσεις είναι και προς το δικό τους συμφέρον.
Από την άλλη πλευρά το Ανώτατο Συμβούλιο Ενόπλων Δυνάμεων και οι δυνάμεις ασφαλείας του Αιγυπτιακού κράτους, μοιράζονται με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα τον κοινό σκοπό της συντριβής της επανάστασης. Για όσο καιρό ο Μόρσι ήταν ικανός να περιορίσει το κίνημα των μαζών, οι στρατηγοί του στρατού δεν είχαν κανένα πρόβλημα να περάσουν σε δεύτερη μοίρα, εφόσον διατηρούσαν τη δύναμη, τον πλούτο και την ασυδοσία τους. Πάντα όμως ήταν ανήσυχοι με το γεγονός ότι μοιράζονταν τη δύναμη με τους συγκεκριμένους συμμάχους. Όταν η Μουσουλμανική Αδελφότητα δεν μπορούσε να περιορίσει πλέον το κίνημα των μαζών, το οποίο απείλησε να ανατρέψει ολόκληρο το οικοδόμημα του Αιγυπτιακού κράτους, οι στρατηγοί άδραξαν την ευκαιρία να δώσουν ένα σοβαρό χτύπημα στη Μουσουλμανική Αδελφότητα και να κερδίσουν σε έναν ορισμένο βαθμό τη λαϊκή υποστήριξη.
Οι στρατηγοί προετοίμασαν το έδαφος για την αναγκαστική διάλυση των κατασκηνώσεων της Μουσουλμανικής Αδελφότητας πραγματοποιώντας έκκληση για μαζική διαδήλωση στις 26 Ιουλίου. Ο στρατηγός El-Sisi έθεσε τους σκοπούς του ανοιχτά: «Παροτρύνω το λαό την ερχόμενη Παρασκευή να καταλάβει τους δρόμους προκειμένου να αποδείξει τη θέλησή του και να δώσουν σε εμένα, στο στρατό και στην αστυνομία την εντολή να αντιμετωπίσουμε την ενδεχόμενη βία και τρομοκρατία.» Με πολύ λίγες αξιότιμες εξαιρέσεις, αυτή η διαδήλωση υποστηρίχθηκε από την πλειοψηφία των αριστερών κομμάτων και οργανώσεων, καθώς και από τις κύριες συνδικαλιστικές ομοσπονδίες.
Για εβδομάδες καθυστερούσε η αποφασιστική δράση, ενώ διεξάγονταν διαπραγματεύσεις. Ο ιμπεριαλισμός ήθελε να αποφύγει την ανοιχτή σύγκρουση σπρώχνοντας και τις δύο πλευρές σε κάποιου είδους συμφωνία. Έτσι κι αλλιώς μέχρι εκείνη τη στιγμή και οι δύο πλευρές είχαν ακολουθήσει το ίδιο πιστά τις υποδείξεις του Αμερικάνικου ιμπεριαλισμού και ακολουθούσαν πολιτικές βασισμένες στην καπιταλιστική οικονομία. Τελικά οι στρατηγοί ανακοίνωσαν ότι θα κινηθούν αποφασιστικά προκειμένου να απομακρύνουν τις κατασκηνώσεις και μάλιστα προσδιόρισαν την ημέρα: στο τέλος της αργίας του Έιντ Φιτρ που σηματοδοτεί το τέλος του Ραμαζανιού.
Η άγρια καταστολή που ασκήθηκε από τις δυνάμεις ασφαλείας ενάντια στις κατασκηνώσεις της Μουσουλμανικής Αδελφότητας ήταν ίδιου είδους με αυτή που εκατοντάδες χιλιάδες λαού και κυρίως επαναστατημένης νεολαίας, είχαν αντιμετωπίσει στο πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την πτώση του Μουμπάρακ. Αυτό δεν μπορεί να ξεχαστεί. Ξέρουμε ότι την ίδια ή ακόμα και χειρότερη μεταχείριση θα έχουν οι επαναστάτες, όποτε προκύψει η ευκαιρία για το Ανώτατο Συμβούλιο Ενόπλων Δυνάμεων να ανακτήσει τον πλήρη έλεγχο.
