Έπειτα από τις επισκέψεις στη Βραζιλία, την Αργεντινή και τη Γερμανία, ο σ. Αλέξης Τσίπρας και άλλα ηγετικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκαν τις προηγούμενες μέρες στις ΗΠΑ. Με την ολοκλήρωση της τελευταίας αυτής επίσκεψης, επιβεβαιώνεται ακόμα πιο καθαρά η εκτίμηση πως η ηγεσία κλιμακώνει τη δεξιά της στροφή, αφήνοντας μάλιστα στη βάση του κόμματος το ρόλο του θεατή.
Διαβάζοντας κανείς τις δημοσιευμένες ομιλίες του Προέδρου του κόμματος και τις δηλώσεις που έκανε, δεν μπορεί παρά να διακρίνει πρώτα απ’ όλα, μια σαφή απομάκρυνση από τις θέσεις της κατάργησης των Μνημονίων και της διαγραφής του μεγαλύτερου μέρους του χρέους. Ο σ. Τσίπρας δήλωσε μετά τη συνάντηση με τον αξιωματούχο του ΔΝΤ, Ντ. Λίπτον, ότι υπήρξε μεταξύ τους συμφωνία στο ότι «χρειάζεται γενναίο κούρεμα» του ελληνικού χρέους. Πώς όμως θα γίνει αυτό; Ο σύντροφος διευκρίνισε στις ομιλίες του: «Υπάρχει κάτι να φοβηθεί κανείς από την Αριστερά στην Ελλάδα; (…) Οι κινδυνολόγοι θα σας πουν ότι το κόμμα μας, αν έρθει στην κυβέρνηση, θα σκίσει τη δανειακή σύμβαση με την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΔΝΤ . (…) Ο ΣΥΡΙΖΑ, το κόμμα μου, δε θέλει τίποτα από αυτά.» Και πιο κάτω συνεχίζει: «Η δανειακή σύμβαση θα γίνει αντικείμενο επαναδιαπραγμάτευσης. Αλλά το Μνημόνιο της λιτότητας είναι ήδη νεκρό».
Έτσι, επιβεβαιώνεται από τα πλέον επίσημα χείλη αυτό που μας είχαν εξηγήσει επανειλημμένα μέσα από τις σελίδες του αστικού τύπου οι σύντροφοι Σταθάκης και Δραγασάκης, ότι δηλαδή μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα επαναδιαπραγματευτεί το χρέος, χωρίς όμως «μονομερείς ενέργειες». Από την άλλη, η σαφής δέσμευση για την κατάργηση των Μνημονίων εξαφανίζεται για άλλη μια φορά, δίνοντας τη θέση της σε μια θολή, προπαγανδιστική διατύπωση, που από κάθε άποψη είναι ανακριβής, καθώς το Μνημόνιο όχι μόνο δεν είναι νεκρό, αλλά μέρα με τη μέρα δημιουργεί καινούρια θύματα από τις τάξεις των εκμεταλλευόμενων. Τέλος, σε καμιά ομιλία ή δήλωση οποιουδήποτε από τους συντρόφους της αποστολής, δεν αναφέρθηκε λέξη για την εθνικοποίηση των τραπεζών – όπως γίνεται εδώ και μήνες άλλωστε από τα ηγετικά στελέχη.
