Η πρώτη ομιλία του Τζέρεμι Κόρμπιν στη Συνδιάσκεψη του Εργατικού Κόμματος διαχωρίστηκε ξεκάθαρα από την Μπλερική ιδεολογία των τελευταίων ετών και προκάλεσε γνήσιο ενθουσιασμό στα μέλη του κόμματος.
Στην ομιλία του, που θύμιζε παλιότερες εποχές του Εργατικού Κόμματος, ο Κόρμπιν επιτέθηκε στους Συντηρητικούς και στην αδικία. Αυτό πολλοί το εξέλαβαν ως σύνθημα για ριζική αλλαγή. «Οι πλούσιοι λένε πάντα ότι οι φτωχοί θα πρέπει να είναι ευγνώμονες με ό,τι παίρνουν. Και σήμερα αυτό δικαιολογείται από την οικονομική θεωρία», είπε. «Το Εργατικό Κόμμα δημιουργήθηκε για να το αμφισβητήσει αυτό. Σου λέει ότι μπορεί να γεννηθείς φτωχός, αλλά δεν χρειάζεται να μείνεις φτωχός. Δεν χρειάζεται να βάζεις περιορισμούς στα ταλέντα σου. Δεν πρέπει να αποδεχθείς την προκατάληψη. Και μπορείς να διώξεις τους πολιτικούς ηγέτες όταν αποτυγχάνουν».
Ο τύπος των Συντηρητικών και η δεξιά πτέρυγα του Εργατικού Κόμματος, φυσικά, θα είναι καυστικοί. Η ομιλία δεν έμοιαζε σε τίποτα με τη λεία και εκλεπτυσμένη ρητορική του Τόνι Μπλερ και το νέο στίγμα του Εργατικού Κόμματος. Ήταν ακριβώς το αντίθετο.
Πάνω απ’ όλα, ήταν μια πρόσκληση στις χιλιάδες των νέων μελών να ενεργοποιηθούν και να πάρουν τον έλεγχο του κόμματος. Όλοι θα πρέπει να εμπλακούν στη συζήτηση και την αναμόρφωση του Κόμματος σε μια σοσιαλιστική κατεύθυνση. Ο Κόρμπιν κατέστησε σαφές ότι η πολιτική δεν θα αποφασιστεί από τον ίδιο ή το σκιώδες υπουργικό συμβούλιο, αλλά από τα μέλη.
Λίγο πριν ο Κόρμπιν απευθυνθεί στη συνδιάσκεψη του Εργατικού Κόμματος, η υποχώρηση των παγκόσμιων χρηματιστηριακών αγορών λόγω του φόβου της κίνησης της Κίνας όλο και πιο κοντά στην ύφεση, αποτέλεσε μια ξεκάθαρη υπενθύμιση της καπιταλιστικής κρίσης. Τέτοια γεγονότα είναι που θα ταρακουνήσουν το κόμμα και θα το σπρώξουν περαιτέρω προς τα αριστερά.
Αυτή η συνδιάσκεψη του Εργατικού Κόμματος ήταν εντελώς διαφορετική από τα προηγούμενα χρόνια. Τώρα έχουμε τον Κόρμπιν και τον Μακντόνελ να μιλάνε από την κορυφή! Πολλοί σύνεδροι θεωρούν ότι «πήραμε το κόμμα μας πίσω» μετά από 30 χρόνια Συντηρητικών πολιτικών. Υπάρχει ένα κλίμα μεγάλων προσδοκιών. Αλλά υπάρχουν, επίσης, ανησυχίες για το αυξανόμενο χάσμα ανάμεσα στα αριστερά μέλη και τους δεξιούς βουλευτές του Εργατικού Κόμματος.
Μετά την ιστορική νίκη του Κόρμπιν, το Εργατικό Κόμμα έχει μετασχηματιστεί, με 62.000 νέα μέλη να γράφονται στο κόμμα μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες. Μια αντανάκλαση αυτής της νέας διάθεσης είναι η παρουσία περίπου 3.000 νέων μελών που συμμετείχαν πρώτη φορά σε διαδικασία του κόμματος.