Το Ανώτατο Συμβούλιο παραμένει το κύριο προπύργιο της αντίδρασης στην Αίγυπτο, το οποίο επιπλέον ελέγχει μεγάλους τομείς της οικονομίας. Οι στρατιωτικές δυνάμεις και οι δυνάμεις ασφαλείας αποτελούν τον πυλώνα πάνω στον οποίο στηρίζεται το καπιταλιστικό σύστημα. Ακόμα και μετά την πτώση του Μόρσι, ο στρατός χρησιμοποιήθηκε προκειμένου να καταστείλει τους εργατικούς αγώνες, όπως φάνηκε από το περιστατικό όπου δύο εργάτες στην Εταιρία Ατσαλιού του Σουέζ συνελήφθησαν από την στρατιωτική αστυνομία, για υποκίνηση απεργίας.
Στο ψήφισμα της Διεθνούς Μαρξιστικής Τάσης για την τρέχουσα κατάσταση στην Αίγυπτο, το οποίο συντάχθηκε στις 11 Ιουλίου επισημάναμε:
«Περίοδοι έντονης ταξικής πάλης εναλλάσσονται με περιόδους κούρασης, απάθειας, ακόμα και αντίδρασης. Αλλά αυτά θα αποτελούν το πρελούδιο νέων και ολοένα πιο εκρηκτικών εξελίξεων. Αυτό φάνηκε καθαρά στην Αιγυπτιακή Επανάσταση.
Στην Αίγυπτο, μετά από μήνες απογοήτευσης και κούρασης, 17 εκατομμύρια βγήκαν στους δρόμους σε μια άνευ προηγουμένου λαϊκή εξέγερση. Χωρίς κόμμα, δίχως οργάνωση και ηγεσία, κατάφεραν μέσα σε λίγες μόνο μέρες να ανατρέψουν τη μισητή κυβέρνηση του Μόρσι.
Τα δυτικά ΜΜΕ προσπάθησαν να χαρακτηρίσουν την εξέγερση ως πραξικόπημα. Αλλά ένα πραξικόπημα είναι εξ ορισμού το κίνημα μιας μικρής μειοψηφίας, η οποία συνωμοτεί για να καταλάβει την εξουσία πίσω από τις πλάτες του λαού. Εδώ, όμως, ο επαναστατημένος λαός ήταν στους δρόμους και ήταν η πραγματική κινητήριος δύναμη πίσω από τα γεγονότα.
Σε κάθε γνήσια επανάσταση, είναι η στοιχειώδης κίνηση των μαζών που παρέχει την κινητήρια δύναμη. Ωστόσο, σε αντίθεση με τους αναρχικούς, οι Μαρξιστές δεν λατρεύουν τον αυθορμητισμό, ο οποίος έχει τα δυνατά του σημεία, αλλά και τις αδυναμίες του. Πρέπει να καταλάβουμε τα όρια του αυθορμητισμού.»
Έλλειψη επαναστατικής ηγεσίας
Το κλειδί προκειμένου να γίνει κατανοητή η παρούσα κατάσταση έγκειται στο γεγονός ότι από την Αιγυπτιακή επανάσταση απουσιάζει η επαναστατική ηγεσία. Μια τέτοια ηγεσία σύμφωνα με τον Τρότσκι είναι «εκείνη η τάση που μεγαλώνει μαζί με την επανάσταση, η οποία είναι ικανή να προβλέψει το μέλλον της και την επόμενη μέρα, η οποία θέτει από μόνη της ξεκάθαρους στόχους και γνωρίζει πώς να τους πετύχει.» (Τρότσκι, Για την Πολιτική του Κομμουνιστικού Εργατικού Κόμματος Γερμανίας, Ομιλία σε συνεδρίαση της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κομ. Διεθνούς, 24 Νοεμβρίου 1920)
Ακόμα και αν υπήρχε μια τέτοια επαναστατική ηγεσία στην Αίγυπτο, θα ήταν αναπόφευκτο για το επαναστατικό προτσές να υποστεί ξαφνικές αλλαγές στην κατάσταση, όπως αυτές που λαμβάνουν χώρα τώρα. Η επανάσταση δεν αναπτύσσεται κατά έναν ευθύ τρόπο. Αποτελεί έναν αγώνα μεταξύ ζωντανών δυνάμεων, όπου υπερισχύουν προσωρινά επαναστατικά και αντεπαναστατικά χαρακτηριστικά. Η ισπανική επανάσταση του 1931-37 συμπεριλάμβανε την μαύρη διετία (bienio negro), κατά την οποία η αντίδραση διατηρούσε τα ινία, όπου χιλιάδες εργατών σφαγιάστηκαν και δεκάδες χιλιάδες συνελήφθησαν. Η Ρωσική επανάσταση του 1917 συμπεριλάμβανε τον Ιούλιο, «το μήνα της μεγάλης συκοφαντίας», κατά τον οποίο οι Μπολσεβίκοι υπέστησαν καταστολή και ο Λένιν υποχρεώθηκε να δράσει υπογείως. Η ύπαρξη μιας επαναστατικής ηγεσίας θα μπορούσε να επιταχύνει το προτσές, το οποίο υπό τις παρούσες συνθήκες δεν θα μπορούσε παρά να λάβει μια παρατεταμένη μορφή.
