Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ΣΕ ΑΔΙΕΞΟΔΟ – ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ Ή ΒΑΡΒΑΡΟΤΗΤΑ
Ο παγκόσμιος καπιταλισμός βυθίζεται όλο και πιο πολύ σε βαθύ τέλμα. Μέσα από τη ραγδαία εξάπλωση του εφιάλτη της διαρκούς λιτότητας για τους εργαζόμενους, αποδεικνύει τον ιστορικά ξεπερασμένο και παρασιτικό χαρακτήρα του.
Η επιβράδυνση των ήδη αναιμικών ρυθμών ανάπτυξης σε ΗΠΑ, ΕΕ και Κίνα αναδεικνύει την πολύ σοβαρή πιθανότητα μιας δεύτερης απανωτής ύφεσης, που έχει κατατρομοκρατήσει τους αστούς και έχει κλονίσει την εμπιστοσύνη τους στο ίδιο το σύστημα τους. Είναι ενδεικτική, η ακατανίκητη έλξη που ασκεί στους κύκλους τους η σιγουριά του χρυσού, η τιμή του οποίου έχει εκτοξευθεί σε επίπεδα ρεκόρ.
Αν τελικά υλοποιηθεί το ενδεχόμενο εισόδου της παγκόσμιας οικονομίας σε μια νέα ύφεση θα υπάρξουν τρομερές συνέπειες σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Η αποφυγή μιας βαθειάς ύφεσης έως τώρα, έγινε με τίμημα μια εκτεταμένη χρησιμοποίηση των τεράστιων αποθεμάτων πλούτου των προηγούμενων δεκαετιών για να σωθούν τα κέρδη των τραπεζών και των άλλων μεγάλων καπιταλιστικών μονοπωλίων. Υπολογίζεται ότι περίπου 14 τρις δολάρια ήταν το συνολικό ποσό αυτής της τρομακτικής επιδότησης παγκοσμίως, που φορτώθηκε στις πλάτες των εργαζόμενων φορολογουμένων αφήνοντας πίσω μια κληρονομιά τεράστιων κρατικών χρεών.
Μια δεύτερη απανωτή ύφεση θα θέσει σε κίνδυνο πτώχευσης δεκάδες υπερχρεωμένα κράτη, θα πυροδοτήσει ένα νέο «ντόμινο» καταρρεύσεων στο διεθνές τραπεζικό σύστημα και θα ανοίξει έναν κύκλο προστατευτισμού μέσα από δασμούς και ανταγωνιστικές υποτιμήσεις, που θα δώσει μεγαλύτερο βάθος και έκταση στο ιστορικό τέλμα του καπιταλιστικού συστήματος. Ο εφιάλτης της μαζικής και ανεξέλεγκτης ανεργίας, που σε ένα ορισμένο βαθμό αποτράπηκε τα προηγούμενα δύο χρόνια στην αναπτυγμένη Δύση, θα κάνει θεαματικά την εμφάνισή του.
Η θεμελιώδης θέση του Μαρξ – που ονομάστηκε και «θεωρία της αυξανόμενης εξαθλίωσης» και που τόσο χλευάστηκε από τους αστούς και τους ρεφορμιστές – ότι δηλαδή, καθώς ο καπιταλισμός εξελίσσεται, αναπόφευκτα η κυρίαρχη τάση είναι η συσσώρευση τρομακτικού πλούτου στον ένα πόλο της κοινωνίας που θα συνεπάγεται την συσσώρευση αυξανόμενης εξαθλίωσης στον άλλο, έχει επιβεβαιωθεί πλήρως. Σύμφωνα με κοινή έκθεση του ΔΝΤ και της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, από το 2007 η κρίση πρόσθεσε περισσότερα από 30 εκατομμύρια ανέργους παγκοσμίως. Ταυτόχρονα, στον άλλο κοινωνικό πόλο, έχουμε μια συσσώρευση τρομακτικού πλούτου. Χαρακτηριστικό αυτού είναι ότι το πλουσιότερο 20% του παγκόσμιου πληθυσμού κατέχει το 85% του παγκόσμιου πλούτου, ενώ το υπόλοιπο 80% του παγκόσμιου πληθυσμού πρέπει να τα βγάλει πέρα με το 15% του παγκόσμιου πλούτου.
