Πανικός στις διεθνείς αγορές

Κανείς δεν έχει την παραμικρή ιδέα πού οδηγούν όλα αυτά. Αλλά όλα είναι στο κόκκινο. Σήμερα στο χρηματιστήριο του Λονδίνου όλες οι μετοχές έπεσαν κατακόρυφα και αντίστοιχη πτώση είχαμε και στις ΗΠΑ, στο Παρίσι, στη Γερμανία.  Οι συναλλαγές διακόπηκαν στην Βιέννη. Η αλαζονική Ρώσικη μπουρζουαζία που φαντάζονταν ότι δεν θα επηρεαστεί από την κρίση δοκίμασε μεγάλη έκπληξη με την ξαφνική πτώση της τιμής του πετρελαίου. Στη Μόσχα το χρηματιστήριο παραμένει  ανενεργό εξαιτίας υπερβολικών διακυμάνσεων.

Άγριες πτώσεις έγιναν ορατές στις ασιατικές αγορές, όπου προκλήθηκε ένα μεγάλο κύμα φόβου. Το χρηματιστήριοτου Τόκιο γνώρισε πτώση κατά 10% και ένα μέρος των συναλλαγών έκλεισε εντελώς. Οι τιμές των μετοχών έχουν πέσει στο κατώτερο σημείο τους από τον Ιούνιο του 2003. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας αντέδρασε ρίχνοντας συνολικά 4,5 τρισεκατομμύρια γιέν στις χρηματαγορές.  Οι αυστραλιανές μετοχές κινήθηκαν προς την χειρότερη εβδομάδα τους από το κραχ του 1987. Οι Συναλλαγές στο Νοτιοκορεάτικο χρηματιστήριο έπεσαν επίσης στα χαμηλότερα επίπεδα από τις 23 Ιουνίου του 2006.

Αυτή ήταν η 18η φορά που η Γιαπωνέζικη κεντρική τράπεζα έριξε χρήματα προσπαθώντας να διασφαλίσει της ζωτικότητα του τραπεζοπιστωτικού συστήματος. Αλλά αυτό δεν είχε κανένα αποτέλεσμα. Οι μετοχές έπεσαν κατά 24% κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, διπλάσια πτώση από αυτή του κραχ του 1987. «Οι πωλήσεις είναι ασταμάτητες στη Νέα Υόρκη και το Τόκιο» είπε ο Yutaka Miura ο επικεφαλής της Shinko Securities στο Τόκυο. «Οι επενδυτές έχουν καταλειφθεί από φόβο».

Σε όλη την Ασία έχουμε την ίδια ιστορία. Στο Χονκ Κόνγκ και στις Φιλιππίνες η πτώση ήταν επίσης πολύ μεγάλη, ενώ στην Ινδονησία τα σχέδια για να ξανανοίξει το χρηματιστήριο ματαιώθηκαν εξαιτίας αυτού που ο πρόεδρος του χρηματιστηρίου αποκάλεσε «βαθύτατος πανικός». Οι συναλλαγές είχαν διακοπεί για 2 μέρες νωρίτερα αυτή τη βδομάδα.

Στην Ινδία η αγορά του Μουμπάι έπεσε κατά 6.5% στην αρχή των συναλλαγών. Αμέσως η Κεντρική τράπεζα της Ινδίας ανακοίνωσε ότι θα χορηγήσει ακόμα 12.8 δισεκατομμύρια δολάρια στις χρηματαγορές. Κι ας θυμηθούμε ότι η Ασία υποτίθεται ότι ήταν ο μαγικός παράγοντας που θα εμποδίσει την παγκόσμια ύφεση. Και υπάρχουν ακόμα κάποιες αγαθές ψυχές που το πιστεύουν αυτό.

Η Βρετανία σε κρίση

Ο Tony McNulty, υπουργός της κυβέρνησης του Γκόρντον Μπράουν, χθες έγινε ο πρώτος υπουργός που παραδέχθηκε ότι η Βρετανία κινείται προς την ύφεση. Είπε ότι η επιτυχία στις επιχορηγήσεις προς τις Βρετανικές τράπεζες «θα είναι  ο προάγγελος για το πόσο βαθειά και μακρά θα είναι η ύφεση». Και συμπλήρωσε : «Περνάμε σιγά σε ένα στάδιο όπου η επιβράδυνση θα μετατραπεί σε ύφεση και τότε θα μιλήσουμε για τη φύση και το βάθος της ύφεσης.»