Οι Μπλερικοί συνωμοτούν από το περιθώριο
Η δεξιά πτέρυγα, που ακόμα μετράει τις πληγές της, δεν αποδέχεται την ήττα της. Από την εκλογή του Κόρμπιν, προσπάθησαν να τον απομονώσουν και να τον υπονομεύσουν μέσω της πλειοψηφίας της κοινοβουλευτικής ομάδας, το προπύργιο της δεξιάς. Ήταν πολύ ομιλητικοί στη Συνδιάσκεψη, αλλά αυτή τη φορά, όχι από την κορυφή, αλλά σε μεγάλο βαθμό σε περιθωριακές συνεδριάσεις και σε μπαρ. Φαίνεται ότι τίποτα πια δε θα είναι το ίδιο. Αλλά δε θα εγκαταλείψουν χωρίς μάχη.
Ο Κόρμπιν έχει προσπαθήσει να διαχειριστεί αυτή τη Δεξιά αντιπολίτευση κάνοντας τακτικές υποχωρήσεις σχετικά με την Ευρώπη, την Trident, το ΝΑΤΟ και άλλα θέματα. Σε μια χειρονομία συμφιλίωσης, αποφάσισε στην ομιλία του να μη ζητήσει συγγνώμη για τον πόλεμο στο Ιράκ. Αλλά τίποτα από αυτά δεν κατεύνασε τους Μπλερικούς, που συνεχίζουν την εκστρατεία τους για να τον εκδιώξουν. Ο Τομ Χάρις, για παράδειγμα, ο οποίος έχασε την έδρα του στη Νότια Γλασκώβη στις εκλογές του Μαΐου, ελπίζει ότι ο Κόρμπιν θα καθαιρεθεί σε λίγους μήνες. Λέει ότι ένας «δολοφόνος» πρέπει να βρεθεί, για να απαλλάξουμε το κόμμα από το νέο αριστερό ηγέτη. Αυτός είναι ο λόγος που ο Κόρμπιν δεν έχει άλλη εναλλακτική απ΄ το να στραφεί στα απλά μέλη για υποστήριξη.
Το έγγραφο που διέρρευσε από τον Λόρδο Μάντελσον, τον αρχιτέκτονα του «Νέου» Εργατικού Κόμματος, αποκάλυψε μια στρατηγική παρόμοια, αλλά περισσότερο επιφυλακτική. Σ’ αυτό, ο Λόρδος Μάντελσον γράφει: «ο κόσμος νιώθει σήμερα πως δεν τον σεβόμαστε, αλλάζοντας έναν χαμένο με έναν ακόμα χειρότερο. Δεν μπορούμε να εκλεγούμε με ηγέτη τον Κόρμπιν. Κανείς δεν θα τον αντικαταστήσει, όμως, μέχρι να φανεί στο κόμμα η αδυναμία του να εκλεγεί στις κάλπες. Υπό αυτή την έννοια, το κοινό θα αποφασίσει για το μέλλον του Εργατικού Κόμματος και θα ήταν λάθος να προσπαθήσουμε να λήξουμε το θέμα, πριν το κοινό προβεί σε μια σαφή ετυμηγορία. Βρισκόμαστε σε μια περίοδο, στη διάρκεια της οποίας η ατμόσφαιρα στο κόμμα θα γίνεται όλο και πιο οξεία σε κλαδικό και εκλογικό επίπεδο». Δηλώνει: «θα επιστρέψουμε, όταν το κόμμα γίνει και πάλι σοβαρό και αποτελεσματικό».
Πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη αυτά τα σενάρια της δεξιάς πτέρυγας. Σχεδιάζουν να μαχαιρώσουν τον Κόρμπιν πισώπλατα και να αδειάσουν το Κόμμα από τα νέα ριζοσπαστικοποιημένα μέλη. Οι Μπλερικοί θέλουν το Κόμμα πίσω σε «ασφαλή χέρια» για τον καπιταλισμό …και τις καριέρες τους.