Την ίδια ώρα που οι πλατειές μάζες στενάζουν από την κρίση, ο κερδοσκοπικός παρασιτισμός μιας δράκας πολυεκατομμυριούχων εκτοξεύεται σε τρομακτικά ύψη. Ο ημερήσιος τζίρος στην παγκόσμια αγορά συναλλάγματος έχει ανέβει στο ασύλληπτο ποσό των 4 τρις δολαρίων, υπό την καθοδήγηση μιας χούφτας τραπεζών. Σε ετήσια βάση η κερδοσκοπία ανέρχεται σε 20 περίπου φορές το παγκόσμιο ΑΕΠ!
Η αυξημένη απειλή της ανεργίας έχει κάνει αντιφατική την κατάσταση στην ταξική πάλη παγκόσμια. Από τη μια πλευρά, ανάμεσα στους εργαζόμενους κυριαρχεί η αμηχανία και ο φόβος. Όμως, ήδη στην Ευρώπη διαφαίνεται η τάση ενδυνάμωσης των ταξικών αγώνων, καθώς τη σκυτάλη από την Ελλάδα και την Πορτογαλία, πήραν οι εργαζόμενοι στη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία με απεργίες που προαναγγέλλουν την «θύελλα» που έρχεται ενάντια τον καπιταλισμό.
Η βαθειά ύφεση βάση της ελληνικής χρεοκοπίας
Στην Ελλάδα, η ύφεση βαθαίνει και φέρνει πιο κοντά το ενδεχόμενο μιας ανεξέλεγκτης χρεοκοπίας. Ο «Economist» εκτιμά ότι στο τέλος του έτους η συνολική πτώση του ΑΕΠ θα είναι στο -4,8%, ενώ για το 2011 εκτιμά μια περαιτέρω μείωση του ΑΕΠ σε 3,8%. Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή η συνολική συρρίκνωση της βιομηχανικής παραγωγής το 2010 κινείται στο 8%. Ο βαθμός αξιοποίησης της παραγωγικής ικανότητας στη βιομηχανία κινείται μόλις στο 68,6%. Οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου το β’ τρίμηνο του έτους μειώθηκαν κατά 18,6%, ενώ οι επενδύσεις σε κατοικίες μειώθηκαν κατά 19,3%, Η συνολική καταναλωτική δαπάνη το ίδιο διάστημα παρουσίασε μείωση κατά 5,1%. Η ύφεση φέρνει τους επόμενους μήνες στρατιές ανέργων και το ΙΝΕ – ΓΣΕΕ προβλέπει ο αριθμός τους στα τέλη του έτους να ανέλθει στο 1 εκατομμύριο, από τους περίπου 600.000 που είχαμε στο πρώτο εξάμηνο.
Υπό τις παρούσες συνθήκες βαθειάς ύφεσης στην Ελλάδα και οικονομικής στασιμότητας και αβεβαιότητας σε διεθνές επίπεδο, το δημόσιο χρέος, όχι μόνο δεν μπορεί να τιθασευτεί, αλλά αντίθετα θα διογκώνεται. Ακόμα κι αν μειωθεί το έλλειμμα κάτω από 3% του ΑΕΠ το 2013 όπως προβλέπει το Μνημόνιο, το δημόσιο χρέος σαν αποτέλεσμα της ύφεσης, από 127% που είναι σήμερα θα φθάσει το 147% του ΑΕΠ. Το τεράστιο αυτό χρέος δεν είναι δυνατό να ξεχρεωθεί ούτε ακόμα και με ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης 5% για μια εικοσαετία! Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τα τριμηνιαία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, διογκώνεται και το ακαθάριστο εξωτερικό χρέος της χώρας (χρέη κράτους και ιδιωτών προς ξένους), με αύξηση 21,3 δισ. ευρώ στο δεύτερο τρίμηνο του 2010, σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο, φθάνοντας τα 434,3 δισ. ευρώ ή στο 187% του ΑΕΠ.