Αυτά τα απαισιόδοξα σχόλια είναι σε ευθεία αντίθεση με τους προηγούμενους ισχυρισμούς (που δεν ακούγονται πλέον), ότι οι επιχορηγήσεις της Βρετανικής κυβέρνησης θα βοηθήσουν να αντιμετωπιστεί η χρηματοπιστωτική λαίλαπα. Σε μια νύχτα αυτός ο τολμηρός ισχυρισμός άλλαξε. Αντί «για την επίλυση της χρηματοπιστωτικής κρίσης», τώρα μιλούν για την αποφυγή της κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος.  

Συνολικά ο Μπράουν και ο Ντάρλινγκ έχουν ρίξει 500 δις λίρες στα ταμεία των τραπεζιτών. Τα πιο πολλά από αυτά είναι με τη μορφή χρηματικών δανείων και άλλων εγγυήσεων, οι οποίες λένε ότι θα επιστραφούν (παρά το ότι δεν λένε πότε θα γίνει αυτό). Επίσης παραμένει το ποσό των 50 δις λιρών με το οποίο άμεσα ενισχύουν τις τράπεζες, το οποίο ελπίζουν ότι θα επιστραφεί, αλλά και γι’ αυτό το ποσό δεν έχουν ιδέα για το πότε και το πως. Η ελπίδα ασφαλώς είναι ένα φοβερό γεγονός. Κάθε τζογαδόρος ελπίζει ότι το επόμενο ποντάρισμα θα τον κάνει πλούσιο. Αλλά αυτή η συγκεκριμένη ελπίδα έχει πολύ μικρή βάση.

Αυτό που είναι πραγματικά εξαιρετικό είναι το πως αυτοί οι κύριοι μιλούν για τεράστια ποσά χρημάτων σαν να πρόκειται για κάτι ήσσονος σημασίας. Πενήντα δισεκατομμύρια λίρες είναι ένα τρομερό ποσό. Είναι πέντε φορές το αναμενόμενο κόστος των Ολυμπιακών αγώνων του 2012 και το 1/3 όλων των χρημάτων που εισπράχθηκαν από φόρους στη Βρετανία την προηγούμενη χρονιά. Αυτό το ποσό είναι πάρα πολύ μεγάλο για να έρθει από φόρους κι έτσι θα  έρθει από δανεισμό. Αυτό θα αυξήσει το ήδη αυξημένο επίπεδο των χρεών της Βρετανικής οικονομίας. Θα επιφέρει ένα ακόμα μεγαλύτερο βάρος στους φορολογούμενους και θα επιβάλει αυστηρές περικοπές στις δημόσιες δαπάνες στο άμεσο μέλλον.

Ο Γκόρντον Μπράουν ισχυρίζεται ότι είναι μια επένδυση που θα αποδώσει στο μέλλον. Το επιχείρημα είναι ότι αυτό έγινε στη Σκανδιναβία. Αλλά παρότι είναι αλήθεια ότι η Νορβηγία πήρε τα λεφτά πίσω, στη Φινλανδία και τη Σουηδία είχαμε ζημιές. Σαν κάθε επένδυση, αυτό είναι ένα στοίχημα και η επιτυχία του ή η αποτυχία του στο μέλλον εξαρτάται ολοκληρωτικά από το πότε οι τράπεζες θα ανακάμψουν. Αλλά δεν υπάρχει κανένα σημάδι για κάτι τέτοιο. Από την άλλη αυτό το μέτρο δεν έχει επίδραση στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης στις χρηματιστηριακές αγορές.

Αυτό επιβεβαιώνει τα σχόλια που έγιναν στη Βουλή των Κοινοτήτων από έναν  Εργατικό βουλευτή του Έλμετ. «Αυτό που βλέπω είναι το αόρατο χέρι των αγορών να διεισδύει στις τσέπες των φορολογουμένων και να παίρνει 50 δις λίρες προσπαθώντας να πάρει ακόμα περισσότερα».