Ακόμα πιο σκανδαλώδης είναι η προσπάθεια εξωραϊσμού του ιστορικού ρόλου του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, αλλά και του σημερινού πολιτικού του εκπροσώπου, Μπ. Ομπάμα, στην οποία επιδόθηκε η ηγετική ομάδα καθ’ όλη τη διάρκεια της επίσκεψης. Στη συνέντευξη τύπου για την αποτίμηση των συναντήσεων που έγιναν, ο σ. Τσίπρας δήλωσε ότι «..το σύστημα στις ΗΠΑ είναι ανοικτό. Οι Αμερικανοί προτιμούν να φτιάχνουν φίλους παρά να διατηρούν εχθρούς…» και ότι ανάμεσα στους στόχους της ηγεσίας είναι «να καλλιεργηθούν οι ιστορικοί δεσμοί φιλίας και συνεργασίας με τις ΗΠΑ. Δεν σημαίνει ότι πρέπει να έχουμε τους ίδιους φίλους, ούτε τις ίδιες στοχεύσεις, ούτε τους ίδιους εχθρούς». Στην ομιλία του στο Ινστιτούτο Brookings είπε πως «το κόμμα μας θέλει να καθιερώσει έναν αμοιβαία επωφελή διάλογο με καλοπροαίρετους, προοδευτικούς στοχαστές από την δική σας πλευρά του Ατλαντικού» και ότι «οι άνθρωποι στην Ελλάδα, ακόμη και της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, σας θεωρούν συνοδοιπόρους στην πολύπλευρη, αλλά σημαντική επιχείρηση για την αποκατάσταση της ευημερίας και της ελπίδας στις δύο πλευρές του Ατλαντικού», απευθυνόμενος σ’ ένα κοινό αποτελούμενο κατά κύριο λόγο από αστούς οικονομολόγους και στελέχη μεγάλων επιχειρήσεων.
Η δήλωση επίσης, ότι «δεν υπήρξε ποτέ επιλογή του ΔΝΤ η περικοπή του 13ου και του 14ου μισθού στον ιδιωτικό τομέα» είναι χαρακτηριστική της προσπάθειας να δοθούν ελαφρυντικά στο ΔΝΤ σε σχέση με τα προγράμματα λιτότητας στην Ελλάδα. Η σ. Ρένα Δούρου από την άλλη, ξεπέρασε τον εαυτό της προσπαθώντας να εξηγήσει ότι ο πολιτικός επικεφαλής του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού Ομπάμα, βαδίζει «στα χνάρια» του δολοφονημένου φιλειρηνιστή και αντιρατσιστή αγωνιστή Μάρτιν Λούθερ Κινγκ!
Αυτού του είδους η ωραιοποίηση των αμερικάνων καπιταλιστών και του πολιτικού τους προσωπικού είναι τουλάχιστον προκλητική για τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ που ευτυχώς, δεν πάσχουν από το «αλτσχάιμερ» της ηγεσίας. Οι αγωνιστές της βάσης του ΣΥΡΙΖΑ θυμούνται πολύ καλά τους πολέμους του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού «ενάντια στην τρομοκρατία» στη μέση Ανατολή. Θυμούνται την υποστήριξή του στη γενοκτονία των Παλαιστινίων από το Ισραηλινό κράτος, στα δικτατορικά καθεστώτα ανά τον πλανήτη, στις πραξικοπηματικές απόπειρες εναντίων του Τσάβες και των άλλων εκλεγμένων αριστερών ηγετών της Λατινικής Αμερικής, θυμούνται τον ύπουλο ρόλο του στην Αραβική επανάσταση και βέβαια, τους «ιστορικούς δεσμούς φιλίας» με τη ελληνική χούντα των συνταγματαρχών.
Η κυβέρνηση του Μπ. Ομπάμα συγκεκριμένα, έχει ψηφίσει και εφαρμόζει το μεγαλύτερο πρόγραμμα μείωσης του δημόσιου χρέους στη σύγχρονη ιστορία, ύψους 5 τρις δολαρίων, ενώ οι άστεγοι στις ΗΠΑ μετριούνται σε εκατομμύρια. Τη στιγμή που ο «νέος Μάρτιν Λούθερ Κινγκ» βρίσκει «τις πολιτικές του Τσάβες αυταρχικές», έχει δώσει υποστήριξη στα πραξικοπήματα ενάντια σε αριστερούς ηγέτες στην Ονδούρα (2009) και την Παραγουάη (2012), στη νέα ιμπεριαλιστική επέμβαση της Γαλλίας στο Μάλι και βέβαια, στο σφαγέα των Αιγυπτιακών μαζών, Μουμπάρακ. Παράλληλα, ο «προοδευτικός» αυτός ηγέτης συνεχίζει την κατοχή στο Αφγανιστάν, αλλά και τη λειτουργία του «στρατοπέδου συγκέντρωσης» του Γκουαντάναμο.