Την ώρα που η χώρα βρίσκεται στο χείλος της χρεοκοπίας, η φοροδιαφυγή των καπιταλιστών βρίσκεται σε άνθηση. Είναι χαρακτηριστικό, το ότι σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία από τους 17.000 κατοίκους των βορείων προαστίων της Αθήνας που διαθέτουν πισίνα, μόνο 324 την δήλωσαν φέτος, παρά την κυρίαρχη αστική υστερία ότι χρειάζεται οι πολίτες να αποκτήσουν «φορολογική συνείδηση»…
Ταυτόχρονα, οι δανειστές του κράτους απολαμβάνουν τα χρυσά τους «συμβόλαια». Φέτος με τη μορφή τοκοχρεολυσίων καρπώνονται το 65% των προβλεπόμενων εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού, ενώ με βάση το σχέδιο προϋπολογισμού που κατέθεσε η κυβέρνηση για το 2011, οι δαπάνες για τόκους θα αυξηθούν κατά 5,5% και για χρεολύσια κατά 41,6%!
Παράλληλα, με την τελευταία καλοκαιρινή ενίσχυση της κυβέρνησης προς τις τράπεζες ύψους 25 δισ. ευρώ σε κρατικές εγγυήσεις προκειμένου να συνεχίσουν να αντλούν ρευστότητα από την ΕΚΤ με επιτόκιο μόλις 1%, το κρατικό χρήμα προς τις τράπεζες τα τελευταία 2 χρόνια ανέρχεται συνολικά στο αστρονομικό ποσό των 78 δις ευρώ! Επίσης, προκλητικά, η κυβέρνηση μειώνει τη φορολογία στις ΑΕ στο 20%, ετοιμάζεται να μειώσει το φόρο και στα διανεμόμενα κέρδη, απαλλάσσει την εργοδοσία από την κανονική πληρωμή ασφαλιστικών εισφορών και καταργεί τους κατώτατους μισθούς στο όνομα τάχα, της αποτροπής απολύσεων.
Αυτό που επιχειρεί να κάνει η κυβέρνηση είναι να «αφαιμάξει» το βιοτικό επίπεδο της εργατικής τάξης και των μικροαστών, μετατρέποντάς το σε τόκους και επιδοτήσεις κερδών, ελπίζοντας πως η ύφεση δεν θα είναι τόσο βαθειά και πως στη χειρότερη περίπτωση θα την εξαναγκάσει σε μια νέα συμφωνία με τους δανειστές, δηλαδή σε μια αναδιάρθρωση του χρέους ή – λιγότερο κομψά – σε μια «ελεγχόμενη χρεοκοπία» με τη συναίνεση της «τρόικας» Ε..Ε-Ε.Κ.Τ-Δ.Ν.Τ. Έτσι, συνεχίζει να παίρνει σκληρά μέτρα ενάντια στην εργατική τάξη, προωθώντας νέα αύξηση του ΦΠΑ, δραστική αύξηση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης και του ηλεκτρικού ρεύματος, μαζικές απολύσεις στο δημόσιο τομέα, σχέδια δραστικών περικοπών σε Υγεία και Παιδεία με καταργήσεις πανεπιστημιακών σχολών και κλεισίματα νοσοκομείων.
Παράλληλα, προσπαθεί να διασκεδάσει τις εντυπώσεις φέρνοντας τάχα, ξένες επενδύσεις στην χώρα. Οι «επενδυτικές» συμφωνίες που έκλεισαν με την Κίνα και το Κατάρ οι δήθεν αγωνιστές για τα συμφέροντα της πατρίδας, αποτελούν μνημεία ληστρικών αποικιοκρατικών συμβάσεων, που προβλέπουν την οικονομική κατοχή ολόκληρων ζωνών της χώρας (λιμάνια, μεγάλες εκτάσεις ελεύθερων χώρων, θέρετρα κλπ) από τις οποίες θα βγαίνουν υπερ-κέρδη που θα διοχετεύονται έξω από τα σύνορα. Αυτού του τύπου η «ανάπτυξη» είναι η ανάπτυξη μιας «μπανανίας».