Αυτά τα μέτρα οδηγούν σε μερικές εθνικοποιήσεις. Ακόμα δεν υπάρχει κανείς στις διοικήσεις των «εθνικοποιημένων» τραπεζών που να αντιπροσωπεύει τα συμφέροντα των φορολογουμένων και γι’ αυτό δεν υπάρχει και κανένας έλεγχος στους τραπεζίτες.

Στη Βουλή των Κοινοτήτων, οι Συντηρητικοί και οι Φιλελεύθεροι υποστήριξαν το σχέδιο της κυβέρνησης. Φυσικά! Σε μια κρίση όλοι οι καλοί άνθρωποι πρέπει να υποτάσσονται στο Σκοπό, με άλλα λόγια, στην υπόθεση του Κεφαλαίου.  Οι ηγέτες όλων των κομμάτων έσπευσαν να δηλώσουν πίστη στο City του Λονδίνου. Αλλά ο ηγέτης των Συντηρητικών, ο Ντέιβιντ Κάμερον δεν μπορεί να αντισταθεί στο να μην ανταγωνιστεί τον «Νεοεργατικό» του ανταγωνιστή.

Με το είδος του εξευγενισμένου κυνισμού που προέρχεται μόνο από χρόνια επίπονης πρακτικής άσκησης, απαίτησε να μην πληρωθούν τα «μπόνους» των τραπεζιτών αυτό το χρόνο. Αυτή η απαίτηση που εκφράστηκε για το ευρύ κοινό έβγαλε τον Γκόρντον Μπράουν εκτός «παιδιάς» (Αυτό δεν είναι και πολύ δύσκολο να γίνει).

Σε μια επίδειξη κοινοβουλευτικής αδεξιότητας που εξέπληξε ακόμα και για τα δικά του δεδομένα, ο πρωθυπουργός ψέλλισε κάτι για την ανάγκη να «επιβραβεύσουμε την ικανότητα». Σε μια στιγμή που ο καθένας ξέρει ότι αυτοί οι «ικανοί» τραπεζίτες έχουν μόλις οδηγήσει σε ναυάγιο το παγκόσμιο χρηματιστηριακό σύστημα, τέτοια σχόλια από τον ηγέτη των Εργατικών δεν θα το κάνουν να κερδίσει νέους θαυμαστές, εντός και εκτός Βουλής.

Είναι αλήθεια ότι την αμέσως επόμενη ημέρα, ο Γκόρντον μας (αναμφίβολα ωθούμενος από τους συμβούλους του) αποφάσισε να κάνει δημόσιες δηλώσεις ότι «οι ανεύθυνοι τραπεζίτες πρέπει να τιμωρηθούν», ενώ το τι ακριβώς θα είναι αυτή η τιμωρία δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί. Ίσως θα υποχρεωθούν να ακούσουν μια από τις διαλέξεις του Άλιστερ Ντάρλινγκ για την οικονομική εντιμότητα. Ίσως θα προτιμούσαν αντί γι’ αυτή την τιμωρία να παραιτηθούν αμέσως από τα ετήσια μπόνους τους.

Ισλανδία : ένα χρεοκοπημένο έθνος

Κι ενώ οι δραματικές πτώσεις στις διεθνείς χρηματιστηριακές αγορές είναι το πιο εμφανές σημείο της κρίσης που βαθαίνει, ένα ακόμα πιο ενδεικτικό στοιχείο, ήταν η άνοδος των επιτοκίων για βραχυπρόθεσμα δάνεια μεταξύ των τραπεζών. Αυτό συνέβη παρά την περικοπή των επιτοκίων της περασμένης Τετάρτης στις μεγαλύτερες κεντρικές Τράπεζες. Δείχνει πως οι τράπεζες είναι πιο φοβισμένες από ποτέ στο να δανείζουν η μια την άλλη. Η περιστολή των δανείων προοιωνίζει την καταστροφή, όχι μόνο για το χρηματιστηριακό σύστημα, αλλά επίσης και για την παραγωγική βιομηχανία, τους καταναλωτές, ακόμα και ολόκληρα έθνη.