Αυτό στο οποίο γινόμαστε μάρτυρες τώρα, είναι το τίμημα για το γεγονός ότι η αιγυπτιακή επανάσταση σταμάτησε λίγο πριν τη συντριβή της αστικής κρατικής μηχανής. Δηλαδή τη διάσπαση του στρατού σε ταξικές γραμμές, τη διάλυση της αστυνομίας και των μυστικών υπηρεσιών, την απομάκρυνση της παραδοσιακής ιεραρχίας του αστικού κράτους και την αντικατάστασή της με μια νέα κρατική μηχανή βασισμένη στα εργατικά συμβούλια και τις εργατικές πολιτοφυλακές.
Στην Αίγυπτο οι μάζες θα μπορούσαν να είχαν πάρει την εξουσία στα τέλη του Ιουνίου. Στην πραγματικότητα, είχαν την εξουσία στα χέρια τους, αλλά δεν το γνώριζαν. Αυτή η κατάσταση έχει κάποιες ομοιότητες με τον Φλεβάρη του 1917 στη Ρωσία. Ο Λένιν τόνισε ότι ο μόνος λόγος που οι εργάτες δεν πήραν την εξουσία δεν είχε με τίποτα να κάνει με τις αντικειμενικές συνθήκες, αλλά ήταν εξαιτίας του υποκειμενικού παράγοντα:
«Γιατί δεν παίρνουν την εξουσία; Ο Στεκλόβ λέει: για αυτό και εκείνο τον λόγο. Αυτό είναι ανοησία. Το γεγονός είναι ότι το προλεταριάτο δεν είναι οργανωμένο και αρκετά ταξικά συνειδητοποιημένο. Αυτό πρέπει να γίνει αποδεκτό: η υλική δύναμη είναι στα χέρια του προλεταριάτου, αλλά η αστική τάξη δείχνει να είναι προετοιμασμένη και ταξικά συνειδητοποιημένη. Αυτό είναι ένα τερατώδες γεγονός και θα πρέπει να γίνει παραδεκτό, ειλικρινά και ανοιχτά, λέγοντας στο λαό ότι δεν πήρε την εξουσία επειδή ήταν ανοργάνωτος και όχι αρκετά συνειδητός».(Λένιν, Έργα, τόμος 36, σελίδα 437, δική μας υπογράμμιση).
Οι Αιγύπτιοι εργάτες και νέοι μαθαίνουν γρήγορα στο σχολείο της Επανάστασης. Αυτός είναι ο λόγος που η εξέγερση του Ιουνίου ήταν πολύ ευρύτερη, βαθύτερη, γρηγορότερη και πιο συνειδητή από την Πρώτη Επανάσταση που συνέβη πριν 2,5 χρόνια. Αλλά εξακολουθούν να στερούνται την απαραίτητη εμπειρία και την επαναστατική θεωρία που θα επέτρεπε στην Επανάσταση να επιτύχει μια γρήγορη και σχετικά ανώδυνη νίκη.
Η κατάσταση βρίσκεται σε ένα αδιέξοδο, όπου καμία πλευρά δεν μπορεί να ισχυριστεί πως έχει πετύχει ολοκληρωτική νίκη. Αυτό είναι που επιτρέπει στον στρατό να ανυψωθεί πάνω από την κοινωνία και να παρουσιασθεί ως ο υπέρτατος κριτής του Έθνους, παρόλο που στην πραγματικότητα η δύναμη ήταν στους δρόμους. Η εμπιστοσύνη που εκφράζεται από μερικούς ανθρώπους για το ρόλο του στρατού δείχνει ακραία αφέλεια. Ο Βοναπαρτισμός αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για την Αιγυπτιακή Επανάσταση. Αυτή η αφέλεια θα σβηστεί από την συνείδηση των μαζών μέσω του σκληρού σχολείου της ζωής.