Από τη δική τους πλευρά, οι μεν Άραβες «πετρελαιάδες» αποκτούν ένα ακόμα ευνοϊκό πεδίο για να αβγατίσουν τα τεράστια κέρδη τους από την διαρκή ανοδική πορεία των τιμών του πετρελαίου τα προηγούμενα χρόνια και οι δε Κινέζοι «φιλέλληνες επενδυτές» καταλαμβάνοντας τα ελληνικά λιμάνια δίνουν ώθηση στην ναυπηγική τους βιομηχανία. Η Κίνα επίσης, με την αναγγελία της πρόθεσής της να αγοράσει ελληνικά ομόλογα, επιδιώκει να εξασφαλίσει τη συμμαχία της ΕΕ στην απόπειρά της να αντισταθεί στις πιέσεις των ΗΠΑ για ανατίμηση του γουάν και να συμβάλλει στη διατήρηση των σημερινών διεθνών νομισματικών ισοτιμιών που ευνοούν τις εξαγωγές της.
Σε διεθνές επίπεδο, οι εκπρόσωποι του κεφαλαίου συνεχίζουν να εκφράζουν την έλλειψη εμπιστοσύνης στις προοπτικές του ελληνικού καπιταλισμού. Έτσι, ενώ υποτίθεται ότι με το Μνημόνιο και τον ευρωπαϊκό «μηχανισμό στήριξης» τα επιτόκια των ελληνικών ομολόγων θα επανέρχονταν στα παλιά επίπεδα, εκείνα διατηρούνται σε επίπεδα ρεκόρ. Οι ίδιες οι χώρες που έχουν δεσμευθεί να συμβάλουν στο «μηχανισμό στήριξης» της Ελλάδας αρχίζουν πλέον να δυσφορούν, καθώς αμφιβάλουν για το αν θα πάρουν ποτέ τα λεφτά τους πίσω, με χαρακτηριστικότερη περίπτωση την Σλοβακία που αρνήθηκε να καταβάλει το σχετικό ποσό.
Τέλος, μια σειρά σοβαρών διεθνών κέντρων ανάλυσης του κεφαλαίου προεξοφλούν την πορεία της Ελλάδας προς την χρεοκοπία, κάνουν λόγο για την προοπτική αποβολής της από την Ευρωζώνη, καθώς και για ένταση της ταξικής πάλης. Πρόσφατα το έγκυρο Αμερικανικό ινστιτούτο «Stratfor» χαρακτήρισε «..πιθανή την έξοδο από την ευρωζώνη, την ολοκληρωτική κατάρρευση του εσωτερικού πολιτικού ελέγχου με άμεσο αποτέλεσμα την έξαρση της κοινωνικής βίας, τέτοια που έχει να δει η Ελλάδα από την περίοδο της στρατιωτικής χούντας τη δεκαετία του ’70». Στο ίδιο μήκος κύματος, η «Wall Street Journal», έγραφε τον περασμένο Αύγουστο : «Είναι τόσο μεγάλο το μέγεθος του χρέους της Ελλάδας που ακόμα και με τη δημοσιονομική λιτότητα που εφαρμόζει είναι μάλλον απίθανο να αποφευχθεί κάποιο είδος χρεοκοπίας τα επόμενα ένα ή δύο χρόνια, παρά τις προσπάθειες της Ε.Ε. να απομακρύνει μία τέτοια κατάληξη. Είτε ως αναδιάρθρωση ή ως χρεοκοπία, η κατάσταση αυτή φαντάζει αναπόφευκτη».
«Εύφλεκτο υλικό» για την ταξική πάλη
Έτσι λοιπόν, έχει στηθεί ήδη μπροστά μας ένα σκηνικό βαθειάς ύφεσης και χρεοκοπίας που αποτελεί εύφλεκτο υλικό για την ταξική πάλη.
Το απεργιακό κίνημα ενάντια στο Μνημόνιο ηττήθηκε γιατί η σημερινή συνδικαλιστική ηγεσία, για μια ακόμα φορά, αποδείχθηκε απόλυτο εμπόδιο για το εργατικό κίνημα. Η μαχητική απεργιακή κοσμοπλημύρα της 5η Μάη, έδειξε ότι το κίνημα με μια άλλη στοιχειωδώς αποφασιστική και ταξικά σκεπτόμενη ηγεσία θα μπορούσε να φρενάρει την κυβέρνηση.