Η σημερινή «Washington Post» σημειώνει με οδύνη, ότι ήδη η κρίση έχει περάσει στην Αμερικάνικη βιομηχανία: «Ορισμένες από τις χειρότερες ζημιές έχουν εμφανιστεί στην αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία. Η J.D. Power and Associates είπε ότι η παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία ίσως γνωρίσει μια «ολοκληρωτική κατάρρευση» στο 2009. Μετά η S&P Ratings Agency έθεσε το χρέος της General Motors υπό παρακολούθηση. Η μετοχή της GMέπεσε κατά 31 % στα 4.76 δολάρια, που είναι το χαμηλότερο σημείο της από το 1950 και η μετοχή της Ford έπεσε κατά 22 %.». Αυτό σημαίνει ότι οι μεγάλες φίρμες  θα καταρρεύσουν στο άμεσο μέλλον, με συνέπεια την αύξηση της ανεργίας, η οποία θα σηματοδοτήσει μια περαιτέρω συστολή της οικονομίας, που θα τελειώσει με νέες χρεοκοπίες.

Το άρθρο συνεχίζει : «Εν τω μεταξύ, πιο σκοτεινά σύννεφα κινούνται σε διάφορα τμήματα της οικονομίας. Προβλήματα σε τομείς όπως η παραγωγή ατσαλιού και βαρέων μηχανών, οι οποίοι μέχρι πρόσφατα αναπτύσσονταν ισχυρά, έχουν συνεισφέρει στην άποψη ότι η αμερικάνικη οικονομία έχει εισέλθει σε μια σημαντική ύφεση. Οι οικονομολόγοι πρόβλεψαν ότι η οικονομία θα συστέλλεται μέχρι τα μέσα του 2009.»

Ακόμα και η απότομη πτώση των τιμών του πετρελαίου ήταν κακό νέο για το χρηματιστήριο, καθώς οι μετοχές της ενέργειας πέφτουν. Η  Exxon Mobil και η Chevron έπεσαν κατά 12%. Οι αμερικάνοι καταναλωτές έχουν κόψει αποφασιστικά τις καταναλωτικές δαπάνες. Έτσι είχαμε την πρώτη πτώση σε τρίμηνο έτους για τα τελευταία 17 χρόνια στις ΗΠΑ. Αυτό είναι το πιο αποφασιστικό ζήτημα. Η αγορά των ΗΠΑ χρησιμοποιήθηκε για να αφομοιώσει ένα μεγάλο τμήμα των εμπορευμάτων άλλων χωρών. Μια απότομη πτώση στη ζήτηση στις ΗΠΑ σημαίνει ότι αυτά τα εμπορεύματα δεν θα μπορούν να πουληθούν.

Οι προσπάθειες να διατεθεί χρήμα από τις αρχές στο Ρέικιαβικ έχουν αποτύχει για τον απλό λόγο ότι η ίδια η Ισλανδία έχει χρεοκοπήσει. Η Ισλανδία ακολούθησε το παράδειγμα της Βρετανίας και των ΗΠΑ την τελευταία περίοδο και η οικονομία της είναι γι’ αυτό άγρια εμπλεκόμενη σε κάθε είδους ριψοκίνδυνο τραπεζικό προϊόν. Σαν αποτέλεσμα αυτού, είχε μεγαλύτερη έκθεση στην κρίση των επισφαλών στεγαστικών δανείων. Αυτό έχει οδηγήσει σε αδιέξοδο ένα ολόκληρο έθνος.

Τα ανεξόφλητα χρέη επιμερίζονται σε 350.000 αποταμιευτές στην Βρετανία και την Ολλανδία, με περίπου 4,5 δις λίρες ύψος αποταμιεύσεων. Οι τοπικές αρχές και άλλα δημόσια ιδρύματα στη Βρετανία έχουν χάσει ακόμα ένα δισεκατομμύριο. Από τη στιγμή που η Βρετανική κυβέρνηση έχει αποτύχει να αποσπάσει εγγυήσεις από το Ρέικιαβικ ότι θα αποπληρωθεί (είναι πάντα δύσκολο να «στύψεις αίμα από ένα βράχο»), έχει προχωρήσει στο πάγωμα των Ισλανδικών καταθέσεων στη Βρετανία, χρησιμοποιώντας αντι – τρομοκρατικούς νόμους για να αιτιολογήσει τη δράση της. Αυτό έχει οδηγήσει σε διπλωματικό επεισόδιο ανάμεσα στο Ρέικιαβικ και το Λονδίνο.