Αυτό σημαίνει μεγάλη μάχη, αναμφίβολα. Η δεξιά πτέρυγα είναι πολύ αποφασισμένη και έχει την πλήρη υποστήριξη μεγάλων επιχειρήσεων, που φοβούνται το κίνημα υποστήριξης του Κόρμπιν.
Ως υπενθύμιση της πραγματικής κρίσης, τη δεύτερη ημέρα της συνδιάσκεψης, είχαμε την σοκαριστική ανακοίνωση της απόλυσης χιλιάδων στο εργοστάσιο χάλυβα της Redcar. Διέκοψαν τη λειτουργία του εργοστασίου με τη μάταιη ελπίδα ότι κάποιος αγοραστής θα εμφανιστεί. Για άλλη μια φορά, αυτό έδειξε τις ιδιοτροπίες της λεγόμενης «ελεύθερης αγοράς» και είναι μια σοβαρή προειδοποίηση για εκείνους που επιθυμούν να δράσουν σε καπιταλιστική βάση.
Συνδιάσκεψη πίσω από τη διάθεση του κόσμου
Παρά την αναδιοργάνωση των τελευταίων μηνών, η συνδιάσκεψη υστερούσε σε σχέση με την πραγματική διάθεση μεταξύ των εργαζομένων και της νεολαίας. Οι περισσότεροι από τους συνέδρους είχαν επιλεγεί από το «παλιό» Εργατικό Κόμμα, πριν τη νίκη του Κόρμπιν και τη μεγάλη πρόσφατη εισροή υποστηρικτών του. Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίο δε συζητήθηκε το θέμα των πυρηνικών όπλων της Trident και αφαιρέθηκε από την ημερήσια διάταξη, παρόλο που για το θέμα είχε ήδη γίνει ψηφοφορία στο κοινοβούλιο.
Παρεμπιπτόντως, τα περισσότερα από τα μεγάλα συνδικάτα ήταν πίσω από την κίνηση να μην συζητηθεί η Trident, συμπεριλαμβανομένης της GMB και της UNITE. «Είμαστε ευχαριστημένοι που δεν υπάρχει απειλή για τις δεκάδες χιλιάδες των εργαζομένων στον τομέα της άμυνας», εξήγησε η GMB. Ο Μακλάσκι είπε ότι στηρίζει την Trident, γιατί θέλει να υπερασπιστεί τις θέσεις εργασίας και τις κοινότητες. Αλλά δε θα υπάρξουν απώλειες θέσεων εργασίας. Ο Κόρμπιν ορθώς είπε πως αν η Trident διαλυθεί, δεν θα χαθεί καμία θέση εργασίας, γιατί θα τροποποιήσουμε αυτές τις βιομηχανίες, ώστε να παράγουν κοινωνικά χρήσιμα προϊόντα. Επίσης, είναι μια πλάνη ότι οι πυρηνικές βόμβες θα παρέχουν ασφάλεια στις κοινότητες, διότι, αν χρησιμοποιηθούν, θα καταστρέψουν ολόκληρο τον πλανήτη.
Ο Τζέρεμι Κόρμπιν υπερασπίστηκε τη διάλυση της Trident στην ομιλία του στη συνδιάσκεψη. Αλλά, αυτό το θέμα θα πρέπει τώρα να τεθεί στο Κοινοβούλιο το επόμενο έτος, όταν θα συζητηθεί η ανανέωσή της. Το πρόβλημα για τα απλά μέλη του κόμματος είναι ότι η απόφαση θα βρίσκεται στα χέρια της δεξιάς Κοινοβουλευτικής ομάδας, όπου οι απόψεις του Κόρμπιν αποτελούν μειοψηφία.