Η υποχώρηση από τις πάγιες θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ όμως, κορυφώθηκε όταν στη συνάντησή του στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ με το βοηθό υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδιο για ευρωπαϊκές υποθέσεις, Έρικ Ρούμπιν, ο σ. Τσίπρας μίλησε για «συνέπεια και συνέχεια της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής», προσπαθώντας να καθησυχάσει τους αμερικάνους αξιωματούχους (αλλά και τους έλληνες καπιταλιστές) για τις προθέσεις του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με το ΝΑΤΟ, τις βάσεις και τα άλλα κεντρικά ζητήματα σύνδεσης της Ελλάδας και του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Η ηγετική ομάδα χωρίς και εδώ να δώσει λογαριασμό σε κανέναν, μέσα στο στενό κύκλο των συμβούλων της, αποφάσισε να αλλάξει μια από τις πάγιες θέσεις που ενώνουν παραδοσιακά όλες τις τάσεις της ελληνικής Αριστεράς και μέχρι πρότινος και του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή αυτή για την αποχώρηση από το ΝΑΤΟ και για την εκδίωξη των αμερικάνικων βάσεων από τη χώρα. Πιο χαρακτηριστικό επιστέγασμα της ραγδαίας διολίσθησης και προσχώρησης της ηγεσίας στις πολιτικές τάξεις της σοσιαλδημοκρατίας δεν μπορεί να βρει κανείς. Όπως έχουμε επανειλημμένα εξηγήσει, η συμφιλίωση με το ΝΑΤΟ και η παραμονή των βάσεων στη χώρα θα επιφέρει ένα διπλό πλήγμα σε μια μελλοντική κυβέρνηση της Αριστεράς: θα την κάνει συνένοχη στους ΝΑΤΟικούς σχεδιασμούς και τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και θα παράσχει χώρο και μέσα για κάθε είδους στρατιωτικές συνομωσίες και υπονόμευση ενάντια στη δημοκρατική βούληση των εργαζόμενων της χώρας. Αλλά προφανώς όλα αυτά για την ηγεσία αποτελούν «ψιλά γράμματα», στο βωμό της θλιβερής της απόπειρας να «εξομαλύνει» τις σχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ με τους λύκους του διεθνούς ιμπεριαλισμού, συντρίβοντας τις αρχές και την αξιοπιστία του κόμματος.
Λάθη και αυταπάτες
Από πού πηγάζει όμως η κλιμακούμενη δεξιά στροφή της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ και η ανακάλυψη «ουσιαστικού περιεχομένου» στις συναντήσεις με το ΔΝΤ και την αμερικάνικη κυβέρνηση, συνοδευόμενη από την αναπάντεχη ωραιοποίηση του αμερικάνικου καπιταλισμού; Η στάση της ηγεσίας καθορίζεται από τη λαθεμένη αντίληψη σύμφωνα με την οποία, η αιτία της οικονομικής κρίσης βρίσκεται, όχι στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, αλλά στις λάθος, «ηλίθιες» πολιτικές των κυβερνήσεων της Ευρώπης και της Ελλάδας. Χαρακτηριστικά, ο σ. Τσίπρας είπε στις ομιλίες του ότι «βασική αιτία της κρίσης βρίσκεται στη δομή της ευρωζώνης. Ο λόγος είναι διπλός: οι χώρες μας είναι μέρος μιας άσχημα σχεδιασμένης Νομισματικής Ένωσης και συγχρόνως η πολιτική που προκρίθηκε από την Ε.Ε. για να διαχειριστεί την κρίση του 2008, έβλεπε την ύφεση ως θεραπεία». Ακόμα υποστήριξε πως οι πολιτικές επιλογές των ευρωπαίων ηγετών και των αξιωματούχων της ευρωζώνης «επέφεραν μια ύφεση που δεν ήταν απαραίτητο να έχουμε».