Αυτά είναι ξεκάθαρα συμπτώματα απελπισίας. Είναι τρομερά εκπληκτικό. Όταν η Βρετανική κυβέρνηση έριξε 500 δισεκατομμύρια λίρες στις τράπεζες, επιδόθηκε σε ένα απελπισμένο στοίχημα. Έχει χρησιμοποιήσει όλα τα αποθέματα της χώρας και έχει βυθίσει ακόμα πιο πολύ το έθνος στο «κόκκινο». Η Βρετανική οικονομία είναι γι’ αυτό πιο εκτεθειμένη στη διεθνή κρίση από ότι ήταν πριν. Ο Nick Louth γράφει στην «MSN Money» (8/10/08): «Παρόλα αυτά για όλους εμάς το μεγαλύτερο ρίσκο είναι τώρα η πραγματική μας οικονομία. Σώζοντας τις χρεοκοπημένες ιδιωτικές τράπεζες με την κρατική σωστική λέμβο, η οικονομία κινείται ακόμα χαμηλότερα στον πάτο και είναι ακόμα πιο αδύναμη απέναντι στα κύματα της ύφεσης».

Ρίχνοντας ένα έξτρα ποσό 50 δισεκατομμυρίων λιρών, η κυβέρνηση της Βρετανίας έχει υπονομεύσει ακόμα πιο πολύ την εμπιστοσύνη στην αξία του νομίσματος. Η στερλίνα έχει ήδη πέσει, τόσο έναντι του ευρώ, όσο και έναντι του δολαρίου. Η λίρα θα πέσει ακόμα πιο πολύ αντανακλώντας την αδυναμία της Βρετανικής οικονομίας, η οποία είναι ήδη σε ύφεση. Πολλές μικρές εταιρείες αντιμετωπίζουν το φάσμα της χρεοκοπίας σαν αποτέλεσμα του υπερδανεισμού. Και οι μεγαλύτερες σύντομα θα ακολουθήσουν. Η ανεργία τώρα αρχίζει να ανεβαίνει.

Καπιταλιστική Αναρχία

Οι αστοί οικονομολόγοι εκφράζουν την βαθειά τους σύγχυση. Ο Robert Solow ο οποίος κέρδισε το βραβείο  Nobel το 1987 για την εργασία του στην οικονομική ανάπτυξη, δήλωσε στην «The Washington Post» ότι «οι συνθήκες για την αστάθεια είναι πάντοτε παρούσες»,  αλλά και ότι εξεπλάγη από τις διαστάσεις του προβλήματος. «Είμαι αποσβολωμένος όπως και ο καθένας» δήλωσε. «Δεν έχω καμία σοφία να πουλήσω». Αυτές οι λέξεις χαρακτηριστικά εκφράζουν την τρέχουσα ψυχολογία της μπουρζουαζίας και των υποστηριχτών της, που σύμφωνα με μια έκφραση που συνήθιζε να αναφέρει ο Τρότσκι «βαδίζουν προς την καταστροφή με τα μάτια κλειστά».

Σε μια απελπισμένη προσπάθεια να σταματήσουν την επαπειλούμενη διεθνή οικονομική καταστροφή, οι εμπνευστές της παγκόσμιας πολιτικής συγκεντρώνονται στην Ουάσιγκτον σήμερα για τις ετήσιες συνόδους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας και θα προσπαθήσουν να βρουν συντονισμένες διεξόδους. Αλλά όλα τα μέτρα που έχουν λάβει είναι μάταια. Οι αγορές συνεχίζουν την ξέφρενη καθοδική τους πορεία. Ακόμα και ο Βρετανός Υπουργός Οικονομικών Άλισταιρ Ντάρλινγκ και άλλοι οικονομικοί υπουργοί από το γκρουπ των G7 έφθασαν στην Ουάσιγκτον να συζητήσουν σχέδια για την ανάκτηση της εμπιστοσύνης, αφού όπως έχουμε δει ο Dow Jones έχει φθάσει κάτω από τις 9.000 μονάδες για πρώτη φορά από το 2003.