Οι ανοιχτά αντεπαναστάτες της Μουσουλμανικής Αδελφότητας έχουν εκδιωχθεί από την εξουσία, αλλά εξαιτίας των ορίων της καθαρά αυθόρμητης (δηλαδή της ανοργάνωτης) φύσης της, η Επανάσταση απέτυχε να καταλάβει την εξουσία. Από τη μία πλευρά οι αντιδραστικοί Ισλαμιστές οργανώνουν μια αντεπαναστατική εξέγερση που απειλεί να βυθίσει τη χώρα σε εμφύλιο πόλεμο. Από την άλλη πλευρά τα αστικά στοιχεία, στρατηγοί και ιμπεριαλιστές κάνουν ελιγμούς για να κλέψουν από τις μάζες τη νίκη που κερδήθηκε με το αίμα τους.
Η Επανάσταση ήταν αρκετά ισχυρή ώστε να επιτευχθεί ο άμεσος στόχος: η ανατροπή του Μόρσι και της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Αλλά δεν ήταν αρκετά ισχυρή για να αποτρέψει την κλοπή των καρπών της νίκης από τους στρατηγούς και τους αστούς. Θα πρέπει να περάσει μέσα από ακόμα ένα σκληρό σχολείο προκειμένου να ανυψωθεί στο αναγκαίο επίπεδο για να αλλάξει την πορεία της ιστορίας. (Κρίση του καπιταλισμού και παγκόσμια επανάσταση)
Το μαζικό επαναστατικό κίνημα της 30ης Ιουνίου – το μεγαλύτερο στην ιστορία της Αιγύπτου – έδειξε τη μαζική μεταστροφή που προκάλεσε η αντιδραστική κυβέρνηση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, μόλις ένα χρόνο αφού ανέλαβε την εξουσία. Έδειξε επίσης ξεκάθαρα ότι οι μάζες ήταν απίθανο να ανεχτούν τις ανυπόφορες συνθήκες που επιβλήθηκαν από την πολιτική λιτότητας που εφαρμόστηκε από την τότε και την τωρινή κυβέρνηση, υπό την προστασία του ιμπεριαλισμού και του Δ.Ν.Τ. παράλληλα με την καταστροφική οικονομική κρίση, τον πληθωρισμό και την ξαφνική πτώση του βιοτικού επιπέδου για την μεγάλη πλειοψηφία. Όπως έχουμε επισημάνει, αυτό το κίνημα αποτέλεσε την άμεση αιτία της ανατροπής του Μόρσι, πιέζοντας το στρατό να βγει μπροστά, ο οποίος απομάκρυνε τον Μόρσι από την εξουσία, έτσι ώστε να αποτρέψει την περεταίρω ανάπτυξη μιας ανοιχτά επαναστατικής κατάστασης, η οποία θα απειλούσε όχι μόνο την κυβέρνηση αλλά και την πραγματική βάση της ισχύος και των προνομίων της ελίτ και του συστήματος στο οποίο βασίζονται: τον ίδιο τον καπιταλισμό.
Η αντιδραστική φύση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας εκτέθηκε πλήρως στον ένα χρόνο που βρισκόταν στην εξουσία. Όλες οι αυταπάτες ότι η Αδελφότητα θα μπορούσε να βελτιώσει τις υλικές συνθήκες για την πλειοψηφία των φτωχών και των εργατών διαλύθηκαν.
Παρόλ’αυτά, όπως είχαμε αναφέρει, η Μουσουλμανική Αδελφότητα διατηρεί ακόμα κάποια βάση κοινωνικής υποστήριξης, αν και σημαντικά πιο αδύνατη σε σχέση με το παρελθόν, ιδιαίτερα μεταξύ των μικροαστών, των πιο οπισθοδρομικών και ανίδεων στρωμάτων της αγροτιάς και του λούμπεν προλεταριάτου. Η ωμή βία της κρατικής καταστολής είναι αυτή που στην πραγματικότητα ενδυναμώνει το γάντζωμα της ηγεσίας της Μουσουλμανικής Αδελφότητας σε αυτά τα στρώματα, παρέχοντας σε αυτή μια σωσίβια οδό για να πλησιάσουν τη βάση, να αναβιώσουν τους δεσμούς με αυτά τα στρώματα και να κινητοποιήσουν την κοινωνική τους βάση. Σε μια διαφορετική κατάσταση η ηγεσία της ΜΑ φάνηκε- έναν μόλις μήνα πριν- ανίκανη να τα βγάλει πέρα με την πίεση του μαζικού, επαναστατικού κινήματος.