Τα μέλη της Πρωτοβουλίας για έναν Επαναστατικό ΣΥΡΙΖΑ έχουμε εξηγήσει ότι η σημερινή παγκόσμια οικονομική κρίση είναι μια κλασσική καπιταλιστική κρίση υπερπαραγωγής. Η καταναλωτική αδυναμία της μεγάλης πλειοψηφίας της κοινωνίας και η αδυναμία της να αποπληρώσει τα χρέη της, έχει προκύψει από τη συσσωρευμένη απλήρωτη εργασία της εργατικής τάξης, που παίρνει τη μορφή υπερ-κερδών για μια χούφτα μεγαλοκαπιταλιστές και τραπεζίτες. Μόνο με την εξάλειψη αυτής της παρασιτικής μειοψηφίας μέσω της κοινωνικοποίησης των βασικών τομέων της οικονομίας, μπορεί να υπάρξει διέξοδος για την εργαζόμενη πλειοψηφία.
Αντιθέτως, η ηγεσία του κόμματός μας, θεωρώντας ως αιτία της κρίσης τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές οδηγείται στην αυταπάτη ότι μπορεί να υπάρξει διέξοδος από την κρίση στα πλαίσια του καπιταλισμού, με την υιοθέτηση «αντι-νεοφιλελεύθερων» πολιτικών. Ο σύντροφος Πρόεδρος είπε χαρακτηριστικά ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα αποδεχθεί «ηλίθιες και απάνθρωπες πολιτικές που μας υπαγορεύονται από τούς σημερινούς, αυτοκαταστροφικούς ιθύνοντες της Ευρωζώνης» αλλά θα παλέψει για μια «αλλαγή σχεδίου», «για ριζικές μεταρρυθμίσεις στο κράτος, ώστε να δημιουργηθεί ένα σταθερό περιβάλλον δικαιοσύνης, αναδιανομής του πλούτου, και επενδύσεων» και για «ένα Νέο Σύμφωνο (New Deal) για την Ευρώπη, που θα κινητοποιήσει τις παραγωγικές δυνατότητες της Ηπείρου ενάντια στη φτώχεια και την απελπισία».
Όσο για το χρέος, είναι αλήθεια ότι η Ελλάδα είναι δεμένη «χειροπόδαρα» μέσα από τις δανειακές συμβάσεις. Αυτό σημαίνει ότι οι «μονομερείς ενέργειες» της διαγραφής του χρέους από μια κυβέρνηση της Αριστεράς, μπορούν να έχουν αποτέλεσμα μόνο σαν τμήμα μιας γενικότερης πολιτικής σοσιαλιστικού περιεχομένου, που θα πρέπει βέβαια να υιοθετηθεί σύντομα και από τους εργαζόμενους της υπόλοιπης Ευρώπης. Οι σύντροφοι της ηγεσίας όμως, βλέποντας την ρίζα του προβλήματος στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και υιοθετώντας συνεπώς, μια «αντι-νεοφιλελεύθερη», κεϋνσιανή εναλλακτική πρόταση, αναγκάζονται μπροστά στην πραγματικότητα να υποχωρήσουν από τη θέση για διαγραφή του –μεγαλύτερου μέρους του – χρέους στην προσπάθεια να «πειστούν οι εταίροι» για την ανάγκη μιας άλλης συμφωνίας.