Η δεδηλωμένη στόχευση της Βρετανικής Κυβέρνησης σε αυτή τη σύνοδο είναι να σπρώξει τις άλλες χώρες προς μια «αναλυτική προσέγγιση» για να λυθεί η οικονομική κρίση και να ανανεωθεί η ισχυρή προσπάθεια να υπάρξει κοινός συντονισμός. Αλλά σε πρώτη φάση όταν ένας στρατός περικυκλώνεται σε μια μάχη, τότε όλοι φωνάζουν «ο σώζων εαυτόν σωθείτο». Είναι μάταιο να προσπαθείς να επαναφέρεις την έννοια της συλλογικής πειθαρχίας στις μονάδες. Σε δεύτερη φάση, η Βρετανική κυβέρνηση δεν είναι σε θέση να ωθήσει κανέναν στο να κάνει κάτι αυτές τις μέρες. Στην πραγματικότητα έχει πολλά «βάσανα» πιέζοντας την μικρή Ισλανδία να τις επιστρέψει πολλά δισεκατομμύρια λίρες από τις χαμένες βρετανικές καταθέσεις.

Ο γραμματέας του Αμερικανικού δημόσιου Ταμείου Henry "Hank" Paulson πιστεύει ότι πρέπει να κληθεί μια σύνοδος των G20, προσθέτοντας δηλαδή στους G7, ανεπτυγμένες οικονομίες όπως αυτή της Ρωσίας, της Κίνας, της Ινδίας και άλλων ταχύτατα αναπτυσσόμενων κρατών, γύρω από την παλιά αρχή «η δυστυχία κάνει τους φίλους. Και ο κύριος Paulson ελπίζει ότι όλοι θα είναι αποφασισμένοι να πληρώσουν το τίμημα της βοήθειας στις ΗΠΑ, ώστε να βγουν από τη δύσκολη θέση.

Η σύνοδος των G7 έρχεται στο τέλος μιας ταραγμένης εβδομάδας για τα χρηματιστήρια, που έπεσαν διεθνώς. Αυτό που βλέπουμε είναι φόβος. Ο πανικός έχει καταλάβει τις αγορές και γίνεται προσπάθεια να ξεπεραστεί με την παρέμβαση των κυβερνήσεων. Κανένα από τα απελπισμένα μέτρα που λαμβάνονται από την Fed, την Βρετανική κυβέρνηση και τις άλλες Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν έχει καταφέρει να σταματήσει την χιονοστιβάδα. Ένας πολύ παλιός νόμος, ένα αρχέγονο ένστικτο κυβερνά τις αγορές. Η οσμή της λιποθυμίας ενός λιονταριού στη ζούγκλα θα στείλει μηνύματα φόβου σε κάθε κοπάδι. Αυτό είναι το είδος του μηχανισμού που ορίζει τη μοίρα εκατομμυρίων ανθρώπων. Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα της οικονομίας της αγοράς.

Η ταξική πάλη ξανά στην ημερήσια διάταξη

Το ξέσπασμα της ύφεσης δεν μπορεί να το σταματήσει τίποτα, όταν συμβεί. Όλες οι ομιλίες, όλες οι περικοπές των επιτοκίων όλες οι επιχορηγήσεις στις τράπεζες δεν μπορούν να αποτρέψουν το φάσμα της ύφεσης. Όλες οι ομιλίες, όλες οι περικοπές των επιτοκίων, όλες οι επιχορηγήσεις στις τράπεζες δεν θα έχουν κανένα αποτέλεσμα στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Χθες υπήρξαν ισχυρά σήματα από το Κρατικό Ταμείο των ΗΠΑ ότι είναι έτοιμο να εθνικοποιήσει κάποιες μεγάλες αμερικάνικες τράπεζες. Αυτή η τρομερή χειρονομία, η οποία πέφτει σαν κόλαφος πάνω σε όλους τους υποστηρικτές της «ελεύθερης αγοράς», έγινε για να καλμάρει νεύρα. Φυσικά απέτυχε να το κάνει.