Σήμερα, οι εργαζόμενοι βρίσκονται σε μια φάση απογοήτευσης, συσσωρευμένης οργής, αλλά και εξαγωγής συμπερασμάτων. Η διάθεσή τους δεν ευνοεί γενικευμένα και μεγάλα απεργιακά κινήματα τουλάχιστον έως τις δημοτικές εκλογές και το βλέμμα τους είναι κύρια στραμμένο στις εκλογικό πεδίο για να αποδοκιμαστεί η πολιτική του Μνημονίου.
Η υποχώρηση της πίεσης για απεργίες προς της συνδικαλιστική ηγεσία έκανε τον πρόεδρο της ΓΣΕΕ να πετάξει το προσωπείο του αγωνιστή και σε πρόσφατες δηλώσεις του στο «Ρόιτερ» να ξεκαθαρίσει ξεδιάντροπα ότι η ΓΣΕΕ δεν προτίθεται να πάει σε νέα γενική απεργία την επόμενη περίοδο και ότι δεν υπάρχει άλλη λύση από το Μνημόνιο.
Όμως, τα απανωτά χτυπήματα της κυβέρνησης κάτω από την πίεση του αδιεξόδου του ελληνικού καπιταλισμού, ανά πάσα στιγμή μπορούν να δώσουν μαχητικά κινήματα σε χώρους ή ακόμα και νέα γενικευμένα απεργιακά κινήματα με την έλευση του νέου χρόνου. Για ένα διάστημα, πρέπει να αναμένουμε το επίκεντρο της αντίστασης στην ολομέτωπη επίθεση του καπιταλισμού να περάσει στη νεολαία, στα πανεπιστήμια και τα σχολεία, όπου ήδη εξελίσσονται καταλήψεις ενάντια στον σχεδιαζόμενο ακρωτηριασμό της δημόσιας παιδείας.
Πολιτικές εξελίξεις και Αριστερά
Η κρίση και η γενικευμένη δυσαρέσκεια της εργατικής τάξης δημιουργούν συνθήκες για ραγδαίες αλλαγές στο πολιτικό πεδίο. Στο ΠΑΣΟΚ, έχουμε τη σχηματοποίηση της πρώτης ουσιαστικής εσωκομματικής αντιπολίτευσης από τ’ αριστερά με σημείο αναφοράς την υποψηφιότητα Μητρόπουλου για την περιφέρεια της Αττικής. Μια πιθανή εκλογική επιτυχία του συνδυασμού του, θα δώσει ώθηση για μια ενδυνάμωση των αντιπολιτευτικών τάσεων στο κόμμα και μια πιθανή διάσπαση από τ’ αριστερά.
Η ηγεσία της Ν.Δ αντιμέτωπη με την αυξανόμενη ανυποληψία του κόμματος και την «ντεφάκτο» διάσπασή του μετά τη διαγραφή της Ντ. Μπακογιάννη, παίζει το «χαρτί» της ρητορικής ενάντια στο Μνημόνιο, προσδοκώντας σε εκλογική διάσωση και ανασυγκρότηση. Το ΛΑΟΣ από την άλλη πλευρά, επιχειρεί να διασκεδάσει τη στασιμότητα της απήχησής του λόγω στήριξης του Μνημονίου, προσπαθώντας να επωφεληθεί από την κρίση στο «ρετιρέ» της δεξιάς «πολυκατοικίας» μέσα από την επαναφορά στο προσκήνιο των προτάσεων για κεντροδεξιές συμμαχικές κυβερνήσεις, που θα το φέρουν κοντά στη νομή της αστικής εξουσίας. Τέλος, η κλιμάκωση της φιλοκυβερνητικής στάσης της νεοπαγούς «Δημοκρατικής Αριστεράς», την οδηγεί ταχύτατα σε απόλυτη απαξίωση και σε πλήρη αδυναμία να διαδραματίσει ένα ανεξάρτητο πολιτικό ρόλο από την δεξιά ηγεσία του ΠΑΣΟΚ.
Δυστυχώς, όμως, παρά την κρίση που μαστίζει τα αστικά κόμματα και τις αστικές ηγεσίες, οι ηγεσίες της Αριστεράς συνεχίζουν με τη στάση τους να μην εμπνέουν εμπιστοσύνη και να μην δίνουν πολιτική διέξοδο στους εργαζόμενους.