Μια άλλη συνέπεια του λαθεμένου εντοπισμού του προβλήματος στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, είναι η θλιβερή απόπειρα της ηγεσίας να αναζητήσει έναν πιθανό σύμμαχο στο πρόσωπο του αμερικάνικου καπιταλισμού, αφού πρώτα εμφανίσει τους εκπροσώπους του ως θιασώτες του κεϋνσιανισμού, που βρίσκονται σε κάποια υποτιθέμενη σύγκρουση με τους ευρωπαίους «νεοφιλελεύθερους ταλιμπάν». Είναι ενδεικτικά τα αποσπάσματα από τις ομιλίες του σ. Τσίπρα: «Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, όπου έγινε επιλογή χρηματοπιστωτικής επέκτασης, η Ευρώπη επέλεξε το δρόμο των σκληρών προγραμμάτων λιτότητας για την αντιμετώπιση της κρίσης». «Για να μην σας κουράσω με γνωστά πράγματα, θυμίζω μόνο ότι ο τότε προεδρεύων της Ε.Ε, ο κ. Τοπόλανεκ είχε χαρακτηρίσει την επιλογή Ομπάμα, να αυξήσει τα ελλείμματα για να αναχαιτιστεί η αύξηση της ανεργίας ως “δρόμο για την κόλαση”». «Το γεγονός ότι ο επικεφαλής της Κεντρικής σας Τράπεζας, κ. Ben Bernanke, έκανε την ακαδημαϊκή εργασία του, μελετώντας την Μεγάλη Ύφεση, είναι σημαντικό. Μπορεί να είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η Fed έχει συμπεριφερθεί τόσο διαφορετικά από την ΕΚΤ».
Μπορεί η FED να έχει προχωρήσει στην εκτύπωση χρήματος, αλλά πρόκειται για χρήμα που δανείζει στο κράτος των ΗΠΑ, αυξάνοντας επομένως, το χρέος. Ένα χρέος που όπως ήδη αναφέραμε έχει αποφασιστεί να αντιμετωπιστεί με ένα μακροχρόνιο πρόγραμμα περικοπών – μαμούθ. Οι αμερικάνοι καπιταλιστές λοιπόν, κάθε άλλο παρά εφαρμόζουν κάποια υποτιθέμενη κεϋνσιανή πολιτική. Και υπάρχει βέβαια λόγος γι αυτό. Σε συνθήκες οικονομικής ύφεσης και γιγάντιων κρατικών χρεών, οι αυξημένες κρατικές δαπάνες ως μέσο για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ενίσχυση της ζήτησης, είναι πρώτα απ’ όλα, πράγματι ένας «δρόμος για την κόλαση» των μαζικών κρατικών χρεοκοπιών. Σε κάθε περίπτωση τα χρήματα που ρίχνει το κράτος θα πρέπει να επιστρέψουν μέσω της βαριάς φορολογίας, ενώ η εκτύπωση χρήματος, εφόσον αυτό δεν αντανακλά πραγματικές παραγόμενες αξίες, θα οδηγήσει σε υπερπληθωρισμό και εν τέλει στη λιτότητα από άλλο δρόμο. Σε τελική ανάλυση, ο κεϋνσιανισμός μπόρεσε να εφαρμοστεί μόνο στις συνθήκες της πρωτοφανούς μεταπολεμικής οικονομικής ανάπτυξης. Όταν η μεταπολεμική ανάπτυξη άρχισε να υποχωρεί τη δεκαετία του 1970, οι πολιτικές του κεϋνσιανισμού οδήγησαν σε μεγάλα ελλείμματα και πληθωρισμό, συνέπειες που πληρώθηκαν πανάκριβα από την εργατική τάξη, συρρικνώνοντας το βιοτικό της επίπεδο. Ήταν συνεπώς, η αποτυχία του κεϋνσιανισμού που οδήγησε τους αστούς στις βάρβαρες μεθόδους του νεοφιλελευθερισμού.