Το πρόβλημα είναι ότι αυτό που ξεκίνησε σαν τραπεζική κρίση, τώρα επηρεάζει την πραγματική οικονομία. Ο πρόεδρος του ΔΝΤ Dominique Strauss-Kahn, είπε χθες ότι «είμαστε στην αρχή μιας παγκόσμιας ύφεσης» και υποσχέθηκε ένα έκτακτο πρόγραμμα για χώρες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Παρόλα αυτά, αρνήθηκε να κατονομάσει κάποιον μελλοντικό αποδέκτη της βοήθειας του ΔΝΤ, ενώ ο πιο προφανής μνηστήρας, ανάμεσα στα πλούσια έθνη, η Ισλανδία, είπε ότι δεν θα καταφύγει σε αυτό το ταμείο. Σε κάθε περίπτωση το ΔΝΤ δεν μπορεί να αναλάβει υπό την οικονομική του προστασία ολόκληρο τον κόσμο. Και η κρίση η οποία ξεκινά τώρα είναι διεθνής. Καμία χώρα δεν μπορεί να ξεφύγει.

Η κρίση αναμφίβολα θα χτυπήσει τις φτωχές χώρες της Μέσης Ανατολής, της Ασίας, της Λατινικής Αμερικής και της Λατινικής Αμερικής σκληρότερα. Επιπρόσθετα στην κατάρρευση των εξαγωγών, η οποία θα χτυπήσει όλα τα αγαθά (εκτός από τον χρυσό και το ασήμι), συμπεριλαμβανομένου και του πετρελαίου, αντιμετωπίζουν και την άνοδο της τιμής των τροφίμων, η οποία είναι ως επί το πλείστον αποτέλεσμα κερδοσκοπίας. Μια πρόσφατη αναφορά της Banco Interamericano προειδοποίησε ότι η άνοδος των τιμών των τροφίμων θα σπρώξει 26 εκατομμύρια ανθρώπους στη Λατινική Αμερική στην απόλυτη φτώχεια.

Ο Robert Zoellick, πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, προειδοποίησε ότι «οι φτωχοί δεν μπορεί να ζητηθεί να πληρώσουν το υψηλότατο τίμημα. Υπολογίζουμε ότι 44 εκατομμύρια περισσότεροι άνθρωποι θα υποφέρουν από υποσιτισμό αυτό το χρόνο, σαν αποτέλεσμα των υψηλών τιμών των ειδών διατροφής. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε μια οικονομική κρίση να μετατραπεί σε ανθρωπιστική κρίση».

Ακόμα και στην ανάπτυξη η συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας δεν επωφελήθηκε. Υπήρξε μια τρομερή πόλωση ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς σε όλες τις χώρες. Το 2% του πληθυσμού του κόσμου τώρα κατέχει το μισό του παγκόσμιου πλούτου, 1.2 δισεκατομμύρια ανθρώπων ζουν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας, 8 εκατομμύρια πεθαίνουν από τη φτώχεια κάθε χρόνο. Αυτά ήταν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα που ο καπιταλισμός μπορεί να προσφέρει. Τι θα συμβεί λοιπόν τώρα;

Παντού το κλίμα ανάμεσα στις μάζες αλλάζει. Στη Λατινική Αμερική υπάρχει μια επαναστατική διάθεση, η οποία σύντομα θα κλιμακωθεί και θα μεταδοθεί στις υπόλοιπες ηπείρους. Στη Βρετανία, τις ΗΠΑ και άλλες βιομηχανικές χώρες πολλοί άνθρωποι που προηγούμενα δεν αμφισβητούσαν την παρούσα τάξη πραγμάτων τώρα θέτουν ερωτήματα. Οι ιδέες που πριν γίνονταν δεκτές από λίγα άτομα θα βρουν απήχηση από πολύ ευρύτερα ακροατήρια. Το έδαφος ετοιμάζεται για μια δίχως προηγούμενο έκρηξη της ταξικής πάλης σε διεθνή κλίμακα.

Λονδίνο, 10 Οκτωβρίου 2008

από την ιστοσελίδα www.marxist.com – Μετάφραση : Σταμάτης Καραγιαννόπουλος