Αργότερα, στη συνδιάσκεψη των Εργατικών, υπερψηφίστηκε η θέση για επανεθνικοποίηση των σιδηροδρόμων, η οποία είναι εξαιρετικά συμβολική. Ο Κορτές, ο γενικός γραμματέας του Συνδέσμου Σωματείων των Εργαζομένων στις Μεταφορές (TSSA), χαιρέτισε την κίνηση. Ο Κορτές, του οποίου το συνδικάτο έτρεξε την εκστρατεία υπέρ του Κόρμπιν, είδε την κίνηση για την επανεθνικοποίηση των σιδηροδρόμων ως μέρος μιας ευρύτερης πολιτικής ανάπτυξης.
Ο ηγέτης του TSSA είπε στη Συνδιάσκεψη: «Χθες ακούσαμε τον θαυμάσιο νέο σκιώδη Υπουργό Οικονομίας (σ.τ.μ: τον Μακντόνελ) να μας λέει ότι είμαστε το κόμμα ενάντια στη λιτότητα. Είμαστε, επίσης, το αντι-νεοφιλελεύθερο κόμμα – επειδή οι ιδιωτικοποιήσεις, η απορρύθμιση, όλα προέρχονται από την ίδια νεοφιλελεύθερη συνταγή που μας οδήγησε στη χρηματοπιστωτική διάλυση και έφερε την οικονομία μας στο χείλος της καταστροφής. Δε θα πω περισσότερα».
Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση στον καπιταλισμό
Το αποκορύφωμα της δεύτερης ημέρας της συνδιάσκεψης ήταν η ομιλία του Μακντόνελ, του σκιώδους Υπουργού Οικονομίας. Μια ευχάριστη διαφορά σε σχέση με τις ομιλίες των Μπολς και Ντάρλινγκ! Στην πρώτη του ομιλία στη συνδιάσκεψη, ως σκιώδης υπουργός, ο Μακντόνελ κέρδισε μια θερμή ανταπόκριση, όταν είπε ότι το Εργατικό Κόμμα είναι πλέον ένα κόμμα ενάντια στη λιτότητα. Επέμεινε ότι το σχέδιο των Εργατικών να «εξισορροπήσει τον ‘λογαριασμό’ θα είναι επιθετικό», και επισήμανε ότι το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων θα προέλθουν από την ανάπτυξη, την πάταξη της φοροδιαφυγής των εταιρειών και τη μείωση των παροχών στις μεγάλες επιχειρήσεις. Στη συνέχεια, είπε ότι η λιτότητα είναι πολιτική επιλογή και όχι αναγκαιότητα.
«Όπου χρειαστούν χρήματα, θα βρεθούν από δικαιότερη, πιο προοδευτική φορολόγηση. Θα σταματήσουμε την επιβάρυνση των μεσαία και χαμηλά αμειβομένων μισθωτών, οι οποίοι πληρώνουν για μια κρίση που δεν προκάλεσαν», είπε.
Τα αφεντικά της Βρετανίας, ωστόσο, δεν επιθυμούν καμία παρέμβαση στον κερδοσκοπικό χαρακτήρα τους. Ο Κρίντλαντ, ο γενικός διευθυντής του CBI (σ.τ.μ: του Συνδέσμου Βιομηχάνων), δήλωσε: «Η γενική εντύπωση αυτής της ομιλίας ήταν μεγαλύτερη παρέμβαση στον κόσμο των επιχειρήσεων και της οικονομίας».
Αν και το όραμα του Μακντόνελ είναι σίγουρα ριζοσπαστικό, ειδικά σε σύγκριση με τους προκατόχους του, επιχειρεί να ξεπεράσει την κρίση στη βάση του καπιταλισμού. Ενώ θα θέλαμε να είμαστε «επιθετικοί», ιδιαίτερα κατά των φοροφυγάδων, και να υποστηρίξουμε την οικονομικά προσιτή στέγαση, ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο, περισσότερες επενδύσεις στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης κλπ, αναγνωρίζουμε ότι ο καπιταλισμός δεν μπορεί να αντέξει αυτές τις μεταρρυθμίσεις.
