Οι γραμμές αυτές γράφονται μετά τον πρώτο γύρο των εκλογών του ΠΑΣΟΚ που ανέδειξαν νικητή τον Ν. Ανδρουλάκη με 89.288 ψήφους (29,64%) και δεύτερο τον Χ. Δούκα με 64.490 ψήφους (21,41%). Οριακά πίσω από το Δούκα ήρθε ο Π. Γερουλάνος με 21,1% και ακολούθησαν η Α. Διαμαντοπούλου με 19.5% και οι Μ. Κατρίνης και Ν. Γιαννακοπούλου με 6% και 2,2% αντίστοιχα.
Τα πλατύτερα στρώματα των εργαζομένων και της νεολαίας δεν έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την προεκλογική εκστρατεία, καθώς το ΠΑΣΟΚ στα μάτια τους είναι ένα απαξιωμένο συστημικό κόμμα, ενώ οι περισσότεροι υποψήφιοι των εσωκομματικών εκλογών είχαν διατελέσει στελέχη του μνημονιακού ΠΑΣΟΚ.
Ανάμεσα στους βασικούς υποψήφιους ήταν η ανοιχτά δεξιά Άννα Διαμαντοπούλου, στέλεχος του σημιτικού ΠΑΣΟΚ και Υπουργός Παιδείας που υπερασπίστηκε τη δημιουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων, ενώ υποστήριξε ανοιχτά την αυτοδυναμία της ΝΔ στις εκλογές του 2019. Φαίνεται μάλιστα πως η εκλογική βάση της σε αυτές τις εκλογές ήταν σε μεγάλο βαθμό υποκινούμενη από τη ΝΔ, όπως είχε γίνει με το Λοβέρδο σε προηγούμενη αναμέτρηση. Σε αυτό το γεγονός συνηγορούν οι καταγγελίες για ψηφοφορία στελεχών της ΝΔ. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο το γεγονός ότι το 29,9% των ψηφοφόρων της Διαμαντοπούλου αυτοπροσδιορίζονταν ως δεξιοί ή ακροδεξιοί. Η Διαμαντοπούλου μαζί με τον επιχειρηματία και καριερίστα πολιτικό Π Γερουλάνο ήταν οι βασικές προτιμήσεις της άρχουσας τάξης.
Οι νικητές του Α’ γύρου, από τη σκοπιά της αστικής τάξης, είχαν κάποιες αδυναμίες. Ο Π. Δούκας έγινε, χωρίς να το θέλει ο ίδιος, το όχημα για την να εκφραστεί η δυσαρέσκεια ενάντια στη ΝΔ στο Β γύρο των Δημοτικών Εκλογών στην Αθήνα. Επιπρόσθετα, στην προεκλογική εκστρατεία, μίλησε για την ανάγκη περισσότερου κοινωνικού κράτους, στην εποχή που το πρόγραμμα της αστικής τάξης περιλαμβάνει τη διάλυση του. Είναι επίσης χαρακτηριστικό το ότι το 41,3% των ψηφοφόρων του δήλωνε αριστερό ή ακροαριστερό. Από την άλλη πλευρά, ο Ν. Ανδρουλάκης, παρότι υπηρέτησε στην κυβέρνηση Σαμαρά και υπήρξε σκληροπυρηνικός σημιτικός, εμφανίστηκε μέσα από το σκάνδαλο των υποκλοπών ως ένα σκληρός πολέμιος της κυβέρνησης και αυτό ήταν βασικό στοιχείο που του εξασφάλισε τη νίκη.
Όπως και με τις προηγούμενες εκλογές του ΠΑΣΟΚ είχαμε αυξημένη προσέλευση ψηφοφόρων. Ψήφισαν συνολικά 303.223 μέλη, δηλαδή 32.500 περισσότεροι από τις εσωκομματικές εκλογές του 2021. Το αίτιο αυτής της συμμετοχής ήταν όπως και το 2021, η κρίση του ΣΥΡΙΖΑ. Ένα μεγάλο τμήμα της εκλογικής βάσης του ΣΥΡΙΖΑ που είχε παραστάσεις από την περίοδο που το ΠΑΣΟΚ έκανε κάποιες μεταρυθμίσεις (δηλαδή άτομα άνω των 55-60 ετών), επαναπατρίστηκε στο ΠΑΣΟΚ. Τον τόνο στις εκλογές τον έδωσαν οι μεγαλύτερες ηλικίες και η επαρχία. Αυτό φάνηκε από το γεγονός ότι οι 2 νικητές της αναμέτρησης πάτωσαν σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη αλλά κάλυψαν τη διαφορά έξω από τα μεγάλα αστικά κέντρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Δούκας, παρότι πρόσφατα εκλεγμένος Δήμαρχος Αθηνών, ήρθε τέταρτος στην Αττική ενώ ο Ανδρουλάκης τρίτος.
Δείχνουν αυτά τα αποτελέσματα μία προοπτική επανόδου του ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση;Το ΠΑΣΟΚ δεν πρόκειται να ανακάμψει γιατί δεν μπορεί να συσπειρώσει τα πλατύτερα στρώματα της εργατικής τάξης. Οι εργαζόμενοι και οι νεολαία εγκατέλειψαν τον ΣΥΡΙΖΑ ακριβώς λόγω της δεξιάς σοσιαλδημοκρατικής του στροφής, ή με άλλα λόγια λόγω της «ΠΑΣΟΚοποίησής» του. Αυτά τα στρώματα ψάχνουν για διέξοδο στ’ αριστερά και δεν πρόκειται ποτέ να στραφούν στο ΠΑΣΟΚ. Αυτό το γεγονός δεν μπορεί να το αλλάξει οποιοσδήποτε και αν είναι ο νικητής στον δεύτερο γύρο.
Η κρίση του ΣΥΡΙΖΑ και η αδυναμία του ΠΑΣΟΚ είναι διαρκής πονοκέφαλος για την αστική τάξη που πασχίζει να δημιουργήσει έναν ισχυρό «κεντροαριστερό πόλο». Ωστόσο, οι ελπίδες της άρχουσας τάξης για ένα τέτοιο πόλο σκοντάφτουν πάνω στη συρρίκνωση των κοινωνικών δυνάμεων που θα μπορούσαν να τον υποστηρίξουν. Στο έδαφος της κρίσης του καπιταλισμού, ο πολιτικός χώρος του λεγόμενου «Κέντρου» «εξαϋλώνεται». Αυτή είναι η πηγή της διαρκούς κρίσης της λεγόμενης Κεντροαριστεράς και της ενίσχυσης των πολιτικών «άκρων», όπως βλέπουμε να συμβαίνει σχεδόν σε όλες τις χώρες του κόσμου.
Ηλίας Κυρούσης