Ας είμαστε ξεκάθαροι: θα ήταν εξαιρετικά απίθανο για την ΜΑ το να μην είχε αντισταθεί με βία ενάντια στην οποιαδήποτε απόπειρα διάλυσης των αντιδραστικών κατασκηνώσεών της. Είχαν και ακόμα έχουν όπλα και τα χρησιμοποιούν ανεξάρτητα από την αντίσταση στην καταστολή, ως επιθετικό όπλο ενάντια στις επαναστατικές δυνάμεις και ιδιαίτερα την νεολαία. Ο λαός μπορεί να ακυρώσει μια αντεπαναστατική απόπειρα- ακόμα και με βίαιη συντριβή της- λαμβάνοντας την άμεση πρωτοβουλία μέσα από τη μαζική δράση. Είναι όμως τελείως διαφορετικό όταν αυτό το εγχείρημα διεξάγεται από το Ανώτατο Συμβούλιο Ενόπλων Δυνάμεων δια μέσου του αστικού κράτους- που αποτελεί την άλλη πλευρά της αντεπανάστασης. Η δεύτερη περίπτωση το μόνο πράγμα που επιτυγχάνεται είναι η ενίσχυση της δύναμης των στρατηγών και των δυνάμεων ασφαλείας, μια δύναμη η οποία θα χρησιμοποιηθεί μετέπειτα ενάντια στους εργάτες και τη νεολαία, ενώ παράλληλα ευνοείται και η ΜΑ καθώς παρουσιάζονται ως θύματα και μάρτυρες.
Τι συμβαίνει με τον El Baradei, τους φιλελεύθερους αστούς, τη δημοκρατία κλπ.;
«Είναι προφανές ότι οι πλευρές που μάχονται για την εξουσία δεν ανησυχούν ιδιαίτερα για τις ζωές των Αιγυπτίων και δεν θα διστάσουν να χρησιμοποιήσουν τα ίδια τα κορμιά του Αιγυπτιακού λαού ως μια σκάλα προκειμένου να επιτύχουν τους σκοπούς τους. Οι ηγέτες της Μουσουλμανικής Αδελφότητας θυσίασαν τις ζωές των ακολούθων τους χάριν της εξουσίας και οι δυνάμεις ασφαλείας δεν δίστασαν να εκμεταλλευτούν αυτές τις ζωές με όλη τους τη βία και την αγριότητα.» (Επίσημη Απάντηση του Κινήματος Νεολαίας της 6ης Απριλίου για τα γεγονότα της Τετάρτης)
Αυτά τα γεγονότα δείχνουν τα πραγματικά πρόσωπα των επονομαζόμενων «φιλελεύθερων αστών». Ο επίδοξος ηγέτης αυτού του τμήματος της άρχουσας τάξης και ο αγαπημένος των διεθνών μέσων ενημέρωσης και του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, ο Ελ Μπαραντέι, παραιτήθηκε από το υπουργικό του πόστο, όπου συμμετείχε σε μια αντιδραστική κυβέρνηση στην οποία ήταν αντιπρόεδρος, μαζί με τον Αμπντέλ Φατάχ Ελ-Σίσι, ως αναπληρωτή πρωθυπουργό. Αυτή η κυβέρνηση, επιπλέον είχε οριστεί υπό την εποπτεία του Ανώτατου Συμβουλίου Ενόπλων Δυνάμεων. Ο στρατηγός Ελ-Σισι είχε ανακοινώσει κατασταλτικά μέτρα εναντίον της Μουσουλμανικής Αδελφότητας πολύ πιο πριν και έτσι όλοι τα γνώριζαν. Τώρα όμως ο Ελ-Μπαραντέι παριστάνει τον έκπληκτο.
Αυτό που προσωποποιεί ο Ελ-Μπαραντέι είναι η ανικανότητα των φιλελεύθερων μικροαστών σε μια κατάσταση που τα περιθώρια για τον όποιο συμβιβασμό υπό διαπραγμάτευση δεν υφίστανται. Κάτω από αυτές τις συνθήκες η κοινωνική βάση που εκπροσωπεί ο Ελ-Μπαραντέι τείνει να υποστηρίξει είτε το στρατό, είτε τη μουσουλμανική Αδελφότητα.