Η ηγεσία του ΚΚΕ εκμεταλλευόμενη την μικρή – για τα δεδομένα που δημιουργεί η αποκάλυψη του αντιδραστικού προσώπου του καπιταλισμού – ανοδική τάση της απήχησης του κόμματος, γίνεται ακόμα πιο αλαζονική στην υπεράσπιση της διασπαστικής της τακτικής, με την Αλέκα Παπαρήγα να δηλώνει ότι ιστορικά «..οι αριστερές συνεργασίες και κοινές δράσεις με μίνιμουμ προγράμματα και στόχους οδήγησαν στην απογοήτευση και σε διάλυση του λαϊκού κινήματος»(29/8). Με αυτή τη στάση, η ηγεσία του ΚΚΕ ρίχνει απροκάλυπτα στον «καιάδα» τις παρακαταθήκες του γνήσιου λενινισμού για το ενιαίο εργατικό μέτωπο και απογοητεύει και την ίδια την βάση του κόμματος.
Με τη σειρά τους, οι κυρίαρχες ηγεσίες του ΣΥΡΙΖΑ, διασπώντας με τους χειρισμούς και τις τακτικές τους ερήμην της βάσης το συμμαχικό σχήμα στην πρώτη κρίσιμη εκλογική μάχη της «μετά Μνημόνιο εποχής», δηλαδή αυτή της περιφέρειας της Αττικής, αποδεικνύουν ότι δεν είναι σε θέση να προωθήσουν την ζωτική υπόθεση της οικοδόμησης μιας ενωτικής, μαχητικής, ταξικής και σοσιαλιστικής Αριστεράς.
Οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, πρέπει να αποτελέσουν μια ευκαιρία για την πολιτική αποδοκιμασία της κυβέρνησης, αλλά και των δεξιών της «ανταγωνιστών» ή συνοδοιπόρων, Ν.Δ, ΛΑΟΣ, «Δημοκρατική Αριστερά». Οι συνδυασμοί της Αριστεράς, πρέπει να βγουν παντού ενισχυμένοι, σαν ένα βήμα για να φέρουμε πιο κοντά την προοπτική της εκλογής μιας αριστερής κυβέρνησης που θα εφαρμόσει ένα σοσιαλιστικό πρόγραμμα διεξόδου από την καπιταλιστική κρίση.
Αν ο καπιταλισμός δεν εγκαταλείψει το ιστορικό προσκήνιο, ο εφιάλτης της λιτότητας – όπως υποστηρίζεται ακόμα και από τους ίδιους τους στρατηγούς του κεφαλαίου – θα διαρκέσει για πάνω από μια γενιά. Όλα γύρω μας μαρτυρούν ότι ο καπιταλισμός βρίσκεται σε βαθειά ιστορική παρακμή και αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί πια να ανεχθεί μεταρρυθμίσεις. Η περίοδος η οποία έχουμε εισέλθει είναι αυτή των αντι-μεταρρυθμίσεων και της καταβαράθρωσης του βιοτικού επιπέδου των μαζών. Οι ρεφορμιστές στην Αριστερά που αναπολούν το «κοινωνικό κράτος», εθελοτυφλούν. Η παρούσα θα είναι και η φυσιολογική κατάσταση για τον καπιταλισμό από εδώ και στο εξής.
Μόνο με την ανατροπή του καπιταλισμού και τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας μπορεί να δοθεί λύση στο σημερινό αδιέξοδο. Στη βάση του δημοκρατικού σοσιαλιστικού σχεδιασμού της οικονομίας, οι πλουτοπαραγωγικές πηγές της κοινωνίας μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τα συμφέροντα της κοινωνικής πλειοψηφίας και όχι για εκείνα μιας χούφτας καπιταλιστών τυχοδιωκτών. Το ιστορικό δίλλημα που έχουμε μπροστά μας, σύμφωνα με τα λόγια του Φρίντριχ Ένγκελς, είναι περισσότερο από ποτέ το ακόλουθο : «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα!».
Σταμάτης Καραγιαννόπουλος