Τόσο οι αμερικάνοι όσο και οι ευρωπαίοι καπιταλιστές, γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι συνταγές του κεϋνσιανισμού σε συνθήκες οικονομικής ύφεσης είναι ανεφάρμοστες. Οι όποιες συγκρούσεις εμφανίζονται μεταξύ τους, δεν είναι γύρω από κάποιο υποτιθέμενο δίλημμα «νεοφιλελευθερισμός ή αντι-νεοφιλελευθερισμός». Έχουν πολύ απλά να κάνουν με το ποια πλευρά θα επιβαρυνθεί λιγότερο για τη «διάσωση» των κρατών που αντιμετωπίζουν άμεσα τον κίνδυνο της χρεοκοπίας.
Σε κάθε περίπτωση, όποια κι αν είναι η στάση των αμερικάνων καπιταλιστών ως προς τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, δεν έχουν κανένα λόγο να στηρίξουν την Ελλάδα, πόσο μάλλον αν έχει μια αριστερή κυβέρνηση. Θα έπρεπε να είναι ανόητοι, ώστε σε μια υποτιθέμενη κατάσταση όπου οι γερμανοί καπιταλιστές έχουν βγάλει από πάνω τους το «βάρος» της Ελλάδας, να αναλάβουν αυτοί την οικονομική «αιμοδότησή» της. Η προσπάθεια συνεπώς, της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ να διερευνήσει τη δυνατότητα μιας «αντι-νεοφιλελεύθερης» συμμαχίας με τον αμερικάνικο καπιταλισμό, είναι από αυτή την άποψη μάταιη.
Οι επισκέψεις του ηγετικού κλιμακίου στις ΗΠΑ αλλά και στη Γερμανία, τη Βραζιλία και την Αργεντινή έστειλαν σ’ ένα βαθμό, ένα λάθος μήνυμα και για συμβολικούς λόγους. Η συνάντηση με τους φιλο-καπιταλιστές ηγέτες της Βραζιλίας και της Αργεντινής, όταν μερικά χιλιόμετρα μακριά βρίσκονται αριστεροί ηγέτες όπως ο Τσάβες και ο Μοράλες που αποτελούν σημείο αναφοράς για το παγκόσμιο εργατικό κίνημα, η συνάντηση με την «κεφαλή» των δανειστών Σόιμπλε και η συνάντηση με εκπροσώπους του ΔΝΤ και της αμερικανικής κυβέρνησης, προκαλούν σύγχυση στους εργαζόμενους ανά τον κόσμο και κυρίως στην Ελλάδα, σε σχέση με τους στόχους του ΣΥΡΙΖΑ. Φυσικά, η ηγεσία του κόμματος θα μπορούσε αν χρειαζόταν να συναντηθεί με όλους αυτούς, αρκεί στις συναντήσεις αυτές να εξέθετε τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ χωρίς να κάνει προγραμματικές παραχωρήσεις και πόσο μάλλον, χωρίς να προχωρήσει σε «καλλωπισμούς» των Σόιμπλε, Ομπάμα και ΔΝΤ.
Το πιο σημαντικό «έλλειμμα διεθνών επαφών» της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ είναι αυτό του κοινού συντονισμού με τους πραγματικούς, φυσικούς συμμάχους μιας μελλοντικής αριστερής κυβέρνησης, δηλαδή τα αριστερά κόμματα και τα συνδικάτα της Ευρώπης και του υπόλοιπου κόσμου. Στα πλαίσια μιας διεθνούς εκστρατείας προς τους αληθινούς συμμάχους θα έπρεπε να ζητηθεί από την Αριστερά και το εργατικό κίνημα των διαφόρων χωρών, η έμπρακτη αλληλεγγύη σε μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και η δραστήρια κινητοποίηση ενάντια στον «πόλεμο» που θα της κηρύξουν οι αστικές κυβερνήσεις τους. Η διεθνής εργατική τάξη και το κίνημά της είναι η μόνη δύναμη που με τη γροθιά της μπορεί να «πείσει» τις καπιταλιστικές κυβερνήσεις να παραιτηθούν από τον πόλεμο ενάντια στην επερχόμενη κυβέρνηση της Αριστεράς.
{fcomment}