Εμείς θα διαφωνήσουμε ότι η λιτότητα – στην οποία όλοι εναντιωνόμαστε – είναι απλά μια πολιτική επιλογή. Κάθε κυβέρνηση στον κόσμο – συντηρητική, φιλελεύθερη ή «σοσιαλιστική» – εφαρμόζει μέτρα λιτότητας αυτή την περίοδο. Είναι το καπιταλιστικό σύστημα που επιβάλλει στις κυβερνήσεις τι να κάνουν και όχι το αντίστροφο. Η κυβέρνηση του Ολάντ στη Γαλλία ήρθε στην εξουσία υποσχόμενη ριζοσπαστικά μέτρα, όπως το να φορολογήσει τους πλούσιους, αλλά κατέληξε υιοθετώντας τη λιτότητα. Το ίδιο συνέβη και με τον Τσίπρα στην Ελλάδα. Δεν είναι τα άτομα που αποφασίζουν, αλλά οι νόμοι του καπιταλισμού. Αυτή ήταν και η εμπειρία των κυβερνήσεων του Εργατικού Κόμματος στη Βρετανία, το οποίο υποσχέθηκε μεταρρυθμίσεις, αλλά κατέληξε να εφαρμόζει αντιμεταρρυθμίσεις.
«Πρέπει να αποδείξουμε στους Bρετανούς πολίτες ότι μπορούμε να διαχειριστούμε την οικονομία καλύτερα από την πλούσια ελίτ που τη διαχειρίζεται τώρα», δήλωσε ο Μακντόνελ. Ωστόσο, το καθήκον του Εργατικού Κόμματος δεν είναι να διαχειριστεί τον καπιταλισμό καλύτερα από τους Συντηρητικούς. Οι Κεϋνσιανές πολιτικές δεν είναι αρκετές. Πρέπει να αντλήσουμε μαθήματα από το παρελθόν.
Υπερασπιστείτε τον Κόρμπιν! Παλέψτε για το σοσιαλισμό!
Μόνο ένα τολμηρό σοσιαλιστικό πρόγραμμα μπορεί να αξιοποιήσει τους πόρους της οικονομίας, απαλλοτριώνοντας τα 150 μεγαλύτερα μονοπώλια και τις τράπεζες, και σχεδιάζοντάς τα με βάση τα συμφέροντα της πλειοψηφίας και όχι τα κέρδη των λίγων.
Αυτή η συνδιάσκεψη αποτελεί ορόσημο. Σηματοδοτεί το τέλος του Μπλερισμού και του «Νέου» Εργατικού Κόμματος. Οι κληρονόμοι του Μπλερ μπήκαν σε μεγάλο βαθμό στο περιθώριο. Το κόμμα μπορεί τώρα να επανασυνδεθεί με την εργατική τάξη που είχε χάσει την εμπιστοσύνη της σ’ αυτό. Ο στόχος, που έχουμε μπροστά μας, είναι να υπερασπιστούμε τον Κόρμπιν απέναντι στη δεξιά πτέρυγα και να διασφαλίσουμε ότι τα μέλη θα λαμβάνουν τις αποφάσεις.
Πάνω απ’ όλα, θα ανοίξει η συζήτηση για την κατεύθυνση του Εργατικού Κόμματος. Η νέα ύφεση και η επιδείνωση της κρίσης του καπιταλισμού θα φέρουν τον σοσιαλισμό πίσω στην ημερήσια διάταξη. Η συνδιάσκεψη αυτή είναι ένα σημείο καμπής στη διαδικασία μετατροπής του Εργατικού Κόμματος σε ένα πραγματικά σοσιαλιστικό κόμμα. Η Μαρξιστική Τάση που συσπειρώνεται γύρω από την εφημερίδα «Socialist Appeal» θα παίξει πλήρως το ρόλο της σε αυτά τα σπουδαία γεγονότα.
Ρομπ Σιούελ
Μετάφραση από την εφημερίδα “Socialist Appeal”: Κατερίνα Καλαμπόγια