Αποτελεί σκάνδαλο το γεγονός ότι οι ηγέτες των κύριων δυνάμεων της αριστεράς σε παγκόσμια κλίμακα αδυνατούν να παρουσιάσουν μια ταξική ανάλυση αυτών των γεγονότων και αμφιταλαντεύονται ανάμεσα σε μια διάθεση ανακούφισης για την καταστολή των σκοταδιστικών δυνάμεων της Μουσουλμανικής Αδελφότητας (στιγματισμένη βέβαια από τη σφαγή που διαπράχθηκε από τις δυνάμεις ασφαλείας), και σε άδειες κραυγές για «δημοκρατία», εκκλήσεις για συμβιβασμούς, εθνική ενότητα κοκ.
Αυτά τα πεφωτισμένα μυαλά απλά λυγίζουν στην ιδεολογική πίεση της αντίστοιχων αρχουσών τάξεών τους, οι οποίες τρομοκρατούνται με την προοπτική να λάβουν χώρα παντού στο μέλλον παρόμοια επαναστατικά κινήματα. Οι «αριστεροί» ηγέτες φαίνονται πρόθυμοι να υποστηρίξουν το δίκαιο της μάζας του πληθυσμού οποιουδήποτε έθνους, να διαδηλώσει ενάντια σε δικτάτορες ή σε μη δημοφιλείς «δημοκρατικά» εκλεγμένες κυβερνήσεις, αλλά φαίνονται επίσης αρνητικοί στο δικαίωμα αυτών των ίδιων ανθρώπων να ανατρέψουν μια «δημοκρατικά εκλεγμένη» κυβέρνηση, με επαναστατικά μέσα. Μια τέτοια πιθανότητα την θεωρούν επίφοβη και παρουσιάζεται ως ισοδύναμη κατάσταση με ένα πραξικόπημα.
Ας μην ξεχνάμε ότι η «δημοκρατική» Μουσουλμανική Αδελφότητα και ο Μόρσι ήταν ακριβώς αυτοί που επέδειξαν τον Ελ-Σίσι ως Υπουργό Άμυνας και Διοικητή των ενόπλων δυνάμεων στην κυβέρνησή τους. Αυτή η κυβέρνηση βασίστηκε σε μια αντιδραστική συμφωνία μεταξύ της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και του Ανώτατου Συμβουλίου Ενόπλων Δυνάμεων, με το σκοπό να αφήσουν τους στρατηγούς και το Υπουργείο Εσωτερικών ανέπαφα, ενώ προχώρησαν σε βίαιη καταστολή και δολοφονίες.
Η ανατροπή του Μόρσι άνοιξε μια περίοδο αγώνα μεταξύ των δυνάμεων της επανάστασης και της αντεπανάστασης, στον οποίο ο αποφασιστικός παράγοντας θα είναι η ικανότητα των μαζών να φέρουν σε πέρας την επανάσταση.
Σε αυτόν τον αγώνα, η όποια εμπιστοσύνη σε οποιαδήποτε από τις πτέρυγες της μπουρζουαζίας –τους στρατηγούς του στρατού ή τον Μόρσι και την Μουσουλμανική Αδελφότητα- θα αποδειχθεί θανάσιμη για την επανάσταση. Αυτό γιατί αντιπροσωπεύουν τις δύο πλευρές της ίδιας αντιδραστικής αντεπαναστατικής μπουρζουαζίας. Τα συμφέροντα του Αιγυπτιακού λαού δεν μπορούν να βασιστούν ούτε στην επονομαζόμενη «φιλελεύθερη μπουρζουαζία», η οποία είναι ολοκληρωτικά ανίκανη. Σε τελική ανάλυση όλες αυτές οι δυνάμεις θα βρουν κοινό έδαφος στην ανάγκη τους να καταστείλουν τον επαναστατικό αγώνα των Αιγύπτιων εργατών και νεολαίων.
Μόνο στεκόμενοι ανεξάρτητα ως μια επαναστατική δύναμη και κάνοντας έκκληση στη βάση του στρατού για υποστήριξη του αγώνα των ταξικών αδελφών τους, ενάντια στην άρχουσα ελίτ, θα καταφέρουν οι εργάτες και η νεολαίοι της Αιγύπτου, να ολοκληρώσουν το εγχείρημα της επανάστασης και να πάρουν τη μοίρα τους στα δικά τους χέρια!
Μετάφραση : Γερασιμίνα Τσιντή
{fcomment}
